Đi lễ chùa Hương


2006.02.06

Thy Nga, phóng viên đài RFA

Thứ Sáu vừa rồi, mồng 6 tháng Giêng âm lịch, Lễ hội chùa Hương 2006 đã chính thức khai hội. Điểm mới nhất của hội năm nay là du khách có thể lên động Hương Tích chỉ trong vài phút bằng cáp treo thay vì phải đi bộ hàng giờ như trước kia.

ChuaHuongRiver200.jpg
Du khách trên đường đến Chùa Hương. AFP PHOTO

Là một trong các hội lớn tại nước ta, Lễ hội Chùa Hương mỗi năm thu hút hàng trăm ngàn Phật tử, khách thập phương, người trong nước lẫn người nước ngoài đến viếng cảnh và chiêm bái. Năm nay, hội Chùa Hương kéo dài đến hết tháng Ba âm lịch.

Thy Nga đọc thấy một bài viết dễ thương về Chùa Hương nên xin trích để chia sẻ với quý thính giả. Bài tựa đề là “Chùa Hương” của Võ Văn Tường và Huỳnh Như Phương.

“Thuở trước, có một người con gái, mùa Xuân theo cha mẹ đi trẩy hội chùa Hương đã phải lòng chàng trai tài hoa phong nhã ... “

Tâm tình của cô gái ấy với những lời e ấp vụng dại đã được nhà thơ Nguyễn Nhược Pháp ghi lại qua một thiên ký sự bằng thể thơ năm chữ, nổi tiếng đã hơn nửa thế kỷ.

“Đi chùa Hương” của Trần Văn Khê, Thanh Lan hát Ngày nay, cảnh vật Hương Sơn có khác đi ít nhiều, nhưng đường đến chùa Hương vẫn là một cuộc hành trình trở về thiên nhiên và cội nguồn. Chúng ta hãy lần theo dấu chân cô gái ngày trước mà tìm đến với "Nam thiên đệ nhất động" (Ðộng đẹp nhất trời Nam).

Thuộc xã Hương Sơn, tỉnh Hà Tây, cách Hà Nội khoảng 60 kilômét, chùa Hương không phải là một ngôi chùa mà là một hệ thống chùa, đền, và hang động nằm trong khu vực có những núi đá vôi và rừng nhiệt đới, diện tích tất cả khoảng 6 kilômét vuông.

Theo truyền thuyết, vùng núi có hang động này được tìm thấy cách nay hơn hai nghìn năm và đặt tên là Hương Sơn, theo tên một ngọn núi trong dãy Hy-mã-lạp-sơn, nơi Ðức Phật đã tu khổ hạnh suốt 6 năm ròng rã.

Bia tại chùa Thiên Trù ghi là việc xây dựng nền đất, bậc đá và bảo điện của chùa được thực hiện vào năm 1686.

Từ Hà Nội, đi xe vào thị xã Hà Ðông, lên thị trấn Vân Ðình, qua gần 20 kilômét nữa là tới Bến Ðục, nằm bên bờ sông Ðáy. Ðây là cửa ngõ vào khu danh lam thắng cảnh.

Từ Bến Ðục, khách đi bộ gần một kilômét sẽ đến bến đò để lên thuyền xuôi theo một dòng suối có tên là Yến Vĩ.

“Chùa Hương” nhạc phẩm của Hoàng Quý , Khánh Ly hát

Thuyền đưa du khách lướt bên những núi đá nên thơ như núi Voi, núi Rồng, ... cùng với nhịp cầu ở phía xa gợi lên khung cảnh non tiên nước Phật:

“Réo rắt suối đưa quanh Ven bờ, ngọn núi xanh Nhịp cầu xa nho nhỏ Cảnh đẹp gần như tranh.”

LeHoiChuaHuong200.jpg

Ðến đền Trình, thuyền ghé vào để du khách"trình diện" với thần linh trước khi đặt chân lên cõi Phật. Ðền nằm dưới chân một quả núi được đặt tên là Quan Lớn, thờ một bộ tướng của vua Hùng. Rời đền Trình, du khách tiếp tục ngắm cảnh hai bên bờ suối Yến Vĩ:

“Sau núi Oản, Gà, Xôi Bao nhiêu là khỉ ngồi Tới núi con Voi phục Có đủ cả đầu đuôi.”

Thuyền dừng ở Bến Trò cho du khách bước lên khu vực chùa Thiên Trù (Bếp Trời), tức là chùa Ngoài.

Rồi lần theo con đường dốc trên các sườn núi đá để ghé thăm chùa Tiên Sơn xây trong động giữa lòng một quả núi, có bốn pho tượng quý bằng hồng thạch. Tiếp đó là chùa Giải Oan, nơi có giếng nước trong vắt gọi là "Thiên nhiên thanh trì" hay còn gọi là giếng Long Tuyền. Trước chùa có suối chín nguồn gọi là suối Giải Oan. Gần chùa là động Tuyết Kinh và am Phật Tích. Cách đó không xa, du khách bước chân đến núi Chấn Song để thăm đền Cửa Võng.

Ðích xa nhất mà du khách vãn cảnh chùa muốn đạt đến là Ðộng Hương Tích nằm sâu ở phía trong. Du khách bước qua một cổng lớn ở phía trên, rồi theo những bậc đá rộng đi xuống động. Cửa động trông như hàm rồng, phía trong có hàng chữ “Nam thiên đệ nhất động” tạc vào đá, tương truyền là bút tích của Chúa Trịnh Sâm khắc vào năm 1770.

Hai hàng cây cổ thụ bóng cả chen cành kết lá phủ lên cửa động. Tia nắng qua tàng lá tạo nên một thứ ánh sáng mờ ảo trải trên các bậc đá, cộng với khói hương từ lòng động bay lên tạo thành một không gian huyền diệu.

Vào trong động, du khách chiêm ngưỡng tượng Bà Chúa Ba (Bồ Tát Quan Thế Âm) cùng nhiều tượng phật Bồ Tát. Trên vách động, thạch nhũ rủ xuống muôn hình muôn vẻ, màu sắc biến ảo. Trên trần động, thạch nhũ còn nhô ra thành hình chín đầu rồng, gọi là Cửu Long. Ngắm nhìn những hình thể kỳ tú do Thiên nhiên tạo nên, cô gái trong thơ Nguyễn Nhược Pháp thốt lên:

“Ôi! Chùa Trong đây rồi! Ðộng thẳm bóng xanh ngời Gấm thêu trần thạch nhũ Ngọc nhuốm hương trầm rơi”

Bài thơ “Chùa Hương” của Nguyễn Nhược Pháp kết thúc với hai câu sau đây, mời quý vị nghe qua giọng ngâm của Hồng Vân.

“Đi chơi chùa Hương” ...

Bài thơ chấm dứt như thế nhưng tác giả Nguyễn Nhược Pháp lại dí dỏm, chú thích thêm câu “Thiên ký sự đến đây là hết, tôi tin rồi hai người lấy nhau vì không lấy được nhau thì cô bé còn viết nhiều, lấy nhau rồi là hết chuyện.”

Ngoài động Hương Tích, du khách còn có thể rẽ qua rừng mơ, thăm chùa Hinh Bồng, theo suối Tuyết vào đền Mẫu Hạ rồi đến núi Thuyền Rồng, núi con Phụng, hòn đầu sư Tử, vách đá Kỳ Sơn Tú Thủy và sau đó, đến bến Tuyết Sơn vào chùa Bảo Ðài. Leo núi Bạch Tuyết Môn, vào điện Cô, du khách tới thăm chùa Tuyết Sơn, còn có tên là “Ngọc Long Ðộng”.

Ở hướng khác, một nhánh của dòng suối Yến đưa du khách qua núi Ông Sư Bà Vãi, lên thuyền vào thăm chùa Long Vân, leo núi thăm chùa Cây Khế và hang Sũng Sàm.

Nhà thơ Chu Mạnh Trinh ở thế kỷ trước, cảm tác thành bài “Thú Hương Sơn” nổi tiếng:

“Bầu trời cảnh bụt, thú Hương Sơn ao ước bấy lâu nay Kìa non non, nước nước, mây mây "Ðệ nhất động" hỏi rằng đây có phải Nhác trông lên, ai khéo họa hình Ðá ngũ sắc long lanh như gấm dệt Thăm thẳm một hang lồng bóng nguyệt Gập ghềnh mấy lối uốn thang mây ...”

Giã từ cảnh đẹp Hương Sơn, du khách có thể mang về làm kỷ vật một cây gậy trúc đã chống trên đường hành hương, và mảnh gốc mơ già để pha nước uống, những quả mơ dày cùi nhỏ hạt, và mấy mớ rau sắn để nấu canh. Thế nhưng quý nhất, là người đi viếng chùa Hương cảm thấy lâng lâng niềm vui thoát tục với ấn tượng khó phai mờ về một chốn Thiên Thai ngay trên trần gian, như ca dao đã miêu tả:

“Một vùng non nước bao la Rằng đây Lạc quốc hay là Ðào nguyên Hương Sơn là chốn non tiên Bồng lai mà thấy ở miền nhân gian”

“Một đóa sen hồng” Mộng Lan phổ thơ Ngô Hưng, Trọng Nghĩa hát …

Trong âm thanh ca khúc “Một đóa sen hồng” Thy Nga chào tạm biệt … chúc quý vị những ngày Xuân tươi thắm và an vui.

Nhận xét

Bạn có thể đưa ý kiến của mình vào khung phía dưới. Ý kiến của Bạn sẽ được xem xét trước khi đưa lên trang web, phù hợp với Nguyên tắc sử dụng của RFA. Ý kiến của Bạn sẽ không xuất hiện ngay lập tức. RFA không chịu trách nhiệm về nội dung các ý kiến. Hãy vui lòng tôn trọng các quan điểm khác biệt cũng như căn cứ vào các dữ kiện của vấn đề.