កសិករវ័យចំណាស់ព្រួយបារម្ភពីការថយចុះកម្លាំងពលកម្មក្នុងវិស័យកសិកម្ម
2016.03.07
ផ្សារណាត់សហគមន៍កសិផលធម្មជាតិជាលើកដំបូងនៅក្នុងទីរួមខេត្តកំពង់ស្ពឺ ត្រូវបានអង្គការសេដាក (CEDAC) និងកសិករសម្ពោធជាផ្លូវការកាលថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៦។ RFA/Um Raingsey
RFA/Um Raingsey
កសិករវ័យចំណាស់បានលើកឡើងថា ចំនួនកសិករ ពិសេសយុវជននៅតាមទីជនបទដែលធ្វើការក្នុងវិស័យកសិកម្ម កំពុងថយចុះនៅក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ កសិករវ័យចំណាស់ទាំងនោះបារម្ភថា ប្រសិនបើចរន្តនៃកម្លាំងពលកម្មក្នុងវិស័យកសិកម្មនេះនៅតែបន្តធ្លាក់ចុះ អាចនឹងបង្កជាក្តីបារម្ភដល់លទ្ធភាពផ្គត់ផ្គង់ស្បៀងអាហារ និងអាចប៉ះពាល់ដល់ការអភិវឌ្ឍវិស័យកសិកម្មនៅកម្ពុជា។
កសិករវ័យចំណាស់អះអាងថា កង្វះទុន កង្វះប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ និងការគាំទ្រផ្នែកទីផ្សារលក់ផលិតផលកសិកម្ម គឺជាមូលហេតុសំខាន់ក្នុងចំណោមមូលហេតុជាច្រើន ដែលជំរុញ និងកំពុងគំរាមកំហែងឲ្យកម្លាំងពលកម្មក្នុងវិស័យកសិកម្មនៅទីជនបទ ថយចុះពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។
ជាងនេះទៀត កសិករវ័យចំណាស់ក៏យល់ថា ផលប៉ះពាល់ពីការថយចុះកម្លាំងពលកម្មក្នុងវិស័យកសិកម្ម ក៏បានក្លាយជាបញ្ហាចោទ ជំរុញឲ្យកសិករមួយចំនួនធំក្លាយជាកូនបំណុលរបស់ធនាគារ និងគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុនានា ដែលត្រូវប្រឈមខ្វះប្រាក់បង្វិលសងម្ចាស់បំណុល ឬនឹងអាចត្រូវធនាគាររឹបអូសទ្រព្យបញ្ចាំពីការខ្ចីប្រាក់ក៏មាន។
បញ្ហានេះ ត្រូវលើកឡើងក្នុងពិធីសម្ពោធផ្សារណាត់សហគមន៍កសិផលធម្មជាតិនៅខេត្តកំពង់ស្ពឺ រៀបចំឡើងដោយអង្គការសេដាក (CEDAC) កាលពីពេលថ្មីៗនេះ។
ក្នុងវ័យជាង ៦០ឆ្នាំ បុរសម្នាក់ដែលមានស្បែកជ្រីវជ្រួញ មុខជាំខ្មៅអន្លើៗ លោក ស៊ឹម រ៉ុម នៅភូមិទូល ស្រុកបរសេដ្ឋ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ឲ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្ននៅទីជនបទ អ្នកដែលមានកម្លាំងពលកម្មនៅក្នុងភូមិជាច្រើន បង្ខំចិត្តចំណាកស្រុកទៅធ្វើការនៅទីក្រុងភ្នំពេញ និងទៅក្រៅប្រទេស ជាដើម។ ជាក់ស្តែង គ្រួសារខ្លះនៅក្នុងភូមិរបស់លោក ធ្លាប់តែមានសមាជិកយ៉ាងតិច ៥នាក់ធ្វើកសិកម្ម ប៉ុន្តែឥឡូវសល់ត្រឹមតែ ២នាក់ប៉ុណ្ណោះ ហើយភាគច្រើនជាមនុស្សចាស់។ លោកថា ករណីថយចុះកម្លាំងពលកម្មក្នុងការងារកសិកម្ម មកពីកត្តាបីសំខាន់ គឺកង្វះទុន កង្វះទឹក និងកង្វះទីផ្សារ៖ «កសិករជួបបញ្ហាជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ចឹងគ្រួសារកសិករខ្លះបង្ខំចិត្តទៅធ្វើការនៅក្រៅប្រទេស ទៅថៃ ទៅកូរ៉េ ខ្លះទៅភ្នំពេញចឹងទៅ ហើយមានកសិករខ្លះទោះបីគាត់មានអាយុច្រើន តែគាត់នាំគ្នាឲ្យគេកែអាយុ ដើម្បីបានទៅធ្វើការជាដើម»។
កសិករវ័យចំណាស់ម្នាក់នេះបារម្ភថា នៅពេលកម្លាំងពលកម្ម ពិសេសយុវជនគេចចេញពីការងារកសិកម្ម បញ្ហានេះនឹងនាំហានិភ័យដល់វិស័យកសិកម្ម និងការផ្គត់ផ្គង់អាហារនៅកម្ពុជា ទៅថ្ងៃមុខ។ ហេតុនេះ លោកស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាល គួរមានកញ្ចប់ទុនជាក់លាក់ណាមួយជួយដោះស្រាយក្នុងតំបន់ណាដែលមានការថយចុះកម្លាំងពលកម្មច្រើន ដើម្បីទាក់ទាញយុវជន និងអ្នកមានកម្លាំងពលកម្មគ្រប់គ្រាន់ ងាកមកធ្វើការងារកសិកម្មវិញ៖ «ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលចេះទម្លាក់ទុន ឬថវិកាខ្លះមកឲ្យឃុំខ្លាំងៗ សហគមន៍ខ្លាំងៗ ដែលគាត់ធ្វើបាន គឺជាការល្អ ហើយអ្នកដែលចំណាកស្រុកគាត់នឹងត្រឡប់មកស្រុក ធ្វើការងារកសិកម្មវិញហើយ»។
ទន្ទឹមគ្នានេះ កសិករស្ត្រីវ័យចំណាស់មកពីខេត្តកំពង់ស្ពឺ ម្នាក់ទៀត លោកស្រី តន ស៊ន ព្រួយបារម្ភដែរថា បច្ចុប្បន្ន កសិករនៅទីជនបទនៅតែធ្វើស្រែតាមទម្លាប់បុរាណ ធ្វើកសិកម្មរំពឹងទឹកភ្លៀង ឬហៅថាកសិកម្មប្រវាស់មេឃនោះ។ លោកស្រីបន្តថា ទម្លាប់ទាំងនេះមិនបានផ្តល់ផលចំណេញ និងជួយដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមក្នុងវិស័យកសិកម្មនោះទេ វាកាន់តែឲ្យកសិករបែរចេញពីការងារនេះកាន់តែច្រើនទៅវិញ។ កសិករវ័យចំណាស់រូបនេះ ស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលដោះស្រាយបញ្ហាប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ព្រោះកម្ពុជា គឺជាប្រទេសកសិកម្ម៖ «គំនិតខ្ញុំ ចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលជីកស្រះ ជីកប្រឡាយទឹកឲ្យគ្រប់គ្រាន់ ព្រោះបើមានទឹកគ្រប់គ្រាន់ ពួកខ្ញុំនឹងនាំគ្នាដាំដំណាំបានច្រើនហើយ»។
របាយការណ៍ស្ទង់មតិរបស់ទីភ្នាក់ងារជាតិមុខរបរ និងការងារ ឆ្នាំ២០១៥ បង្ហាញថា ធនធានមនុស្សផ្នែកជំនាញរឹង ពិសេសទាក់ទងនឹងធនធានមនុស្សផ្នែកបច្ចេកទេសកសិកម្ម មិនទាន់អាចឆ្លើយតបនឹងកំណើនតម្រូវការការងារបានគ្រប់គ្រាន់នៅក្នុងវិស័យកសិកម្ម។
និស្សិតផ្នែកកសិកម្មម្នាក់មកពីសាលាជាតិកសិកម្មព្រែកលៀប កញ្ញា នី ពិសី យល់ថា មានហេតុផលជាច្រើនដែលបណ្ដាលឲ្យថយចុះកម្លាំងពលកម្មក្នុងវិស័យកសិកម្ម។ កញ្ញាថា ក្នុងនោះក៏បណ្ដាលមកពីកង្វះការផ្សព្វផ្សាយពីបច្ចេកទេសកសិកម្ម និងកង្វះការគាំទ្រយុវជនលើផ្នែកកសិកម្ម ជាដើម។ ម្យ៉ាងទៀត ផ្នត់គំនិតសង្គមដែលតែងលើកឡើងថា "រៀនដើម្បីធ្វើធំ រៀនដើម្បីចៀសស្រែ" នៅតែស្ថិតនៅក្នុងផ្នត់គំនិតរបស់យុវជន និងគ្រួសារយុវជនខ្មែរ។ ហេតុនេះ កញ្ញាថា ពាក្យនេះបានបន្តជំរុញឲ្យយុវជនមិនចង់ក្លាយខ្លួនជាកសិករនោះឡើយ។
របាយការណ៍បូកសរុបការងារកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ប្រចាំឆ្នាំ២០១៤ ដល់ឆ្នាំ២០១៥ និងទិសដៅអនុវត្តន៍ឆ្នាំ២០១៥ ដល់ឆ្នាំ២០១៦ បង្ហាញថា បច្ចុប្បន្ន វិស័យកសិកម្មបានចូលរួមចំណែកជិត ៣០% (២៨,៧%) នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបឆ្នាំ២០១៤។ ដោយឡែកវិស័យឧស្សាហកម្ម បានចូលរួមចំណែកប្រមាណជាង ២៥% (២៥,៥%) និងវិស័យសេវាកម្មប្រហែលជាង ៤០% (៤០,៥%)។ របាយការណ៍ដដែលបង្ហាញទៀតថា ការថយចុះនៃការចូលរួមរបស់វិស័យកសិកម្ម គឺអាស្រ័យទៅលើការរីកលូតលាស់នៃផ្នែកពីរសំខាន់ផ្សេងទៀតក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ដែលមានដូចជា វិស័យឧស្សាហកម្ម សំណង់ និងវិស័យសេវាកម្ម ហើយករណីនេះបង្ហាញថា ការចូលរួមចំណែករបស់វិស័យកសិកម្ម មានការប្រែប្រួលដោយថយចុះពី ៣៣,៩% ទៅ ២៨,៧% ក្នុងចន្លោះឆ្នាំ២០១០ និងឆ្នាំ២០១៤ ដោយសារប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា បោះបង់ការងារកសិកម្ម ហើយងាកទៅរកវិស័យឧស្សាហកម្មកាន់តែមានការកើនឡើង។
ដើម្បីដោះស្រាយក្តីបារម្ភរបស់កសិករវ័យចំណាស់ពីការថយចុះកម្លាំងពលកម្មក្នុងវិស័យកសិកម្មនេះដែរ អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកកសិកម្មរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិក្សា និងអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មកម្ពុជា លោក វង្ស សាវឿន យល់ថា រដ្ឋាភិបាលដោះស្រាយលើកត្តាបីសំខាន់៖ «ទី១ រដ្ឋាភិបាលគួរលើកទឹកចិត្តជំរុញកសិករឲ្យមានទុនគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីផលិត។ ទី២ ជំរុញកសិករឲ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់ពូជទ្វេដង ព្រោះបច្ចុប្បន្ន បញ្ហាពូជមិនសុទ្ធ ធ្វើឲ្យកសិករលក់កសិផលបានថោក ហើយមិនអាចបន្ស៊ាំទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុបាននោះទេ និងទី៣ រដ្ឋាភិបាលគួរតែជំរុញឲ្យមានចលនាទឹកគ្រប់គ្រាន់នៅតាមជនបទ ឲ្យក្លាយជាសរសៃឈាមមួយ ព្រោះទឹកគឺជាជីវិត»។
ឆ្លើយតបការលើកឡើងនេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោក អ៊ាង សុផល្លែត ទទួលស្គាល់ពីការការថយចុះកម្លាំងពលកម្មក្នុងវិស័យកសិកម្ម ប៉ុន្តែបញ្ហានេះ ទាមទារឲ្យមានការចូលរួមទាំងអស់គ្នា។ យ៉ាងណា លោកអះអាងថា ក្រសួងកសិកម្ម កំពុងតែខិតខំប្រឹងប្រែងដោះស្រាយបញ្ហាក្នុងវិស័យកសិកម្ម ក្នុងនោះមាន បញ្ហាខ្វះទឹក និងបញ្ហាខ្វះទុន ដែលបញ្ហាប្រឈមខ្លាំងរបស់កសិករ។ ប៉ុន្តែលោកមិនបានបញ្ជាក់ពីថវិកាសរុបសម្រាប់ចំណាយលើវិស័យកសិកម្មនោះឡើយ៖ «ករណីទុន ចំពោះចំណុចនេះកន្លងមក រដ្ឋាភិបាលធ្លាប់បានជំរុញឲ្យគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនានា ផ្តល់ការប្រាក់ទាប ដើម្បីឲ្យកសិករមានលទ្ធភាពខ្ចីយកទៅធ្វើការងារកសិកម្មបាន»។
ក្នុងសន្និបាតបូកសរុបលទ្ធផលការងារប្រចាំឆ្នាំរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ កាលពីពេលថ្មីៗនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានរិះគន់ដល់គណៈរដ្ឋមន្ត្រីចំៗ និងធ្ងន់ធ្ងរ ក្នុងនោះមានក្រសួងសាធារណការ និងក្រសួងកសិកម្ម ថាគឺជាក្រសួងយឺត និងស្ទក់ជាងគេ ដែលមានភាពស្ពឹកស្រពន់នៅក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានានាក្រោមចំណាត់ការរបស់ខ្លួន។ លោកព្រមានថា នឹងធ្វើកំណែទម្រង់ «ងូតទឹក ឆ្លុះកញ្ចក់ និងដុសក្អែល» មន្ត្រីផងដែរនោះ៖ «ក្រសួងណាដែលស្ថិតក្នុងចំណាត់អន់ជាងគេ គឺចំណាត់ថ្នាក់ F គឺមានក្រសួងសាធារណការ ហើយនិងក្រសួងកសិកម្ម គឺថាធ្វើការស្ពឹកស្រពន់»។
ប៉ុន្តែកសិករវ័យចំណាស់ និងអ្នកធ្វើការពាក់ព័ន្ធក្នុងវិស័យកសិកម្មយល់ថា ទោះបីជាកន្លងមកមានការព្រមានខ្លាំងៗពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ទៅកាន់មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធ និងមានការសន្យាជាច្រើនលើកច្រើនសាពីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធក្តី តែហាក់នៅតែគ្មានប្រសិទ្ធភាព។ ផ្ទុយទៅវិញ វិស័យកសិកម្មនៅកម្ពុជា នៅតែអន់ខ្សោយ បើធៀបនឹងប្រទេសជិតខាង ពិសេសការថយចុះកម្លាំងពលកម្មក្នុងវិស័យនេះ នៅតែកើនឡើងពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ ហើយប្រជាកសិករកម្ពុជា នៅតែរស់នៅក្នុងស្ថានភាពក្រីក្រ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញមិនអនុញ្ញាតឱ្យបក្សកម្លាំងជាតិធ្វើបាតុកម្ម នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ