Xitay “Terbiyilep özgertish sinipliri” ning chümbilini achti (2)

Muxbirimiz gülchéhre
2017.10.18
herbiy-saqchi-pas-kocha-charlash.JPG Kochida “Amanliq qoghdawatqan” xitay qoralliq küchliri. 2014-Yili 1-may, ürümchi.
REUTERS/Petar Kujundzic

Xitay hökümiti Uyghur rayondiki her qaysi jaylarda “Esebiylikni tügitish terbiyilesh sinipi” namida yéngi shekildiki terbiyilesh lagérlirini berpa qilghan bolup, Uyghur aptonom rayonluq yashlar ittipaq komitétining “Terbiyilep özgertish sinipi zadi qandaq jay?” dégen awazliq tebirliri heqqide ötküzgen mexsus söhbitimizge qatnashqan gérmaniyediki Uyghur pa'aliyetchilerdin dunya Uyghur qurultiyining mu'awin re'isi perhat muhemmidi ependi xitay hökümitining “Terbiyilesh merkizi” namida shekli özgergen türmiler arqiliq Uyghurlarni, bolupmu yashlarni qanunsiz qamap, rohiy, jismaniy bésim we qorqutush arqiliq Uyghurlarning isyankar rohini yoqitishni meqset qilidighanliqini mulahize qildi. U yene “Xitay da'iriliri mezkur teshwiqati arqiliq Uyghurlar üstidin élip barghan jinayetlirini yapalmaydu” dégen qarishini otturigha qoydi.

Amérikadin söhbitimizge qatnashqan Uyghur ziyaliysi nurmemet musabay ependi bolsa, chet'ellerde baliliri oquwatqan, hetta chet'elge sayahetke chiqip kirgenlerdin tartip xitayning bu xil shekli özgergen türmilirige qamalghanliqi héch bir Uyghurning buningdin qéchip qutulalmaydighanliqini körsitip bériwatqanliqini otturigha qoyup, özining nöwettikidek weziyette, chet'ellerdiki Uyghurlarning kolléktip halda küchlük inkas qayturushi kérekliki, “Xitay da'irilirining Uyghurlar üstidin élip bériwatqan jinayetlirini aktipliq bilen pash qilish mejburiyiti bar ”dep qaraydighanliqini bildürdi.

Programmining tepsilatini yuqiridiki awaz ulinishidin anglighaysiz.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.