Heptilik xewerler (26-séntebirdin 2-öktebirgiche)

Muxbirimiz qutlan
2015.10.02
erkin-asiya-radiosi.jpg Erkin asiya radi'osi Uyghur bölümi heptilik xewerliri
Photo: RFA

Bayda weziyetning jiddiyliki, xitay qoralliq küchlirining pida'iylarni dawamliq izdewatqanliqi melum bolmaqta

Ashkarilinishiche, bay nahiyiside 18‏-séntebir küni yüz bergen kömürkan'gha hujum qilish weqesidin kéyin weziyet kündin-kün'ge jiddiyleshken.

Weqe yüz berginige ikki hepte bolghan bolsimu, lékin pida'iylarning téxiche tutulmighanliqi melum.

Igilinishiche, pida'iylarning tutulmasliqigha ular chékin'gen tagh yollirining murekkep we xeterlik bolushi, pida'iylarning tagh muhiti bilen puxta tonushluqi shundaqla ularning qolida saqchilardin olja élin'ghan qorallarning barliqi seweb bolmaqtiken.

Nöwette bay nahiyisining térek bazar, bulung we qarabagh yézisidiki kent merkezliride ayallar tintighuchilargha tamaq étishke sélinsa, yashlar doqmush-doqmushta nöwetchilikke qoyulmaqtiken.

Rabiye qadir xanim xitayning Uyghurlargha bergen atalmish “Aptonomiyisi we uning 60 yili” qarshi bayanat élan qildi

Xitay da'iriliri Uyghur élide Uyghur aptonom rayoni qurulghanliqining 60 yilliqini tebriklewatqan bir mezgilde dunya Uyghur qurultiyining re'isi rabiye qadir xanim radi'omiz arqiliq pütün dunyagha bayanat élan qildi.

Rabiye xanim bayanatida: “Uyghurlar xitayning yalghan aptonomiyisini ezeldin qobul qilghan emes hem bundin kéyinmu qobul qilmaydu,” dédi.

Melumki, xitay hökümiti bir tereptin atalmish “Shinjang Uyghur aptonom rayonining 60 yilliq shanliq musapisi” namliq saxta kitab neshr qilip xelq'arani aldashqa urunsa, yene bir tereptin Uyghur élide “Üch xil küch” ke qarshi küreshni bir minutmu toxtatmaydighanliqini jakarlimaqta.

Rabiye xanim “Xitay hökümiti meyli qaysi usulda basturmisun, Uyghurlar erkinlik yolidiki bu küreshni dawam qilidu,” dep körsetti.

Qurbanjan semetning amérikidiki léksiyeliri muhajirettiki Uyghur ziyaliylirining küchlük reddiyesige duch keldi

Ötken yilidin buyan xitayda “Men shinjangdin keldim” namliq kitabi bilen dangdar shexske aylan'ghan qurbanjan semet bu yil 9-ayning 29-küni amérika paytexti washin'gtondiki jorjtown uniwérsitétida bir meydan léksiye bergen.

Qurbanjan semetning “Men shinjangdin keldim” namliq xitayche kitabi ötken yili béyjingda neshr qilin'ghandin kéyin, xitay kompartiyesi merkiziy komitétining qollap-quwwetlishige érishken.

Qurbanjan semetning bu kitabi xitay hökümitining meblegh sélishi bilen in'gliz, yapon, ereb we türk tillirigha terjime qilinip chet'ellerge tarqitilmaqtiken.

Muhajirettiki Uyghur ziyaliyliri qurbanjan semetning “Men shinjangdin keldim” namliq kitabigha we uning amérikidiki birqanche meydan léksiyesige qattiq reddiye qayturdi.

Muhajirettiki Uyghurlar herqaysi ellerdiki xitay elchixanisi aldida namayish ötküzdi

30-Séntebirdin buyan pütün dunyadiki sherqiy türkistan teshkilatliri özliri turushluq döletlerning qanuni yolgha qoyghan da'iride xitay hökümitige qarshi naraziliq namayishliri ötküzdi.

Namayishchilar, xitay hökümiti atalmish “Shinjang Uyghur aptonom rayoni qurulghanliqining 60 yilliq toyi” dep tebriklewatqan 1-öktebirni “Sherqiy türkistan xelqining matem küni” dep jakarlidi.

30-Séntebir küni amérika paytexti washin'gton we uning etrapida yashawatqan Uyghurlar, xitay elchixanisi aldigha yighilip keng kölemlik naraziliq namayishi ötküzdi. Namayishqa dunya Uyghur qurultiyining re'isi rabiye qadir xanim shexsen özi yétekchilik qildi we xitaygha qarshi naraziliq bayanati élan qildi.

Öktebir bayrimi mezgilide Uyghur élide xeterlik buyumlarni toshuydighan mashinilar birdek qatnash toxtatqan

Melum bolushiche, xitay da'iriliri öktebir bayrimi mezgilide Uyghur élide xeterlik buyumlarni toshuydighan mashinilarni waqitliq toxtitidighanliqi heqqide uqturush chiqarghan.

Uqturushtin melum bolushiche, 9-ayning 28-künidin 10-ayning 3-künigiche Uyghur aptonom rayonidiki tewesidiki barliq yollarda xeterlik buyumlarni toshuydighan yük mashiniliri birdek qatnashtin toxtaydiken. Yuqiriqi muddet ichide bu türdiki mashinilarning may qachilash ponkitlirigha kirip bénzin yaki dizél qachilishimu cheklinidiken.

Radi'omiz ziyaritini qobul qilghan Uyghur élidiki may qachilash ponkitliri bu ehwalning rastliqini delillidi.

Shotlandiyelik muzikant jo xamilton türmidiki ilham toxtigha béghishlap ikkinchi naxshisini ijat qildi

Shotlandiyelik muzikant we kishilik hoquq pa'aliyetchisi jo xamilton ependi 28-séntebir küni xitay türmiside yétiwatqan ilham toxtining bir yilliq türme hayatini xatirilep, uninggha béghishlighan ikkinchi naxshisini ijat qilghan.

Muzikant jo xamilton ependi öz ijadiyetliride meshhur kishilik hoquq pa'aliyetchiliridin nélson mandéla, dalay lama qatarliq meshhur erbablargha atap köpligen naxshilarni ijat qilghan.

Uning 2014-yilidin buyan, balisini yoqatqan Uyghur ana patigül ghulam, türmidiki Uyghur ziyaliysi ilham toxti we 5-iyul tutqunlirigha atap ijat qilghan bir yürüsh naxshiliri ijtima'iy taratqularda zor tesir qozghap, chet'ellerdiki Uyghurlarning qizghin alqishqa érishmekte.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.