Ghuljada ramizandiki iptarda chaqirilidighan méhmanlar sanigha cheklime qoyulghan

Radi'omizgha ehwal inkas qilghan Uyghurlarning bildürüshiche,, bir heptidin buyan ghuljada dawamlishiwatqan qattiq yamghur we kelkün apiti seweblik, hökümet da'irilirining bu yilliq ramizan cheklimisi bulturqidin bir'az yoshurghan. Emma öy - öylerge apet ehwalini tekshürüp kirgen hökümet xadimliri Uyghurlardin ramizan mezgilidiki muqimliq xizmitige kapaletlik qilish üchün, iptargha chaqirilidighan uruq - tughqan qolum - qoshnilarning 30 din ashmasliqini, eger shu a'ilide 30 din artuq méhman chaqirilsa yéziliq hökümet yaki yéziliq saqchixana qatarliq munasiwetlik orunlargha xewer qilishni telep qilghan.

Xitay hökümiti bu yil ramizan harpisida yeni 2 - iyun küni “Diniy étiqad erkinliki heqqide aqtashliq kitab” élan qilip, musulmanlarning diniy étiqadigha we ramizan mezgilidiki roza tutush qatarliq diniy pa'aliyetlirining kapaletke ige ikenlikini teshwiq qilghan idi. Emma radiyomiz qatarliq xelq'ara taratqular igiligen ehwallardin da'irilerning Uyghurlarning roza tutushi we diniy étiqad pa'aliyetlirige qarita her xil belgilime, uqturushlarni chiqirip, Uyghurlarning normal diniy étiqad erkinlikige cheklime qoyushni dawamlashturuwatqanliqi heqqide köplep uchurlar ashkara bolmaqta.

Ötken jüme künidin bashlap yeni ramizan kirishi bilenla Uyghur élining ili diyarida yéghishqa bashlighan qattiq yamghur sewebidin rayonda yüz bergen kelkün apitidiki ehwallarni igilesh dawamida, da'iriler teshkilligen “Xizmet etriti” namidiki hökümet kadirlirining öy - öylerge kirip, déhqanlarning ziyanlirini éniqlash bilen birlikte, muqimliqni saqlash teshwiqatini kücheytkenliki, bolupmu Uyghur déhqanlirigha ramizan mezgilide élip bérilidighan diniy pa'aliyetlerdin iptar we meschittiki jüme namizi, tarawi namizi qatarliqlargha cheklime qoyuwatqanliqi melum boldi.

Ili diyaridin radiyomiz ziyaritini qobul qilghan bir xanim, qattiq yamghur we kelkün sewebidin bu yil yézilarda bultur ramizan mezgilidikidek öy - öylerge kirip roza tutqanlarni éniqlaydighan we chare köridighan ehwallar azayghan bolsimu, emma apetning ziyinini tekshürüsh üchün öy - öylerge kiriwatqan yéza kadirlirining déhqanlargha ramizan mezgilidiki muqimliqqa kapaletlik qilishi üchün bashqa yurtlardin kelgen uruq - tughqanliri bolsa xewer qilish, iptargha chaqirilghan méhmanlar 30 din ashsa xewer qilishni uqturghanliqini bildürdi.

Radiyomiz munasiwetlik hökümet da'iriliridin ramizandiki iptargha qoyulidighan cheklimiler heqqide ehwal igileshke tirishqan bolsaqmu, emma mezkur yéziliq hökümetke urghan téléfonimiz jawabsiz qaldi. Mezkur yéza saqchixanisining kéchilik nöwetchi xadim téléfonimizni alghan bolsimu, emma özining bu ishlarning tepsilatidin xewersiz ikenlikini bildürdi.

Ramizan mezgilidiki diniy pa'aliyetler heqqidiki so'alimizgha jawab bergen yene bireylen, oqughuchilar we hökümet kadirlirining roza tutushi cheklen'gen uqturush yillardikige oxshashla tarqitilghanliqini, meschitlerde élip bérilidighan tarawi namizi we meschittiki iptar pa'aliyetlirige yol qoyulghan bolsimu, emma yéziliq hökümet belgiligen kadirlarning meschitke kirgen namazxanlarning ehwalini tekshürüp turidighanliqini, meschit imami jüme namizidin ilgiri oquydighan xutbining tékistining shu yézidiki diniy ishlargha mes'ul hökümet kadiri teripidin aldin tekshürülidighanliqini bildürdi.

Birqanche yildin buyan, özining meschitlerdiki diniy pa'aliyetlerge ishtirak qilmas bolup qélishining sewebi heqqide toxtalghan yene bir kishi, hökümet kadirlirining nazaritide, hökümet belgilep bergen imamgha egiship namaz oqushni xalimighanliqi üchün, jama'etke salametlikining yaxshi emeslikini éytip, meschittiki pa'aliyetlerge qatnashmas bolghanliqini bildürdi.

Xitay hökümitining xelq'aragha qilghan teshwiqatida islam dinigha étiqad qilidighan Uyghurlarning diniy étiqad erkinliki kapaletke ige qilin'ghanliqi heqqidiki teshwiqati kücheygen bolsimu, emma Uyghur éli da'irilirining her xil belgilime - uqturushlarni chiqirip, diniy étiqad pa'aliyetlirige cheklime qoyushi chet'ellerdiki Uyghur teshkilatliri, xelq'ara diniy étiqad we kishilik hoquq teshkilatliri we gherb démokratik döletlirining üzlüksiz tenqidige uchrap kelmekte.