Enqerede “Hazirqi zaman Uyghur edebiyati tarixi” namliq kitab neshrdin chiqti

“Hazirqi zaman Uyghur edebiyati tarixi” namliq kitabtin bir bet.

“Hazirqi zaman Uyghur edebiyati tarixi” namliq kitabtin bir bet.

Türkiye bash ministirliqi tarmiqidiki chet'ellerdiki türkler we qérindash milletler idarisining qollishi bilen neshrge teyyarlan'ghan “Hazirqi zaman Uyghur edebiyati tarixi” namliq kitab enqerediki ghazi neshriyati teripidin neshr qilindi. Istanbul uniwérsitéti hazirqi zaman türkiy tilliri we edebiyati kafédrasi oqutquchisi doktor rahile abduwahit qeshqerli teripidin neshrge teyyarlan'ghan kitab 347 bet bolup, kitab munderije, kirish söz, hazirqi zaman Uyghur edebiyati tarixi heqqide melumat we Uyghur sha'ir we ediblerning terjimalidin terkib tapqan.

Kitabta hazirqi zaman Uyghur edebiyatidiki 241 sha'ir we yazghuchining terjimihali we eserliri tonushturulghan. Buning ichidiki 189 kishi Uyghur diyaridiki yazghuchilar bolup, kitabqa yene, qazaqistandiki Uyghur yazghuchi we sha'irlardin 47 kishi, qirghizistanliq Uyghur yazghuchilardin 2 kishi, özbekistanliq Uyghurlardin 4 kishi, türkiyedin 3, awstraliyedin 2, kanadadin 2 Uyghur sha'ir we yazghuchining hayati we ularning eserliri bayan qilin'ghan. 

Kitabning tehrirlikini newshéhir uniwérsitéti oqutquchisi doktor neshe harbali'oghlu xanim qilghan. Kitabni newshéhir uniwérsitéti éghiz edebiyati oqutquchisi doktor adem öger bilen ghazi uniwérsitéti türk tili we edebiyati kafédrasi oqutquchisi proféssor doktor hülya qasap'oghlu chen'gel xanim tekshürüp békitken. 

Biz “Hazirqi zaman Uyghur hékayiliridin tallanmilar” namliq kitab heqqide téximu tepsiliy melumat igilesh üchün kitabni neshrge teyyarlighan rahile abduwahit qeshqerli xanimgha téléfon qilduq, u kitabni tonushturishimizni qobul qilghan bolsimu, emma pikir bayan qilmidi.

Kitabni tekshürüp békitken proféssor doktor hülya qasap'oghlu chen'gel xanim kitabning türkiyediki türkologiye tetqiqatigha qoshulghan bir töhpe ikenlikini bayan qilip mundaq dédi: “‛hazirqi zaman Uyghur hikayiliridin tallanmilar‚ namliq kitab bilen ‛hazirqi zaman Uyghur edebiyati tarixi‚ namliq kitabni yash kesipdishim yazdi. Mezkur kitab türkiye bash ministirliqi tarmiqidiki chet'eldiki türkler we qérindash milletler idarisining yardimi bilen neshrge teyyarlinip neshr qilindi. Men bu kitabni tekshürüp békitish wezipisini ötidim. Bu kitabning türkiye türkologiyisige, türkiyediki ilim dunyasigha sunulghanliqidin xursen boldum. Bu kitab Uyghur edebiyatini tetqiq qilidighan mutexessisler we Uyghurche öginiwatqan oqughuchilarning paydilinishi üchün qimmetlik bir menbe.” 

Ege uniwérsitéti türk dunyasi tetqiqat merkizi oqutquchisi, proféssor alimjan inayet ependi hazirqi zaman Uyghur edebiyatining 19-esirning bashlirida otturigha chiqqanliqini, doktor rahile qeshqerli xanim yazghan eserning türkiyede bu nam bilen neshr qilin'ghan tunji eser ikenlikini, bu eserning Uyghur edebiyatini türklerge tonushturush üchün paydiliq bolidighanliqini tekitlidi. 

Proféssor doktor alimjan inayet ependi “Hazirqi zaman Uyghur edebiyati tarixi” namliq eserning mezmuni toghrisida qisqiche melumat berdi. Türkiyediki hazirqi zaman Uyghur edebiyati tetqiqati 1980-yillarning axirlirida bashlighan bolup, bu kitab tunji qétim türkiye dölitining iqtisadiy yardimi bilen bésilghan kitab hésablinidu. Proféssor doktor alimjan inayet ependi Uyghurlar türk dunyasining muhim bir parchisi bolghachqa bu xil qollashlarni qiliwatqanliqini bayan qildi. 

Melumki, mezkur kitab “1910-Yilidin 2015-yilighiche bolghan ariliqtiki hazirqi zaman Uyghur edebiyati” namliq ish pilani da'iriside teyyarlan'ghan bolup, mezkur pilan da'iriside 3-ayda “Hazirqi zaman Uyghur hékayiliridin tallanmilar” namliq kitab neshr qilin'ghan idi. Mezkur pilan türkiye bash ministirliq tarmiqidiki chet'ellerdiki türkler we qérindash milletler idarisining iqtisadiy jehettiki qollishi astida élip bérilghan.