ជនជាតិដើមភាគតិចកាន់តែច្រើននៅខេត្តរតនគិរីបោះបង់កសិកម្មប្រពៃណី
2015.08.18
កសិករនៅឃុំលំជ័រ ស្រុកអូរយ៉ាដាវ ខេត្តរតនគិរី ប្រមូលផលដំឡូងមី កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែមករា ឆ្នាំ២០១២។
ប្រពៃណីធ្វើស្រូវចម្ការរបស់ជនជាតិដើមនៅខេត្តរតនគិរី បានវិវឌ្ឍថយក្រោយនារយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បន្ទាប់ពីកសិករខ្មែរនាំចូលដំណាំកសិឧស្សាហកម្មកាន់តែច្រើន ទៅកាន់តំបន់សហគមន៍ជនជាតិដើមទាំងនោះ។
អ្នកភូមិខ្លះ ងាកមកធ្វើស្រូវសន្ទូង ឬស្រូវពង្រោះ។ ចំណែកអ្នកភូមិខ្លះទៀត ប្រើប្រាស់ដីសម្រាប់ដំណាំសណ្ដែក ឬដំឡូងមីជំនួសវិញ។
ស្រូវចម្ការ ឬស្រូវភ្នំដែលសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចនៅខេត្តរតនគិរី និយមដាំជាសំខាន់ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពរស់នៅនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ថយបរិមាណជាបន្តបន្ទាប់ ដោយសារអ្នកភូមិចាប់យករបៀបធ្វើស្រែ ឬចម្ការស្របទៅតាមការអភិវឌ្ឍនាសម័យបច្ចុប្បន្ន ពោលគឺកសិករជនជាតិដើម និយមធ្វើស្រែតាមប្រពៃណីជនជាតិខ្មែរ គឺធ្វើស្រូវសន្ទូង ឬស្រូវពង្រោះ និងដាំដំណាំកសិឧស្សាហកម្មជំនួសវិញ។
តួលេខរបស់មន្ទីរកសិកម្មខេត្តរតនគិរី មុនឆ្នាំ២០១០ ផ្ទៃដីដាំស្រូវចម្ការរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចមានជាង ១ម៉ឺន ៥ពាន់ហិកតារ ក្នុងចំណោមផ្ទៃដីស្រែសរុបរបស់កសិករទូទាំងខេត្តរតនគិរី ជាង ២ម៉ឺន ៥ពាន់ហិកតារ។ រហូតបច្ចុប្បន្ន តួលេខផ្ទៃដីស្រូវចម្ការបានថយចុះនៅប្រមាណជាង ១ម៉ឺន ២ពាន់ហិកតារ គឺតិចជាងផ្ទៃដីធ្វើស្រែសន្ទូង ឬស្រែពង្រោះរបស់កសិករខ្មែរ។
ប្រធានមន្ទីរកសិកម្មខេត្តរតនគិរី លោក សយ សូណា ចាត់ទុកការថយចុះបរិមាណដីស្រូវចម្ការរបស់សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច ថាជាការវិវឌ្ឍទៅរកការធ្វើកសិកម្មបែបសម័យទំនើប តម្រូវតាមទីផ្សារដែលទទួលបានទិន្នផលខ្ពស់ និងតម្លៃទីផ្សារល្អប្រសើរ។ យ៉ាងណាមិញ លោកថាការបោះបង់ប្រពៃណីធ្វើស្រូវចម្ការរបស់សហគមន៍ នាំឲ្យកសិករជនជាតិដើមភាគតិចទទួលបានប្រាក់ចំណូលច្រើនពីវិស័យកសិកម្ម បង្កើនជីវភាពគ្រួសារបានកាន់តែប្រសើរ៖ «បងប្អូនយើងមួយចំនួនគាត់ដាំដំឡូងមីចម្ការចាស់ៗ គាត់ឃើញទិន្នផលស្រូវលែងបានផល គាត់ដាំដំឡូងមីវិញ ហើយដាំសណ្ដែកសៀង។ ជាទូទៅ គាត់ងាកមកធ្វើដីច្រប់ប្រភពធ្វើស្រែ គាត់យកដីចម្ការដាំដំឡូង ដូច្នេះដីស្រែកើនឡើងដោយសារប្រភពច្រប់ប្រភពទឹក»។
ពូជស្រូវចម្ការរបស់សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច មិនមានរសជាតិឆ្ងាញ់ដូចពូជស្រូវរបស់កសិករខ្មែរ ដែលនិយមធ្វើស្រែសន្ទូង ឬស្រែពង្រោះ មានរសជាតិឆ្ងាញ់ និងមានដាក់លក់តាមទីផ្សារក្នុងស្រុក ឬនាំចេញទៅទីផ្សារបរទេសមានតម្លៃខ្ពស់ទៀតផង។ ជាទូទៅ កសិករជនជាតិដើមភាគតិច ដាំពូជស្រូវចម្ការស្របទៅតាមស្ថានភាពដីនៅតាមទីទួល ឬជម្រាលភ្នំ សម្រាប់ត្រៀមបម្រុងការផ្គត់ផ្គង់ក្រុមគ្រួសារតែប៉ុណ្ណោះ។
ជនជាតិដើមភាគតិចគ្រឹង រស់នៅស្រុកអូរជុំ លោក ង៉ុក ប៊ុនភៀច កត់សម្គាល់ថា បច្ចុប្បន្នសមាជិកសហគមន៍ខ្លះចាប់យកដីទំនាបក្បែរអូរ ឬច្រប់មានប្រភពទឹក ហើយលើកភ្លឺធ្វើស្រែសន្ទូង ឬស្រែពង្រោះទៅតាមទម្លាប់កសិករខ្មែរ ដែលចូលមករស់នៅជិតតំបន់សហគមន៍។ លោកកត់សម្គាល់ទៀតថា ដំណាំសណ្ដែកសៀង ឬដំណាំដំឡូងមី ក៏បានទាក់ទាញកសិករជនជាតិដើម ឲ្យបោះបង់ដីដាំស្រូវចម្ការ ដោយសារតែដំណាំកសិឧស្សាហកម្មទាំងនោះផ្តល់ប្រាក់ចំណូលខ្ពស់ ប្រៀបធៀបចំណូលពីដាំស្រូវចម្ការ៖ «ខាងស្រូវបើយើងដាំទៅដូចជាចម្ការអ៊ីចឹង ជួនកាលអត់ទទួលបានផលច្រើនទេ ព្រោះដីអស់ជីជាតិ បើគាត់ដាំសណ្ដែកសៀងដាំដំឡូងហ្នឹង គាត់ទទួលបានទិន្នផលច្រើន។ ជួនកាល បើគាត់អត់គ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ស្រូវរបស់គាត់ គាត់យកសណ្ដែកយកដំឡូងទៅលក់ទិញអង្ករបាន»។
ដូចគ្នានេះដែរ ជនជាតិដើមភាគតិចចារ៉ាយ រស់នៅស្រុកអូរយ៉ាដាវ លោក ក្លាន ឃឿង ចាត់ទុកការធ្វើស្រែ និងចម្ការបែបសម័យថ្មី ថាធ្វើឲ្យមានការប្រែប្រួលជីវភាពរស់នៅរបស់សហគមន៍ជនជាតិដើម។ លោកថា បច្ចុប្បន្នមានសមាជិកសហគមន៍ខ្លះ ទទួលបានប្រាក់ចំណូលពីការធ្វើកសិកម្មបែបសម័យថ្មីក្នុងមួយឆ្នាំៗរាប់ពាន់រាប់ម៉ឺនដុល្លារ ពីចម្ការស្វាយចន្ទី ចម្ការសណ្ដែក ឬចម្ការដំឡូង ជាដើម៖ «ដាំតាមខ្មែរឥឡូវមានការប្រែប្រួល មានការរីកចម្រើន ចំណេញច្រើនដែរ ណាមួយកាត់បន្ថយពេលវេលាធ្វើផង ចំណេញច្រើន។ ពេលដែលគាត់ដាំស្រូវច្រើនឆ្នាំ ដីអស់ជីជាតិ អត់សូវមានផលទេ»។
នៅខេត្តរតនគិរី ផ្ទៃដីធ្វើស្រូវសន្ទូង ឬស្រូវពង្រោះមាននៅស្រុកកូនមុំ ស្រុកលំផាត់ ស្រុកវ៉ឺនសៃ និងស្រុកអូរយ៉ាដាវ។ ទិន្នផលស្រូវជាមធ្យមមានបរិមាណជាង ២តោនក្នុងផ្ទៃដីមួយហិកតារ។ ជាទូទៅ តួលេខប្រមូលផលស្រូវប្រចាំឆ្នាំក្នុងខេត្តនេះ មានប្រមាណជាង ៤ម៉ឺនតោន។
ផ្ទុយពីការអះអាងរបស់កសិករជនជាតិដើម ពីការកែប្រែទម្លាប់ធ្វើកសិកម្មបែបប្រពៃណីជនជាតិដើម មករកការធ្វើកសិកម្មតម្រូវការទីផ្សារបច្ចុប្បន្ន មន្ត្រីមូលដ្ឋានជាន់ខ្ពស់នៃអង្គការសេដាក (CEDAC) ខេត្តរតនគិរី លោក ខៀវ ឬទ្ធី សម្ដែងការបារម្ភពីកង្វះខាតការសិក្សាផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចរបស់សហគមន៍ ពាក់ព័ន្ធការធ្វើកសិកម្មបច្ចុប្បន្ន ដែលការចំណាយច្រើនធ្វើឲ្យកសិករខ្លះមិនទទួលបានផលល្អនោះឡើយ។ លោកថា កសិករជនជាតិដើមភាគតិច គួរស្វែងយល់ពីរបៀបធ្វើកសិកម្មតាមទ្រឹស្ដីសេដ្ឋីស្រុកស្រែ ដែលអង្គការសេដាក បានផ្សព្វផ្សាយ និងបណ្តុះបណ្តាលជូនសហគមន៍ ដែលអាចលើកស្ទួយជីវភាពរស់នៅសហគមន៍ជនជាតិដើមនាពេលបច្ចុប្បន្ន ទើបអាចគេចផុតពីហានិភ័យក្នុងការបង្កើនសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារ៖ «និយាយថាឲ្យស្រែខ្លឹមមានន័យថា ឲ្យគាត់ធ្វើស្រែនៅលើដីគាត់ឲ្យជាក់លាក់ ប្រើបច្ចេកទេសត្រឹមត្រូវលើដីហ្នឹង ដើម្បីឲ្យដីគាត់ទៅជាដីខ្លឹមមានន័យថា គាត់ធ្វើលើដីតូចបានផលច្រើន។ គាត់បោះបង់ធ្វើស្រូវតាមចម្ការ គាត់ងាកមកដាំដំឡូងអ៊ីចឹងទៅ ដល់សួរគាត់ថាចំណេញប៉ុន្មាន គាត់ថាអត់បានចំណេញដូចស្រូវទេ។ គាត់ចំណាយថ្លៃដើមខ្ពស់។ គាត់ចំណាយថ្លៃថ្នាំពុលផង ថ្លៃជម្រះស្មៅញឹកញាប់ ដល់លក់ចុងក្រោយបានទាប»។
ស្រូវអង្ករដែលកសិករខេត្តរតនគិរី ផលិតបានមិនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងខេត្តនេះនៅឡើយ។ ជាធម្មតា អាជីវករលក់អង្ករបាននាំចូលអង្ករប្រមាណ ១ពាន់តោនរៀងរាល់ឆ្នាំពីបណ្ដាខេត្តកំពង់ចាម បាត់ដំបង ឬទីផ្សារក្រុងភ្នំពេញ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ការហូបចុករបស់ពលរដ្ឋក្នុងខេត្តនេះ។
ក្រៅពីដំណាំស្រូវនៅខេត្តរតនគិរី កសិករខ្មែរ និងជនជាតិដើមភាគតិច ដាំដំណាំដំឡូងមានផ្ទៃដីជាង ១ម៉ឺន ៤ពាន់ហិកតារ ផ្តល់ទិន្នផលដំឡូងស្ងួតជាមធ្យមក្នុងមួយឆ្នាំជាង ១០ម៉ឺនតោន។ ដំណាំសណ្ដែកសៀង មានផ្ទៃដីជាង ៤ពាន់ហិកតារ ផ្តល់ទិន្នផលជាមធ្យមក្នុងមួយឆ្នាំជាង ៤ពាន់តោន។ ដំណាំស្វាយចន្ទី មានផ្ទៃដីជាង ១ម៉ឺន ៧ពាន់ហិកតារ ផ្តល់ទិន្នផលជាមធ្យមក្នុងមួយឆ្នាំជាង ៨ពាន់តោន និងដំណាំកៅស៊ូ រួមមានចម្ការកៅស៊ូក្រុមហ៊ុន និងចម្ការកៅស៊ូគ្រួសារមានជាង ៦ម៉ឺន ៧ពាន់ហិកតារ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញមិនអនុញ្ញាតឱ្យបក្សកម្លាំងជាតិធ្វើបាតុកម្ម នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ
