អាជ្ញាធរអប្សរារៀបចំកែលំអសោភ័ណភាពប្រាសាទកោះកែរទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរ
2013.01.05
មន្ត្រីអាជ្ញាធរអប្សរា បានរំពឹងទុកថា បើទោះបីជាប្រាសាទកោះកែរ ស្ថិតនៅឆ្ងាយពីតំបន់ទេសចរណ៍ក៏ដោយ ក៏គេជឿថា នៅពេលដែលផ្លូវចាក់កៅស៊ូទៅកាន់តំបន់នោះធ្វើរួចរាល់ ងាយស្រួលធ្វើដំណើរ គឺអាចនឹងមានអ្នកទេសចរបរទេសជាច្រើនចាប់ផ្ដើមធ្វើដំណើរទៅកាន់ទីនោះនាពេលអនាគត។
តើពេលបច្ចុប្បន្ន នៅតំបន់ប្រាសាទកោះកែរ មានស្ថានភាពបែបណា?
កោះកែរ គឺជាឈ្មោះរាជធានីបុរាណមួយរបស់អាណាចក្រខ្មែរ នាសម័យសតវត្សទី១០ នៃគ្រិស្ដសករាជ។ ទីនោះមានប្រាសាទបុរាណប្រមាណជា៤០ ដែលសាងសង់នៅក្នុងបរិវេណផ្ទៃដីប្រមាណជាង ៨០គីឡូម៉ែត្រការ៉េ នៃឃុំស្រយង់ ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ។
នៅក្នុងអំឡុងរដូវប្រាំងដើមឆ្នាំ២០១៣ នេះ ក្រុមអ្នកលក់សំបុត្រ និងអ្នកកត់ត្រាស្ថិតិ បានឱ្យដឹងថា ចំនួនភ្ញៀវទេសចរបរទេស និងទេសចរជាតិ ដែលទៅទស្សនាប្រាសាទកោះកែរ មានការកើនឡើង។
បុគ្គលិករបស់ក្រុមហ៊ុនខាំសាមេធ ម្នាក់មិនហ៊ានបញ្ចេញឈ្មោះ គឺជាអ្នកឈរចាំឆែកសំបុត្រភ្ញៀវទេសចរបរទេស នៅមុខទ្វារចូលប្រាសាទកោះកែរ គាត់បានមានប្រសាសន៍ថា ចាប់តាំងពីខែធ្នូ ចុងឆ្នាំ២០១២ មក ភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ ដែលទៅទស្សនាប្រាសាទកោះកែរ មានការកើនឡើង៖ «ពីមុនៗមកភ្ញៀវអត់ថេរ ជួនកាល ១ថ្ងៃមាន១០នាក់ ថ្ងៃខ្លះ ៥នាក់ និងថ្ងៃខ្លះទៀតមាន ២០នាក់អីចឹង។ បើភ្ញៀវមានវិស្សមកាល គឺចេះតែមកអីចឹងទៅ បើសិនជាផ្លូវលំបាក ក៏ពិបាកមកដែរ។ តែខែរដូវនេះ ចាប់តាំងពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១២ មក គឺមានភ្ញៀវច្រើនក្នុង១ថ្ងៃប្រហែល ៤០-៥០នាក់»។
បើទោះបីចំនួនភ្ញៀវទេសចរទៅទស្សនាប្រាសាទកោះកែរ មានការកើនឡើងក៏ដោយ ក៏ប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅក្នុងភូមិជុំវិញតំបន់នោះ មិនទាន់អាចទទួលបានកម្រៃប្រសើរសម្រាប់ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃពីទេសចរណ៍នៅឡើយទេ។
ចំណូលដែលបានពីភ្ញៀវទេសចរបរទេសទៅទស្សនាទីនោះ គឺបានតែក្រុមហ៊ុនលក់សំបុត្រឱ្យចូលទស្សនាប្រាសាទម្នាក់ ១០ដុល្លារប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែពួកគេមិនសូវទិញរបស់របរពីអ្នកភូមិដែលដាក់លក់នៅទីនោះទេ ដោយសារតែបញ្ហាផ្លូវឆ្ងាយ។ ចំណែកឯម្ហូបអាហារទៀតសោត គឺច្រើនតែក្រុមហ៊ុនដែលនាំភ្ញៀវទេសចរទៅទស្សនានោះ វេចខ្ចប់ពីកន្លែងរបស់គេមកស្រាប់ ហើយចំណូលដែលបានទៅអ្នកស្រុក គឺមានតិចតួច ដូចជាភ្ញៀវចង់ផឹកទឹកដូង ឬក៏ភេសជ្ជៈជាដើម។
ស្ត្រីឈ្មោះ នាថ គឺជាអ្នកលក់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍សម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរនៅប្រាសាទកោះកែរ រយៈពេល ៩ឆ្នាំមកហើយ បានមានប្រសាសន៍ថា ការលក់ដូរប្រចាំថ្ងៃរបស់គាត់ដែលទីពឹងទៅលើទេសចរណ៍ គឺបានចំណូលមិនទៀតទាត់ទេ។ គាត់បញ្ជាក់ថា មុខរបររបស់គាត់ គឺបានត្រឹមតែចិញ្ចឹមឆ្នាំងប្រចាំថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ៖ «ថ្ងៃណាមានទេសចរមកក៏ដាច់ ថ្ងៃណាអត់ទទេ។ ១ថ្ងៃជួនកាលលក់បានប្រាក់ ៤-១០-២០ម៉ឺនរៀល។ ថ្ងៃខ្លះទៅ ក៏បាន៥ម៉ឺន ៣ម៉ឺន ២ម៉ឺន ចុះតាមលំដាប់ស្រេចតែលើភ្ញៀវមក។ ដាច់គ្រាន់តែបានម៉ាហូប។ គេលក់បាយលក់ម្ហូប គេបានចំណូលច្រើន បើយើងលក់អីចេះៗ ធ្វើម៉េចបានចំណូលដូចគេ?»។
លោក រ៉េត សាមុត គឺជាមគ្គុទ្ទេសក៍ទេសចរណ៍ម្នាក់ ដែលតែងនាំភ្ញៀវទេសចរដើរកម្សាន្តនៅតាមប្រាសាទ និងរមណីយដ្ឋាននានា បានមានប្រសាសន៍ថា អ្នកទេសចរបរទេសមួយចំនួនតែងចាប់អារម្មណ៍ទៅលើប្រាសាទធំ ដែលមានកម្ពស់ ៣៥ម៉ែត្រ ប្រាសាទដំរីចងកណ្ដឹង និងប្រាសាទនាងខ្មៅ នៅក្នុងចំណោមប្រាសាទជាច្រើនទៀតនៃតំបន់កោះកែរ។ ក៏ប៉ុន្តែ ភាគច្រើននៃអ្នកទេសចរបរទេស ហាក់មិនបានស្គាល់ប្រាសាទកោះកែរ នៅឡើយទេ ពីព្រោះហាក់ដូចជានៅមានការខ្វះខាតខាងការផ្សព្វផ្សាយទាក់ទាញទេសចរ។ បញ្ហាម្យ៉ាងទៀត ដោយសារតែផ្លូវធ្វើដំណើរទៅកាន់តំបន់នោះឆ្ងាយ។
លោក រ៉េត សាមុត បានឱ្យដឹងទៀតថា កាលពីឆ្នាំ២០១២ កន្លងទៅ ក្នុងចំណោមភ្ញៀវទេសចរបរទេសចំនួន ៣០-៤០ក្រុម ដែលលោកបានជូនដើរកម្សាន្ត គឺមិនទាន់មានក្រុមណាមួយទៅកាន់ប្រាសាទកោះកែរ ទេ ពីព្រោះតែការស្នាក់នៅរបស់ភ្ញៀវនៅក្នុងប្រទេសខ្មែរ មានរយៈពេលខ្លី ឯការដើរកម្សាន្តភាគច្រើន គឺគេទិញកញ្ចប់ទេសចរណ៍តែតំបន់ជុំវិញទីរួមខេត្តសៀមរាប។
ប្រាសាទកោះកែរ មានចម្ងាយប្រមាណជាង ១២០គីឡូម៉ែត្រភាគខាងជើងពីទីរួមខេត្តសៀមរាប ដែលជាតំបន់កំពុងទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរបរទេសដ៏សំខាន់បំផុតនៃប្រទេសកម្ពុជា។ កោះកែរ គឺជារាជធានីបុរាណ ដែលកសាងឡើងក្នុងរាជព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៤ អំឡុងសតវត្សទី១០ នៃគ្រិស្ដសករាជ។
បច្ចុប្បន្ន ស្ទើរតែរៀងរាល់ឆ្នាំ បរិវេណអតីតរាជធានីនោះ គឺមានប្រាសាទមួយចំនួនកំពុងរងការគំរាមកំហែងពីភ្លើងព្រៃ ដោយសារតែតំបន់នោះនៅមានព្រៃឈើ និងស្មៅដុះក្រាស់ ដោយមិនទាន់មានកិច្ចការពារ និងថែរក្សាឱ្យបានត្រឹមត្រូវនៅឡើយ។
លោក សឺន គង់ អគ្គនាយករងអាជ្ញាធរអប្សរាទទួលបន្ទុកថែរក្សា និងការពារប្រាសាទបុរាណ ក្រៅតំបន់អង្គរ បានមានប្រសាសន៍ថា ជាធម្មតា អាជ្ញាធរអប្សរាគ្រប់គ្រងតែប្រាសាទបុរាណនៅក្នុងខេត្តសៀមរាប ទេ ក៏ប៉ុន្តែជាលក្ខណៈពិសេស គឺប្រាសាទកោះកែរ បានភ្ជាប់មកនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់អាជ្ញាធរអប្សរាតាំងតែពីឆ្នាំ២០០៦ មក។ លោក សឺន គង់ បានបញ្ជាក់ថា ពេលបច្ចុប្បន្ន អាជ្ញាធរអប្សរាកំពុងប្រឹងប្រែងកែលំអប្រាសាទកោះកែរ ឱ្យមានសោភ័ណភាពឡើងវិញ ដែលអាចទាក់ទាញទេសចរសម្រាប់ពេលអនាគត។
លោក សឺន គង់៖ «ខ្ញុំកំពុងតែខំរៀបចំកែលំអយ៉ាងណាឱ្យវាស្រស់បំព្រងលើសពីហ្នឹងទៅទៀត។ បញ្ហាសំខាន់ គឺថារៀបចំកន្លែងហ្នឹងឱ្យវាស្អាតទៅ ដើម្បីបង្កលក្ខណៈឱ្យភ្ញៀវមានការទាក់ទាញ។ យើងការពារថែរក្សាព្រៃធម្មជាតិ ហើយនិងតុបតែងរៀបចំឱ្យគេដើរចូលក្នុងប្រាសាទនិមួយៗមើលទៅឱ្យឃើញស្អាត មានការទាក់ទាញ។ ខ្ញុំជឿថា ច្បាស់ជាចំនួនទេសចរ និងកើនហើយ»។
មន្ត្រីអាជ្ញាធរអប្សរា ឱ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្ន ផ្លូវដែលធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រាសាទកោះកែរ មានចម្ងាយឆ្ងាយ ហើយមានស្ថានភាពហុយ និងរលាក់ ក៏ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុន ខាំសាមេធ បានចាប់ផ្ដើមធ្វើផ្លូវចាក់កៅស៊ូ ទៅកាន់ទីនោះជាបណ្ដើរៗ ហើយរំពឹងថា នៅពេលដែលផ្លូវរួចរាល់ងាយស្រួលធ្វើដំណើរ គឺអ្នកទេសចរនឹងទៅកាន់ទីនោះ។
ពេលបច្ចុប្បន្ន អាជ្ញាធរអប្សរាដែលទទួលបន្ទុកការពារ និងថែរក្សាប្រាសាទកោះកែរ នៅមិនទាន់មានគម្រោងថែរក្សា និងជួសជុលឱ្យធំដុំដូចនៅតាមប្រាសាទក្នុងខេត្តសៀមរាប នៅឡើយទេ។ សព្វថ្ងៃនេះ គេបានត្រឹមតែអនុវត្តន៍គម្រោងតូចៗ ដូចជាទល់ទ្រប្រាសាទដែលបែកបាក់មួយចំនួន កុំឱ្យបន្តការទ្រុឌទ្រោមទៅទៀត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។