អ្នកវិភាគនយោបាយកម្ពុជា៖ អ.ស.ប គួរដាក់គំនាបលើថៃ
2011.04.24
ក្រុមអ្នកវិភាគនយោបាយទាំងនោះ ក៏បានជំរុញឲ្យកម្ពុជា ដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅតុលាការអន្តរជាតិដែរ ដើម្បីបកស្រាយឲ្យភាគីថៃដឹងសារជាថ្មីម្ដងទៀត នូវសាលក្រមក្រុង ឡាអេ ឆ្នាំ ១៩៦២ នោះ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានលើកឡើងថា ក្រុមការងាររដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កំពុងតែរៀបចំឯកសារ ដាក់ជូនទៅតុលាការអន្តរជាតិ ដើម្បីឲ្យតុលាការនេះ បកស្រាយសាលក្រមរបស់ខ្លួន កាលពីឆ្នាំ ១៩៦២ ក្នុងគោលបំណងបញ្ចប់ជម្លោះរវាងខ្មែរ និងថៃ។
លោក កុយ គួង មន្ត្រីនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសខ្មែរ បានឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី ២៣ មេសាថា ក្រុមការងារកម្ពុជាកំពុងរៀបចំឯកសារ ដើម្បីដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅតុលាការអន្តរជាតិ ក្រុង ឡាអេ (Hague) ដើម្បីឲ្យតុលានេះពន្យល់ឡើងវិញ នូវសាលក្រម ចុះថ្ងៃទី ១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២ ទាក់ទងទៅនឹងកម្មសិទ្ធិតំបន់ក្បែរប្រាសាទព្រះវិហារ និងប្រាសាទព្រះវិហារ។
លោក កុយ គួង ៖ «យើងបានបង្កើនក្រុមការងាររួចហើយដែរ ដែលក្រុមការងារកំពុងដំណើរការរបស់ខ្លួនហើយក្នុងការរៀបចំឯកសារប្ដឹងទៅតុលាការអន្តរជាតិ ក្រុង ឡាអេ (Hague) ដើម្បីឲ្យគេបកស្រាយសាលក្រម ឆ្នាំ១៩៦២ ហ្នឹង»។
ការលើកឡើងរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងការបរទេសខ្មែរនេះ ធ្វើឡើងនៅបន្ទាប់ពីកងទ័ពខ្មែរ-ថៃ បានផ្ទុះសង្គ្រាមដាក់គ្នាសារជាថ្មីម្ដងទៀត កាលពីថ្ងៃទី ២២ និងថ្ងៃទី ២៣ ខែមេសា ដែលស្ថានភាពប្រឈមមុខដាក់គ្នានៅសមរភូមិមុខនៃកងទ័ពទាំងពីរមិនទាន់បានស្រាកស្រាន្តនៅឡើយ។
ខណៈដែលកងទ័ពខ្មែរ និងថៃ វាយប្រយុទ្ធគ្នានេះដែរ សារព័ត៌មានម៉ាឡេស៊ី ឈ្មោះ ឌឹ ប៊ែណាម៉ា (The Bernama) បានចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី ២២ មេសាថា លោក អាភីស៊ិត វ៉េតចាជីវ៉ាក់ (Abhisit Vejjajiva) បានជំរុញឲ្យកម្ពុជា បើកកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មាធិការព្រំដែនទូទៅ ហៅកាត់ថា ជេប៊ីស៊ី (GBC) ទ្វេភាគីជាបន្ទាន់មួយ ដែលរៀបចំឡើងនៅប្រទេសថៃក៏បាន ឬនៅទីក្រុងភ្នំពេញក៏បាន។
ទាក់ទងទៅនឹងការស្នើឡើងរបស់ លោក អាភីស៊ិត វ៉េតចាជីវ៉ាក់ សារជាថ្មីទៀតនេះ លោក កុយ គួង បានបញ្ជាក់ដាច់ខាតថា កម្ពុជាមិនលេងល្បែងនយោបាយទ្វេភាគី ជាមួយភាគីថៃទៀតនោះទេ ព្រោះថា ការចរចាទ្វេភាគី កម្ពុជាបានទទួលមេរៀនពីថៃជាច្រើនលើកហើយ តែមិនមានលទ្ធផល។
លោក កុយ គួង ៖ «ឥណ្ឌូណេស៊ីជាប្រធានអាស៊ានបានសម្របសម្រួលប៉ុណ្ណេះ នៅតែថៃរកកលល្បិចបាន ចុះទម្រាំតែទ្វេភាគី? ទ្វេភាគី កន្លងមកយើងបានដឹង ដែលអូសបន្លាយជាងបីឆ្នាំហើយ មិនបានលទ្ធផលអី។ លទ្ធផលមានតែសង្គ្រាមឈ្លានពានពីពួកខ្មាំងថៃតែប៉ុណ្ណឹងឯង»។
ជម្លោះខ្មែរ-ថៃ បានអូសបន្លាយពេលតាំងពីឆ្នាំ ២០០៨ បន្ទាប់ពីកម្ពុជាបានដាក់ប្រាសាទព្រះវិហារ ទៅក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកមក រហូតមកទល់នេះមិនទាន់ដោះស្រាយបាននៅឡើយនោះ ត្រូវបានអ្នកវិភាគនយោបាយនានានៅកម្ពុជាលើកឡើងថា ការដោះស្រាយដែលមានប្រសិទ្ធភាព សម្រាប់បញ្ចប់ជម្លោះព្រំដែនខ្មែរ ថៃអាចធ្វើទៅបាននោះ គឺភាគីកម្ពុជា ត្រូវតែយកពាក្យបណ្ដឹងទៅដាក់ជួនតុលាការអន្តរជាតិ ឲ្យបកស្រាយអំពីខ្លឹមសារនៃសាលក្រមទីក្រុងឡាអេ ឆ្នាំ ១៩៦២ ទើបមានប្រសិទ្ធភាព។
កាសែតបាងកកប៉ុស្តិ៍របស់ថៃ (Bangkok Post) បានស្រង់សម្ដីរដ្ឋមន្ត្រីធនធានធម្មជាតិថៃ លោក ស៊ុវីត ឃុនគិតទិ (Suvit Khunkitti) កាលពីថ្ងៃទី ២២ មេសា ថ្លែងថា ភាគីថៃបានជូនដំណឹងទៅអង្គការ យូណេស្កូ (UNESCO) និងគណៈកម្មការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ហើយកាលពីពេលមុនថា ការដាក់ប្រាសាទព្រះវិហារក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនោះ នឹងនាំឱ្យប្រទេសទាំងពីរប៉ះទង្គិចគ្នា និងបាត់បង់ជីវិតទាំងសងខាងដោយសារបញ្ហានេះ។ លោក ស៊ុវីត ឃុនគិតទិ បានបញ្ជាក់ថា ឥឡូវនេះការព្រមានរបស់លោកក្លាយជាការពិតមែន។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ បានសម្រេចប្រកាសសាលក្រមរបស់ខ្លួន កាលពីថ្ងៃទី១៥ មិថុនា ឆ្នាំ ១៩៦២ បានរកឃើញថា ប្រាសាទព្រះវិហារស្ថិតនៅក្នុងបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា។ សេចក្ដីសម្រេចក៏បានបញ្ជាឲ្យថៃ ដកកងទ័ព ឬក៏ប៉ូលិសខ្លួនចេញពីប្រាសាទ និងតំបន់ជុំវិញបរិវេណប្រាសាទព្រះវិហារ។
សាលក្រមតុលាការក៏បានបញ្ជាឲ្យថៃ មានតួនាទីប្រគល់រូបចម្លាក់បុរាណ និងបំណែកប្រាសាទទាំងឡាយណាដែលបានផ្លាស់ប្ដូរទីកន្លែងដោយសារអាជ្ញាធរថៃ ចាប់ពីការគ្រប់គ្រងប្រាសាទព្រះវិហារចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៥៤មកផងដែរ។
ផ្ទុយទៅវិញ អ្នកវិភាគនយោបាយបានកត់សម្គាល់ឃើញថា ថៃបង្កសង្គ្រាមសាជាថ្មីទៀតជាមួយកម្ពុជា បន្ទាប់ពីកងទ័ពទាំងពីរបានផ្ទុះអាវុធដាក់គ្នាកាលពីថ្ងៃទី ៤ ដល់ថ្ងៃទី ៧ ខែកុម្ភៈនោះ គឺដោយសារតែស្ថានភាពផ្ទៃក្នុងនយោបាយរបស់ថៃកំពុងតែវឹកវរ ថៃបាត់ម្ចាស់ការរបស់ខ្លួន ហើយក្រុមយោធាថៃកំពុងតែទាញយកការចាប់អារម្មណ៍ពីប្រជាពលរដ្ឋថៃ ដោយមានចេតនាចង់វាយលុកយកទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់កម្ពុជានៅតាមតំបន់ព្រំដែន ខណៈដែលលោក អាភីស៊ិត វ៉េតចាជីវ៉ាក់ កំពុងតែធ្លាក់ចុះឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន។
នាយកប្រតិបត្តិវិទ្យាស្ថានខ្មែរសម្រាប់សហប្រតិបត្តិការ និងសន្តិភាព លោក ឈាង វណ្ណារិទ្ធិ ថ្លែងថា ៖ «យើងមិនទាន់ដឹងថា តើថៃហ្នឹងមានរដ្ឋប្រហារនៅប្រទេសថៃទៀត ឬយ៉ាងណា? បើសិនជាថៃមានរដ្ឋប្រហារ សង្គ្រាមរវាងកម្ពុជាថៃ នឹងអាចឈានធំជាងហ្នឹងទៀត»។
លោក ឈាង វណ្ណារិទ្ធិ បានបញ្ជាក់ទៀតថា ការដោះស្រាយដើម្បីឲ្យបញ្ចប់សង្គ្រាមខ្មែរ-ថៃបាន គឺមានយន្តការពីរសំខាន់ គឺទី១ យន្តការអាស៊ាន ទីពីរយន្តការអង្គការសហប្រជាជាតិ ពិសេសទៅទៀត គឺតុលាការអន្តរជាតិ។ បើមិនដូច្នោះទេ សង្គ្រាមរវាងប្រទេសទាំងពីរមិនអាចបញ្ចប់បានទេ។
ទាក់ទងទៅនឹងបញ្ហានេះ ក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជា បានសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយនៅថ្ងៃទី ២៣ មេសា ដោយថ្កោលទោសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ចំពោះការឈ្លានពានរបស់ថៃម្ដងហើយ ម្ដងទៀត មកលើទឹកដីកម្ពុជានេះ។ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ បានអំពាវនាវឲ្យថៃបញ្ឈប់ជាអចិន្ត្រៃយ៍នូវអំពើប្រទូស្ត សារាយដោយកង ទ័ពថៃប្រឆាំងនឹងកម្ពុជា ដើម្បីទុកលទ្ធភាពឲ្យដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធីចំពោះបញ្ហាព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរ។
កាលពីថ្ងៃទី ២២ មេសា ក្រោយពេលថៃវាយប្រហារទ្រង់ទ្រាយធំ ដោយអាវុធជាច្រើនប្រភេទ រួមមានទាំងកាំភ្លើងធំ ១០៥មម ១០៦មម និង១៥៥មម មកលើតំបន់ប្រាសាទតាមាន់ និងប្រាសាទតាក្របីនោះ ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសខ្មែរ លោក ហោ ណាំហុង បានផ្ញើលិខិតពីរច្បាប់ផ្សេងគ្នា ទៅប្រធានក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក ណេសស្ទើ អូសូរីយ៉ូ (Nestor Osorio) និងប្រធានអាស៊ាន លោក មាទី ណាតាឡេហ្គាវ៉ា (Marty Natalegawa) អំពីការវាយប្រហាររបស់កងទ័ពថៃមកលើកម្ពុជានេះ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌ជាតិ និងសីលធម៌សង្គម លោក ប៉ូ សំណាង បានពន្យល់ថា ប្រធានអាស៊ាន មិនមានឥទ្ធិពលគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការបញ្ចប់ជម្លោះខ្មែរថៃនេះបានទេ ដោយ លោកបានលើកហេតុផលថា ប្រទេសថៃក៏មានតួនាទីជាអគ្គលេខាធិការអាស៊ានដែរ។
លោក ប៉ូ សំណាង ៖ «ដូច្នេះអ្វីៗ មិនអាចដោះស្រាយបានទេ យើងឃើញថា បើសិនជាអង្គការសហប្រជាជាតិ យើងអាចជឿទុកចិត្តបាន។ ដូច្នេះអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកផ្នែកសន្តិសុខ លោកអញ្ជើញ មកមិនបាច់សួរនាំរដ្ឋាភិបាលថៃទេ។ នេះជាការឈ្លានពានរបស់ថៃពេញបន្ទុក»។
កាលពីថ្ងៃទី ៧-៨ មេសាកន្លងទៅ ថៃ និងកម្ពុជាធ្លាប់បរាជ័យម្ដងរួចមកហើយ ចំពោះកិច្ច ប្រជុំគណៈកម្មាធិការព្រំដែនទូទៅ នៅឥណ្ឌូណេស៊ី ដែលឥណ្ឌូណេស៊ីជាប្រធានអាស៊ាន ដើរតួជាអ្នកសម្របសម្រួលនោះ ដោយសារតែភាគីថៃមិនព្រមទទួលយកអ្នកសង្កេតការណ៍ឥណ្ឌូណេស៊ីមក ត្រួតពិនិត្យតំបន់ជម្លោះនៃប្រទេសទាំងពីរ ទោះបីជាកម្ពុជាបានទទួលយកអ្នកសង្កេតការណ៍ឥណ្ឌូណេស៊ីក៏ដោយ។
កាលពីខែមីនាកន្លងទៅ នៅមុនពេលប្រទេសទាំងពីរ គឺកម្ពុជា-ថៃ បានទៅជួបប្រជុំគ្នានៅប្រទេស ឥណ្ឌូណេស៊ីនោះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានអះអាងថា បើសិនប្រធានអាស៊ានដោះស្រាយជម្លោះខ្មែរថៃ មិនបានសម្រេចទេ លោកនឹងយកបញ្ហានេះ ដាក់លើតុនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអា ស៊ាននៅខែឧសភាខាងមុខ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ៖ «បើថាធ្វើមិនចេញទេ សូមឲ្យឯកឧត្ដម ហោ ណាំហុង ត្រៀមរៀបចំប្រជុំអាស៊ានថ្ងៃទី ៧-៨ ឧសភា ខ្ញុំនឹងលើកបញ្ហាហ្នឹងក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានតែម្ដង»។
សង្គ្រាមរវាងកម្ពុជា ថៃ បានកើតមានជាលើកទី ៥ ហើយ គិតចាប់ពីឆ្នាំ ២០០៨ មក។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី លោក កុយ គួង មិនទាន់បញ្ជាក់ប្រាប់អំពីកាលបរិច្ឆេទថា កម្ពុជានឹងយកពាក្យបណ្ដឹងទៅដាក់ជួនតុលាការអន្តរជាតិនៅថ្ងៃណាច្បាស់នៅឡើយទេ។ លោកគ្រាន់តែបញ្ជាក់ថា ក្រុមការងារកំពុងតែរៀបចំឯកសារដាក់ទៅតុលាការអន្តរជាតិ ឱ្យបកស្រាយសាលក្រម ក្រុងឡាអេ ឆ្នាំ១៩៦២ ឡើងវិញ ដើម្បីឲ្យភាគីថៃអស់ចម្ងល់ ឬសង្ស័យអំពីតំបន់ក្បែរប្រាសាទព្រះវិហារ៕
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញមិនអនុញ្ញាតឱ្យបក្សកម្លាំងជាតិធ្វើបាតុកម្ម នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ