Giới trẻ tranh luận về Tự do Tôn giáo ở Việt Nam (kỳ 1)

Trong tháng này, một phái đoàn của Ủy Ban Hoa Kỳ về Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế (USCIRF) sang Việt Nam tìm hiểu thực trạng tự do tôn giáo.
Trà Mi, phóng viên RFA
2009.06.03
Cùng lúc đó, các cơ quan bo v nhân quyn quc tế và mt s chính gii M cũng đng lot vn đng Washington tái lit kê Hà Ni vào danh sách các quc gia cn đc bit quan tâm v t do tôn giáo (CPC) vì các vi phm nghiêm trng k t sau khi Vit Nam được b tên ra khi danh sách CPC hi năm 2006.

Chính quyn Vit Nam vn mt mc phn đi các cáo buc này rng không thc tế, thiếu thin chí vi Vit Nam, và gi vng mt lp lun không thay đi rng nhà nước luôn tôn trng và to điu kin cho t do tôn giáo, không có ai b bt giam vì lý do tôn giáo, mà ch có người vi phm pháp lut b x lý mà thôi.  

Thc tế tình hình t do tôn giáo ti Vit Nam trong ánh mt ngừơi tr ra sao? Đó là ni dung lot tho lun trên Din Đàn k t tun này, quy t s tham gia ca các thanh niên thuc nhiu tôn giáo khác nhau, t nhiu đa phương khác nhau trong nứơc :

Ly : Tôi là Ly Hà Ni. Tôi theo đo Thiên Chúa.

Linh : Tôi là Linh. Tôi đang Hà Ni. Tôi không theo đo.

Quang : Tôi là Quang. Tôi đang Vinh và theo đo Thiên Chúa.

Phi : Tôi tên là Phi. Tôi Thanh Hoá. Tôi theo đo Tin Lành.

Phước : Em là Phước, quê thành ph Cn Thơ. Em theo Pht Giáo Hoà Ho.

Mi công dân có quyn la chn cho mình mt tôn giáo đ mình theo. Không có mt quyn lc nào, không có mt thế lc nào có th can thip vào quyn t do y.

Ly, Hà Nội

Thế nào là Tự do Tôn giáo?

Trà Mi :  Cm ơn các anh ch rt nhiu đã dành thi gian cho cuc gp g ngày hôm nay. Vi ch đ t do tôn giáo ti Vit Nam, trước tiên xin được hi là theo quan nim ca các anh-ch, thế nào là t do tôn giáo?

Ly : Theo mình thì t do tôn giáo là mi mt công dân có quyn la chn cho mình mt tôn giáo đ mình theo. Không có mt quyn lc nào, không có mt thế lc nào có th can thip vào quyn t do y. Và chúng ta có quyn có nhng nơi đ th phượng và có nhng hot đng th phượng ca t chc tôn giáo đy.

Trà Mi : Vâng. Đó là ý kiến ca ch Ly. Các anh ch khác có ý kiến nào khác không? Mi anh Phi.

Phi : Tôi nghĩ rng công dân ca bt kỳ mt quc gia nào hay mt nơi nào h có quyn t thy rng h mun đến vi mt tôn giáo nào (thì) không mt ai có th can thip vào cái quyn đó ca h, tr chính h là người thay đi.

Trà Mi : Như vy, tóm li là các anh ch cho rng t do tôn giáo là cái quyn căn bn ca mi công dân. Thế đây có anh ch nào có ý kiến nào khác, xin mi b sung thêm. Mi anh Linh. Anh có ý kiến nào khác không, anh Linh?

Linh : Tôi nghĩ là nếu mun làm tròn bn phn tôn giáo ca mình thì trước tiên phi làm tròn bn phn ca mt công dân đi vi quc gia, đi vi đt nước.

Quang : Còn tôi, tôi li nghĩ khác. Tôi thy là t do tôn giáo tc là cái quyn ca mi công dân ca bt kỳ mt quc gia nào, là cái quyn ca h được sng và t do th phượng. Bt kỳ mt chính quyn nào cũng không được can thip vào cái t do tôn giáo ca h.

Sinh hoạt Tôn giáo ở VN

Trà Mi : Vi đnh nghĩa mà các anh ch va đưa ra thì các anh ch cm nhn như thế nào v t do tôn giáo ti Vit Nam?

Quang : T do tôn giáo ti Vit Nam, theo tôi, đây là vn đ ni cm và bc xúc ti Vit Nam, bi vì chính quyn Vit Nam bo là t do tôn giáo nhưng mà s tht t do tôn giáo Vit Nam không có. Vit Nam không có cái quyn đó.

Chính quyn Vit Nam bo là t do tôn giáo nhưng mà s tht t do tôn giáo Vit Nam không có. Vit Nam không có cái quyn đó.

Quang, thành phố Vinh

Trà Mi : Va ri là ý kiến ca anh Quang, phi không ?

Quang :  Đúng ri.

Trà Mi : Vi ý kiến va ri ca anh Quang thì các anh ch có chia s gì hay phn bác gì, xin mi các anh ch nêu lên ý kiến ca mình.

Ly : Theo tôi nghĩ, thc s Vit Nam có khái nim t do tôn giáo nhưng chưa thc s đi sâu vào th hin cái quyn t do tôn giáo ca công dân. Có rt nhiu s vic xy ra trong năm 2008-2009 va ri th hin s bt bình đng trong t do tôn giáo ca công dân. Mi người khp nơi cũng nhìn nhn được. Tôi khng đnh rng Vit Nam t do tôn giáo còn rt kém.

Trà Mi : Bây gi xin được mi anh Phi. Anh có ý kiến nào, đng ý hay phn bin các ý kiến va được nêu ra?

Phi : Cái t do tôn giáo Vit Nam thì tôi thy rng nó hoàn toàn không có. Thí d như mt quc gia đã nói v t do thì bt k mt quc gia nào khác không th xâm phm đến cái quyn t do ca quc gia đó. Cũng như vy, mt con người khi đã nói là có t do tôn giáo ca mt công dân thì không có mt người nào có th xâm phm vào cái quyn t do ca h. Nhưng mà đây, tt c nhng gì mà tôi được thy thì hoàn toàn nó không như vy.

Quang: Theo tôi, t do tôn giáo ca Vit Nam đang còn b chính quyn len li vào đc khoét, phá hoi cái t do tôn giáo ca người dân, như tt c công dân Vit Nam đu thy cái v xy ra Thái Hà này.

Trà Mi : Xin mi anh Linh. Anh Linh có th chia s ghi nhn ca anh có ging hoc khác vi các anh ch đưa ra đây như thế nào không?

Linh : Tôi thc s là người không phi theo đo nên các ý kiến ca tôi có th khác vi mi người đang nói.

Trà Mi : D. Thế ghi nhn thc tế ca anh v t do tôn giáo trong nước ra sao?

Tôi thy vn đ t do tôn giáo trong nước mình hin ti nói chung cái mt tiêu cc thì cũng có, nhưng phn tích cc nói chung mi người đu được thc s cm thy là thoi mái.

Linh, Hà Nội

Linh : Trước đây tôi chưa bao gi đi nhà th, ch mi mt thi gian gn đây bn ca tôi là người theo đo đưa tôi đến nhà th thôi. Cái n tượng trước khi tôi đến nhà th thì nói chung đa phn là tiêu cc thôi. Còn sau khi tôi đến, tôi thy vn đ t do tôn giáo trong nước mình hin ti nói chung cái mt tiêu cc thì cũng có, nhưng phn tích cc nói chung mi người đu được thc s cm thy là thoi mái.

Trà Mi : Cm ơn ý kiến ca anh Linh. Bây gi mi anh Phước chia s ý kiến ca mình.

Phước : Theo cm nhn ca em, trong đt nước Vit Nam hin nay thì v t do tôn giáo là không có. Như v Pht Giáo Hoà Ho thì hin nay phi nói là chúng tôi kh s vì vn đ tôn giáo. Va qua đi hi đi biu tín đ Pht Giáo Hoà Ho ln th ba thì nhng người tham gia vào đó toàn là đng viên cng sn và nhng người nm trong Mt Trn T Quc Vit Nam, hoc gi là nhng người nm trong thành phn b máy nhà nước thì mi được vào trung ương ca Giáo Hi Pht Giáo Hoà Ho, k c đa phương cũng vy. Nhng người đi đến thm d đi hi đi biu thì phi do s xét duyt ca các cp lãnh đo. Mt p như vy khong chng năm sáu chc người, nhưng mà đa phương người ta xét khong chng mười người là ti đa.

Trà Mi : Ý anh nói là có s duyt xét trong vn đ sinh hot tôn giáo cho nên anh cm thy là có nhng khó khăn, chưa thc s t do?

Phi nói rt là khó khăn v mi mt. Nhng người tín đ Pht Giáo Hoà Ho chúng tôi trong nước rt là khó khăn.

Phước, Cần Thơ

Phước : D, phi nói rt là khó khăn v mi mt. Đi đám tun, t, gi quy thì phi nói là có s cn tr, ngăn chn đ điu, thm chí đến ch đánh đp anh em đng đo, tun tra, xét hi giy t, làm khó d, ri cui cùng là không cho đi đám. Nhng người tín đ Pht Giáo Hoà Ho chúng tôi trong nước rt là khó khăn.

Trà Mi : D vâng. Cm ơn ý kiến anh Phước. Va ri là nhng dn chng ca anh Phước khi anh đưa ra ý kiến ca mình là chưa được t do. Bây gi mi các anh ch khác…

Phước : Em xin nói thêm mt chút. Có 3 ngày l ln ca đo Pht Giáo Hoà Ho nhưng mà Ban Tr S li cho phép ch có làm được hai ngày, thm chí trong hai ngày l đó người tín đ Pht Giáo Hoà Ho không được treo c đo, mà cũng không được t chc l, phi t chc theo nơi nào mà chính quyn - nhà nước cho phép đến đó thì mi đến tham d được. Còn ngược li thì b làm khó d đ điu.

Trà Mi : Vâng. Chúng tôi s mi anh tiếp li sau khi các anh ch khác đưa ý kiến ca mình. Hi nãy các anh ch khác cũng đưa ra nhng ghi nhn thì bây gi xin được hi là các anh ch da trên nhng cơ s nào hoc là có nhng s đi chiếu, so sánh như thế nào khi nhn đnh v t do tôn giáo trong nước như vy? Mi ch Ly.

Ly : Nhng hành đng ca chính quyn Vit Nam đi vi t do tôn giáo như thế nào thì có l nên đ mi người t nhn xét, nhìn nhn và  đánh giá, sau khi nghe bui tho lun ngày hôm nay.

Khi lượng người Công Giáo Vit Nam ngày càng tăng, nhưng trên thc tế, din tích ca các nhà th ngày càng b thu hp đi do rt là nhiu lý do.

Ly, Hà Nội

Còn riêng bn thân cá nhân tôi thì tôi thy rng khi lượng người Công Giáo Vit Nam ngày càng tăng, đin hình là trong đo Thiên Chúa s lượng ngày càng tăng lên, nhưng trên thc tế, din tích ca các nhà th ngày càng b thu hp đi do rt là nhiu lý do, chng hn như là b chiếm dng đt bt hp pháp.

Qua s kin Thái Hà và Toà Khâm S hay nhà th Hàm Long thì đó là nhng vn đ rt là nhc nhi. Đt đai ca giáo x b chiếm dng đ bán, chia vi nhau rt là vô lý, mà trong khi đó thì giáo dân không còn đt đ th phượng.

Và hin ti như Thái Hà trong nhng ngày l trng, l ln thì luôn có công an đến bao vây chung quanh làm cho giáo dân rt là hoang mang và lo s. Giáo dân giáo x Thái Hà luôn luôn b theo dõi.

Theo tôi được biết thì có c mt máy camera đt phía ngoài nhà th đ theo dõi mi hot đng ca nhà th như thế nào, mc dù người Công Giáo h rt hin lành và thc s h không có mt hành đng gì thái quá hay quá khích đ mà có nhng bin pháp như vy.

Tháng Đc M va ri giáo dân khp nơi hành hương v nhà th đu b chn xe li trên đường và giáo dân h phi xung đi b hàng bao nhiêu cây s đ v Thái Hà.

Trà Mi : Va ri là nhng dn chng do ch Ly đưa ra. Còn các anh khác, anh Phi đo Tin Lành.

Phi : Tin Lành ca chúng tôi thì s phân bit đi x rt là rõ rt. Người mà theo đo Tinh Lành như chúng tôi thì b bit lp ra khi xã hi. Thm chí chính quyn ca các phường xã h còn đưa lên loa thông báo rng là người đy (Tin Lành) theo đo ca M, theo cái đo đy thì người ta (M) s cho tin. Nói chung là tt c nhng điu đy thường xuyên xy ra.

Trà Mi : Trước nhng dn chng c th mà các anh ch mi va đưa ra, anh Linh có phn bin gì không?

Linh : Tht s tôi không mun phn bin bt c lý do ca tt c mi người khi đưa ra. Tôi ch nói nhng cái gì tôi cm nhn.

Trà Mi : Thưa, cm nhn ca anh cũng đã chia s t đu. Và ý ca anh Linh cũng ging như ý trên báo chí mà mình thường thy, tc là nếu nói Vit Nam chưa có t do tôn giáo là không đúng, vì thc tế cho thy là tôn giáo đang phát trin v s lượng tín đ cũng như s đa dng ca tín ngưỡng, và thm chí là hi xưa ít người đi l nhà th thì nay đã thy rt là nhiu giáo dân Công Giáo, Tin Lành được đến nhà th, ri nhiu chùa chin xut hin trên khp nước, vân vân. Đó là nhng lý do đưa ra đ chng t rng Vit Nam có t do tôn giáo. Thì vi nhng lý do này, các anh ch có đng ý không?

Phước : Cho Phước có ý kiến.

Trà Mi : Mi anh Phước.

Phước : Hoàn toàn trái ngược và không có. Pht Giáo Hoà Ho khi trước (trước 30-4-1975) gm có 6.213 ngôi chùa, 468 hi quán, 452 ging đường và 2.876 văn phòng, mt đi hc vi 7 phân khoa và mt bnh vin hơn 2.000 giường, tt c đu b tch thu toàn b. Hin nay nhà nước chưa tr mt văn phòng nào hay mt hi quán nào cho Pht Giáo Hoà Ho thì làm sao mà t do tôn giáo?

Ch thy là s bc xúc ca Pht Giáo Hoà Ho rt ln lao, nhưng mà không dám nói, vì có nói cũng không được. Nếu có nói ra thì s đem đến mt thm ho cho người tín đ Pht Giáo Hoà Ho. Ban Tr S thì ca đng, ca b máy nhà nước. Nếu ai theo Ban Tr S thì d dãi, còn không theo thì phi nói là khó trăm b, t vn đ làm ăn mua bán đu b khng chế toàn b.

Đng thì ch trương v dân tc còn đo thì ch trương v tâm linh, thì vic ai ny làm, ti sao đng li lng vào đ khng chế toàn b Pht Giáo Hoà Ho?

Phước, Cần Thơ

Hin nay Pht Giáo Hoà Ho còn 14 người vì đòi t do tôn giáo mà b giam gi trong tù: 13 người Đng Nai và 1 người Rn Bin.

Trà Mi : Cm ơn anh. Nhưng mà có phi là do cơ s hot đng ca anh không đăng ký và không được chp nhn nên mi có nhng s khó khăn đó không?

Phước : Cái nào nhà nước chp nhn thì mi được k, còn ngược li thì không được chp nhn.

Trà Mi : Vn đ đt ra là vì sao không đi theo giáo hi ca nhà nước hoc không tham gia đ được chp nhn như nhng giáo hi khác?

Phước : Chúng tôi là người tín đ Pht Giáo Hoà Ho còn bên kia là đng viên. Đng thì ch trương v dân tc còn đo thì ch trương v tâm linh, thì vic ai ny làm, ti sao đng li lng vào đ khng chế toàn b Pht Giáo Hoà Ho? Phi nói chúng tôi b phân bit đi x rt là nghit ngã.

Trà Mi : Vì thi gian gii hn, Trà Mi xin phép được tm dng chương trình ti đây. Mi qúy v tr li vi phn tiếp theo vi nhiu ý kiến tranh lun sôi ni, vào gi này , ti Th Hai tun sau.

Trà Mi thân ái kính chào.


Nhận xét

Bạn có thể đưa ý kiến của mình vào khung phía dưới. Ý kiến của Bạn sẽ được xem xét trước khi đưa lên trang web, phù hợp với Nguyên tắc sử dụng của RFA. Ý kiến của Bạn sẽ không xuất hiện ngay lập tức. RFA không chịu trách nhiệm về nội dung các ý kiến. Hãy vui lòng tôn trọng các quan điểm khác biệt cũng như căn cứ vào các dữ kiện của vấn đề.

Nhận xét

Anonymous
13/01/2010 06:52

Rat Than Kinh Anh PHUOC y kien cua Anh da noi len su that ve Tu Do Ton Giao o Viet Nam hien nay , cho The Gioi loai Nguoi biet duoc tam trang cua nguoi Dan song duoi su Doc Tai Dang tri cua chu nghia Cong san.
Nam Moi cau nguyen On Tren Ban Phuoc Lanh cho Dan Toc VIET that su co duoc TO DO-DAN CHU-NHAN QUYEN .