សមាគមកសិករពិភាក្សាស្វែងរកវិធីប្រកួតផលិតផលសរីរាង្គក្នុងទីផ្សារអាស៊ាន
2014.03.25
កសិករផ្នែកដំណាំសរីរាង្គទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ចំនួន ២០០នាក់ តំណាងឲ្យសមាគមកសិករចំនួន ១ពាន់អង្គភាពមកពីខេត្តចំនួន១៧ បានប្រជុំគ្នានៅថ្ងៃទី២៥ ខែមីនា ដើម្បីស្វែងរកវិធីធ្វើយ៉ាងណាឲ្យដំណើរការដាំដុះផលិតផលសរីរាង្គ នៅតែអាចប្រកួតប្រជែងទីផ្សារអាស៊ាន (Asean) សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៥។
ប្រធានអង្គការសេដាក (CEDAC) លោក យ៉ង សាំងកុមារ អះអាងថា ការបង្រួញដីដាំស្រូវលើដីធំធេងមិនបានផល មកដាំដំណាំសរីរាង្គលើដីតូច តែបានផលច្រើន និងការចិញ្ចឹមសត្វ ទើបអាចឲ្យកសិករទទួលបានចំណូលរហ័ស។ ពិសេសទៅទៀត គឺការចេះសន្សំមុនចាយ និងការចងក្រងគ្នាជាសហគមន៍គ្រប់គ្រងផលិតដំណាំបានច្រើន លក់ថោកជាងគេ ទើបមាននិរន្តរភាពស្បៀង ហើយអាចប្រកួតប្រជែងនៅទីផ្សារអាស៊ាន។
សមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន នៅឆ្នាំ២០១៥ ខាងមុខ បានធ្វើឲ្យកសិករនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ជួបជុំគ្នាត្រៀមលក្ខណៈចេះប្រកួតប្រជែងបញ្ជូនដំណាំក្នុងប្រទេសនេះ ទៅលក់នៅក្នុងបណ្ដាប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ាន។
ប្រធានអង្គការសេដាក លោកបណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ ថ្លែងថា ដើម្បីជំរុញឲ្យការដាំដុះផលិតកម្មសរីរាង្គអាចដណ្ដើមទីផ្សារនៅក្នុងតំបន់អាស៊ី និងនៅលើពិភពលោកបានប្រសើរ អង្គការសេដាក បានរៀបចំឲ្យកសិករប្ដូរទម្លាប់ពីធ្វើស្រែឃ្លោក មកធ្វើស្រែខ្លឹម គឺបន្ថយដីធ្វើស្រែ មកដាំបន្លែផ្លែឈើ និងចិញ្ចឹមសត្វ ដែលរហ័សបានចំណូល។ កសិករត្រូវឈប់លក់ស្រូវ កែច្នៃមកលក់អង្ករ ដោយទុកអង្កាម និងកន្ទក់សម្រាប់ចិញ្ចឹមសត្វ និងធ្វើជីធម្មជាតិ។ កសិករត្រូវសន្សំមុនចាយ។ បន្ទាប់ពីមានធនធានថវិកា និងដីកសិកម្ម កសិករត្រូវចងក្រងគ្នាជាសហគមន៍កសិករ សហការជាមួយអង្គការសេដាក គឺកសិករអាចបន្តនូវនិរន្តរភាពការងារអភិវឌ្ឍន៍ដោយខ្លួនឯង និងពង្រីកសកម្មភាពអភិវឌ្ឍន៍កសិករផ្សេងទៀត។
លោកបណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ៖ «ហាត់ធ្វើអ្វីឲ្យបានល្អ ទី២ គឺយើងផលិតយ៉ាងម៉េចឲ្យបានចំណេញឲ្យល្អជាងគេ ហើយថោកជាងគេ ដើម្បីឲ្យយើងលក់ប្រកួតប្រជែងជាមួយគេបាន។ ទី៣ យើងធ្វើម៉េចចងគ្នាជាប្រព័ន្ធមួយដ៏ធំ ដើម្បីឲ្យយើងធានានូវការផ្គត់ផ្គង់មួយច្បាស់លាស់។ ទី១ យើងនឹងជំនួសនូវការនាំចូល ជាពិសេស គឺបន្លែ ឈើហូបផ្លែ សាច់អី ហើយឈានពីការជំនួសការនាំចូល យើងឈានទៅការនាំចេញលក់ទៅឲ្យគេវិញ»។
កសិករមកពីភូមិក្រាំងស្ពឺ ឃុំតាំងក្រូច ស្រុកសំរោងទង ខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក សន សឺន ថ្លែងថា ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ជាតំបន់ខ្សត់ទឹក។ កាលពី ៥ឆ្នាំមុន វិស័យកសិកម្មក្នុងខេត្តមិនសូវឈានមុខគេឡើយ។ ប៉ុន្តែក្រោយពីកសិករចេះនូវបច្ចេកទេសកសិកម្ម និងការច្នៃប្រឌិតមក ហើយធ្វើឲ្យការធ្វើស្រែ និងដាំបន្លែ គឺប្រើទឹកតិច ហើយដីដាំដំណាំនោះ គឺអាចដាំបានដល់ ១ឆ្នាំ ដោយមិនខូចដី៖ «គេជីកជារង្វង់ដូចជាកង់រទេះ ហើយគេដាក់សំរាមដាក់ជី រួចគេដងទឹកចាក់នៅក្នុងហ្នឹង។ ដោយឡែកបន្លែគេអត់ដាក់ក្នុងហ្នឹង គេដាំនៅខាងរុក្ខជាតិដែលវាទទួលផលពីចំហាយទឹក គឺវាខ្លាំងណាស់ ដល់ពេលវាដុះ វាចាក់ឫសមកក្នុងរង្វង់យើងហ្នឹង ហេតុនេះក៏វាស្រូបយកជីវជាតិក៏បានវែង ដំណាំនោះក៏អាយុកាលវាវែងដែរ ហើយក៏យើងមិនមែនដាំតែដំណាំមួយមុខ។ យើងអាចដាំដំឡូងជ្វា ស្ពៃ ត្រឡាច ល្ពៅ សណ្ដែក យើងដាំចម្រុះគ្នា»។
កសិករវ័យក្មេងអាយុ ២៦ឆ្នាំ ឈ្មោះ វន់ ជា មកពីស្រុកបន្ទាយស្រី ខេត្តសៀមរាប ឲ្យដឹងថា ដីស្រែនៅតំបន់គាត់ភាគច្រើនជាដីខ្សាច់។ គាត់បានប្ដូរការដាំដុះពីស្រែតាមទម្លាប់ប្រើពូជស្រូវច្រើន ហើយរំពឹងតែទឹកភ្លៀងក្នុងការស្រោចស្រព មកធ្វើស្រែបែបកែច្នៃដូចលើករងដាំស្រូវ និងពង្រាបដីស្រែឲ្យស្មើ ដើម្បីឲ្យទឹកស្រោចក្នុងដីស្រែអស់ទឹកតិច ហើយធន់នឹងអាកាសធាតុរាំងស្ងួតយូរថ្ងៃ៖ «អ៊ីចឹងតែយើងដាក់ទឹកវាលិចទៅម្ខាងៗ យើងដាក់ជីដាក់អីទៅ វាលិចទៅម្ខាងៗធ្វើឲ្យអណ្ដូង កន្លែងខ្លះហ្នឹងវាមានទឹក អាកន្លែងខ្លះអត់មានទឹក។ ដល់អ៊ីចឹងទៅ វាធ្វើឲ្យខ្វះជាតិទឹកម្ខាងៗ អត់ល្អទេ អ៊ីចឹងយើងត្រូវតែធ្វើស្រែឲ្យស្មើ»។
ប្រធានអង្គការសេដាក លោកបណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ ឲ្យដឹងថា គោលបំណងសំខាន់នៃអង្គសមាជ គឺដើម្បីបូកសរុបការងារប្រចាំឆ្នាំ ដែលផ្ដោតសំខាន់លើការងារសន្សំប្រាក់ ដើម្បីអាស្រ័យលើខ្លួនឯង សហគមន៍ម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ ភាពជោគជ័យនៃការផលិត និងទីផ្សារស្រូវសរីរាង្គ ការពង្រីកចំនួនប្រើប្រាស់ឡជីវឧស្ម័ន ការដាំដើមឈើ ជាដើម។ លោកឲ្យដឹងថា ក្នុងឆ្នាំ២០១៣ អង្គការនេះបានត្រៀមស្រូវសរីរាង្គ ១.៥០០តោន សម្រាប់កិនអង្ករលក់ឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិក ច្រើនជាងគេ និងបន្ទាប់មក គឺក្រុងហុងកុង។
លោកឲ្យដឹងដែរថា នៅឆ្នាំ២០១៣ សមាគមកសិករបានពង្រីកផ្ទៃដីដាំស្រូវសរីរាង្គ ដោយវិធីធ្វើស្រែមិនបាច់ភ្ជួរដីបានច្រើនពាន់ហិកតារ។ លោកថា អង្គការនេះក៏បានប្រកាសជូនរង្វាន់ដល់កសិករដែលធ្វើស្រែអនុវត្តតាមគោលការណ៍ធម្មជាតិ។ អ្នកជាប់លេខ១ ទទួលបាននូវមេគោ ៣ក្បាល។ អ្នកជាប់លេខ២ នឹងបានមេគោ ២ក្បាល។ អ្នកជាប់លេខ៣ នឹងបានមេគោ ១ក្បាល។ អ្នកដែលបានចូលរួមប្រឡង តែមិនបានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ នឹងទទួលបានអំណោយលើកទឹកចិត្ត៕