Uyghur diyarida yézilargha chüshürülgen kadirlar heqqide inkaslar

Muxbirimiz méhriban
2017.07.06
asasiy-qatlam-xizmet-guruppisi.jpg Uyghur aptonom rayonluq idare-organlardin, 5826 qétimliq poyizgha olturup, xoten'ge asasiy qatlam xizmiti üchün kétiwatqan xizmetchiler. 2014-Yili 3-mart, ürümchi.
www.gov.cn

Xitay hökümet taratquliri yéqindin buyanqi xewerliride 2014-yildin buyan “Xizmet etriti” namida jenubiy Uyghur yézilirigha ewetilgen hökümet kadirlirining déhqanlargha yardem qilghan ish-izlirini medhiyilimekte. Undaqta, yézilargha ewetilgen hökümet kadirliri rastla xitay hökümiti teripligendek Uyghur déhqanlirining qarshi élishigha érishtimu? bu kadirlar néme meqsette ewetildi, némilerni qildi? ular heqqide qandaq inkaslar bar?

Xitay hökümet taratquliridin “Shinjang géziti”, “Xelq géziti”, “Shinjang téléwiziyesi” qatarliqlarning 6-iyul künidiki sanlirida, 2014-yildin 2017-yilghiche Uyghur diyarining jenubidiki yézilarda, kentlerde nuqtida turup ishleydighan kadirlarning 280 minggha, xizmet etretlirining 43 ming 80 ge yetkenliki heqqide mexsus xewer bérildi. Xewerlerde jenubiy Uyghur diyarini merkez qilip töwen'ge chüshürülgen xizmet etretlirining, yézilardiki namratliqini tügitish xizmetliri dawamida, Uyghur déhqanlirining yillardin buyan hel bolmay kéliwatqan nurghunlighan négizlik mesililirini hel qilip, déhqanlarning yaxshi bahasigha érishkenliki we Uyghur yézilirining jem'iyet muqimliqini saqlashta töhpe yaratqanliqi medhiyilendi.

Melum bolushiche, hökümet organlirida ishlewatqan kadirlarni nuqtiliq halda Uyghur diyarining jenubidiki yézilarda nuqtida turup ishleshke ewetish herikiti 2014-yili bashlan'ghan bolup, radiyomiz Uyghur bölümi qatarliq xelq'ara taratqularning bu heqtiki xewerliridimu Uyghur yézilirigha chüshürülgen hökümet kadirliri we ularning asasliq xizmiti heqqide Uyghur yéziliridin igiligen ehwallar xewer qilin'ghan idi.

Ilgiri radiyomiz ziyaritini qobul qilghan déhqanlar öz bayanlirida, yézilargha ewetilgen kadirlarning namda yézilarda hel bolmay kéliwatqan namratliq qatarliq mesililerni hel qilish, déhqanlarning bay bolushigha yardem qilish üchün kelgenliki teshwiq qilinsimu, emeliyette yézilargha xizmet etretliri kelgendin kéyinmu déhqanlarning maddiy turmushida ilgirikidin perqliq özgirish bolmighanliqini bildürüp, muqimliqni saqlash namida yézilargha ewetilgen kadirlarning namratliqta yashawatqan déhqanlargha qilghan yardemliridin köre, ularning eslidiki kündilik a'iliwi turmushigha qeder arilishishi keltürgen maddiy, meniwi awarichiliqlirining barghanche köp boluwatqanliqidin shikayet qilghan idi.

Ötken ayda xotendin radi'omiz ziyaritini qobul qilghan déhqanlar we yéza saqchiliri yene, nöwette xoten yézilirida ilgiriki en'eniwi örp-adetlerdin toy-tökün, nezir-chiragh qatarliqlarning kent öyide kadirlarning nazariti astida “Naxsha-saz, haraq-sharab bilen medeniy ötküzüsh” ke yüzlen'genlikini bildürüp, “Qanunsiz diniy pa'aliyetlerni tosush, xurapiy adetlerni özgertish” namida élip bériliwatqan bu heriketlerning yézilargha chüshken “Xizmet etret” liri teripidin élip bériliwatqanliqini bildürgen idi.

Birnechche kündin buyan, xitay hökümet taratqulirida qaytidin köpiyiwatqan “Töwen'ge chüshken xizmet etretliri” we yézigha chüshken kadirlar heqqidiki xewerler, Uyghur diyari weziyitini közitip kéliwatqan chet'ellerdiki Uyghur teshkilatlirining jiddiy diqqitini qozghidi.

Amérika Uyghur birlikining re'isi élshat hesen ependi, xitay hökümet taratquliridiki yézilargha chüshken kadirlar heqqidiki xewerler we erkin asiya radiyosi qatarliq xelq'ara taratqular igiligen Uyghur déhqanlirining yézilargha chüshken kadirlar heqqidiki inkasliri, birqanche yildin buyan jenubiy Uyghur diyaridiki xoten, qeshqer qatarliq jaylarda hökümet kadirlirining “Öy tekshürüsh” herikitige naraziliq sewebidin barghanche köpeygen qarshiliq heriketliri heqqidiki xewerlerge yéqindin diqqet qilip kéliwatqanliqini bildürdi.

Élshat hesen ependi bayanida, xitay hökümet taratquliri teshwiqatida “Yézigha chüshken kadirlarning, déhqanlar arisidiki diniy esebiylikni tügitish, Uyghur déhqanlirining namratliqtin qutulushigha yardem bérish, yézilardiki muqimliqqa kapaletlik qilish” üchün ewetilgenliki medhiyilensimu, emeliyette atalmish yézigha chüshken kadirlardin teshkillen'gen xizmet etretlirining yézilardiki qarshiliq heriketlirining köpiyishige, muqimsizliqlargha seweb boluwatqanliqi, bolupmu hökümet kadirlirining Uyghur déhqanlirining kündilik turmushighiche singip kirishi, Uyghur medeniyitining asasiy gewdisi bolghan diniy étiqad we en'eniwi medeniyetni buzush, hetta weyran qilish rolini oynawatqanliqini tekitlidi.

Dunya Uyghur qurultiyi bayanatchisi dilshat rishit ependi, xitay taratqulirida bériwatqan yézigha chüshken kadirlar heqqidiki xewerlerge uzundin buyan diqqet qilip kéliwatqanliqini bildürüp, yéza qatarliq asasiy qatlamlarda eslidinla hökümet kadirliri bar ehwalda, sheherlerdiki hökümet xizmetchilirini yézilargha ewetishtiki meqsetning yézilarda “Diniy étiqadni we milliy medeniyetni suslashturush, déhqanlarning naraziliqini azaytip, muqimliqqa kapaletlik qilish” tin bashqa yene, xitay hökümet da'irilirining Uyghur diyarida asasiy qatlamlarda ishlewatqan yéza kadirlirigha ishenmeslik, ularni nazaret qilish meqsitimu barliqini bildürdi.

Emma dilshat rishit ependi bayanida yene, xitay hökümet da'irilirining orunlashturushi bilen yézilargha chüshken hökümet kadirliri yüzliniwatqan nöwettiki weziyet heqqide toxtilip, meyli xitay hökümitining buyruqini bejanidil ijra qilghuchilar bolsun yaki öz xelqining milliy menpe'etini chiqish qilidighan bir qisim wijdanliq hökümet kadirliri bolsun, xitay hökümitining nöwette yürgüzüwatqan atalmish “Ikki yüzlimichilerge zerbe bérish” shamilida her xil rohi bésim, hetta zerbe bérishke duch kéliwatqanliqini tekitlep, xitay hökümitining nöwette Uyghurlargha qarita yürgüzüwatqan siyasitining Uyghurlarni pütkül millet boyiche basturush ikenlikini tekitlidi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.