ខួប៨ឆ្នាំនៃការគ្រងរាជសម្បត្តិរបស់ព្រះមហាក្សត្រព្រះនរោត្តម សីហមុនី
2012.10.30
ការថ្វាយព្រះពរព្រះមហាក្សត្រ នៅឆ្នាំនេះ បានធ្វើឡើងចំពេលនឹងសាររំលែកទុក្ខដ៏ក្រៀមក្រំចំពោះការយាងចូលទិវង្គតរបស់ព្រះមហាវីរក្សត្រ សម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ដែលត្រូវជាព្រះបិតារបស់ព្រះមហាក្សត្រ ដែលប្រជារាស្ត្រខ្មែរនៅកាន់មរណទុក្ខនៅឡើយ។
ទោះបីព្រះមហាក្សត្រទ្រង់កំពុងកាន់ព្រះរាជមរណទុក្ខយ៉ាងណាក្តី ក៏ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល មន្ត្រីរាជការ ព្រមទាំងប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ បានឆ្លៀតឱកាសថ្វាយព្រះពរដល់ព្រះអង្គ ក្នុងឱកាសព្រះរាជពិធីបុណ្យខួបលើកទី៨ នៃការយាងគ្រងសិរីរាជសម្បត្តិ នៅថ្ងៃទី២៩ តុលា ឆ្នាំ២០១២។
សារថ្វាយព្រះពរ មានខ្លឹមសារប្រហាក់ប្រហែលគ្នា គឺសុំឲ្យព្រះអង្គប្រកបដោយព្រះរាជសុខភាពល្អបរិបូរណ៍ ព្រះបញ្ញាញាណភ្លឺថ្លា វាងវៃ ព្រះកាយពលមាំមួន ខ្លាំងក្លា ព្រះជន្មយឺនយូរជាងរយព្រះវស្សា ដើម្បីព្រះអង្គទ្រង់គង់ក្នុងព្រះបរមសិរីរាជសម្បត្តិ បន្តពីព្រះរាជបេសកកម្មជាប្រវត្តិសាស្ត្រពីព្រះករុណា ព្រះមហាវីរក្សត្រ ជាព្រះវរាជបិតា ដើម្បីសុខដុមរមនាសម្បូរសប្បាយ ថ្កុំថ្កើង រុងរឿង យូរអង្វែង សម្រាប់មាតុភូមិ និងប្រជារាស្ត្រតរៀងទៅ។
ស្របពេលគ្នានេះដែរ ប្រជាពលរដ្ឋមានក្តីរំពឹងថា ព្រះអង្គនឹងមានទសពិធរាជធម៌ ទ្រង់គង់ជាម្លប់ដល់កូនចៅដូចព្រះមហាវីរក្សត្រ សម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ដែលទ្រង់ទើបនឹងសោយទិវង្គត កាលពីពាក់កណ្ដាលខែតុលា នេះ។
ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅខេត្តកំពង់ចាម លោកតា មាស លី មានប្រសាសន៍ថា សម្ដេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្របច្ចុប្បន្ន មានទសពិធរាជធម៌សម្រាប់ប្រជារាស្ត្ររបស់ព្រះអង្គពេញបរិបូរណ៍៖ «ជាព្រះមហាក្សត្រដ៏ល្អសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងរាជរបស់ព្រះបរមនាថ សីហមុនី។ ព្រះអង្គញ៉ាំងដល់ពពួកជនជាប្រជារាស្ត្ររបស់ព្រះអង្គ ឲ្យនៅក្រោមម្លប់ពោធិ៍ បង្កឲ្យមានសេចក្តីសុខសេចក្តីចម្រើន។ ព្រះអង្គតែងតែរំពឹងមើលនូវអាណាចក្ររបស់ព្រះអង្គ ហើយកន្លែងណាដែលប្រជារាស្ត្រអត់ឃ្លាន ព្រះអង្គត្រូវចុះដោះទុក្ខរបស់ប្រជារាស្ត្រជាភារៈរបស់ជាតិ»។
នៅពេលទៅមុខទៀត លោកសុំទ្រង់មានព្រះរាជបូជនីយកិច្ចប្រមើលមើលបន្ថែមទៀតលើបញ្ហាសង្គមកិច្ច ការអប់រំ ភាពយុត្តិធម៌ក្នុងសង្គម សម្រាប់កូនចៅរបស់ព្រះអង្គ៖ «ការអប់រំ ដូចជាព្រះបរមក្សត្រដែលព្រះអង្គចូលទិវង្គតទៅ ព្រះអង្គអប់រំ គឺក្នុងអាស៊ីទាំងអស់ហ្នឹង មានតែព្រះអង្គទេដែលគ្រូបង្រៀនប្រាក់ខែខ្ពស់លើសគេ មានសុជីវធម៌ មានសីលធម៌ ការប្រតិបត្តិទៅមកស្គាល់តូចស្គាល់ធំ ហើយសុជីវធម៌ក្តី សីលធម៌ក្តី យុត្តិធម៌ក្នុងសង្គមក្តី កើតឡើងពីការអប់រំ ដូច្នេះសូមព្រះអង្គប្រឹងប្រែង»។
ប្រជាពលរដ្ឋនៅខេត្តព្រៃវែង វិញ លោក ថន សុន ក៏មានការចាប់អារម្មណ៍ដែរថា ព្រះមហាក្សត្រសព្វថ្ងៃ ចាប់តាំងពីទ្រង់បានគ្រងរាជអស់រយៈពេល ៨ឆ្នាំកន្លងមក ព្រះអង្គបានជួយសម្រាលនូវទុក្ខលំបាកជាច្រើនដល់ប្រជារាស្ត្រ៖ «ព្រះអង្គបានដាក់តម្លៃរបស់ព្រះអង្គ ឬឋានៈរបស់ព្រះអង្គស្មើនឹងរាស្ត្រសាមញ្ញ។ ព្រះអង្គបានចុះទៅសួរសុខទុក្ខប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមជនបទឆ្ងាយៗ ជាពិសេសប្រជាពលរដ្ឋខ្សត់ខ្សោយខ្វះស្បៀង នេះជាកាយវិការមនុស្សធម៌ដ៏ល្អ ដែលព្រះអង្គយកលំអានតាមព្រះបិតារបស់ព្រះអង្គ គឺសម្ដេចព្រះ នរោត្តម ស៊ីហនុ»។
លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគឯករាជ្យ មានប្រសាសន៍ថា ប្រទេសកម្ពុជា ចាំបាច់ណាស់នូវស្ថាប័នរាជបល្ល័ង្ក ដែលមានអង្គព្រះមហាក្សត្រគ្រងរាជជាបង្គោលគ្រឹះយ៉ាងរឹងមាំ ឬជាចំណងចងខ្មែរឲ្យមានសាមគ្គីភាព ឯកភាពជាតិ និងធ្វើឲ្យពលរដ្ឋមានភាពសុខសាន្ត៖ «យើងបានរួបរួមគ្នា យើងបានកសាងឯកភាពបានយ៉ាងច្រើន។ ហើយតាំងពីជំនាន់អ៊ុនតាក់មក បានកសាងនូវមូលដ្ឋានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ មានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ហើយនឹងការកសាងសង្គមមួយបើកចំហ ហើយក៏មានការចម្រុងចម្រើនជាបន្តបន្ទាប់»។
លោកបន្តថា ជាងនេះទៅទៀត ប្រជារាស្ត្រចង់ឃើញព្រះអង្គពង្រឹងព្រះរាជតួនាទីរបស់ទ្រង់បន្ថែមទៀត ដូចអ្វីដែលបានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញជាច្បាប់កំពូលរបស់ជាតិ៖ «ព្រះអង្គជាព្រះប្រធាននៃសមាជជាតិ ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញថាខែធ្នូ ហើយមួយឆ្នាំម្តងៗ ហើយព្រះអង្គជាព្រះអធិបតី ហើយអត់មានអាហ្នឹងផង នេះជាការប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ។ ហើយឥឡូវមិនទាន់បង្កើតផង ជាច្រើនឆ្នាំ ហើយព្រះអង្គជាព្រះប្រធាន ជាអ្នកធានាឲ្យមានឯករាជ្យរបស់តុលាការ ធានាឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស អ្នកធានាឲ្យមានការគោរពសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិនានា ទាំងហ្នឹងត្រូវឲ្យព្រះអង្គចូលរួម ហើយសកម្ម ប៉ុន្តែមិនសកម្មឲ្យទៅចាត់ចែងជួសទេ គឺគ្រាន់ថាមានព្រះតម្រិះដូចជារឿងតុលាការអត់ឯករាជ្យ កាត់ទោសអយុត្តិធម៌ អាហ្នឹងគឺព្រះអង្គអាចសើរើហើយឲ្យអាជ្ញាធរចាត់វិធានការ»។
ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាផ្ទាល់ព្រះមហាក្សត្រ លោក សឺន ស៊ូប៊ែរ មានប្រសាសន៍ថា ព្រះករុណាសម្ដេចព្រះ បរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ជាក្សត្រមួយព្រះអង្គដែលគោរពច្បាប់បានល្អ ទ្រង់បានបំពេញព្រះរាជតួនាទីតាមអតីតព្រះមហាក្សត្រ គឺការបង្រួមបង្រួមជាតិជុំវិញព្រះរាជបល័្លង្ក និងការយកព្រះទ័យទុកដាក់លើរាស្ត្រក្រីក្រជាសំខាន់៖ «ការខ្វះខាតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសផ្ទះខ្ទមខ្លះលោកយាងចូលទៅបើកឆ្នាំងមើលអី ហើយផ្តល់អំណោយផ្តល់អី តាមប្រពៃណីខ្មែរយើង នេះជាតួនាទីរបស់ព្រះរាជាខ្មែរយើងតាំងពីណានៃមក យ៉ាងហោចណាស់តាំងពីព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី៧ មក ដែលលោកមានបន្ទូលថា ទុក្ខវេទនារបស់ប្រជារាស្ត្រ ជាទុក្ខវេទនារបស់ព្រះរាជា»។
ព្រះមហាក្សត្រ សម្ដេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះអង្គយាងគ្រងសិរីរាជសម្បត្តិនៅថ្ងៃទី២៩ តុលា ឆ្នាំ២០០៤។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា ជំពូក២ ស្ដីពីព្រះមហាក្សត្រ ត្រង់មាត្រា៧ មានចែងថា ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា ទ្រង់គ្រងរាជសម្បត្តិ ប៉ុន្តែទ្រង់មិនកាន់អំណាចឡើយ។ ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ជាព្រះប្រមុខរដ្ឋមួយជីវិត។ រីឯមាត្រា៨ មានចែងថា ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ជានិមិត្តរូបនៃឯកភាពជាតិ និងនិរន្តរភាពជាតិ។
ក្នុងឱកាសរាជាភិសេកនាឆ្នាំ២០០៤ នោះ ព្រះមហាក្សត្រព្រះបាទ ព្រះបរមនាថ នរោត្ដម សីហមុនី ទ្រង់បានសច្ចាថានឹងប្រព្រឹត្តតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ទាំងឡាយនៃព្រះរាជាណាចក្រ ហើយនឹងតាំងព្រះទ័យធ្វើផលប្រយោជន៍ដល់រដ្ឋ និងប្រជារាស្ត្រ។ ព្រះអង្គប្រកាសទៀតថា នឹងមិនគង់នៅឆ្ងាយពីប្រជានុរាស្ត្រជាទីស្នេហារបស់ព្រះអង្គនោះឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។