កិច្ចពិភាក្សានៅព្រៃវែងអំពីនីតិវិធីសួរចម្លើយជនសង្ស័យជៀសវាងប្រើហិង្សា
2014.08.09
អង្គការស្ពានយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ រៀបចំកិច្ចពិភាក្សាតុមូល អំពីនីតិវិធីក្រមព្រហ្មទណ្ឌ និងក្រមព្រហ្មទណ្ឌដែលមានអាជ្ញាធរធ្វើការងារពាក់ព័ន្ធ និងវិស័យយុត្តិធម៌ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួននៅខេត្តព្រៃវែង ចូលរួមនាព្រឹកថ្ងៃទី៩ សីហា ឆ្នាំ២០១៤។
កម្មវិធីនេះ មានគោលបំណងរកដំណោះស្រាយរួមមួយ ជៀសវាងការធ្វើទារុណកម្មណាមួយ ដើម្បីបានចម្លើយពីជនសង្ស័យ និងបញ្ចៀសដាក់ទោសលើជនសង្ស័យដែលគ្មានកំហុស។
ក្នុងវេទិកាដែលរៀបចំឡើងប្រមាណជាង ៣ម៉ោងនោះ អ្នកសម្របសម្រួលអនុញ្ញាតឲ្យអ្នកចូលរួមលើកជាបញ្ហាក្នុងអង្គពិធី ដាក់ឲ្យវាគ្មិនបកស្រាយ ពន្យល់អំពីនីតិវិធីរកដំណោះស្រាយតាមផ្លូវច្បាប់។
អ្នកចូលរួមជាមេធាវីនៅខេត្តព្រៃវែង ម្នាក់ គឺលោក ប្រាក់ ភិន លើកឡើងក្នុងពិធីនោះថា មានករណីមួយបានកើតឡើងក្នុងខេត្តព្រៃវែង កាលពីពេលកន្លងទៅ ដែលកាលណោះប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមួយចំនួនរាយការណ៍ថា មានជម្លោះប្រើអំពើហិង្សាដាក់គ្នា អាចគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិតមនុស្សនៅស្រុកកំពង់រោទិ៍ ហើយអំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរទៅជួយអន្តរាគមន៍ជាបន្ទាន់។ លោកថា ភ្លាមនោះអាជ្ញាធរប៉ូលិសបញ្ជូនកម្លាំងជំនាញជាច្រើននាក់ ចុះដល់កន្លែងកើតហេតុ ដើម្បីជួយដល់ជនរងគ្រោះ ហើយពេលនោះ អាជ្ញាធរចាប់មនុស្សច្រឡំដោយថា ជនរងគ្រោះជាជនសង្ស័យ យកទៅសួរចម្លើយ រហូតក្លាយទៅជាអ្នកទោស។ ចំណែកឯអ្នកដែលប្រព្រឹត្តបទល្មើស រត់រួចខ្លួនបាត់។ លោកសួរថា តើគួរដោះស្រាយយ៉ាងណាទៅលើបញ្ហាដែលកើតឡើងនោះ?៖ «អង្គហេតុដែលស្រាវជ្រាវរកឃើញក៏វាស៊ីចង្វាក់គ្នា ដូចគ្នាលោកចៅក្រមស្រាវជ្រាវ ប៉ុន្តែយើងដោះស្រាយយ៉ាងម៉េច ដោះស្រាយម៉េចរួច បើគាត់ថានៅស្មុគស្មាញៗ។ ប៉ុន្តែជាក់ស្ដែង ដឹងអាមួយដេកស្រវឹង មានសាក្សីបំភ្លឺម៉ែឪគេប្រពន្ធកូនគេ ហើយអាអ្នកផឹកជាមួយនៅនឹងផ្ទះណោះ ក៏ទៅចាប់ដោយអានោះដែរ»។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ វាគ្មិនក្នុងអង្គពិធី រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ហ៊ី សោភា មានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា បញ្ហានេះលោកពុំបានចង្អុលបង្ហាញថា ជាកំហុសរបស់អង្គភាពណាមួយនោះទេ ដោយពន្យល់ថា បញ្ហាសំខាន់ថាយ៉ាងនោះ ត្រូវស៊ើបអង្កេតរកមុខសញ្ញានៃបទល្មើស តាមរយៈការប្រព្រឹត្តរបស់បុគ្គល៖ «ដូច្នេះ យើងត្រូវមើលថា ហេតុការណ៍ហ្នឹងកើតឡើងវាមានសញ្ញាហ្នឹងដែរអត់? បើវាមានសញ្ញាហ្នឹង ទើបគេចាប់ផ្ដើមធ្វើការស្រាវជ្រាវ ដោយធ្វើការប្រមូលនូវភស្តុតាង។ ជាទូទៅ បទល្មើសមួយដែលកើតឡើងនៅពេលដែលអាជ្ញាធរធ្វើកិច្ចការរបស់ខ្លួន ដោយវាយតម្លៃទៅលើអង្គហេតុមួយនោះ ថាវាមានសញ្ញាបទល្មើស បទល្មើសហ្នឹងក្លាយទៅជាបទល្មើសហេតុការណ៍ដែលកើតពីអតីតកាល»។
វេទិកាតុមូលនេះ ក្នុងបំណងឲ្យប្រជាពលរដ្ឋទទួលបានសិទ្ធិស្មើគ្នាចំពោះមុខច្បាប់ និងដើម្បីជួយដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួន ដែលមន្ត្រីអ្នកអនុវត្តន៍ច្បាប់ខ្វះចន្លោះ ឬមិនទាន់យល់ពីអត្ថន័យច្បាស់ ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងនីតិវិធីក្រមព្រហ្មទណ្ឌ និងក្រមព្រហ្មទណ្ឌ។
ប្រធានអង្គការស្ពានយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ លោក អ៊ុក វណ្ណដេត មានប្រសាសន៍ថា ការរៀបចំកម្មវិធីនេះឡើង ដើម្បីលុបបំបាត់ការធ្វើទារុណកម្មយកចម្លើយដោយបង្ខំរបស់មន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ ទៅលើជនសង្ស័យដែលតែងកើតមានក្នុងសង្គមបច្ចុប្បន្ន៖ «បញ្ហា គឺជាបញ្ហាទូទៅ យើងឃើញថា នៅក្នុងតុលាការ តុលាការតែងយកចម្លើយសារភាពដែលបានមកខាងមន្ត្រីនគរបាលធ្វើជាភស្តុតាង ក្នុងការសម្រេចសេចក្ដី។ ទាំងនេះហើយ ដែលជាធ្វើឲ្យយើងទាំងអស់គ្នាស្វែងរកយុទ្ធសាស្ត្រ ឬក៏ផែនការណាមួយ ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណា ដើម្បីឲ្យមន្ត្រីនគរបាលឈប់ប្រើប្រាស់វិធានការបង្ខិតបង្ខំយកចម្លើយ»។
លោកបន្តថា តាមការស្រាវជ្រាវកន្លងមកបង្ហាញថា មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធបន្ទាប់ពីចូលរួមក្នុងវេទិកាតុមូល ហើយបានយល់អំពីគោលនយោបាយពីការសួរចម្លើយលើជនសង្ស័យ ហើយងាកមកសិក្សារិះរកវិធីដោះស្រាយដោយសន្តិ។
កម្មវិធីបែបនេះ រៀបចំឡើងនៅ៩ខេត្ត ដែលរកឃើញថាមានបញ្ហាពីការធ្វើទារុណកម្មយកចម្លើយជនសង្ស័យច្រើនជាងគេទូទាំងប្រទេស៕