Xitayning Uyghur élidiki siyaset tedbirliri Uyghurlarning ramzandiki xatirjemlikini buzmaqta

Essalamu'eleykum eleykum radi'o anglighuchilar, musulman qérindashlarni ulugh ramzan éyining xasiyiti bilen mubarekleymiz, dunya musulmanliri qatarida 8-iyuldin bashlap, dunyaning her qaysi jayliridiki Uyghurlarmu ramizanliq ibadetlirini bashlidi. Halbuki Uyghur élining qeshqer, toqsun, ürümchi qatarliq jayliridiki Uyghurlardin ige bolghan uchurlirimizdin, xitay da'irilirining yéqinqi weqelerdin kéyin bu ramizanda téximu qattiq tedbirler arqiliq Uyghur musulmanlirining yolluq diniy pa'aliyetlirige tosqunluq qiliwatqanliqi, muqimliq tedbirliri, öy aqturushlar Uyghur musulmanlirining ramzandiki xatirjemlikini buzsa, ishsizliq we yoqsulluqqa qoshulup mal bahasining, bolupmu istémal gösh bahalirining adettikidin yuqiri örlishi qatarliqlar ularning ramizanni xatirjem ötküzüshige qiyinchiliqlar tughdurmaqta.

Uyghur musulmanliri dunyadiki her qandaq bir musulman xelqqe oxshash, ramzan éyining xasiyiti bilen imkanining bariche qatmu-qat iskenje, diniy, siyasiy we iqtisadiy bésimlarni yéngip ramizanliq ibadetlirige aldiraydu, emma Uyghur élining omumiy weziyitidin qarighanda xitayning yéqindin buyan alghan alahide muqimliq we amanliq tedbirliri diniy pa'aliyetlerni bashqurush belgilimiliri, rayonda dawam qiliwatqan atalmish“ Üch xil küch ”lerni tutush we basturushlar seweblik Uyghur musulmanlarning bu ramizanni yenimu éghir bésim wexatirjemsizlik ichide ötküzüshke mejbur ikenliki melum.

Uyghurlarning weziyitidin endishe qiliwatqan Uyghur milliy herikiti rehbiri rabiye qadir xanim, xitayning qatmu ‏- qat iskenjisi astida muqeddes étiqadini dawam qiliwatqan Uyghurlarning ibadetlirining qobul bolushini tilidi we Uyghurlarni birlik, ittipaqliq bilen özining diniy, tili we medeniyitini saqlashqa chaqirdi.

Uyghur musulmanlirining bu ramizanni qandaq weziyette bashlighanliqi heqqide yenimu tepsiliy ehwal igilesh üchün oxshimighan yurtlardiki musulmanlarni téléfon arqiliq ziyaret qilduq. Qeshqerning yopurgha nahiyisidiki bir Uyghur xanim, özi adettiki déhqan bolghachqa roza tutushi cheklenmisimu, emma ilgirikidek kadirlar, partiye ezaliri we oqutquchi, oqughuchilarning roza tutushigha yol qoyulmighanliqini bayan qildi, shundaqla mehelle kadirlirining öy tekshürüshlirining dawam qiliwatqanliqi, bolupmu Uyghur xanim-qizlarning diniy we milliy yosunda kiyinishige qattiq cheklimilerni qoyuwatqanliqidin bizar bolghanliqini ipade qildi.

Toqsunning bir yézisida olturushluq déhqan ayal, mehelle xizmetchilirining musulmanlarning ramizanliq pa'aliyetlirini alahide nazaret qiliwatqanliqini, amanliq qoghdighuchi kadirlarning köpeytilgenlikini bildürdi we yene yéqindin buyan mal bahasining téz örlep ketkenlikini, bolupmu musulmanlar istémal qilidighan kala we qoy göshlirining bahasi bek öre bolghachqa, musulmanlargha éghir iqtisadiy bésim yaritiwatqanliqini shikayet qildi.

Uyghur élining siyasiy, iqtisadiy we medeniyet merkizi bolghan ürümchi shehiride musulmanlargha qaritilghan cheklime bashqa Uyghur yurtliridek jiddiy we qattiq bolmisimu, emma siyasiy muqimliq tedbirliri bashqa jaylargha qarighanda téximu jiddiy déyishke bolidu, 1-iyuldin bashlap her sahe, her organlarda ishchi, xizmetchilerning 24 sa'etlik közetchilikte nöwetliship turush tüzümi yolgha qoyulmaqta, bu xil alahide muqimliq tedbirliri hetta oqutquchilarningmu tetillik aramini buzghan bolup, ramizanning birinchi küni kéchisi ürümchidiki melum mektepning derwazisida kéchilik nöwetchilikte turuwatqan bir oqutquchi, muqimliq tedbiri seweblik roza tutmasliqqa mejbur bolghanliqini bildürdi.