ម្ចាស់ឆ្នោតព្រមានគណបក្សនយោបាយឲ្យគោរពសន្យាមុនការបោះឆ្នោត
2012.12.27
អង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា បានរកឃើញថា ម្ចាស់ឆ្នោតនៅឃុំដាច់ស្រយាល និងឃុំជនជាតិដើមភាគតិច គឺក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់របស់ពួកគាត់ មិនបានអនុវត្តន៍តាមគោលនយោបាយ ឬការសន្យាមុនការបោះឆ្នោតនោះទេ។ រីឯមន្ត្រីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ព្រមានថា បើគណបក្សនយោបាយមិនផ្លាស់ប្ដូរយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ខ្លួនទេនោះ សំឡេងឆ្នោតគាំទ្រនឹងមានការធ្លាក់ចុះ។
ការបរាជ័យក្នុងការអនុវត្តគោលនយោបាយរបស់គណបក្សដែលបានសន្យានៅមុនការបោះឆ្នោត អាចជំរុញឲ្យពលរដ្ឋជាម្ចាស់ឆ្នោតផ្លាស់ប្ដូរជំហរគាំទ្រ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៣។
ប្រធានផ្នែកអង្កេតនៃសមាគមអាដហុក (Adhoc) លោក នី ចរិយា ថ្លែងនៅក្នុងសិក្ខាសាលាស្ដីពីការពង្រឹងសំឡេងម្ចាស់ឆ្នោតក្នុងឃុំដាច់ស្រយាល និងឃុំជនជាតិដើមភាគតិច កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១២ ដោយសង្កត់ធ្ងន់ថា នៅមុនពេលបោះឆ្នោត គណបក្សនយោបាយនីមួយៗតែងបង្ហាញពីគោលនយោបាយរបស់ខ្លួន ដើម្បីឃោសនារកសំឡេងឆ្នោត។
តាមរបាយការណ៍របស់អង្គការខុមហ្រ្វែល (Comfrel) បង្ហាញថា មានប្រមាណ ៧៧% ពលរដ្ឋជាម្ចាស់ឆ្នោតនៅឃុំដាច់ស្រយាល និងនៅឃុំជនជាតិដើមភាគតិច បានពេញចិត្តនឹងគោលនយោបាយឃោសនាទាំងនោះ ដែលនេះអាចសន្និដ្ឋានបានថា គណបក្សនយោបាយបានដឹងពីតម្រូវការជាអាទិភាពរបស់ម្ចាស់ឆ្នោត។ ប៉ុន្តែជាអកុសល ការឆ្លើយតបតាមការសន្យានៅក្រោយការបោះឆ្នោត នៅមានការខ្វះខាតច្រើន។
លោក នី ចរិយា ពន្យល់ថា បច្ចុប្បន្នពលរដ្ឋជាម្ចាស់ឆ្នោតបានមើលឃើញយ៉ាងច្បាស់ថា គណបក្សមួយចំនួនមានការសន្យា ប៉ុន្តែពុំមានការអនុវត្ត ឬហៅថាការសន្យាខ្យល់ ដូច្នេះបើគណបក្សនយោបាយនៅតែអនុវត្តគោលនយោបាយចាស់ ឬការសន្យាខ្យល់ទៀតនោះ សំឡេងឆ្នោតនឹងបាត់បង់ដោយឯងៗ៖ «អ្វីៗប្រជាជនបានមើលឃើញហើយ ឧទាហរណ៍សន្យា១០ ហើយធ្វើបានតែ២ ហើយសន្យា១០មកវិញទៀត ប្រហែលជាគាត់មានការលំបាក មានការជឿជាក់លើសន្យានោះហើយ»។
ការលើកឡើងរបស់មន្ត្រីអង្គការអាដហុក ធ្វើឡើងស្របពេលដែលគណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា ខុមហ្វ្រែល រកឃើញថា តាមលទ្ធផលពិន្ទុរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងឃុំដាច់ស្រយាល និងឃុំជនជាតិភាគតិច បានឲ្យតម្លៃថា មានក្រុមប្រឹក្សាឃុំតែប្រមាណ ៣០% តែប៉ុណ្ណោះដែលបានអនុវត្តន៍បានខ្លះតាមសំណូមពរសំឡេងម្ចាស់ឆ្នោត។ ចំណែកក្រុមប្រឹក្សាឃុំប្រមាណជាង ៦០% ទៀត មិនអនុវត្ត ឬអនុវត្តមិនបានពេញលេញតាមសំណូមពររបស់ពលរដ្ឋជាម្ចាស់ឆ្នោតនៅឡើយ។
លោក គល់ បញ្ញា នាយកប្រតិបត្តិអង្គការខុមហ្វ្រែល ថ្លែងថា គណបក្សនយោបាយត្រូវយកចិត្តទុកដាក់លើបញ្ហាសំណូមពររបស់ពលរដ្ឋជាម្ចាស់ឆ្នោត។
លោកបន្តថា កន្លងមកគម្រោងតូចៗនៅតាមឃុំសង្កាត់ ដូចជាការធ្វើផ្លូវជាដើមនោះ មានការដោះស្រាយច្រើន។ ប៉ុន្តែចំពោះសេវាសំខាន់ៗមួយចំនួន រួមមានសេវាសុខភាព ការផ្តល់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណដល់ប្រជាពលរដ្ឋ បញ្ហាទំនាស់ដីធ្លីនៅតែជាបញ្ហារសើប ដែលទាមទារឲ្យកម្មវិធីនយោបាយរបស់គណបក្ស ដែលប្រកួតប្រជែងការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៣ យកបញ្ហាទាំងនោះដាក់បញ្ចូលទៅក្នុងកម្មវិធីរបស់គណបក្ស ដើម្បីអាចទាក់ទាញរកសំឡេងឆ្នោត។
លោក គល់ បញ្ញា៖ «គណបក្សនយោបាយលោកគិតយ៉ាងម៉េចចំពោះការដោះស្រាយបញ្ហាហ្នឹង ប្រសិនបើគាត់ចង់យកបញ្ហាហ្នឹង ទាក់ទាញអ្នកបោះឆ្នោតនៅតំបន់ដាច់ស្រយាលនៅតំបន់ជនជាតិដើមភាគតិច គាត់អាចពិចារណានូវការលើកឡើងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅតំបន់ដាច់ស្រយាល ពីការព្រួយបារម្ភដែលមិនអាចអនុវត្តបានយកមកកម្មវិធីគោលនយោបាយរបស់ខ្លួន សម្រាប់ការឃោសនាគណបក្សនយោបាយ ឬការប្រកួតប្រជែងសំឡេងឆ្នោតថ្មីសម្រាប់ការបោះឆ្នោត២០១៣»។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ លោក ទេព នន្ទរី តំណាងគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ថ្លែងថា ការរៀបចំផែនការអភិវឌ្ឍន៍ឃុំ ត្រូវមានការចូលរួមពីប្រជាពលរដ្ឋ ទើបជាការអភិវឌ្ឍសម្រាប់ពលរដ្ឋ ដើម្បីពលរដ្ឋពិតប្រាកដ។
លោកបន្តថា នៅថ្នាក់ជាតិបានផ្តល់ថវិកាតិចតួចសម្រាប់អភិវឌ្ឍនៅតាមឃុំ-សង្កាត់ ហើយគម្រោងភាគច្រើនទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលដោះស្រាយ ដូចជាបុគ្គលិកសិក្សា មន្ទីរពេទ្យ ប្រព័ន្ធប្រឡាយទឹក ការកសាងផ្លូវថ្នល់។ល។
តំណាងគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច រូបនោះ បានលើកឡើងដែរថា បញ្ហាសំខាន់របស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមមូលដ្ឋាន គឺមានទំនប់ ប្រឡាយ ផ្លូវ និងភ្លើងជាដើម ដែលជាបញ្ហាសំខាន់ត្រូវដោះស្រាយ ហើយអ្វីដែលជាបញ្ហាដែរនោះ គឺព័ត៌មាន៖ «សំណូមពររបស់ប្រជាពលរដ្ឋច្រើន រាជរដ្ឋាភិបាលជាអ្នកដោះស្រាយបញ្ហាបុគ្គលិកសិក្សា និងបុគ្គលិកពេទ្យ បញ្ហាពេទ្យ និងប្រព័ន្ធប្រឡាយផ្លូវថ្នល់អីគឺឃុំបានថវិកាអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច»។
រីឯលោក ហ៊ូរ វ៉ាន់ សមាជិកព្រឹទ្ធសភាគណបក្ស សម រង្ស៊ី វិញ ទទួលស្គាល់ថា ការបែងចែកវិមជ្ឈការនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិមិនទាន់បានពេញលេញ និងធ្វើឲ្យមានកង្វះខាតការអភិវឌ្ឍនៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន ការការពារព្រៃឈើ ធនធានធម្មជាតិ។ល។
មិនខុសពីអាណត្តិមុនៗទេ គណបក្សប្រឆាំងមួយនេះនៅតែបន្តសន្យាថានឹងមានការដំឡើងប្រាក់បៀវត្សដល់មន្ត្រីរាជការ ប្រាក់ខែកម្មកររោងចក្រ ផ្តល់ប្រាក់ចិញ្ចឹមចាស់ជរា និងរក្សាបូរណភាពទឹកដី។ តែទោះជាយ៉ាងណា គណបក្សមួយនេះសន្យាថានឹងមានកំណែទម្រង់គោលនយោបាយខ្លះ និងអនុវត្តឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិសម្រាប់ផ្គាប់ចិត្តម្ចាស់ឆ្នោត៖ «គោលនយោបាយរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែរ គឺបងប្អូនចាស់ជរាអាយុចាប់ពី ៦៥ឆ្នាំឡើង គឺសូមជូន ៤ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយខែ ហើយចំពោះកម្មករ យើងជូន ១៥០ដុល្លារ មន្ត្រីរាជការក៏ដូចជាក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ គឺប្រាក់ខែគោលអប្បបរមា ១លានរៀលក្នុងមួយខែ»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងនៅថ្ងៃទី២៥ ធ្នូ ដោយចំអកទៅគណបក្សប្រឆាំងចំពោះការសន្យាជាច្រើនដល់ម្ចាស់ឆ្នោត ដែលលោកចាត់ទុកថាជាការសន្យាដែលមិនអាចធ្វើទៅរួច៖ «ខ្ញុំថាឱស្រុកខ្មែរយើងរលាយរហ័សហើយ ឲ្យតែសន្យាបែបនេះ។ ឥឡូវយើងគិតស្រុកខ្មែរយើង មនុស្សចាប់ពីអាយុ ៦៥ ឡើងទៅ មានប្រហែល ២លាន ទៅ ៣លាន នេះហើយជាកិច្ចសន្យា គឺស្រួលណាស់ នេះហើយជាកិច្ចសន្យា គឺស្រួលណាស់។ ហើយមានអ្នកខ្លះថា សុំ ៥ម៉ឺន ៥ម៉ឺនក៏បាន។ ៦ម៉ឺន ៦ម៉ឺនក៏បាន យី! នែអាឡើងរហ័សនោះស្រួលណាស់វើយ តែពិបាកបំផុត ពិបាកអាអ្នកនៅផ្ទះស្បូវ ទៅសន្យាធ្វើផ្ទះក្បឿងឲ្យគេនោះ។ ហើយខ្លួនឯងជិះកង់សោះ ទៅសន្យាថា បើខ្ញុំឈ្នះឲ្យម៉ូតូ កោតតែទៅរួចណាស់។ តែមានបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋខ្លះនិយាយថា អញមិនយកទេម៉ឺននោះ អញយកសែនវិញ។ សែនមានន័យថា ហ៊ុន សែន ពីព្រោះអញបានសុខយូរហើយ ដោយសារសែននោះ។ ទៅយកអី អាម៉ឺនខ្យល់នោះ»។
ទោះជាយ៉ាងណា មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល យល់ឃើញថា ការសន្យាណាមួយមុនការបោះឆ្នោត ហើយគណបក្សនយោបាយមិនអាចអនុវត្តបាន ជាការជំរុញធ្វើឲ្យម្ចាស់ឆ្នោតបាត់ទំនុកចិត្ត។ បើតាមអ្នកវិភាគសង្គម បច្ចុប្បន្នគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា កំពុងដើរផ្លូវត្រូវក្នុងការរកប្រជាប្រិយភាពបន្ថែមពីម្ចាស់ឆ្នោត តាមរយៈការធ្វើកំណែទម្រង់រដ្ឋបាលដីធ្លី កំណែទម្រង់ជលផល និងកំណែទម្រង់ព្រៃឈើជាដើម។ ប៉ុន្តែគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅមិនទាន់អាចជិះសេះលែងដៃបាននៅឡើយទេ នៅក្នុងដំណាក់ការបោះឆ្នោតជាតិខាងមុខ។ បើតាមលទ្ធផលព្យាករណ៍ទុកមុខ សម្រាប់ការបោះឆ្នោតសភាឆ្នាំ២០១៣ របស់អង្គការខុមហ្វ្រែល គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា អាចប្រឈមនឹងការបាត់បង់ចំនួនអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភាខ្លះ ប្រសិនបើគណបក្ស សម រង្ស៊ី និងគណបក្ស សិទ្ធិមនុស្ស ចាប់ដៃរួមគ្នាបង្កើតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប្រកបដោយជោគជ័យរហូតដល់ថ្ងៃបោះឆ្នោត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។