Türkiyege hijret qilghan Uyghur ayallar duch kelgen riqabetler ‏(2)

Muxbirimiz gülchéhre
2017.02.14
hamit-kokturk-uyghur-mesilisi.jpg Sherqiy türkistan tetqiqat merkizining mudiri hamit köktürk ependi türkiye “Qanal-t” téléwiziyesining “Qush baqishi” mawzuluq programmisida Uyghurlar we Uyghur mesilisi toghrisida söz qilmaqta. 2016-Yili 18-öktebir.
RFA/Erkin Tarim

Türkiye hijret sepiri jeryanida éridin ayrilip tul qélishqa, perzentlirini yalghuz béqishqa, charisiz künlerni yalghuz ötküzüshke mejbur boluwatqan istanbuldiki musapir Uyghur ayallar asasliqi istanbulning zeytunburnu rayonida yashawatqan bolup, istanbulda pa'aliyet élip bériwatqan hemde bu Uyghur musapir ayallarning qanunluq resmiyetliri, hayati kapaletlirining hel bolush yolida méngiwatqan pa'aliyetchilerdin ziyaritimizni qobul qilghan hamid köktürk ependining chüshendürüshiche, bu Uyghur musapir ayallarning türkiyede turushluq resmiyetliri hel bolmighan shara'itta türkiye hökümiti ularning hayati kapaliti üchün mexsus tedbir yaki siyaset chiqarmighan bolsimu, emma bu türdiki yardemlerni hökümet bashqurushidiki ijtima'iy parawanliq, xeyr saxawet teshkilat hemde fondilirigha hawale qilish yoli arqiliq yardem qilip kéliwatqanliqini qeyt qilidu shundaqla bu jem'iyetlerning turalghu hemde turmush éhtiyajlirini qamdashqa yardem bériwatqandin bashqa, Uyghur tapawetchi qérindashlarningmu qolidin kélishiche yardemde boluwatqanliqini bildürdi.

Hamid ependining qarishiche, Uyghur musapirlarning qanunluq resmiyetlirining waqtida hel bolushi üchün, bu mesilini resmiy négizlik mesile süpitide türkiye hökümitining ayrim bir kün tertipige élip kélishini qolgha keltürüsh yolida Uyghur teshkilatliriningmu ortaqliship birlikte ish élip bérishi zörürlükini otturigha qoydi.

Hijret nishani türkiyege ongushluq kéliwalghan bolsimu, a'ilisi pütünlenmigenliki, resmiyetliri béjirilmigenliki, hayati téxi mukemmel kapaletke ige bolmighanliqliri seweblik 90% tin artuqini yalghuz anilar we balilar igiligen. Sherqiy jenubi asiya elliri arqiliq istanbulgha kelgen Uyghur ayallirining éghir bedeller tölewatqanliqini anglatqan sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyiti ayallar komitétining mudiri munewwer xanim ziyaritimiz jeryanida yene, xitayning diniy basturush we zulumliridin qéchip musapir bolushqa mejbur bolghan, köpchilikini tul ayallar we yétim balilar teshkil qilghan Uyghur musapirlarni qutquzush mesilisining peqet türkiyening mesilisi bolup qalmay, xelq'ara jem'iyet ortaq köngül bölüshke tégishlik bir mesile ikenlikini, özini sherqiy türkistanliq dep sanighan her bir Uyghurning burchi dep qaraydighanliqini otturigha qoydi.

Munewwer xanim yene, türkiyede her jehettin qutquzushqa mohtaj bolup turuwatqan Uyghur ayallar duch kelgen mesililerni hel qilish chariliri heqqide özining oylighanlirini bayan qilip “Uyghur tul anilar we ayallar uchrawatqan mesililerni muhimliq we jiddiylik éhtiyajigha qarap deslepki, ottura we uzun mezgillik dep qedem-basquchqa bölüp pilan tüzüp hel qilish kérek” dégen pikirde ikenlikini, buning üchün aldi bilen, ayallarning dawalinish, balilarning oqush mesililirini hel qilish, ish imkani we turalghu mesililiri shundaqla tul ayallarning bixeterlik mesilisi qatarliqlarni aldin muhim orunda qoyup hel qilish kérek dep qaraydighanliqini bildürdi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.