សង្គមស៊ីវិល៖ ការមិនព្រមដោះស្រាយបញ្ហាដីនៅមេមត់ជាការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ
2014.11.24
ពលរដ្ឋនៅស្រុកមេមត់ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ មានទំនាស់ដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនចម្ការកៅស៊ូមេមត់ បានបន្តស្នាក់នៅតវ៉ាមុខសាលាស្រុកឈានដល់ថ្ងៃទី៤ ហើយនៅថ្ងៃទី២៤ វិច្ឆិកា ប៉ុន្តែនៅមិនមានដំណោះស្រាយដដែល។ យ៉ាងណាក៏ដោយ សង្គមស៊ីវិលយល់ថា ការមិនព្រមដោះស្រាយនេះ គឺធ្វើឱ្យមានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ។
«សំឡេងពលរដ្ឋស្រែកតវ៉ានៅមុខសាលាស្រុកមេមត់»
សម្រែកទាមទាររបស់ពលរដ្ឋនៅជាច្រើនរយនាក់ នៅមុខសាលាស្រុកមេមត់ប្រកបដោយទឹកមុខឈឺចាប់ និងមានអ្នកខ្លះស្រកទឹកភ្នែកផងនោះ គឺដើម្បីឱ្យអាជ្ញាធរចេញមុខដោះស្រាយរឿងចេញប្លង់កម្មសិទ្ធិ ជូនពួកគាត់ជាង៥រយ (៥២៤) គ្រួសារលើទំហំផ្ទៃដីជាង២០ហិកតារ។ ក៏ប៉ុន្តែទោះបីជាពួកគាត់ខំប្រឹងស្រែកយ៉ាងក៏ដោយ ក៏មិនមានអាជ្ញាធរណាចេញមុខដោះស្រាយជូនពួកគាត់ បើទោះបីជាក្រុមប្រជាពលរដ្ឋគំរាមថានឹងបិទផ្លូវយ៉ាងណាក៏ដោយចុះ។
ពលរដ្ឋស៊ូទ្រាំសម្រាន្តនៅមុខសាលាស្រុក ៣យប់ បួនថ្ងៃមកហើយ ប៉ុន្តែមិនមានលទ្ធផលល្អទេ។ លទ្ធផលដែលមានសម្រាប់ពួកគាត់ គឺត្រូវសម្រាន្តហាលវាលហាលសន្សើម បាត់បង់ភាពថ្លៃថ្នូរជាមនុស្ស ចំណែកអ្នកធ្វើការនៅក្នុងសាលាស្រុក បានត្រឹមតែដើរមកបិទភ្លើងតាមរបង ដែលរាល់យប់តែងតែបើកបំភ្លឺ និងថែមទាំងចាក់សោរទ្វារបង្គន់អនាម័យ មិនឲ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលសម្រាកតវ៉ានោះអាចចូលបន្ទោបង់បានឡើយ។
ពលរដ្ឋម្នាក់រស់នៅភូមិខ្នងក្រពើលិច លោក ស៊ឹម គីមស្រ៊ុន មានប្រសាសន៍ថាពលរដ្ឋ គឺមានការលំបាកច្រើនឆ្នាំមកហើយ ដោយសារតែអាជ្ញាធរមិនព្រមដោះស្រាយបញ្ហា របស់ពួកគាត់ជាមួយក្រុមហ៊ុនចម្ការកៅស៊ូមេមត់នោះ។ លោកថាអាជ្ញាធរហាក់នៅក្រោមឥទ្ធិពល របស់ក្រុមហ៊ុនបានជាមិនមានសិទ្ធិសម្រេចលើបញ្ហានេះសោះ៖ «វាមិនដឹងយ៉ាងណាបើអាជ្ញាធរ មិនព្រមដោះស្រាយផងហើយ ឱ្យយើងទៅចរចាជាមួយក្រុមហ៊ុនអីចឹងៗ បើអាជ្ញាធរមិនដោះស្រាយឱ្យទេ ពួកខ្ញុំនៅតែបន្តរហូតអត់មានទៅណាទេ។ ការនេះចង់បានបំផុតគឺកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់ខ្លួននូវផ្ទះសម្បែងដីធ្លីខ្លួនឯងហ្នឹង»។
ចំណែកឯយុវសិស្សថ្នាក់ទី ១២ នៃវិទ្យាល័យប៊ុនរ៉ានី ហ៊ុនសែន មេមត់ ឈ្មោះ ជឹម សុវណ្ណដារា ឱ្យដឹងថាចាប់ពីពេលក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្លួនមកតវ៉ាទាមទារសិទ្ធិរស់នៅ ស្របច្បាប់នោះ គឺធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការសិក្សារបស់លោកជាខ្លាំង។ យុវសិស្សរូបនេះ បន្ថែមថា អនាគតកូនអ្នកមានជម្លោះដីធ្លីជាច្រើន អាចនឹងត្រូវប្រឡងធ្លាក់ផងក៏មិនដឹង ពីព្រោះពួកគាត់មិនបានមករៀនគ្រប់គ្រាន់ ដោយសារតែរវល់ទាមទារដីលំនៅឋានរបស់ខ្លួន៖ «គាត់អត់បានទេព្រោះអីកាលណា គាត់អាឡៃមកអីចឹងៗ ទៅធ្វើឱ្យខ្ញុំឯណោះខាតរៀនខាតសូត្រ។ ខាតច្រើនណាស់បង តាំងពីរៀនរដ្ឋរៀនគួររៀនអីអត់បានរៀនទាំងអស់។ រៀនយប់រៀនអីអត់បានអីចឹងអាចធ្វើឱ្យពួកខ្ញុំប្រឡងធ្លាក់អីចឹងបង»។
យុវសិស្សដដែលលើកឡើងទៀតថា ប្រសិនបើអាជ្ញាធរមិនដោះស្រាយបញ្ហារបស់ពួកគាត់ឱ្យមានសិទ្ធិស្របច្បាប់នៅនឹងកន្លែងទេ ប៉ុន្តែបែរជាតម្រូវឱ្យពលរដ្ឋផ្លាស់ទីលំនៅទៅកន្លែងផ្សេងនោះ គឺវាប្រៀបដូចបន្ថែមភាពក្រីក្រដាក់ពួកគាត់យ៉ាងនោះឯង។
រហូតមកដល់រសៀលថ្ងៃទី ២៤ វិច្ឆិកា វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចសុំការបំភ្លឺពីអាជ្ញាធរខេត្ត និងអាជ្ញាធរស្រុកបានទេជុំវិញការទាមទារនេះ។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ មន្ត្រីសម្របសម្រួលនៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) ខេត្តកំពង់ចាម លោក ប៊ូ វីរៈ មានប្រសាសន៍ថាជម្លោះដីធ្លីនេះ បានឈានទៅដល់ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារតែមិនមានការដោះស្រាយ សម្រាប់ពួកគាត់ និងម្យ៉ាងការទុកពួកគាត់ឱ្យទទួលរងផលប៉ះពាល់ទាំងផ្លូវចិត្តនិងផ្លូវកាយ៖ «ប្រសិនបើមិនមានការដោះស្រាយទេ ការរំលោភដីធ្លីនឹងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរថែមទៀត ហើយពួកគាត់នឹងទៅតវ៉ារហូតដល់ភ្នំពេញទៀត។ អីចឹងយើងដឹងហើយថាការរំលោភដីធ្លីវាមិនមានការកើនឡើងទេ ប៉ុន្តែរឿងចាស់ៗដែលកន្លងមក គឺកក្រើកឡើងវិញហើយ។ អីចឹងការតវ៉ាមតិរបស់គាត់ទៅលើបញ្ហាដីធ្លីរបស់គាត់ហ្នឹង នឹងទៅតវ៉ានៅភ្នំពេញជាហេតុ ធ្វើឱ្យមានការកកស្ទះនៅភ្នំពេញម្ដងទៀត»។
លោកបន្ថែមថា ស្ថាប័នដែលអាចដោះស្រាយរឿងនេះបាន មានពីរបន្តទៀតទីមួយគឺស្ថាប័នដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លីថ្នាក់ជាតិ ពីព្រោះថ្នាក់ស្រុក និងខេត្តគ្មានសមត្ថភាពទៅហើយ និងស្ថាប័នមួយទៀតនោះគឺស្ថាប័នរដ្ឋសភា តាមរយៈគណៈកម្មការ ទី១របស់ខ្លួន ដោយត្រូវចេញមុខផ្ទាល់ក្នុងការដោះស្រាយតែម្ដង៕