အူခားိံိုင်ငံရောက် ူမန်မာဒုက္ခသည်မဵား အခက်အခဲမဵိြးစုံ ရင်ဆိုင်နေရ

သန်းနဲႛခဵီတဲ့ူမန်မာိံိုင်ငံသား တေဟြာ အေုကာင်းအမဵိြးမဵိြးေုကာင့် မိမိနေရပ်ကို စြန်ႛခ္ဘြာပီး ဒုက္ခသည်တေအြူဖစ် တူခားိံိုင်ငံတေမြြာ သြားရောက် အေူခခဵနေထိုင်ုကပၝတယ်။ အဲဒီထဲက တခဵိြႚကတော့ နယ်စပ်ဒုက္ခသည်စခန်းတေကြနေ ကုလသမဂ္ဂနဲႛ လူမအြဖြဲႚတေရြဲ့ ကူညီမနြဲႛ ဖြံႚ္ဘဖိြးတဲ့ အနောကိံိုင်ငံတေမြြာ ဘဝသစ်ကို လာရောက် ထူထောင်သူတြေ ူဖစ်ုကပၝတယ်။

အဲဒီလို ဒုက္ခသည်မဵား ူပန်လည်နေရာခဵထားရေး အစီအစဉ်နဲႛ ရောက်လာုကတဲ့ ူမန်မာိံိုင်ငံသားတေအြဖိုႛ ဘာသာစကား အခက်အခဲတြေ၊ ယဉ်ကေဵးမြ မတူညီတာတြေ ဓလေ့ထုံးစံ ကြဲူပားူခားနားတာတြေ စတဲ့ လူနေမစြနစ် အခက်အခဲတေကြို ရင်ဆိုင်ုကရပၝတယ်။ ္ဘပီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင်ဘာ ၂၆ ရက်နေႛကပဲ အမေရိကနိံိုင်ငံ အင်ဒီယားနားူပည်နယ် ဖိုႛဝိန်း္ဘမိြႚက ကရင်ဒုက္ခသည် ဆယ်ကေဵာ်သက် လူငယိံြစ်ဦး ကားဂိုဒေၝင်အတြင်း မထင်မြတ်ပဲ သေဆုံးသြားခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ သတင်းကို ုကားခဲ့ရပၝတယ်။

သူတိုႛိံြစ်ဦးဟာ ကားဂိုဒေၝင်အတြင်း ကားစကိံိြးထားစဉ်မြာ ကားအင်ဂဵင်က ထြက်လာတဲ့ ကာဘြန်မိုနောက်ဆိုဒ် ဓာတ်ငြေႚ႟ြရြိြက်မ္ဘိပီး သေဆုံးခဲ့တာလိုႛ သိရပၝတယ်။ သေဆုံးသြားသူတေဟြာ ထိုင်းူမန်မာနယ်စပ် ကရင်ဒုက္ခသည်စခန်းကနေ အမေရိကန်ူပည်ထောင်စုမြာ ရြိတဲ့ မိသားစုတေနြဲႛအတူ လာရောက် အေူခခဵနေထိုင်သူတြေ ူဖစ်ုကတယ်လိုႛ ဆိုပၝတယ်။ သူတိုႛဟာ ဖြံႚ္ဘဖိြးဆဲိံိုင်ငံတေမြြာ ုကံြတြေႚရမဲ့ ခေတ်မီပင်္စည်းတေအြေုကာင်း လုံလုံလောက်လောက် မသိုကလိုႛ ခုလိုူဖစ်ရေုကာင်း ုကားသိရပၝတယ်။

ထိုင်းူမန်မာနယ်စပ်က လာတဲ့ဒုက္ခသည်တြေ အနေနဲႛ တတိယိံိုင်ငံတေမြြာ အေူခခဵ နေထိုငိံိုင်ဖိုႛအတြက် ဒုက္ခသည်စခန်းတေကြနေ ဘာသာစကား အေူခခံ သင်ုကားပေးမြလောက်သာ ရခဲ့တယ်လိုႛ ဖိုႛဝိန်း္ဘမိြႚက ူမန်မာိံိုင်ငံသားတဦးက ဆိုပၝတယ်။

ူမန်မာိံိုင်ငံသားတဦး။  ။ “လေယာဉ်ပဵံပေၞ တက်ခၝနီးလိုႛရြိရင် လေယာဉ်ပဵံပေၞမြာ ဘယ်လိုတက်ပေၝ့လေ။ ္ဘပီးရင် ပိုက်ဆူံပန်အမ်း ဘယ်လောက်၊ ဒၝလောက်ပဲပၝတယ်။ ဘာသင်တန်းမြ မရြိဘူး။ ကင့်ပ်ထဲမြာလည်း မရြိဘူး။ ကင့်ပ်ထဲမြာလည်းပဲ စကား နည်းနည်းပၝးပၝး ေူပာတတ်ဆိုတတ်ပေၝ့လေ။ အဲလို ESL သင်တန်းလေး နည်းနည်း ရြိတယ်။ အဲဒၝတောင်မြ ဟို missionary တေကြ လာ သင်တာ။ နောက်တခၝ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ UNHCR မြာလေ၊ ထိုင်းမြာ ရြိတဲ့ UNHCR ႟ုံးမြာ အဲဒီမြာလည်းပဲ ပ႟ိုဂရမ်တြေ ရြိတယ်။ အဲဒၝတြေ မပၝဘူး။ ဘာသာစကား သင်တဲ့ ပ႟ိုဂရမ်၊ ဒီဟာ အဓိကပဲ။”

အမေရိကနိံိုင်ငံကို ရောက်တဲ့အခၝမြာလည်း အစိုးရမဟုတ်တဲ့ အဖြဲႚအစည်းတေရြဲ့ ဒုက္ခသည် အကူအညီပေးရေး အစီအစဉ်တေကြနေ အသိပညာရယိူံိုင်ပေမဲ့ ူမန်မာဒုက္ခသည်တေအြနေနဲႛ အဆင်မေူပ ူဖစ်ရတဲ့အေူခအနေကို သူက ေူပာူပပၝတယ်။

ူမန်မာိံိုင်ငံသားတဦး။  ။ “ဒီမြာ ရြိတဲ့ organization တေကြလည်းပဲ အဲ သူတိုႛကလည်း သာမန်ကာလောက် ဥပမာပေးရလိုႛရြိရင် လိုင်စင်႟ုံးမြာ ဆိုလိုႛရြိရင်လည်းပဲ လိုင်စင်ဗဵြ႟ိုမြာ ူမန်မာဘာသာူပန် မရြိဘူး။ တရား႟ုံးမြာဆိုလိုႛရြိလည်း ဘာသာူပန် မရြိဘူး။ ဆိုတော့ ူမန်မာတေရြဲ့ နီးစပ်ရာ နီးစပ်ရာ လူကို ခေၞ္ဘပီးတော့ စကားတတ်တဲ့လူ ခေၞ္ဘပီးတော့ သူတိုႛက အကူအညီ တောင်းရတာပေၝ့လေ။ မရြိတဲ့အခၝကဵတော့လည်း ကိုယ့်သားသမီးတြေပေၝ့လေ။ သားသမီးတေကြ ကေဵာင်းတက်နေုကတာကိုး။ ဟို မူလတန်းကေဵာင်းတိုႛ၊ အလယ်တန်းကေဵာင်းတိုႛ၊ အထက်တန်းကေဵာင်းတိုႛ တက်နေတော့ သူတိုႛက စကားနည်းနည်း နားလည်တဲ့အခၝကဵတော့ သူတိုႛကို အကူအညီတောင်း္ဘပီးတော့ ဘာသာူပန် လုပ်ခိုင်းပေၝ့လေ။ အဲဒီလောက်ပဲ ရြိမယ်။ တခဵိြႚနေရာတေမြြာတော့ ဟို non profit organization တြေ ရြိတယ်။ ဥပမာ Educational Opportunity Center တိုႛ၊ အဲဒီမြာ သြား္ဘပီးတော့ ESL တက်ပေၝ့လေ။ ဒၝမမြဟုတ်လိုႛ ရြိရင်လည်းပဲ နီးစပ်ရာ နီးစပ်ရာ ပ႟ိုဂရမ်လေးတြေ ရြိတယ်။ သိုႛသော်လည်း အဲဒၝ စကားနားလည်တဲ့လူမြ သြားတတ်လိုႛရြိရင် အဆင်ေူပတာ။”

“ဆိုတော့၊ စကားနားလည်တယ် ဆိုအောင်လည်းပဲ အခဵိန်က နည်းနည်းယူရတယ်။ အခဵိန်ကလည်း ပေးိံိုင်ဦးမြ ္ဘပီးတော့လည်း တစိုက်မတ်မတ် တကိံိုင်ဦးမြ။ ္ဘပီးတော့ ဘာသာစကားလည်း နားမလည်တော့ အမဵားစုက မတက်ုကတော့ သတိမထားမိုကဘူးပေၝ့လေ။ အထူးသူဖင့် လာကာစလူတေကြတော့ မယဉ်ပၝးမိတာတော့ အမြန်ပဲ။ ပညာရေးမြာဆိုလိုႛရြိရင် မသိပဲနဲႛ ဟို ဟိုက်စကူး မ္ဘပီးပဲနဲႛ ဟို မသိလိုက်ရလိုႛ၊ မိဘတေကြ ဘယ်လို ပံ့ပိုးပေးရမယ်ဆိုတာလည်း မသိဘူး။ ခလေးတေကြလည်း ဘာတြေ ရင်ဆိုင်ရမယ်ဆိုတာ မသိဘူး။ စကောလားရြစ်ကို ဘယ်လို လ္တေွာက်ရမယ်ဆိုတာလည်း မသိဘူး။ အေုကာင်းအမဵိြးမဵိြးေုကာင့်ပေၝ့။ ဟို ဟိုက်စကူးမြာတင် မ္ဘပီးပဲနဲႛ ထြက်သြားတာတေလြည်း အမဵားဋ္ဌကီးပဲ၊ ဒီမြာလေ။”

 ူမန်မာဒုက္ခသည်တေအြနေနဲႛ မိမိ အေူခခဵ နေထိုင်ရာဒေသရဲ့ အေူခအနေတေကြို သိနားလည်အောင် အခဵိန်ယူ လုပ်ဆောင်သင့်တယ်လိုႛလည်း သူကဆိုပၝတယ်။

ူမန်မာိံိုင်ငံသားတဦး။  ။ “ကိုယ့်အိမ်မြာ အဲလို ဂက်စ်အနံႛတိုႛ ဘာတိုႛ ခေၝင်းအူမဲတမ်း မူးန္ဘေပီနော်၊ အိမ်ထဲမြာနေရင် ခေၝင်းမူးတယ်၊ အူပင်ကဵရင် ပေဵာက်သြားူပန်ရော၊ ူပန်လာလိုႛရြိရင် ခေၝင်းမူးတယ်။ အဲဒၝဆိုရင် သံသယရြိရင် အဲဒၝ မီးသတ်ဌာနကို ခေၞလိုက်၊ 911 ခေၞလိုက်၊ ဒိုင်းဆို သူတိုႛ ခဵက်ခဵင်း လာရြာတယ်။ တအိမ်လုံးရြာတယ်။ တြေႚလိုႛရြိရင် သူတိုႛအိမ်က ဂက်စ်လိုင်းကို ူဖတ်ထားလိုက်ရော။ အဲဒီဥင်္စာကို ူပင်္ဘပီးမြ အဲဒီ စီးတီးကန္ဘေပီးတော့ ဂက်စ်ကို ူပန်ဖြင့်ပေးတာ။ ကိုယ်က တူပားမြ ပေးစရာမလိုဘူး။ ကိုယ်က လြမ်းခေၞလိုက်႟ုံပဲ။ သူတိုႛလ္ဘာပီး ူပင်ပေးတယ်။ ဆိုတော့ ူမန်မာအမဵားစုက မသိဘူးပေၝ့လေ၊ ဘာေုကာင့် ခေၝင်းမူးနေသလဲ၊ ခေၝင်းကိုက်နေသလဲ၊ အိမ်တော်တော်မဵားမဵားမြာ အဲဒီ ကာဘြန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်ကို ူပတဲ့စက်မရြိဘူး။ ကာဘြန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ် ဘယ်လောက်ရြိနေလဲဆိုတာ တိုင်းတဲ့စက်ပေၝ့လေ။ အဲဒီစက်လေးကို ဘယ်အိမ်မြာမြ မထားုကဘူး။”

“ူမန်မာအိမ်တော်တော်မဵားမဵားမြာလည်းပဲ မီးသတ်တဲ့ဟာလေ၊ အဲဒၝ မရြိုကဘူး၊ ဆိုတော့ အဲဒီဟာတေကြ လိုအပ်တယ်၊ အဲဒီ ဆားဗစ်တေကြ အားလုံး အကုန်လုံးက ဖရီးပဲ။ Fire fighter တိုႛ၊ အိမ်ကိုလ္ဘာပီးတော့ ဟို မီးစစ်တာတိုႛ၊ ရေစစ်တာတိုႛ၊ အကုန်လုံးက ဂက်စ်လာမလာ၊ အဲဒၝတြေ အားလုံးက စီးတီးကို ခေၞလိုႛရတယ်။ အိမ်နောက်ဖေးမြာ ူမန်မာတေကြ သစ်ပင်စိုက်တယ်။ စိုက်တော့ တခဵိြႚနေရာ အောက်မြာ ဝၝယာဋ္ဌကိြးတေကြ ေူပးနေတယ်။ ေူမဋ္ဌကီးကို မပေၝက်ခင်မြာ၊ မတူးခင်မြာ စီးတီးကို လြမ်းအေုကာင်းလိုႛ ဖုန်းခေၞလိုက်လိုႛ ရြိရင် အဲဒီ စီးတီးကန္ဘေပီးတော့ လ္ဘာပီးတော့ အလံလေးတြေ ထောင်ပေးသြားတယ်။ ဘယ်နေရာမြာ ဘယ်ဓာတ်ဋ္ဌကိြးရြိတယ်ဆိုတာ အလံလေးနဲႛ ူပသြားရော။ အဲဒၝ ဖရီးဆားဗစ်၊ တူပားမြ မပေးရဘူး၊ သူတိုႛကို လြမ်း္ဘပီး ဖုန်းဆက်ခေၞလိုက်႟ုံပဲ။ သူတိုႛက လ္ဘာပီးတော့ အဲဒီ နေရာလေးတေမြြာ ပေၝက်လိုႛရြိရင် အ္ဈိံရာယ်ရြိတယ်ဆိုတာ ူပသြားတယ်။”

“ူမန်မာတော်တော်မဵားမဵား အဲဒီ အခဵက်လေးတြေ မသိတဲ့အခၝကဵတော့ တအားပေၝက်တဲ့အခၝကဵတော့ ဓာတ်ဋ္ဌကိြးတြေ ပေၝက်ပဲ့္ဘပီး ကိုယ့်ပိုက်ဆံနဲႛ ကိုယ်ူပန်ူပင်ရမြာ။ ူပန်ူပင်ရတော့ ပိုက်ဆံလည်း ကုန်ဦးမယ်၊ နောက်တခၝ ဓာတ်ဋ္ဌကိြးက လူကိုထိရင် လူလည်းပဲ ဒုက္ခရောက်ဦးမယ်။ အသက်ထိဦးမယ်။ အဲဒၝတြေ မသိုကဘူး။ မသိတာ မဵားတယ်။ အဲဒၝတေကြို သင်တန်းပေးဖိုႛဆိုတာတော့ အခဵိန်တော့ ယူရမယ်။”

တတိယိံိုင်ငံတေမြြာ အေူခခဵမဲႛ ူမန်မာဒုက္ခသည်တေအြနေနဲႛ မိမိသြားရောက်မဲ့ နေရာဒေသရဲ့ အေူခအနေကို ဋ္ဌကိတြင် လေ့လာတာပဲူဖစ်ူဖစ်၊ မိမိရောက်ရြ္ဘိပီးူဖစ်တဲ့ နေရာဒေသရဲ့ အေူခအနေကို အူမဲမူပတ် လေ့လ္ဘာပီး ဗဟုသုတ အသိအူမင်တြေ တိုးပြားအောင် လုပ်ဆောင်ဖိုႛ ူမန်မာိံိုင်ငံသားတဦးအနေနဲႛ တိုက်တြန်းခဵင်ပၝတယ်လိုႛ သူက ေူပာပၝတယ်။ အဲဒီလိုပဲ အရင်မူလရောက်ရြ္ဘိပီး အေူခကဵန္ဘေပီူဖစ်တဲ့ ူမန်မာတေအြနေနဲႛလည်း နောက်ထပ် ရောက်လာတဲ့ ူမန်မာိံိုင်ငံသားတေကြို ပိုမိုထိရောက်စြာ အကူအညီပေးိံိုင်ဖိုႛ လိုအပ်န္ဘေပီဆိုတဲ့အေုကာင်း သိရြိရပၝတယ်။