សង្គមស៊ីវិលចាត់ទុកសេចក្ដីសម្រេចរបស់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញលើច្បាប់អង្គការថារំលោភច្បាប់
2015.08.12
តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សុន ឆ័យ ផ្ដល់បទសម្ភាសន៍ដល់អ្នកកាសែតនៅថ្ងៃទី១២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៥។
អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល បង្ហាញការសោកស្ដាយនូវសេចក្ដីសម្រេចរបស់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ អំពីច្បាប់គ្រប់គ្រងអង្គការ និងសមាគម ដោយចាត់ទុកថា ជាសេចក្ដីសម្រេចដែលបង្កឲ្យមានភាពចម្រូងចម្រាសបន្ថែមទៀតនៅពេលខាងមុខ។
ប្រតិកម្មរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅពេលនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំពេញអង្គ នៃក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ បានឯកភាពថា ច្បាប់ស្ដីពីអង្គការ និងសមាគមនេះ មានភាពត្រឹមត្រូវ និងជាសេចក្តីសម្រេចស្ថាពរ ហើយមានអនុភាពអនុវត្តទៅលើអំណាចទាំងអស់ដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញដែលជាស្ថាប័នកំពូល បានសម្រេចភ្លាមៗក្រោយពីបិទបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំពេញអង្គរបស់ខ្លួនតែប៉ុន្មាននាទីប៉ុណ្ណោះ ដោយចាត់ទុកថា ច្បាប់អង្គការ និងសមាគម ដែលរដ្ឋសភាបានអនុម័តរួចហើយកាលពីថ្ងៃទី១៣ កក្កដា នោះ គឺស្របនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលពុំមានអ្វីត្រូវកែប្រែទៀតឡើយ និងបិទផ្លូវតវ៉ា។
បញ្ហានេះ អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ហៅការសម្រេចរបស់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនៅពេលនេះថា គឺជាការអនុវត្តផ្ទុយពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងបទដ្ឋានអន្តរជាតិ។
លោក អំ សំអាត មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់អង្គការលីកាដូ (Licadho) រិះគន់ការសម្រេចរបស់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញទៅលើច្បាប់អង្គការ និងសមាគមនៅពេលនេះ ថាវាជាការរំលោភលើច្បាប់កំពូលរបស់ជាតិ គឺរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ជាងនេះទៀត ប្រទេសកម្ពុជា គឺពុំបានអនុវត្តឲ្យបានពេញលេញទាល់តែសោះពីបទដ្ឋានគតិយុត្តិជាអន្តរជាតិ ដែលធានាពីការការពារ និងគោរពសិទ្ធិមនុស្សជាមូលដ្ឋាន ជាពិសេសសិទ្ធិក្នុងការបង្កើតអង្គការ ឬសមាគម។ លោក អំ សំអាត បង្ហាញការសោកស្ដាយជុំវិញសេចក្ដីសម្រេចនេះ ដោយចាត់ទុកថា ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញធ្វើសេចក្ដីសម្រេចទាំងប្រថុយប្រថាន។ លោកបន្តថា «បើសិនជាក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ហើយថាច្បាប់ទាំងអស់នេះវាស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ បទដ្ឋានអន្តរជាតិ អានេះយើងនៅតែមានការសោកស្ដាយ។ ការអនុវត្តនៅពេលក្រោយ និងបញ្ហាដ៏ចម្រូងចម្រាស»។
បើទោះជាយ៉ាងនេះក៏ដោយចុះ សេចក្ដីជូនដំណឹងរបស់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញចុះថ្ងៃទី១២ សីហា តែប៉ុន្មាននាទីក្រោយពីកិច្ចប្រជុំពេញអង្គបានបិទបញ្ចប់ ឲ្យដឹងថា ច្បាប់សមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលរដ្ឋសភាបានអនុម័ត និងព្រឹទ្ធសភាបានពិនិត្យរួចនេះ គឺស្របនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលពុំមានអ្វីត្រូវកែប្រែទៀតឡើយ។
សេចក្ដីសម្រេចទៅលើច្បាប់គ្រប់គ្រងសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលនៅពេលនេះរបស់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីស្ថាប័នកំពូល បានស្ដាប់ការបំភ្លឺតំណាងរដ្ឋាភិបាលកាលពីថ្ងៃទី១១ សីហា និងមួយថ្ងៃបន្ទាប់ពីបានស្ដាប់ការបកស្រាយរបស់តំណាងគណបក្សជំទាស់ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី១២ សីហា។
លោក សុន ឆ័យ តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលបានចូលបំភ្លឺដោយផ្ទាល់មាត់ ប៉ុន្មានម៉ោងមុនសេចក្ដីសម្រេចនេះចេញជាផ្លូវការ លោកមានសុឆន្ទៈថា ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនេះនឹងពិចារណាដោយម៉ត់ចត់ទៅលើសំណើរបស់ខ្លួន ដែលបានស្នើឲ្យពិនិត្យអំពីធម្មនុញ្ញភាពនៃច្បាប់គ្រប់គ្រងអង្គការ និងសមាគមនេះ។ បន្ថែមពីលើនេះ លោក សុន ឆ័យ ថ្លែងថា ការចំណាយពេលបកស្រាយ និងឆ្លើយបំភ្លឺអំពីសំណើមិនតិចជាង ១៨មាត្រា ដែលគណបក្សជំទាស់បានស្នើឡើងនោះ គឺប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ លោក ឯក សំអុល សន្យាពិនិត្យដោយផ្ចិតផ្ចង់អំពីច្បាប់គ្រប់គ្រងអង្គការ និងសមាគមនេះ។ លោកបន្តថា «តាមការបញ្ជាក់ពីឯកឧត្ដម ឯក សំអុល លោកថាលោកនឹងមិនមើលលេងសើចទេ។ ខ្ញុំកត់ពាក្យរបស់លោកច្បាស់ណាស់ លោកបានបញ្ជាក់អ៊ីចឹងថា នឹងយកចិត្តទុកដាក់ជាខ្លាំង»។
ជុំវិញរឿងនេះ មន្ត្រីនាំពាក្យក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ លោក ព្រហ្ម ញាណវិចិត្រ បកស្រាយយ៉ាងខ្លីថា សេចក្ដីសម្រេចដែលក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញអនុម័តរួចហើយនេះ គឺមានលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យដ៏ត្រឹមត្រូវនៅក្នុងសម័យប្រជុំពេញអង្គរបស់ខ្លួន។ ម្យ៉ាងវិញទៀត រាល់ទម្រង់ខ្លឹមសារនៃច្បាប់អង្គការ និងសមាគមនេះ គឺមានលក្ខណៈគ្រប់គ្រាន់ស្របនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលអាចឲ្យក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញពិចារណាជាផ្លូវការបាន។ លោកបន្តថា «ព្រឹកមិញស្ដាប់ខាងឯកឧត្ដម សុន ឆ័យ បន្ទាប់ពីចប់ទៅ យើងក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញក៏បើកកិច្ចប្រជុំពេញអង្គ។ កាលណាប្រជុំចប់ គឺមានសេចក្ដីសម្រេចមួយ»។
ច្បាប់ស្ដីពីការគ្រប់គ្រងអង្គការ និងសមាគមនេះ មាន ៩ជំពូក និង ៣៩មាត្រា។ ច្បាប់ដែលព្រឹទ្ធសភាបានពិនិត្យរួចហើយកាលពីថ្ងៃទី២៤ កក្កដា បន្ទាប់រដ្ឋសភាបានអនុម័តដោយឯកច្ឆន្ទ ដោយក្រុមតំណាងរាស្ត្រពីខាងរដ្ឋាភិបាល ដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺជាច្បាប់ដែលពោរពេញដោយការតវ៉ាដ៏ចម្រូងចម្រាសពីក្រុមមានជម្លោះដីធ្លី អង្គការ សមាគម សហជីព និងពីវិស័យដទៃទៀត។
បើទោះជាបែបណា កាលពីថ្ងៃទី១០ សីហា កន្លងទៅនេះ គណបក្សទាំងពីរដែលមានសំឡេងនៅក្នុងរដ្ឋសភា បានសន្យាថា នឹងយកច្បាប់នេះទៅពិនិត្យម្ដងទៀត ហើយបើរកឃើញថា មានចំណុចដែលប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិសេរីភាពប្រជាពលរដ្ឋនោះ គេនឹងធ្វើវិសោធនកម្មលើមាត្រាខ្លះជាថ្មីឡើងវិញ ក៏ប៉ុន្តែអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលតស៊ូមតិលើរឿងនេះ យល់ឃើញថា ជាការសន្យាដែលគ្មានន័យនោះឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ការប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី នៅតាមតំបន់មួយចំនួននៅស្រុកសុរិន្ទ