កសិករមួយចំនួននៅក្រុងព្រៃវែងឈប់បង្កបង្កើនផលស្រូវមកដាំម្អម
2015.01.27
ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួននៅក្នុងសង្កាត់ជើងទឹក ក្រុងព្រៃវែង ខេត្តព្រៃវែង បានកែប្រែដីធ្វើស្រែប្រាំងមកដាំម្អមយកផលជំនួសវិញ។ កសិករថា ការកែប្រែដំណាំដាំដុះនេះគឺធ្វើឲ្យគាត់អាចរកចំណូលបានច្រើនជាងមុន ៤ ឬ ៥ដង បើធៀបធ្វើស្រែយកផលស្រូវក្នុងមួយឆ្នាំៗ។ ប៉ុន្តែអ្នកជំនាញផ្នែកកសិកម្មណែនាំថា កសិករគួរតែដាំដុះដំណាំផ្សេងៗពីគ្នាដើម្បីកុំឲ្យតម្លៃវាធ្លាក់ចុះថោក។
ទេសភាពបៃតងខ្ចី ប្រហើរក្លិនម្អមនៅតាមវាលស្រែក្បែរៗផ្ទះអ្នកភូមិជើងទឹកខ សង្កាត់ជើងទឹក ក្រុងព្រៃវែង ខេត្តព្រៃវែង។ នោះជាវាលស្រែដាំម្អម ដែលជាមុខរបរដាំដុះថ្មីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងភូមិ ដែលអាចរកចំណូលបានច្រើនដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ដល់ក្រុមគ្រួសារ។ ពលរដ្ឋជិត ១០នាក់នៅក្នុងស្រែដែលមានម្អមលូតលាស់អាចកាត់បាននោះ គឺពួកគាត់កំពុងញាប់ដៃកាត់ម្អម ដើម្បីលក់ឲ្យភ្ញៀវដែលគេទិញជាប្រចាំ។
ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនរស់នៅក្នុងភូមិជើងទឹកខ សង្កាត់ជើងទឹក ក្រុងព្រៃវែង ឈប់ធ្វើស្រូវប្រាំងហើយ ដោយពួកគាត់បានបង្វែរដីដែលធ្លាប់បង្កបង្កើនស្រូវប្រាំងនោះ បែរមកដាំម្អមជំនួសស្រូវវិញម្ដង។
អ្នកស្រី ហ៊ុន គា ថ្លែងថា គាត់ឈប់ធ្វើបង្កបង្កើនផលស្រូវ ២ឆ្នាំមកហើយ ដោយគាត់ដាំម្អមវិញ ហើយផលដែលទទួលបាននោះ គឺច្រើនជាងផលស្រូវ និងចំណេញជាងបង្កបង្កើនផលស្រូវ រាប់ទាំងពីចំណាយលើគ្រាប់ពូជ និងថ្លៃភ្ជួររាស់ ព្រមថ្លៃជីសម្រាប់ថែទាំជាដើម។ របរថ្មីនេះពិតជាអាចធ្វើឲ្យគាត់មានចំណូលប្រចាំថ្ងៃ ហើយជីវភាពធូរធារជាងមុន៖ «មុនដំបូងខ្ញុំគ្រាន់តែដាំបន្តិចបន្តួចដើម្បីលក់នៅផ្សារព្រៃវែង នេះទេ ដល់ពេលមានគេទិញកាន់តែច្រើន ខ្ញុំចេះតែកាត់ដាំបន្តទៀតទៅ ដល់ឆ្នាំនេះទៅលក់នៅក្រុងភ្នំពេញ ដោយខ្លួនឯង ហើយមានម៉ូយចាំទទួល»។
កសិករដែលដាំម្អមបានថ្លែងឲ្យដឹងថា ក្នុងរដូវទឹកស្រក ៧ ឬ ៨ខែ គាត់រកប្រាក់ចំណូលពីការដាំម្អម កើនឡើង ៤ ឬ ៥ដង បើធៀបនឹងផលស្រូវ ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំដូចគ្នា។
លោក ហ៊ុន ហន រស់នៅក្នុងភូមិជើងទឹកខ សង្កាត់ជើងទឹក ក្រុងព្រៃវែង ថ្លែងថា ការកែប្រែដីពីបង្កបង្កើនផលស្រូវ មកដាំដុះម្អមជំនួសវិញ នោះ គឺក៏អាស្រ័យលើទីផ្សារត្រូវការទិញម្អមដែរ បើមិនដូច្នេះទេ ពួកគាត់មិនអាចដាំដុះម្អមនេះរហូតទេ៖ «ក្នុងមួយខែទើបកាត់ប្រមូលម្អមម្ដង ហើយក្រោយពេលកាក់មួយខែ ទើបអាចកាត់បានម្ដងទៀត។ ប៉ុន្តែវាបានភោគផលច្រើនជាផលស្រូវ ព្រោះស្រូវក្នុងមួយរដូវធ្វើបានតែម្ដងទេ លុះដល់ឆ្នាំក្រោយទើបធ្វើបានម្ដងទៀត តែម្អមគឺដាំបានរហូត ប្រមូលផលបានរហូតមិនប្រកាន់ខែ ឬរដូវ»។
លោក ហ៊ុន ហន បានគណនាប្រៀបធៀបនឹងការបង្កបង្កើនស្រូវប្រាំងថា បើដាំម្អមនោះទទួលបានផលចំណេញច្រើនជាង ដោយផលម្អមអាចប្រមូលបានវិលជុំប្រចាំថ្ងៃ ឬប្រចាំខែ។ ក្នុងមួយស្រែៗ គឺអាចប្រមូលផលបានក្នុងរយៈពេល ១ខែម្ដង ហើយក្នុងទំហំដីស្រែរបស់គាត់ ៧០អា គឺគាត់អាចកាត់ម្អមលក់បានរាល់ថ្ងៃដោយវិលពីស្រែមួយទៅស្រែមួយទៀត ហើយក្នុងទំហំដីនោះ គឺប្រមូលផល់បានប្រហែល ២លានរៀលក្នុង១ខែៗ។ ចំណែករយៈពេលប្រមូលផលគឺប្រហែលជា ៧ខែ ទៅ ៨ខែក្នុងមួយឆ្នាំ។
ប៉ុន្តែបើលោកធៀបទៅធ្វើផលស្រូវវិញ គឺបានម្ដងក្នុងមួយឆ្នាំគឺសល់ប្រាក់ប្រហែលជា ៣លានរៀល៖ «ខ្ញុំបានធូរធារជាធ្វើស្រូវព្រោះវាបានប្រមូលលក់បានជាប្រចាំថ្ងៃ គ្រាន់តែតិច ឬច្រើនតាមការទិញរបស់អតិថិជន តែបើស្រូវបីខែទើបអាចដឹងថា ខាត ឬចំណេញ។ តែបើស្រូវវិញ គឺធ្វើបានតែម្ដង មិនអាចយកផលបានក្នុងខែបន្ទាប់ទៀតទេ»។
មិនមែនតែម្ចាស់ស្រែម្អមទេដែលអាចប្រមូលផលបានប្រចាំថ្ងៃនោះ ប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅក្បែរៗភូមិហើយមិនមានស្រែម្អមក៏អាចរកចំណូលបានប្រចាំថ្ងៃដែរ។
អ្នកស្រី មី ណម រស់នៅក្នុងភូមិស្វាយសុខោ សង្កាត់ជើងទឹក ក្រុងព្រៃវែង បានថ្លែងថា គាត់ស៊ីឈ្នួលកាត់ម្អមឲ្យម្ចាស់ស្រែក្នុងមួយថ្ងៃបានប្រហែល ១ម៉ឺនរៀល។ អ្នកស្រីបានបន្ថែមទៀតថា គាត់ចំណាយពេលមួយព្រឹក ហើយអាចមើលថែផ្ទះសម្បែងបានផង មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ គឺគាត់មិនចាំបាច់ធ្វើចំណាកស្រុកដើម្បីរកប្រាក់ផ្គត់ផ្គង់ដល់ក្រុមគ្រួសារឡើយ៖ «គេហៅឲ្យកាត់ ១០០ដុំ ១ពាន់ដុំអ៊ីចឹងទៅបានប្រមូលគ្នាមក។ បើកាត់បាន ៣០០ដុំ បាន ៩ពាន់រៀល ជាជាងនៅទំនេរនៅផ្ទះ ចេះតែមកកាត់ដើម្បីបានប្រាក់ទៅផ្សារ»។
ទោះយ៉ាងណាពលរដ្ឋដែលមានស្រែដាំដុះម្អម គឺនឹងនៅបន្តដាំដុំដដែលដោយរង់ចាំមើលតម្រូវការទីផ្សារកើនឡើងថែមទៀត ឬក៏តម្រូវការទីផ្សារថយចុះ។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សា និងអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មកម្ពុជា ហៅថា អង្គការសេដាក លោក យ៉ង សាំងកុមារ មានប្រសាសន៍ថា នេះជម្រើសល្អរបស់កសិករដែលបានផ្លាស់ប្ដូរការដាំដុះដំណាំ បន្ទាប់បន្សំ ឬក៏ដំណាំដែលមានតម្រូវការនៅលើទីផ្សារ ប៉ុន្តែកសិករមិនគួរសម្រុកដាំដំណាំតែមួយប្រភេទនោះទេ ព្រោះអាចធ្វើឲ្យតម្លៃវាធ្លាក់ចុះថោក៖ «តាមពិតសម័យបច្ចុប្បន្ននេះការបម្លែងដីពីការធ្វើស្រែចម្ការ បែរមកដាំបន្លែបង្ការផ្សេងៗ ឬម្អមជាដើមនោះ ជាការល្អជាងសម្រាប់កសិករដែលមានដីតូច ព្រោះវាបានចំណូលខ្ពស់ និងបានលឿនជាមុន។ តែបើធ្វើស្រែដូចបច្ចុប្បន្ននេះមិនបានចំណេញទេ ព្រោះចំណាយខ្ពស់ដូចជាពូជ ជី និងតម្លៃពលកម្មជាដើម ហើយផលស្រូវបានតម្លៃថោក។ តែត្រូវសិក្សាពីតម្រូវការទីផ្សារផងកុំដាំដំណាំដូចគ្នាពេក»។
លោកបញ្ជាក់ទៀតថា កសិករគួរតែសិក្សាពីតម្រូវការទីផ្សារផលិតផលកសិករ ត្រូវសិក្សាពីទីតាំងភូមិសាស្ត្រថា តើអាចដាំដំណាំប្រភេទអ្វីបានស្របស្ថានភាពដី ហើយជាពិសេសនោះ គឺប្រភពទឹក ឬការគ្រប់គ្រងទឹកដើម្បីស្រោចស្រពដំណាំ។
លោក យ៉ង សាំងកុមារ មានប្រសាសន៍ទៀតថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែបង្កើនការយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះផលិតផលកសិកម្មដែលកសិករអាចផលិតបាន ហើយកាត់បន្ថយការនាំចូលពីប្រទេសជិតខាង ដើម្បីជាការលើកទឹកចិត្តដល់កសិករក្នុងស្រុកផង៖ «តាមការសង្កេតជាទូទៅរដ្ឋាភិបាលមិនសូវបានយកចិត្តទុកដាក់ប៉ុន្មាននោះទេ រឿងកសិកម្ម ឬផលិតផលកសិកម្មនេះ ព្រោះគាត់គិតថា ទីផ្សារសេរី ប៉ុន្តែខ្ញុំសង្ឃឹមថា រដ្ឋាភិបាលនឹងជួយ ហើយជាយុទ្ធសាស្ត្រត្រូវឲ្យកសិករបង្ហាញថា ខ្លួនឯងពិតជាអាចបង្កបង្កើនបានមែន។ ព្រោះបើរបស់ក្នុងស្រុកអត់មាន គឺអាចធ្វើឲ្យទំនិញឡើងថ្លៃជាដើម អ៊ីចឹងការនាំចូលអាចធ្វើឲ្យតម្លៃថេរ ក្នុងការផ្គត់ផ្គង់។ តែបើកសិករក្នុងស្រុកផលិតបានមែន នោះទើបអាចប្រាប់រដ្ឋាភិបាលថា មិនចាំបាច់នាំចូលពីក្រៅប្រទេសនោះទេ»។
លោកថ្លែងថា កសិករក៏គួរតែចងក្រងគ្នាជាសហគមន៍ ឬជាក្រុមដើម្បីពិភាក្សាគ្នា ក្នុងការសិក្សាទីផ្សារកសិផលផ្គត់ផ្គង់តាមតម្រូវការ៕