Yerlik hökümet da'iriliri aghrip qaytip kelgen 'éshincha emgek küchlirdin' jerimane alghan

Xitay hökümiti jenubi Uyghur élini asas qilip yürgüzüp kéliwatqan "éshincha emgek küchlirini sirtlargha yötkesh siyasiti" jeryanda nurghun Uyghur qiz - oghulliri xitay ölkilirige yötkelgen idi.
Muxbirimiz jüme
2009.03.05
Qeshqer-Qizlar-305 Sürette, qeshqer kochilirining biride kétip barghan mektep yéshidiki uyghur qizliri.
AFP Photo

Biz yéqinda igiligen melumatlargha qarighanda, xitay ölkilirige yötkelgen bezi qizlar muhit, hawa kilimati qatarliq sewebler tüpeyli aghriq - silaqtin xali bolalmay öyige qaytip kélishke mejbur bolghan. Halbuki, yerlik hökümet da'iriliri aghrip qaytip kelgen qizlarning doxtur chiqimini kötürüshning ornigha, eksiche ulardin jerimane alghan.

"Ikkiylen kötürüp ekirip bériptu qizimni, bu yil 12 - aydin béri bir az yaxshi bopqaldi"
"Ikkiylen kötürüp ekirip bériptu qizimni, bu yil 12 - aydin béri bir az yaxshi bopqaldi"

Yuqiriqidikisi xitay ölkisige bir qizini ishleshke ewetip talapet yégen opalliq déhqan osman bextining bayanliridur. Uning a'ilisi bu xil siyaset tüpeyli pütünley ziyan tartqanni az dep, nariside qizidinmu ayrilip qélish xewpige duch kelgen. Osman bextining éytishiche, qizi turnisagül tyenjin'ge yolgha chiqqanda saq - salamet ikenduq, qizi ishlewatqan zawutta aghrip ornidin turalighudek derijide ze'ipliship yene dawamliq ishlitish mumkinchiliki bolmighandin kéyin, qayturiwétilgen.

Yerlik hökümet da'iriliri osman bextige bu ishni xewer qilghan we qizi aghrip qélip qaytip kelgenliki üchün uningdin tölem töleshni telep qilghan.

Melum bolushiche, 2007 - yili 4 - ayning 4 - küni opal yézisidin ikkinchi türküm qizlar tyenjin shehirige jaylashqan melum bir kiyim tikish zawutigha élip méngilghan bolup, turnisagülmu shu bir türküm qizlar bilen birlikte tyenjin'ge élip méngilghan.

Turnisagülning bildürüshiche, ular bilen bir qarar tyenjin'ge chiqqan qizlar arisida 4 - 5 neper qiz aghrip qélip öyige qayturulghan. Turnisagülning dadisi osman bextining béshigha kelgen kün belkim baliliri aghrip ishliyelmey yénip kelgen bashqa déhqanlarning béshighimu kélishi mumkinliki perez qilmaq tes emes. Emma biz hazirche bashqa qizlarning kéyinki ehwali heqqide bashqa uchurlarni igiliyelmiduq.

Uningdin bashqa, öyige halsiz halda kelgen turnisagül 5 - 6 ay kütülgendin kiyin biraz yaxshi bolushqa qarap yüzlen'gen bolsimu, u özini yenila rohsiz hés qilidiken.

2006 - Yildin buyan téximu kücheytip élip bérilghan "éshincha emgek küchlirini sirtlargha yötkesh" dawamida minglighan Uyghur oghul - qizliri xitay ölkilirige ishleshke yötkelgen bolup, xitay hökümiti mezkur siyasetni déhqanlarning kirimni ashurushta "eng ünümlük" dep süretlep kéliwatqan idi. Eksiche, osman bextining béshigha mezkur siyaset tüpeyli mejburi téngilghan qismetler uni bihude chiqimdar qilghan.

Anglimaqqa yaxshidek tuyulidighan, éshincha emgek küchlirini sirtlargha yötkep ishqa orunlashturush siyasiti yene qanchilighan osman bextilerni bihude chiqimdar qilghanliqi, qanchilighan turnisagüllerni menggülük késellik asaritige muptila qilghanliqi bizge namelum, emma mezkur siyaset yürgüzülüp yüzligen, minglighan Uyghur qizliri chet xitay sheherlirige yötkilishke bashlighan künlerdin bashlapla, yéqinqi zaman Uyghur tarixidiki bu hadise pütkül Uyghur jem'iyiti qimmet qarishigha, Uyghur jem'iyet her bir ezasi soghuqqanliq bilen oylishishigha tégishlik bir wijdani so'alni qaldurghan idi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.