ក្រុមអ្នកប្រឆាំងការជក់បារីទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលបង្កើនពន្ធលើផលិតផលថ្នាំជក់
2014.09.18
អ្នកធ្វើការប្រឆាំងនឹងថ្នាំជក់នៅកម្ពុជា និងអង្គការសុខភាពពិភពលោក កំពុងខិតខំតស៊ូមតិ ដើម្បីឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដំឡើងពន្ធលើថ្នាំជក់ឱ្យបានខ្ពស់ ក្នុងទិសដៅលើកកម្ពស់សុខភាពសាធារណៈដល់ពលរដ្ឋកម្ពុជា ឱ្យបានល្អប្រសើរ។
ការតស៊ូមតិ ដើម្បីឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដំឡើងពន្ធលើថ្នាំជក់នេះ គឺក្នុងពេលដែលសេចក្ដីព្រាងច្បាប់គ្រប់គ្រងថ្នាំជក់មិនទាន់មាននៅឡើយ។
អ្នកធ្វើការប្រឆាំងនឹងថ្នាំជក់ ដើម្បីលើកកម្ពស់សុខភាព រួមទាំងអង្គការសុខភាពពិភពលោកផង នៅតែព្រួយបារម្ភអំពីផលប៉ះពាល់សុខភាពដោយសារការប្រើប្រាស់ផលិតផលថ្នាំជក់នៅកម្ពុជា។
នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការចលនា ដើម្បីសុខភាពកម្ពុជា លោកវេជ្ជបណ្ឌិត មុំ គង់ មានប្រសាសន៍ថា តាមស្ថិតិអង្គការសុខភាពពិភពលោក មានពលរដ្ឋកម្ពុជា ស្លាប់ប្រមាណ ៣០នាក់ក្នុងមួយថ្ងៃៗ ដោយសារការប្រើប្រាស់ផលិតផលថ្នាំជក់ ដែលតួលេខមួយខ្ពស់៖ «ប៉ុន្តែការស្លាប់ដោយសារថ្នាំជក់នេះ គេហៅថាជាការស្លាប់លាក់មុខ ដោយសារថានៅពេលដែលស្លាប់ ឧទាហរណ៍ថា មហារីកសួត ៩០% មានមូលហេតុពីការជក់បារី។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលគាត់ទៅ អ្នកទូទៅគ្រាន់តែដឹងថា គាត់មហារីកសួតទេ មិនបានដឹងថា តើមូលហេតុអីដែលគាត់មានមហារីកសួតទេ។ អ៊ីចឹងអត់ដឹងមូលហេតុ ដឹងត្រឹមតែមហារីកសួត។ មួយទៀតឧទាហរណ៍ជំងឺហើមសួត ៧៥% បង្កដោយការជក់បារី។ អ៊ីចឹងបើគាត់ហើមសួតស្រាប់ ប្រជាពលរដ្ឋយើងគ្រាន់តែដឹងថាគាត់ហើយសួតទេ។ វាខុសពីការស្លាប់ដោយសារជំងឺអេដស៍ ជំងឺគ្រុនចាញ់អី គឺរោគវិនិច្ឆ័យគាត់ស្លាប់ដោយសារជំងឺហ្នឹង មេរោគហ្នឹងតែម្ដង។ អ៊ីចឹងធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋយើងយល់ដឹងច្រើន។ ចំណែកបារីនេះ ហៅថាជាឃាតកមួយលាក់មុខ ហើយមួយថ្ងៃៗ ៣០នាក់ យើងឃើញថាច្រើន»។
ផ្នែកមួយនៃកិច្ចខិតខំតស៊ូមតិប្រឆាំងនឹងការប្រើប្រាស់ថ្នាំជក់នៅកម្ពុជា អង្គការចលនា ដើម្បីសុខភាពកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី១០ កញ្ញា បានស្វែងរកការគាំទ្រពីគណៈកម្មការទី៨នៃរដ្ឋសភា ដើម្បីឱ្យស្ថាប័ននេះ ជួយជំរុញឱ្យមានច្បាប់ស្របតាមអនុសញ្ញាអន្តរជាតិ និងជំរុញឱ្យមានការដំឡើងពន្ធខ្ពស់លើថ្នាំជក់ មុនពេលអនុម័តសេចក្ដីព្រាងច្បាប់។
នៅក្នុងជំនួបជាមួយគណៈកម្មការទី៨នៃរដ្ឋសភា លោកវេជ្ជបណ្ឌិត មុំ គង់ ថ្លែងថា លទ្ធផលនៃការស្ទង់មតិយុវជនស្ដីពីវិធានការត្រួតពិនិត្យថ្នាំជក់ ដែលធ្វើដោយសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ នៅចុងឆ្នាំ២០១៣ នេះ បង្ហាញថា ភាគច្រើនបំផុតនៃយុវជននៅក្នុងចំណោមពលរដ្ឋជាងពីរពាន់នាក់ ដែលមានអាយុពី ១៥ ទៅ ៣៥ឆ្នាំ គាំទ្រឱ្យមានការដំឡើងពន្ធខ្ពស់លើផលិតផលថ្នាំជក់៖ «ក្នុងនោះក៏មានអ្នកជក់បារីចូលរួមដែរ។ អ្នកដែលគាំទ្រ គឺមានចំនួន ១.៨០០នាក់។ បើគិតជាភាគរយ គឺ ៨៦% ហើយអ្នកមិនគាំទ្រមាន ១២,៥% ហើយគាត់ឆ្លើយថា គាត់អត់ដឹងរឿងពន្ធថ្នាំជក់មានចំនួន ១,៥%។ អ៊ីចឹងប្រជាជនលើសលប់រហូតដល់ជិត ៩០% គាត់គាំទ្រឱ្យមានការដំឡើងពន្ធលើផលិតផលថ្នាំជក់»។
លោកបង្ហាញទៀតថា នៅពេលណាបារីមានពន្ធខ្ពស់ អ្នកជក់បារីចំនួន ៤៣% នឹងឈប់ជក់ ៣១% នឹងជក់តិចជាងមុន។ ដោយឡែកអ្នកជក់បារី ២០% ផ្សេងទៀត មិនអាចឈប់ជក់បានទេ៖ «អ៊ីចឹងជាមធ្យម តើឡើងថ្លៃប៉ុន្មានដងទើបឈប់? បាទឡើង ៣,៧៣ ដង ទើបឈប់។ អ៊ីចឹងបានន័យថា បើបារីបច្ចុប្បន្នមួយកញ្ចប់ ១ពាន់ ឡើងរហូតទៅដល់ ៤ពាន់បានគាត់ឈប់»។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត មុំ គង់ បញ្ជាក់ថា ការដំឡើងពន្ធខ្ពស់លើថ្នាំជក់ គឺជាវិធានការមានប្រសិទ្ធភាពមួយនៃអនុសញ្ញាអន្តរជាតិ ដែលអាចកាត់បន្ថយការជក់បារី និងគ្រោះថ្នាក់សុខភាពពីថ្នាំជក់បាន ជាពិសេស ការដំឡើងពន្ធខ្ពស់ក៏ជាវិធានការបង្ការយុវជនមិនឱ្យជក់បារី៖ «អត្រាដែលផ្ដល់អនុសាសន៍ដោយធនាគារពិភពលោក (World Bank) ពន្ធលើផលិតផលថ្នាំជក់ ដើម្បីកាត់បន្ថយយុវជនកុំឱ្យចាប់ផ្ដើមជក់បាន លុះត្រាតែពន្ធនោះមានកម្រិត ២ភាគ៣ ឬក៏ ៧០% នៃតម្លៃលក់រាយ។ ៧០% នៃតម្លៃលក់រាយមានន័យថា បើសិនតម្លៃលក់រាយមួយកញ្ចប់ ១ពាន់រៀល ពន្ធនឹងត្រូវយក ៧០០រៀល ទើបអាចមានគោលបំណងកាត់បន្ថយការចាប់ផ្ដើមជក់របស់យុវជនបាន។ អ៊ីចឹងមានតែប្រទេសសិង្ហបុរី (Singapore) និងថៃ (Thailand) ទេបច្ចុប្បន្ន ដែលឈានទៅដល់កម្រិតដែលផ្ដល់អនុសាសន៍ដោយធនាគារពិភពលោក។ ចំណែកប្រទេសប្រ៊ុយណេ (Brunei) ក្បែរដល់ដែរ។ យើងមើលមកប្រទេសកម្ពុជា យើង គឺយើងមានតែ ២០% ទៅ ២៥% ទេ។ ២០% នេះ គឺយើងយកពន្ធទៅលើបារីដែលផលិតក្នុងស្រុក ចំណែក ២៥% គឺយើងយកទៅលើពន្ធដែលនាំចូលពីបរទេស។ នេះ គឺមុនពេលយើងដំឡើងពន្ធអាករ ១០% ទៅ ១៥% នៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ»។
ទាក់ទងនឹងការយកពន្ធនៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត មុំ គង់ បង្ហាញការសិក្សាថា នៅក្នុងចំណោមបណ្ដាប្រទេសអាស៊ាន ប្រទេសកម្ពុជា យកពន្ធលើថ្នាំជក់ ជាពិសេសបារីត្រឹមកម្រិត ២២% ទៅ ២៨% ប៉ុណ្ណោះ។ អត្រាពន្ធនេះ គឺខ្ពស់ជាងតែប្រទេសឡាវ មួយប៉ុណ្ណោះ។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត មុំ គង់ មានប្រសាសន៍ថា អនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីការត្រួតពិនិត្យថ្នាំជក់ តម្រូវឱ្យរដ្ឋជាភាគី ចាត់វិធានការ ៤យ៉ាង ដើម្បីកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ថ្នាំផលិតផលថ្នាំជក់។ ក្នុងនោះ ទីមួយ គឺវិធានការដំឡើងពន្ធតាមអត្រាធនាគារ និងអង្គការសុខភាពពិភពលោក។ វិធានការទីពីរ គឺហាមឃាត់ការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មបារី។ ទីបី គឺការអប់រំអំពីគ្រោះថ្នាក់ដោយដាក់រូបភាពលើកញ្ចប់បារី និងវិធានការទីបួន គឺការការពារអ្នកមិនជក់បារីពីការស្រូបផ្សែងពីគេ។
លទ្ធផលមួយនៃការស្ទង់មតិយុវជន ស្ដីពីវិធានការត្រួតពិនិត្យថ្នាំជក់ ដែលធ្វើដោយសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ បង្ហាញថា យុវជនកម្ពុជា សឹងតែមួយរយភាគរយ (៩៩%) ចង់ឱ្យកម្ពុជា អនុម័តច្បាប់ស្ដីពីការត្រួតពិនិត្យថ្នាំជក់ឱ្យបានឆាប់ ដើម្បីបង្ការមនុស្សជំនាន់បច្ចុប្បន្ន និងជំនាន់ក្រោយ ឱ្យគេចផុតពីមហន្តរាយដល់សុខភាព សេដ្ឋកិច្ច និងបរិស្ថាន ដែលបណ្ដាលមកពីការប្រើប្រាស់ថ្នាំជក់។ កម្ពុជា ជាប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ានតែមួយគត់ ដែលមិនទាន់មានច្បាប់ស្ដីពីការត្រួតពិនិត្យថ្នាំជក់។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត មុំ គង់ បញ្ជាក់បន្ថែមថា នៅប្រទេសណាដែលមានច្បាប់គ្រប់គ្រងថ្នាំជក់ ហើយអនុវត្តតឹងរ៉ឹង ប្រទេសនោះមានអត្រាជក់បារីទាប។ ឧទាហរណ៍ដូចជា ហុងកុង និងប្រទេសសិង្ហបុរី ជាដើម។ លោកថា នៅក្នុងចំណោមបណ្ដាប្រទេសអាស៊ាន ប្រទេសកម្ពុជា អត្រាជក់បារី គឺនៅកម្រិតកណ្ដាល។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត មុំ គង់ ឱ្យដឹងទៀតថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីការត្រួតពិនិត្យថ្នាំជក់នៅកម្ពុជា ដែលធ្វើតាំងពីឆ្នាំ២០០៣ បានបញ្ចប់ការពិភាក្សាដោយគណៈកម្មការជំនាញហើយ។ ក៏ប៉ុន្តែ ក្នុងពេលដែលមិនទាន់មានច្បាប់ រាជរដ្ឋាភិបាលបានចេញអនុក្រឹត្យស្ដីពីការហាមផ្សព្វផ្សាយផលិតផលថ្នាំជក់ និងវិធានការទណ្ឌកម្មមួយចំនួនផង៖ «ក្នុងអនុក្រឹត្យដែលយើងដាក់ហ្នឹងមានទោសទណ្ឌបួនដែរ។ ទីមួយ ព្រមានជាលាយលក្ខណ៍អក្សរទៅលើក្រុមហ៊ុនថ្នាំជក់។ កុំក្រុមហ៊ុនថ្នាំជក់ហ្នឹងបន្តទៅទៀត បើសិនជារកឃើញ ហើយចំណុចនេះ ក្រសួងសុខាភិបាល បានធ្វើជាច្រើនលើករួចមកហើយ។ ទោសទណ្ឌទីពីរហ្នឹង គឺដកហូតសម្ភារៈផ្សាយពាណិជ្ជកម្មហ្នឹង ហើយកន្លងមកហ្នឹង សាលារាជធានី ក៏ដូចជាខេត្តមួយចំនួន ក៏បានចុះដកហូតផ្លាក ដែលបិទ posterខុសហ្នឹង បិទចោលម្ដង។ ប៉ុន្តែក្រោយមកទៀត ពីរ ឬបីខែ គាត់ផលិតអាថ្មីយកមកបិទដដែល។ ទោសទណ្ឌទីបី គឺបិទអាជីវកម្មបណ្ដោះអាសន្ន ហើយទីបួន បិទជាស្ថាពរ ហើយនៅក្នុងទោសទណ្ឌហ្នឹង មិនមែនតែក្រុមហ៊ុនថ្នាំជក់ទេ ដែលទទួលទោសទណ្ឌហ្នឹង គឺអ្នកដែលពាក់ព័ន្ធ ឧទាហរណ៍ដូចជាម្ចាស់ហាង ម្ចាស់ភោជនីយដ្ឋាន ដែលអនុញ្ញាតឱ្យមានការផ្សាយហ្នឹង ក៏គាត់ត្រូវទទួលទោសទណ្ឌអ៊ីចឹងដែរ»។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី លោកថាការអនុវត្តនៅតែមានភាពចន្លោះប្រហោង។ ដោយឡែកគណៈកម្មការទី៨នៃរដ្ឋសភា បង្ហាញការគាំទ្រមតិពលរដ្ឋ ដែលចង់ឱ្យមានច្បាប់សម្រាប់គ្រប់គ្រងថ្នាំជក់នៅកម្ពុជា។ ប្រធានគណៈកម្មការទី៨ អ្នកស្រី កែ សុវណ្ណរតន៍ មានប្រសាសន៍ថា គណៈកម្មការរង់ចាំឱ្យសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីការត្រួតពិនិត្យថ្នាំជក់នោះមកដល់ដៃសិន៕