តុលាការខេត្តបាត់ដំបងកោះហៅសកម្មជនដីធ្លីសាកសួររឿងប្រើហិង្សា
2014.09.15
លោក នៅ ចំរ៉ុង ជនសង្ស័យក្នុងសំណុំរឿងការប្រើហិង្សានៅឃុំបឹងប្រាំង ថ្លែងក្រោយចេញពីបន្ទប់សាកសួររបស់តុលាការខេត្តបាត់ដំបង កាលពីថ្ងៃទី១៥ កញ្ញា ២០១៤។
នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញា ចៅក្រមស៊ើបសួរនៃសាលាដំបូងខេត្តបាត់ដំបង បានកោះហៅឲ្យសកម្មជនដីធ្លីម្នាក់ក្នុងចំណោម ៩នាក់ ពាក់ព័ន្ធសំណុំរឿងនៅឃុំបឹងប្រាំ ឲ្យចូលខ្លួនឆ្លើយបំភ្លឺ។ បន្ទាប់ពីចំណាយពេលសាកសួរអស់ជាច្រើនម៉ោងរួចមក សកម្មជនដីធ្លីត្រូវបានតុលាការសម្រេចដាក់ឲ្យស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់តុលាការ។
ប្រជាពលរដ្ឋដែលរងការចោទប្រកាន់ពីបទប្រើហិង្សាដោយចេតនា និងប្រព្រឹត្តហិង្សាទៅលើអ្នកកាន់កាប់អចលនវត្ថុដោយសុចរិត ចាត់ទុកការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការនៅពេលនេះ ថា គឺជាប្រឆាំងទៅនឹងភាពត្រឹមត្រូវរបស់ពួកគេ និងជាការគំរាមសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការតវ៉ាដែលទាមទារឲ្យមានដំណោះស្រាយមួយដ៏ពិតប្រាកដក្នុងរឿងដីធ្លី។
ក្រោយចេញពីបន្ទប់សាកសួរ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញា លោក នៅ ចំរ៉ុង ឲ្យដឹងថា ពាក់ព័ន្ធនឹងសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌនេះរូបលោក ព្រមទាំងសកម្មជនដីធ្លី ៨នាក់ផ្សេងទៀត ពុំបានប្រព្រឹត្តបទល្មើសដូចការចោទប្រកាន់ឡើយ។ លោកបញ្ជាក់ថា បើចំពោះរូបលោកវិញ ក្នុងថ្ងៃកើតហេតុ គឺរូបលោកពុំបានស្ថិតនៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ឡើយ ពោលគឺលោកបានចេញទៅប្រកបមុខរបរនៅស្រុកផ្សេងទៅវិញ។
បើទោះជាបែបណា លោក នៅ ចំរ៉ុង ចាត់ទុកថា ហេតុផលដែលជំរុញសំណុំរឿងនេះចូលដល់ដៃតុលាការ គឺជាផ្នែកមួយគាបសង្កត់ និងបំបិទសិទ្ធិសេរីភាពរបស់អ្នកតវ៉ាក្នុងរឿងដីធ្លីប៉ុណ្ណោះ៖ «តាមការពិតខ្ញុំមិនដែលបានទៅនៅជិតអីរឿងភូមិអូរឫស្សីហ្នឹងទេ។ខ្ញុំនៅភូមិបឹងពពូលឯណេះ។ ដីខ្ញុំនៅឯណេះ។ ខ្ញុំមិនដែលស្គាល់ភូមិអូរឫស្សីហ្នឹងទេ ព្រោះដីខ្ញុំមិនមែននៅភូមិអូរឫស្សីផង ធ្វើម៉េចឲ្យខ្ញុំទៅស្គាល់ភូមិអូរឫស្សីហ្នឹង? ហើយឈ្មោះដែលចោទខ្ញុំថា ទៅទាត់ ខ្ញុំទៅវ៉ៃ ខ្ញុំថាខ្ញុំមិនដឹង ខ្ញុំមិនស្គាល់»។
សាក្សីការពារឲ្យលោក នៅ ចំរ៉ុង មួយរូបដែលចូលឆ្លើយបំភ្លឺនៅបន្ទប់សាកសួរ និង ជាជនជាប់ចោទក្នុងសំណុំរឿងដូចគ្នានេះដែរ ដែលនឹងចូលខ្លួនតាមដីការបស់តុលាការ នៅថ្ងៃទី១៨ ខែកញ្ញា ខាងមុខដែរនោះនិយាយថា ដំណើរការសាកសួររបស់លោកចៅក្រុម លិ សុខា ធ្វើឡើងដោយតម្លាភាព និងសុក្រឹតតាមវិជ្ជាជីវៈ។
ទិដ្ឋភាពទូទៅនៅខាងមុខតុលាការឯណេះវិញ គឺមានប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណជិត ៤០នាក់បានប្រមូលផ្ដុំគ្នា ដើម្បីគាំទ្រ និងលើកទឹកចិត្តចំពោះអ្នកដែលត្រូវជាប់បណ្ដឹងនៅតុលាការ។ ក្រុមអ្នកភូមិព្រមានថា បើសកម្មរបស់ពួកគេត្រូវបានតុលាការឃុំខ្លួន ក្រោយពីសាកសួររួច បាតុកម្មប្រឆាំងចំណាត់ការនេះនឹងផ្ទុះឡើងភ្លាមដែរ។
ចំណែកកម្លាំងមានសមត្ថកិច្ចរបស់អាជ្ញាធរវិញ សង្កេតឃើញថា ក៏មានមួយចំនួនដែរ បន្តឃ្លាំមើលពីសកម្មភាពរបស់អ្នកភូមិ ប៉ុន្តែមិនបង្ក្រាបណាមួយនោះទេ។
ចៅក្រមស៊ើបសួរនៃសាលាដំបូងខេត្តបាត់ដំបង លោក លិ សុខា ឲ្យដឹងថា នៅពេលនេះលោកសម្រេចមិនឃុំខ្លួនលើជនសង្ស័យ ហើយកំពុងបំពេញនីតិវិធីមួយចំនួន មុននឹងអនុញ្ញាតឲ្យសកម្មជនដីធ្លីក្នុងឃុំបឹងប្រាំ បានវិលត្រឡប់ទៅលំនៅឋានវិញ។ ទោះជាបែបណាលោកមិនបានបញ្ជាក់ពីឈ្មោះដើមបណ្ដឹងក្នុងសំណុំរឿងនេះឡើយ ដោយលោកអះអាងថា លោកមានពេលវេលាតិចតួច ដើម្បីពន្លឿនកិច្ចការនេះឲ្យបានឆាប់សម្រាប់ជនសង្ស័យអាចមានពេលត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ។
លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំសួររួចហើយ ខ្ញុំសម្រេចមិនឃុំខ្លួន។ ខ្ញុំកំពុងតែធ្វើដីកា ជិតចប់ហើយ។ដើមបណ្ដឹង ៣នាក់ មានជាប់បណ្ដឹង៨ដីកា ព្រោះអីគាត់នៅឆ្ងាយផង ខ្លាចគាត់ទៅផ្ទះមិនទាន់»។
នៅក្នុងដីកាបង្គាប់ឲ្យចូលខ្លួនបំភ្លឺ គ្រាន់តែបានដាក់ពីកាលបរិច្ឆេទនៃការប្រព្រឹត្តបទល្មើសនៅក្នុងអំឡុង ថ្ងៃទី១៣ ដល់ ២០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៤។ ចំណែកទីតាំងកើតហេតុ នៅក្នុងភូមិអូរឫស្សី ឃុំបឹងប្រាំស្រុកបវេល ខេត្តបាត់ដំបង។ យ៉ាងណាក្រុមអ្នកភូមិដាក់ការសង្ស័យថា សំណុំរឿងនេះទំនងមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងមេឃុំបឹងប្រាំ លោក ឈា នី។
បុគ្គលិកផ្នែកអង្កេតនៃអង្គការ លីកាដូ (Licadho) ប្រចាំខេត្តបាត់ដំបង លោក ហេង សាយហុង និយាយថា ប្រព័ន្ធតុលាការក្នុងដំណាក់កាលចុងក្រោយនេះ លោកមើលឃើញថា ហាក់មានការវិវឌ្ឍន៍មករកភាពប្រសើរបន្តិច ក្នុងវិជ្ជាជីវៈរបស់ខ្លួន។ លោកបន្តថា មានសំណុំរឿងជាច្រើនករណីដែលពាក់ព័ន្ធជម្លោះដីធ្លី ក្រោយពីសាកសួររួចបានដាក់ឲ្យស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់តុលាការ ដូចនៅពេលនេះដែរ។
លោកនិយាយទៀតថា ផ្ទុយទៅវិញ ពីមុនមិនដូច្នេះឡើយ បើទោះជាសំណុំរឿងអ្វីក៏ដោយ ក្រោយបញ្ចប់នីតិវិធីសាកសួរហើយ តុលាការសម្រេចចេញដីកាឃុំខ្លួនតែម្ដង៖ «ឥឡូវនេះឃើញមានស្ថានភាពតុលាការឃើញមានការល្អប្រសើរច្រើន។ ឃើញថា គាត់ហៅមកបំពេញនីតិវិធីនៅក្នុងកិច្ចការងារគាត់ហើយ។ គាត់មើលឃើញរឿងហ្នឹងវាជាហេតុផលរឿងដីធ្លី អ៊ីចឹងទៅគាត់ដាក់ស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យ គឺវាអាចវាប្រសើរមួយ អាចជនជាប់ចោទ ឬជនដែលសង្ស័យនោះគាត់មាន លទ្ធភាពនៅក្នុងការរកស៊ីចិញ្ចឹមជីវិត»។
នៅក្នុងសំណុំរឿងនេះ មានសកម្មជនដីធ្លីចំនួន ៩នាក់ នៃឃុំបឹងប្រាំ ត្រូវជាប់បណ្ដឹងនៅតុលាការ។ ក្នុងចំណោមនោះ មាន ២នាក់ កំពុងជាប់ឃុំនៅក្នុងពន្ធនាគារនៅឡើយ ក្រោមបទចោទប្រកាន់ក្នុងសំណុំរឿងដូចគ្នានេះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញមិនអនុញ្ញាតឱ្យបក្សកម្លាំងជាតិធ្វើបាតុកម្ម នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ