Toronto shehiride sherqi türkistan jumhuriyetlirini xatirilesh murasimi ötküzüldi

Ixtiyariy muxbirimiz gülshen abduqadir
2016.11.14
exmetjan-osman-jumhuriyet.jpg Sherqi türkistan sürgündiki hökümitining prézidénti exmetjan osman ependi söz qilmaqta. 2016-Yili 12-noyabir, kanada.
RFA/Gülshen

12-Noyabir küni kanadaning toronto shehiride pa'aliyet élip bériwatqan sherqi türkistan sürgündiki hökümiti diplomatiye we kishilik hoquq ishxanisi bilen sherqi türkistan medeniyet merkizi birlikte toronto shehiride, 1933-yili qeshqerde we 1944-yili ghuljida qurulghan sabiq sherqi türkistan jumhuriyetlirining 83 we 72 yilliqini xatirilesh murasimi ötküzdi. Murasim sherqi türkistanning dölet gémni bilen bashlandi. Dölet gémni orunlinip bolghandin kéyin, sherqi türkistanning musteqilliqi yolida qurban bolghan shéhitlarning rohigha atap xetme qur'an qilindi.

Amérikidin alahide bu murasimgha qatnishish üchün yétip kelgen, sherqi türkistan sürgündiki hökümitining tashqi ishlar ministiri ablajan leylinaman ependi murasimgha riyasetchilik qildi. Ablajan leylinaman ependi murasimda, Uyghur tarixida uda ikki qétim qurulghan musteqil sherqi türkistan jumhuriyitini eslep ötti.

U yene sherqi türkistan dawasining heq telep dawasi shundaqla zémin dawasi ikenliki heqqide toxtaldi.

Tarixtiki sherqi türkistan jumhuriyitini xatirilesh murasimida "yashisun sherqi türkistan jumhuriyiti" dep söz alghan, sherqi türkistan sürgündiki hökümitining prézidénti exmetjan osman ependi sherqi türkistan sürgündiki hökümitining Uyghur dawasi qiliwatqan bashqa teshkilatlar bilen bolghan munasiwiti we istratégiyilik nishani heqqide toxtaldi.

Murasimda yene, amérikidin alahide teklip bilen kélip qatnashqan tughluq abdurazaq ependi, Uyghurlar nopusining weten ichi we sirtidiki ehwali shundaqla xitaylar nopusining Uyghur diyaridiki köpiyish nisbiti sélishturulghan ilmiy doklatini chüshendürüp ötti.

Murasimda yene, kanada sherqi türkistan medeniyet merkizining re'isi haji mamut, mu'awin re'isi adil abbas qatarliqlar 1933- we 1944-yilliri qeshqer we ghuljida qurulghan sherqi türkistan jumhuriyetlirining ghulishidiki sewebler shundaqla weten we wetensizlik heqqide özlirining oylighanliri toghrisida liksiyeler sözlep ötti.

Murasim axirida, sherqi türkistan medeniyet merkizi erkin asiya radiyosi Uyghur bölümige rehmet éytish yüzisidin teyyarlighan hediye guwahnamisini, erkin asiya radiyosining torontoda turushluq ixtiyariy muxbirigha tapshurup berdi.

Yuqiridiki ulinishtin bu programmining tepsilatini anglighaysiler.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.