សង្គមស៊ីវិលទាមទារធ្វើវិសោធនកម្មក្រមព្រហ្មទណ្ឌដើម្បីឲ្យជនជាប់ចោទទទួលបានយុត្តិធម៌
2015.01.30
ក្រុមមេធាវី មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល មន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ និងមន្ត្រីតុលាការ បានបើកកិច្ចពិភាក្សាគ្នាមួយនៅព្រឹកថ្ងៃទី៣០ មករា ដើម្បីរកវិធីដោះស្រាយក្នុងការចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យ និងដំណើរការកាត់សេចក្ដីប្រកបដោយយុត្តិធម៌ ព្រោះថាកន្លងមកមានការចោទប្រកាន់មួយចំនួនទៅលើមន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ និងមន្ត្រីតុលាការថាមិនឯករាជ្យ និងធ្វើទារុណកម្មទៅលើជនសង្ស័យនៅពេលចាប់ខ្លួន ជាដើម។
ក្រុមអ្នកច្បាប់លើកឡើងថា ជនជាប់ចោទមួយចំនួននៅកម្ពុជា ទទួលរងនូវភាពអយុត្តិធម៌ ដោយសារតែការចាប់ខ្លួនខុស និងការកាត់សេចក្ដីរបស់តុលាការ។
ប្រធានក្រុមអ្នកច្បាប់ការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោកមេធាវី ហុង គឹមសួន មានប្រសាសន៍ថា កន្លងមក ជនជាប់ចោទ និងជនសង្ស័យមួយចំនួនទទួលរងនូវការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ដោយសារពួកគាត់គ្មានមេធាវីការពារ និងដាក់ឃុំឃាំងលើសនីតិវិធី តែទីបញ្ចប់ តុលាការរកឃើញថា ជនសង្ស័យមួយចំនួនគ្មានទោស ហើយដោះលែងវិញ ប៉ុន្តែគ្មានផ្ដល់សំណងជូនពួកគេឡើយ ដូចជាករណី ប៊ន សំណាង និង សុខ សំអឿន ជាដើម។
ក្រៅពីនេះទៀត លោកមេធាវី ហុង គឹមសួន បញ្ជាក់ទៀតថា មាត្រាមួយចំនួននៅក្នុងក្រមព្រហ្មទណ្ឌត្រូវតែធ្វើវិសោធនកម្ម៖ «សំឡេង»។
លោកមេធាវី ហុង គឹមសួន មានប្រសាសន៍ថា នីតិវិធីនៃការកសាងសំណុំរឿងទៅតុលាការនោះ ជនសង្ស័យមានសិទ្ធិឲ្យគេប្រាប់អំពីមូលហេតុនៃការចាប់ខ្លួន និងត្រូវប្រាប់ឲ្យដឹងភ្លាមអំពីការចោទប្រកាន់ សិទ្ធិឆ្លងឆ្លើយជាមួយមេធាវី និងសិទ្ធិឲ្យគេប្រាប់សិទ្ធិមានមេធាវីការពារខ្លួន។ ប្រជាពលរដ្ឋតែងតែនិយាយជាទូទៅថា ករណីខ្លះដែលមន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យ យកទៅធ្វើទារុណកម្មនៅកន្លែងឃុំឃាំងរបស់ប៉ូលិស និងការដកហូតយកទ្រព្យសម្បត្តិនៅជាប់ខ្លួន។ល។
ឆ្លើយតបនឹងការចោទប្រកាន់នេះ លោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក មួង ឃីម និងជាអនុប្រធាននាយកដ្ឋានកណ្ដាលនគរបាលយុត្តិធម៌ នៃអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិក្រសួងមហាផ្ទៃ បានបដិសេធថា ការចាប់ខ្លួនមន្ត្រីនគរបាល គឺធ្វើតាមនីតិវិធីច្បាប់ គឺគ្មានការធ្វើទារុណកម្មអ្វីទេ៖ «សំឡេង»។
ចំពោះការឃុំខ្លួនជនសង្ស័យហួសរយៈពេលកំណត់ ហើយតុលាការរកឃើញថាមិនមានទោស និងដោះលែងឲ្យនៅក្រៅឃុំវិញនោះ ព្រះរាជអាជ្ញាសាលាឧទ្ធរណ៍ លោក តាន់ សេណារ៉ុង មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋមានកាតព្វកិច្ចក្នុងការផ្ដល់សំណងដល់ជនជាប់ចោទ ដែលតុលាការរកឃើញថាគ្មានទោសនោះ។ លោកបញ្ជាក់ថា ករណីនេះលុះត្រាតែជនជាប់ចោទប្ដឹងទាមទារសំណង។
កតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយ ដែលប្រទេសកម្ពុជា ជាភាគីហត្ថលេខីនោះ ចែងថា ជនណាដែលបានរងគ្រោះដោយការឃាត់ខ្លួន ឬឃុំខ្លួនខុសច្បាប់ មានសិទ្ធិទាមទារសំណង។ នៅពេលជនណាម្នាក់ត្រូវបានប្រកាសឲ្យជាប់ពិរុទ្ធពីបទព្រហ្មទណ្ឌជាស្ថាពរ ហើយក្រោយមក ការប្រកាសឲ្យជាប់ពិរុទ្ធនោះត្រូវបានបដិសេធ ឬត្រូវបានលើកលែងទោស ដោយហេតុថា អង្គហេតុថ្មី ឬដែលរកឃើញថ្មីបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា មានការខុសឆ្គងពីសំណាក់តុលាការ ជនដែលទទួលរងគ្រោះដោយសារការកាត់ទោសនោះ ត្រូវទទួលសំណងតាមច្បាប់ លើកលែងតែមានការកំណត់បង្ហាញថា ការមិនលាតត្រដាងអាថ៌កំបាំងនៃការពិតទាន់ពេល បណ្ដាលមកពីជននោះទាំងស្រុង ឬមួយផ្នែក៕