គណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គស្នើឡាវគិតគូរឡើងវិញពីគម្រោងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីថ្មី
2017.06.22
គណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គទាំង ៤ប្រទេស រួមមាន កម្ពុជា ថៃ វៀតណាម និងឡាវ បានឯកភាពគ្នាស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសឡាវ ត្រូវរិះរកគ្រប់មធ្យោបាយដើម្បីដោះស្រាយប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមានឆ្លងដែន ដែលអាចបង្កឡើងដោយសារគម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីថ្មីឈ្មោះប៉ាក់បេង (Pak Beng) ស្ថិតនៅលើទន្លេមេគង្គ។ ការស្នើនេះ ធ្វើឡើងភ្លាមៗបន្ទាប់ពីដំណើរការពិគ្រោះយោបល់ស្ដីពីផលប៉ះពាល់នៃគម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនេះ ដែលមានរយៈពេល ៦ខែបានឈានដល់ពេលបញ្ចប់។
កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៧ លេខាធិការដ្ឋាននៃគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ បានបើកកិច្ចប្រជុំពិសេសមួយជាមួយគណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គទាំង ៤ប្រទេស ដើម្បីបិទបញ្ចប់ដំណើរការពិគ្រោះយោបល់គ្នាលើកដំបូងមួយ ដែលបានធ្វើឡើងរយៈពេល ៦ខែ នៅក្នុងរដ្ឋធានីវៀងចន្ទន៍ នៃប្រទេសឡាវ។
កិច្ចពិគ្រោះយោបល់ដែលចាប់ផ្ដើមតាំងពីថ្ងៃទី២០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦ មកដល់ថ្ងៃទី២០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៧ នេះ គឺប្រទេសពាក់ព័ន្ធនៃដងទន្លេមេគង្គ បានជួបពិភាក្សាគ្នាជាបន្តបន្ទាប់ស្ដីពីផលប៉ះពាល់នានា ដូចជាផលប៉ះពាល់ទៅដល់មនុស្ស សត្វ ជីវចម្រុះដ៏សម្បូរបែបក្នុងដងទន្លេ ធនធានធម្មជាតិ ព្រៃឈើ និងបរិស្ថាន ដែលអាចបង្កឡើងដោយសារគម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីឈ្មោះប៉ាក់បេង ដែលស្ថិតនៅខ្សែទឹកខាងលើនៃទន្លេមេគង្គ និងមានចម្ងាយ ២៥៨គីឡូម៉ែត្រពីទីតាំងវារីអគ្គិសនីសាយ៉ាបូរី (Xayaburi) ក្នុងប្រទេសឡាវ។
បន្ទាប់ពីពិភាក្សាអំពីអនុសាសន៍សំខាន់នានានៃរបាយការណ៍ពិនិត្យឡើងវិញខាងលក្ខណៈបច្ចេកទេស (Technical Review Report) ស្ដីពីគម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនីប៉ាក់បេង និងបានពិចារណាជុំវិញលទ្ធផលដែលទទួលបានពីវេទិកានានារបស់អ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងក្នុងតំបន់ និងក្រៅតំបន់ គណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គទាំង ៤ប្រទេស បានសម្រេចចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមមួយ ដើម្បីស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសឡាវ ត្រូវខិតខំប្រឹងប្រែងឲ្យបានសមហេតុផលក្នុងការដោះស្រាយផលប៉ះពាល់ឆ្លងដែនជាអវិជ្ជមាន និងបានស្នើបន្ថែមឲ្យលេខាធិការដ្ឋាននៃគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ ត្រូវរៀបចំគម្រោងសកម្មភាពរួមមួយ បន្ទាប់ពីកិច្ចពិគ្រោះយោបល់រយៈពេល ៦ខែនេះទៅ។
នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមនោះ បានឲ្យដឹងថា រដ្ឋាភិបាលឡាវ ត្រូវតែដោះស្រាយផលប៉ះពាល់មកលើរបបជលសាស្ត្រ កែលំអលំហូរកម្ទេចកំណក កែលំអសម្រាប់ត្រីឆ្លងកាត់នៅតំបន់ខ្សែទឹកខាងលើ និងខាងក្រោម ការស្វែងយល់ច្បាស់លាស់ជាងមុនអំពីផលប៉ះពាល់ឆ្លងដែន ការធានាឲ្យមានសេរីភាពក្នុងការធ្វើនាវាចរដោយគ្មានឧបសគ្គ និងកម្មវិធីតាមដានរួមគ្នានៃគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ សម្រាប់គម្រោងទំនប់ប៉ាក់បេង ជាដើម។
រយៈពេលកន្លងទៅ គម្រោងសាងសង់ទំនប់ប៉ាក់បេង នេះ ធ្លាប់ត្រូវសហគមន៍ជាច្រើនដែលអាចទទួលរងផលប៉ះពាល់ បានអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជួយអន្តរាគមន៍ទៅរដ្ឋាភិបាលប្រទេសឡាវ ដើម្បីបញ្ឈប់គម្រោងនេះវិញ ដោយសារពួកគេអះអាងថា វានឹងធ្វើឲ្យជម្រកត្រីពងត្រូវបាត់បង់ របបទឹកភ្លៀងលែងទៀងទាត់ សត្វផ្សោតប្រឈមនឹងផុតពូជ ហើយបញ្ហាទាំងនេះនឹងធ្វើឲ្យជីវភាពរបស់ពួកគេកាន់តែក្រីក្រ នាំឲ្យមានអ្នកចំណាកស្រុកកាន់តែច្រើន។ ទន្ទឹមនឹងនេះ របាយការណ៍របស់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលក៏បង្ហាញថា សព្វថ្ងៃមានពលរដ្ឋប្រមាណ ៦០លាននាក់កំពុងអាស្រ័យផលដោយផ្ទាល់ពីទន្លេមេគង្គ និង ៣០០លាននាក់ផ្សេងទៀត បានពឹងផ្អែកដោយប្រយោលពីទន្លេនេះ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានេះ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និងត្រូវជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក សៅ សុភាព បញ្ជាក់ថា ជាទូទៅ កម្ពុជា តែងតែប្រកាន់ជំហរដើម្បីឲ្យមានការសិក្សា និងវាយតម្លៃពីផលប៉ះពាល់ឲ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ មុននឹងប្រទេសឡាវ សម្រេចចិត្តថាត្រូវសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីរបស់ខ្លួន៖ «ជាទូទៅ យើងតែជម្រាបជំហររបស់យើង ធ្វើយ៉ាងណាសិក្សាវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់បរិស្ថានឲ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ»។
លោក សៅ សុភាព បន្ថែមថា ចំពោះបញ្ហាអ្វីខ្លះដែលកម្ពុជា នឹងត្រូវរងផលប៉ះពាល់ ហើយជំហររបស់ភាគីកម្ពុជា យ៉ាងណាចំពោះគម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីរបស់ប្រទេសឡាវ នេះ គឺលោកជំរុញឲ្យទៅសួរនាំពីគណៈកម្មាធិការជាតិនៃទន្លេមេគង្គកម្ពុជា ជំនួសវិញ ដែលជាអ្នកបច្ចេកទេសចំពោះកិច្ចការងារនេះ។
ទោះជាយ៉ាងណា អាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងសុំការឆ្លើយបំភ្លឺពីលោក តែ ណាវុធ ដែលជាអគ្គលេខាធិការនៃគណៈកម្មាធិការជាតិទន្លេមេគង្គកម្ពុជា តាមទូរស័ព្ទបានទេនៅថ្ងៃទី២២ មិថុនា។
ចំណែកនាយកប្រតិបត្តិវេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្ដីពីកម្ពុជា (NGO-Forum) លោក តឹក វណ្ណារ៉ា ថ្លែងថា សម្ព័ន្ធទន្លេកម្ពុជាដែលជាអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងតំណាងពលរដ្ឋដែលអាចរងផលប៉ះពាល់មានទាំងនៅកម្ពុជា ថៃ វៀតណាម មីយ៉ាន់ម៉ា និងឡាវ ផង នៅតែប្រកាន់ជំហរមិនគាំទ្រឲ្យសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីប៉ាក់បេង នេះទេ៖ «ជាគោលជំហររួមរបស់សម្ព័ន្ធទន្លេកម្ពុជា គឺស្នើឲ្យបញ្ឈប់គម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីប៉ាក់បេង»។
គម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនីប៉ាក់បេង នេះ គឺជាទំនប់ខ្នាតធំលំដាប់ទី៣ របស់ប្រទេសឡាវ ដែលត្រូវសាងសង់នៅតួមេនៃទន្លេមេគង្គ បន្ទាប់ពីទំនប់វារីអគ្គិសនីសាយ៉ាបូរី (Xayaburi) និងទំនប់វារីអគ្គិសនីដនសាហុង (Don Sahong)។ ទំនប់ថ្មីនេះ ត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងចំណាយរយៈពេល ៥ឆ្នាំដើម្បីសាងសង់ ហើយត្រូវចំណាយថវិកាសរុបប្រហែល ២.៣៧២លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។
ជុំវិញការអំពាវនាវរបស់គណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គទាំង ៤ប្រទេស ដែលជាសមាជិកនេះ ប្រទេសឡាវ នឹងចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ជាសាធារណៈដើម្បីឆ្លើយតបវិញនៅពេលក្រោយក្នុងសប្ដាហ៍នេះ៕