តើតុលាការកម្ពុជាជាឧបករណ៍អ្នកនយោបាយមែនឬទេ?
2014.08.13
បណ្ដាញសហគមន៍ប្រជាពលរដ្ឋ បាតុកម្មអហិង្សានៅខាងមុខរដ្ឋសភា ទាមទារឲ្យតុលាការកាត់ក្ដីដោយយុត្តិធម៌ កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៣។
ប្រព័ន្ធតុលាការនៅកម្ពុជា ត្រូវបានគេមើលឃើញថា មិនឯករាជ្យ និងមិនមែនជាស្ថាប័នផ្ដល់យុត្តិធម៌ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈនោះឡើយ។ ក្រៅពីនេះ នៅខណៈប្រទេសកម្ពុជា ជាប់គាំងនយោបាយ ប្រព័ន្ធតុលាការដែលទទួលរងនូវការរិះគន់ស្រាប់ផងនោះ រឹតតែបង្ហាញឲ្យឃើញកាន់តែច្បាស់ថែមទៀតថា តុលាការមិនឯករាជ្យ និងស្ថិតនៅក្រោមសម្ពាធអ្នកនយោបាយ។
ប្រព័ន្ធតុលាការនៅកម្ពុជា ត្រូវបានទទួលរងការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំង ថាជាស្ថាប័នធ្វើអាជីវកម្មរឿងក្ដីតាមរយៈការសូកប៉ាន់ ឬការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ ដែលមិនមែនជាកន្លែងផ្ដល់យុត្តិធម៌ទាំងស្រុងជូនសាធារណជនឡើយ។
ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍សង្គមលើកឡើងថា ក្រៅពីមិនបានបំពេញតួនាទីជាអ្នករកយុត្តិធម៌ជូនប្រជាពលរដ្ឋទន់ខ្សោយនោះ តុលាការបានក្លាយជាឧបករណ៍របស់អ្នកនយោបាយថែមទៀតផង។ នៅក្នុងដំណាក់កាលនៃវិបត្តិនយោបាយ តុលាការបានបំពេញតួនាទីរបស់ខ្លួនដោយមិនប្រកាន់ជំហរឯករាជ្យ។
ព្រឹត្តិការណ៍ថ្មីៗមិនទាន់រសាត់ទៅឆ្ងាយពីប្រជាពលរដ្ឋនៅឡើយ។ តុលាការបានចាប់ខ្លួនបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោត ៨រូប និងយុវជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិម្នាក់ នៅក្រោយពេលពួកគេដឹកនាំអ្នកគាំទ្ររបស់ខ្លួនធ្វើបាតុកម្មទាមទារឱ្យបើកទីលានប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។ បើទុកជាអង្គការជាតិនិងអន្តរជាតិ ធ្វើការទាក់ទងនឹងសិទ្ធិមនុស្សអំពាវនាវឲ្យដោះលែងវិញក៏ដោយចុះ ក៏តុលាការមិនខ្វល់អំពីការលើកឡើងទាំងនោះឡើយ។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅទីបំផុតទៅ នៅពេលថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ជួបចរចាគ្នាកាលពីថ្ងៃទី២២ កក្កដា ដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះនយោបាយនោះ ពីរម៉ោងក្រោយមក តុលាការក៏បានចេញដីកាដោះលែងបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតភ្លាមៗទៅតាមឆន្ទៈអ្នកនយោបាយ។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ព្រាប កុល មានប្រសាសន៍ថា ប្រព័ន្ធតុលាការមិនឯករាជ្យ និងជាឧបករណ៍អ្នកនយោបាយនោះ កម្ពុជាមិនមែនជាប្រទេសនីតិរដ្ឋនោះទេ ពីព្រោះថា តុលាការក្រៅពីគេដឹងថា បានប្រព្រឹត្តិអំពើពុករលួយរឿងលុយកាក់ និងជួញដូររឿងក្ដីនោះ តុលាការនេះក៏ពុករលួយរឿងនយោបាយដែរ៖ «សំឡេង»។
អ្វីដែលឆ្លុះបញ្ចាំឲ្យឃើញកាន់តែច្បាស់ថែមទៀតថា តុលាការជាឧបករណ៍របស់អ្នកនយោបាយ គឺតំណាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជារដ្ឋលេខាធិការក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ព្រុំ សុខា បានថ្លែងប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាននៅក្រោយពីបញ្ចប់ការចរចាភ្លាមៗកាលពីថ្ងៃទី២២ កក្កដា ថា បេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ៧រួប និងសកម្មជនមួយរួបទៀត នឹងដោះលែងឲ្យនៅក្រៅឃុំបណ្ដោះអាសន្ន ដោយសារមានការសម្របសម្រួលខាងនយោបាយ៖ «សំឡេង»។
នៅក្រោយពេលត្រូវរ៉ូវគ្នាបញ្ចប់ជម្លោះនយោបាយកាលពីថ្ងៃទី២២ កក្កដា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅតែរារែកក្នុងការចូលសច្ចាប្រណិធាន និងចូលប្រជុំសភាដើម្បីឲ្យក្លាយជាសភាស្របច្បាប់។ តុលាការបានដើរតួនាទីជាថ្មីម្ដងទៀត ចាត់ការទៅលើអ្នកនយោបាយបក្សប្រឆាំង ដោយបានចេញដីកាចាប់ឃុំខ្លួនយុវជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ៣នាក់ភ្លាមៗ កាលពីថ្ងៃទី២ សីហា។
ការចាប់ខ្លួននេះ ហាក់ដូចជាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បង្ខំឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចូលសច្ចាប្រណិធាន ព្រោះថា បើសិនជាតុលាការចាប់ខ្លួនបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិឡើងវិញ គឺបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រទាំងនោះមិនអាចគ្រប់ ៥៥រួប ដើម្បីចូលប្រជុំសភាទេ។ យ៉ាងនេះក្តី តុលាការក៏បានកោះហៅបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រដែលទើបដោះលែងទាំង ៧រួប និងលោក កឹម សុខា ជាអនុប្រធានគណបក្ស ឲ្យចូលបំភ្លឺតុលាការសាជាថ្មីឡើងវិញដែរ។
នៅគ្រានេះ អ្នកវិភាគលើកឡើងថា ចៅក្រមនិងព្រះរាជអាជ្ញាមមាញឹកក្នុងការធ្វើដីកាចាប់ខ្លួន និងឃុំខ្លួន និងដីកាហៅអ្នកនយោបាយ ហើយមិនយូរប៉ុន្មានក៏ត្រូវធ្វើការដោះលែងឲ្យនៅក្រៅឃុំជាបណ្ដោះអាសន្នឡើងវិញ។ នៅក្រោយពេលសភាបើកសម័យប្រជុំកាលពីថ្ងៃទី៨ សីហា នោះ បញ្ហាចាប់ខ្លួននិងកោះហៅបានធូរស្រាលវិញ។
នៅថ្ងៃទី១១ សីហា ដែលជាពេលកំណត់នៃការចូលខ្លួនរបស់តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មានលោក កឹម សុខា អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ និងអ្នកដទៃមួយចំនួនទៀតនោះ គឺពួកគាត់មិនបានចូលខ្លួនទៅបំភ្លឺនៅតុលាការដោយផ្ទាល់ដូចកាលពីមុនទៀតទេ ពីព្រោះពួកគាត់មានអភ័យឯកសិទ្ធិ ប៉ុន្តែបានបញ្ជូនមេធាវីរបស់ខ្លួនជាតំណាងឱ្យទៅបំភ្លឺ។
លោក កឹម សុខា បញ្ជាក់ឲ្យដឹងកាលពីថ្ងៃទី១១ សីហា បន្ទាប់ពីមេធាវីរបស់លោកបានទៅបំភ្លឺនៅតុលាការថា សំណុំរឿងរបស់លោកត្រូវបានតុលាការបញ្ចប់ហើយ ដោយសារលោកមានអភ័យឯកសិទ្ធិ។ ក្រៅពីនេះទៀត យុវជនទាំង ៣នាក់របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គណបក្សទាំងពីរបានសម្របសម្រួលនយោបាយជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីដោះលែងវិញដែរ៖ «សំឡេង»។
ងាកមកច្បាប់ទាំង ៣ ទាក់ទងនឹងការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការ ដែលរួមមានសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីការរៀបចំអង្គការតុលាការ សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីលក្ខន្តិកៈនៃចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញា និងសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រម ត្រូវបានរដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភាអនុម័ត។ ច្បាប់ទាំងបីនេះ ត្រូវបានលោក ព្រាប កុល អះអាងថា ទាញឲ្យតុលាការលែងឯករាជ្យ និងកាន់តែមានចរិតនយោបាយថែមទៀត៖ «សំឡេង»។
ឆ្លើយតបនឹងការចោទប្រកាន់នេះ ប្រធានខុទ្ទកាល័យរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក សំ ប្រជាមានិត អះអាងថា តុលាការធ្វើការដោយឯករាជ្យស្របនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ គ្មានការជ្រៀតជ្រែកពីអ្នកនយោបាយឡើយ។ លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា ការសម្រេចរឿងក្ដីរបស់ចៅក្រម គឺស្ថិតនៅលើច្បាប់៖ «សំឡេង»។
ពាក់ព័ន្ធនឹងច្បាប់ទាំង៣នេះដែរ អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី (Surya Subedi) ដែលលោកធ្លាប់បានផ្ដល់អនុសាសន៍ឲ្យមានកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា សំដែងក្តីព្រួយបារម្ភថា ច្បាប់ទាំងនេះជាឧបសគ្គដល់ឯករាជភាពរបស់តុលាការ និងគោលការណ៍បែងចែកអំណាច។
អ្នកឃ្លាំមើលផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍សង្គម លោកបណ្ឌិត កែម ឡី មានប្រសាសន៍ថា ការអនុវត្តរបស់តុលាការបច្ចុប្បន្នធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋអស់ជំនឿលើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ហើយកម្ពុជាហាក់បីដូចជាស្ថិតនៅសម័យបុព្វកាល ដែលប្រជាពលរដ្ឋដើរតួនាទីជាតុលាការខ្លួនឯង៖ «សំឡេង»។
លោកបន្តថា មូលហេតុចម្បងដែលមន្ត្រីតុលាការស្ថិតនៅក្រោមសម្ពាធអ្នកនយោបាយ ឬរដ្ឋាភិបាលនោះ ដោយសារតែដំបូងឡើយមន្ត្រីតុលាការមិនមានប្រាក់ខែច្រើន ហើយពួកគាត់ពឹងផ្អែកលើការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ ហើយនៅពេលអំពើពុករលួយនេះចាក់ឫសជ្រៅទៅក្នុងប្រព័ន្ធតុលាការ មន្ត្រីយុត្តិធម៌នឹងត្រូវជាប់អន្ទាក់ស្ថិតនៅក្នុងខ្សែញាក់របស់អ្នកនយោបាយបក្សកាន់អំណាច។ បើសិនជាមន្ត្រីតុលាការណាមិនធ្វើតាមបង្គាប់ គេនឹងសើរើករណីប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយរបស់មន្ត្រីទាំងនោះ។
ដូចគ្នានេះដែរ បើសិនជារដ្ឋាភិបាលបើកឲ្យតុលាការមានឯករាជ្យវិញ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនក៏នឹងត្រូវជាប់អន្ទាក់របស់តុលាការវិញដែរ ព្រោះពួកគេបានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយបក្សពួកនិយមគ្រួសារនិយម ការលក់ ការដោះដូរអាគាររដ្ឋ និងការផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ដែលប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន និងយុត្តិធម៌សង្គម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញមិនអនុញ្ញាតឱ្យបក្សកម្លាំងជាតិធ្វើបាតុកម្ម នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ