បទវិភាគ៖ តើបក្សកាន់អំណាចធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីបក្សនយោបាយចំណេញឬខាត?
2017.07.07
សមាជិកសភាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លើកដៃគាំអនុម័តសេចក្ដីស្នើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំសភាវិសាមញ្ញ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៧។
Photo: RFA
តំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា កំពុងកែប្រែច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយដ៏ចម្រូងចម្រាសដើម្បីធ្វើវិសោធនកម្មចែងបន្ថែមខ្លឹមសារមិនឲ្យអ្នកជាប់ទោស ឬទណ្ឌិតជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងគណបក្សនយោបាយនោះ ត្រូវបានអ្នកច្បាប់ និងសហគមន៍អន្តរជាតិរិះគន់ថា ជាការធ្វើវិសោធនកម្មផ្ទុយពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងកតិកាសញ្ញាស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងនយោបាយដែលកម្ពុជា ជាហត្ថលេខី។
ការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយម្ដងជាពីរដងនេះ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា លោក ហ៊ុន សែន ចង់សងសឹកលោក សម រង្ស៊ី និងចង់បញ្ចប់ជីវិតនយោបាយរបស់លោក សម រង្ស៊ី ទៅវិញទេ មិនមែនដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍ជាតិនោះឡើយ។
តើការគ្រោងធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់នេះ ពិតជាធ្វើឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា របស់លោក ហ៊ុន សែន ចំណេញ ឬខាត?
ជាការពិតណាស់គ្រាន់តែលោក ហ៊ុន សែន ស្រែកឲ្យពិនិត្យមើល និងធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយភ្លាមៗ តំណាងរាស្ត្ររបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា របស់លោកមិនបង្អង់យូរ ហើយនាំគ្នាធ្វើការកែប្រែច្បាប់នេះយ៉ាងតក់ក្រហល់ភ្លែត។
អ្នកច្បាប់លើកឡើងថា ការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់តាមមេដឹកនាំរដ្ឋយ៉ាងឆាប់រហ័សបែបនេះ លុះត្រាតែក្នុងករណីប្រទេសកើតកលិយុគ និងដើម្បីរក្សាសន្តិសុខរបស់ប្រទេសជាតិ ដូចមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញតែប៉ុណ្ណោះ។ សម្រាប់នៅពេលនេះវិញ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ក្រុមតំណាងរាស្ត្រគណបក្សកាន់អំណាចខំប្រឹងធ្វើដើម្បីបំពេញបំណងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីក្នុងការកម្ចាត់ជីវិតនយោបាយ លោក សម រង្ស៊ី បក្សប្រឆាំងជាជាងដើម្បីគិតពីផលប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិ។
ពិតជាមិនបង្អង់យូរមែន នៅព្រឹកថ្ងៃទី៦ ខែកក្កដា សេចក្ដីស្នើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះ ត្រូវបានយកទៅឲ្យគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍សភាបើកកិច្ចប្រជុំ និងអនុម័តភ្លាមៗ។ តំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានបញ្ជាក់កាន់តែច្បាស់ថា ការធ្វើច្បាប់នេះ ដើម្បីរារាំងលោក សម រង្ស៊ី មិនឲ្យធ្វើសកម្មភាពនៅក្រៅប្រទេស និងដើម្បីឲ្យអ្នកគាំទ្របក្សប្រឆាំងឈប់ហៅលោក សម រង្ស៊ី ជាប្រធាន ឬលោកប្រធានជាដើម។
តំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រឆាំងវិញបានជំទាស់ដាច់ខាតដោយចាត់ទុកសេចក្ដីព្រាងសេចក្ដីច្បាប់នេះថា ជាច្បាប់ដ៏អាក្រក់ហួសហេតុនឹងធ្វើឲ្យមេដឹកនាំខ្មែរបែកបាក់គ្នាទៅវិញ។ គណបក្សប្រឆាំងអះអាងថា ការរឹតត្បិត ឬការកាត់ផ្ដាច់លោក សម រង្ស៊ី ពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនេះ ធ្វើឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាន់តែធ្វើឲ្យគណបក្សនេះ មានប្រជាប្រិយភាពកាន់តែខ្លាំង។
ក្រុមតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានប្រញាប់ប្រញាល់ធ្វើវិសោធនកម្មស្ដីពីគណបក្សនយោបាយនេះតាមការចង់បានរបស់លោក ហ៊ុន សែន ម្ដងរួចទៅហើយ កាលពីដើមឆ្នាំ២០១៧ ដែលចែងមិនឲ្យទណ្ឌិតធ្វើជាប្រធានគណបក្សនយោបាយ។ នៅពេលឃើញដូច្នេះ លោក សម រង្ស៊ី បានបោះបង់តួនាទីជាប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មុនពេលច្បាប់នេះ ត្រូវបានសភាបក្សប្រជាជនកម្ពុជា អនុម័តចូលជាធរមានទៅទៀត។
ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្ដី លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីមិនទាន់អស់ចិត្តនោះទេ គឺក្រោយការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់អាណត្តិទី៤ ឆ្នាំ២០១៧ នេះ នៅពេលឃើញលោក សម រង្ស៊ី នៅតែជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានអំពាវនាវឲ្យអ្នកគាំទ្រលោកបោះឆ្នោតជូនបក្សប្រឆាំងនោះ លោក ហ៊ុន សែន ក៏ស្នើឲ្យសមាជិកសភារបស់លោក កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី២៨ មិថុនា ក្នុងពិធីខួបលើកទី ៦៦ឆ្នាំ ថ្ងៃបង្កើតគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយនេះ។ ក្រៅពីនេះ លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានឌឺដងឲ្យលោក សម រង្ស៊ី ថា បើចិត្តសឿងចូលស្រុកមកទ្វារបើកចំហសម្រាប់លោកហើយ៖ «កុំឲ្យអ្នកទោសធ្វើសកម្មភាពរបៀបនេះ ព្រោះរឿងនេះជារឿងផ្លូវច្បាប់មិនអាចលេងសើចបានទេ នៅក្នុងដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ យើងមិនខ្លាចអ្នកទេ ក៏ប៉ុន្តែយើងមិនចង់ឲ្យអ្នកមកច្របូកច្របល់នូវអ្វីដែលជាសមិទ្ធផលរបស់ប្រទេសជាតិ ប៉ុន្តែបើអ្នកចិត្តសឿងអញ្ជើញចូលប្រទេសមក»។
ក៏ប៉ុន្តែអ្វីដែលលោក ហ៊ុន សែន ចង់ស្នើឲ្យធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោតនៅពេលនេះ ហាក់ដូចផ្ទុយពីអ្វីដែលលោកតែងតែប្រកាសឲ្យបញ្ឈប់វប្បធម៌ទឹកឡើងត្រីស៊ីស្រមោចទឹកហោចស្រមោចស៊ីត្រី ពោលគឺវប្បធម៌សងសឹកគ្នា ព្រោះថា ការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយនេះ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សប្រឆាំងអះអាងថា មិនមែនដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិចាំបាច់អ្វីទេ តាមមើលទៅច្បាប់នេះ គ្រាន់តែដាក់គំនាបលោក សម រង្ស៊ី និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នឹងធ្វើឲ្យបក្សនេះមានការឈឺចាប់ទៅវិញទេ ហើយអនុប្រធានគណបក្សប្រឆាំងអះអាងថា គេនឹងលុបចោលវិញនៅពេលខ្លួនឈ្នះឆ្នោត។
សេចក្ដីស្នើច្បាប់ស្ដីពីវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយនៅក្នុងមាត្រាមួយចំនួនដែលក្រុមអ្នកច្បាប់បក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានបន្ថែមថ្មីនោះ បានចែងយ៉ាងច្បាស់អំពីការកំណត់មិនអនុញ្ញាតឲ្យគណបក្សនយោបាយជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងទណ្ឌិត ទោះជាក្នុងបទឧក្រិដ្ឋ ឬមជ្ឈិមក្ដី។ បើសិនជាគណបក្សណាមួយជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងទណ្ឌិតនោះ មាត្រា៤៤ និង ៤៥ថ្មីចែងពីការផ្អាកសកម្មភាព និងរំលាយគណបក្សនោះចោលទៀតផង។
មាត្រា៦ថ្មីវិញ មិនអនុញ្ញាតឲ្យគណបក្សនយោបាយប្រើប្រាស់សារជាសំឡេង រូបភាព ឯកសារ ជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ ឬសកម្មភាពរបស់ទណ្ឌិតជាប់ទោសពីបទឧក្រិដ្ឋ ឬមជ្ឈិមដើម្បីជាផលប្រយោជន៍នយោបាយសម្រាប់បក្សខ្លួននោះទេ។ មាត្រានេះ ចង់មិនចង់គឺសំដៅទៅលើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលមានរូបលោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា នៅលើស្លាកគណបក្សដែលបានដាក់តាំងនៅទូទាំងប្រទេសនោះ។ ប្រការនេះអាចនិយាយបានថា ជាការដាក់គំនាបទាំងការចំណាយលើការធ្វើស្លាកគណបក្សថ្មី នឹងចាំចាប់កំហុសបក្សប្រឆាំងនៅពេលច្បាប់នេះចូលជាធរមាន បើសិនជាគណបក្សនេះធ្វេសប្រហែសក៏ថាបាន។
នៅត្រង់ចំណុចនេះ តាមមើលទៅលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ទំនងចង់បន្សាបឥទ្ធិពលលោក សម រង្ស៊ី និងរុញឲ្យលោក សម រង្ស៊ី ទាល់ច្រកដែលគ្មានឱកាសវិលមកឆាកនយោបាយដោយសារតែលោក សម រង្ស៊ី នៅជាប់បណ្ដឹងនៅតុលាការកម្ពុជា រាប់មិនអស់នោះ។ មួយវិញទៀត បើច្បាប់នេះចូលជាធរមានហើយនោះ បើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ខ្វះការប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងការទាក់ទងលោក សម រង្ស៊ី ដោយប្រការណាមួយនោះ តុលាការ និងក្រសួងមហាផ្ទៃ មានឱកាសប្រើប្រាស់ច្បាប់នេះ រំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចោលបានដោយងាយ។ ការធ្វើបែបនេះលោក ហ៊ុន សែន នឹងប្រកាសថា ជាការអនុវត្តច្បាប់ប្រទេសមាននីតិរដ្ឋត្រូវតែអនុវត្តច្បាប់ដូច្នេះហើយ ។ល។
ម្យ៉ាងទៀត ប្រសិនបើលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅតែបន្តវប្បធម៌បង្កើតច្បាប់មួយសំដៅកម្ចាត់មនុស្សម្នាក់បែបនេះ ចុះបើមានពលរដ្ឋរាប់លាននាក់ ប្រឆាំងនឹងលោក តើលោកនឹងបង្កើតច្បាប់រាប់លានដើម្បីកម្ចាត់ពលរដ្ឋរាប់លាននាក់នោះ ឬយ៉ាងណា?
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ យុទ្ធសាស្ត្រកាច់កុងគ្នា ឬយកឈ្នះចាញ់គ្នារបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅដំណាក់កាលចុងក្រោយនេះ ហាក់ដូចជាគ្មានចំណេញប្រជាប្រិយភាពអ្វីនោះទេ ព្រោះថា នៅគ្រាដែលពលរដ្ឋស្ទើរពេញនគរកំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហាលំបាក យុវជនធ្វើចំណាកស្រុកជាបន្តបន្ទាប់ ដំណាំកសិផលរបស់កសិករគ្មានទីផ្សារ ប៉ុន្តែតុលាការ ឬរដ្ឋាភិបាលរវល់ទៅនឹងរឿងចាប់ចងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស អ្នកវិភាគ សកម្មជនដីធ្លី សកម្មជនបក្សប្រឆាំង និងសមាជិករដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភាទៅវិញ។
សម្រាប់បច្ចុប្បន្ននេះវិញ នៅគ្រាដែលពលករខ្មែរខុសច្បាប់នៅក្នុងប្រទេសថៃ អ្នកខ្លះត្រូវបានអាជ្ញាធរថៃ ចាប់បញ្ជូន និងអ្នកខ្លះរត់សម្រុកចូលស្រុកវិញ ដូចទឹកបាក់ទំនប់ តែបែរជាតំណាងរាស្ត្របក្សកាន់អំណាច មមាញឹកនឹងការធ្វើច្បាប់កំណត់មិនឲ្យអ្នកទោសជាប់ទាក់ទងបក្សនយោបាយ ហាក់ដូចជាភ្លេចពីអ្វីដែលជាតម្រូវការរបស់ពលរដ្ឋបច្ចុប្បន្ន។ បញ្ហារវល់ធ្វើច្បាប់រាប់មិនអស់នៅសភា និងការចាប់ចងនេះហើយ ដែលជំរុញឲ្យបក្សកាន់អំណាចបាត់បង់មេឃុំ ចៅសង្កាត់ជិត ៥០០ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ អាណត្តិទី៤ នេះ ក៏ថាបាន។
ជាសរុបសេចក្ដីទៅ ការកែប្រែច្បាប់នយោបាយនៅពេលនេះ ក៏ដូចគ្នាដែរ គ្មានចំណេញអ្វីដល់បក្សកាន់អំណាចនោះទេ តាមមើលទៅ ព្រោះនៅក្នុងសម័យកាលដែលមានប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាប្រើប្រាស់ទំនើបរួមមានហ្វេសប៊ុក (Facebook) ធ្វីតធឺ (Twitter) និងផ្សេងៗទៀតនេះ អ្នកនយោបាយពិបាកនឹងបិទបាំងពីអ្វីដែលខ្លួនបានធ្វើ និងសកម្មភាពរបស់គណបក្សនយោបាយកំពុងតែដើរណាស់ ដូចជាការកែប្រែច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយនេះជាដើម ព្រោះថា អ្នកណាក៏ដឹងដែរថា ការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់នេះ គ្រាន់តែជារឿងនយោបាយចង់កម្ចាត់បក្សប្រឆាំង និងលោក សម រង្ស៊ី នោះ។
ផ្ទុយទៅវិញ ការកែប្រែច្បាប់នេះ អាចថា លោក ហ៊ុន សែន ខ្លាចលោក សម រង្ស៊ី នៅក្នុងការប្រកួតប្រជែងលើឆាកនយោបាយដូចដែលលោក សម រង្ស៊ី អះអាង ឬយ៉ាងណា? ព្រោះថា នៅក្នុងជីវិតនយោបាយរបស់លោក សម រង្ស៊ី តាំងពីអាណត្តិទី២មក លោក សម រង្ស៊ី មិនដែលបានចូលរួមប្រកួតប្រជែងបានដោយពេញដៃពេញជើងនោះទេ។ លោក សម រង្ស៊ី ពេលខ្លះរងនូវគ្រាប់បែកដៃនៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ថ្ងៃទី៣០ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៩៧ និងរត់គេចពីដីកាចាប់ខ្លួនពីតុលាការជាញឹកញាប់។
សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៧ នេះវិញ បើសិនជាគ្មានចេតនាណាមួយសម្រាប់កម្ចាត់លោក សម រង្ស៊ី និងបក្សសង្គ្រោះជាតិទេនោះ តើចាំបាច់អ្វីត្រូវកែប្រែច្បាប់នេះឡើង ដោយរងការរិះគន់ពីសហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិ? ព្រោះថា លោក សម រង្ស៊ី លែងមានតួនាទីជាប្រធានបក្ស ឬតួនាទីអ្វីផ្សេងនៅក្នុងគណបក្សប្រឆាំងទៀតហើយនោះ។ សព្វថ្ងៃនេះ លោក សម រង្ស៊ី មិនខុសពីពលរដ្ឋទូទៅនោះឡើយ ប៉ុន្តែការកែប្រែច្បាប់នេះ ត្រូវបានអ្នកច្បាប់ចាត់ទុកថា ជាការធ្វើផ្ទុយពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងនយោបាយ ដែលកម្ពុជា ជាភាគីហត្ថលេខីនោះ។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញមាត្រា៣១ ចែងថា ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ទទួលស្គាល់ និងគោរពសិទ្ធិមនុស្សដូចមានចែងក្នុងធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ សេចក្ដីប្រកាសជាសកលស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស និងកតិកាសញ្ញា ព្រមទាំងអនុសញ្ញាទាំងឡាយទាក់ទងទៅនឹងសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិនារី និងសិទ្ធិកុមារ។ ឯមាត្រា៣៥ ចែងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងពីរភេទមានសិទ្ធិ ចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងជីវភាពនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច និងវប្បធម៌របស់ប្រទេសជាតិ។
ជាសរុបសេចក្ដីទៅការកែប្រែច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយនេះ តាមមើលទៅគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គ្មានចំណេញអ្វី ឬទាក់ទាញការគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋបាននោះទេ ដោយសារពលរដ្ឋប្រហែលជាដឹងច្បាស់ថា ច្បាប់នេះគ្មានចំណេញអ្វីដល់ប្រទេសជាតិឡើយ មានតែការធ្វើឲ្យភាគីម្ខាងទៀតមានការឈឺចាប់ទៅវិញទេ។ នៅត្រង់ចំណុចនេះ ប្រហែលជាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ចង់ផ្ដួលគូប្រកួតមុនពេលការប្រកួតនៅឆ្នាំ២០១៨ មកដល់ក៏ថាបាន ព្រោះថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មិនខ្វះដៃគូប្រកួតក្រៅពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នោះឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ការប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី នៅតាមតំបន់មួយចំនួននៅស្រុកសុរិន្ទ