មន្ត្រីយោធាអាស៊ានចុះហត្ថលេខាប្រយុទ្ធប្រឆាំងឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ
2012.03.29
២៩-មីនា-២០១២៖ អគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ពអាស៊ាន ចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងរួមគ្នាដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ នារាជធានីភ្នំពេញ។
ការឯកភាពគ្នានេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលមេដឹកនាំនៃប្រទេសជារដ្ឋសមាជិកអាស៊ាន បានសន្យាថា នឹងបង្កើតសហគមន៍អាស៊ាននៅឆ្នាំ២០១៥ ខាងមុខ។
អគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ពនៃប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន ចំនួន ១០ នៅថ្ងៃទី២៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១២ បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងរួមគ្នា ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ ដូចជា ការជួញដូរគ្រឿងញៀន ការជួញដូរមនុស្ស និងការជួញដូរអាវុធខុសច្បាប់ជាដើម។
ឯកសារដែលបានចុះហត្ថលេខានោះ ត្រូវបានគេរក្សាទុកជាឯកសារសំងាត់ គឺមិនចែកចាយឲ្យអ្នកកាសែតផ្សព្វផ្សាយទេ។ ចំណែកឯបញ្ហាជំលោះព្រំដែនរវាងថៃ និងកម្ពុជា និងបញ្ហាជំលោះដណ្ដើមកោះស្ព្រាតលី (Spratly) នៅសមុទ្រចិន ខាងត្បូង រវាងប្រទេសចិន និងប្រទេសសមាជិកអាស៊ានមួយចំនួន ក៏មិនត្រូវបានយកមកពិភាក្សាដែរ។
អគ្គមេបញ្ជាការនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទកម្ពុជា លោកនាយឧត្ដមសេនីយ៍ ប៉ុល សារឿន និងជាប្រធាននៃកិច្ចប្រជុំក្រៅផ្លូវការ អគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ពអាស៊ានលើកទី៩ បានមានប្រសាសន៍ថា ជារួមកិច្ចប្រជុំនេះបានផ្ដល់លទ្ធផលជោគជ័យ៖ «ការរួបរួមដើម្បីសហគមន៍ពោរពេញដោយសន្តិសុខ និងសុខដុមរមនា និងអ្នកចូលរួមក្នុងវេទិកាទាំងអស់ផ្ដោតសំខាន់លើចំណងមិត្តភាពរវាងស្ថាប័នយោធារបស់រដ្ឋដែលជាសមាជិក។ អ្នកចូលរួមក្នុងវេទិកាទាំងអស់ ផ្ដោតសំខាន់លើបញ្ហានានាពាក់ព័ន្ធនឹងជំនួយមនុស្សធម៌ និងសង្គ្រោះគ្រោះមហន្តរាយ ក៏ដូចជាបញ្ហាប្រឆាំងអំពើភេរវកម្មផងដែរ»។
អគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ពមកពីប្រទេសម៉ាឡេស៊ី (Malaysia) លោក ហ្ស៊ុល គីហ្វីលី (Zulkifeli) បានមានប្រសាសន៍ប្រាប់អ្នកកាសែតក្រោយសន្និសីទកាសែតនោះថា កិច្ចប្រជុំនេះបានផ្ដល់លទ្ធផលល្អ ហើយលោកពេញចិត្ត ប៉ុន្តែលោកសុំមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយទេជុំវិញរឿងជំលោះព្រំដែនរវាងកម្ពុជា និងថៃនោះ។
នៅពេលដែលអ្នកកាសែតបានចោទសួរលោកថា តើលោកមានការព្រួយបារម្ភទេជុំវិញរឿងជំលោះនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះ? លោកបានឆ្លើយថា នេះជាការព្រួយបារម្ភមួយ ប៉ុន្តែយើងត្រូវធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានោះ៖ «យើងត្រូវតែបង្កើតឲ្យមានកម្មវិធីដោះស្រាយល្អប្រសើរមួយ ដូចជាការបង្កើតវិធានការឲ្យជឿទុកចិត្តគ្នា»។
នៅមុនកិច្ចប្រជុំនៃអគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ពអាស៊ានលើកទី៩ ដែលបានចាប់ផ្ដើមនៅថ្ងៃទី២៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១២ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា លោក ហោ ណាំហុង បានបញ្ជាក់នៅសប្ដាហ៍កន្លងទៅនេះថា ក្នុងនាមកម្ពុជា ជាប្រធានអាស៊ាន ឆ្នាំ២០១២នេះ នឹងមិនលើកយកបញ្ហាជំលោះនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងមកពិភាក្សា និងដោះស្រាយទេ ពីព្រោះកម្ពុជា មិនចង់ឲ្យធ្វើអន្តរជាតិភាវូបនីយកម្ម ឬក្លាយជាបញ្ហាអន្តរជាតិលើបញ្ហានេះ។
ប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន ដែលមានជំលោះជាមួយប្រទេសចិននៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះ មានដូចជាប្រទេសវៀតណាម (Vietnam) ហ្វីលីពីន (Philippines) ប្រទេសប្រ៊ុយណេ (Brunei) និងម៉ាឡេស៊ី (Malaysia) ជាដើម។
នៅមុនការបិទកិច្ចប្រជុំក្រៅផ្លូវការ អគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ពអាស៊ានលើកទី៩ នៅរាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី២៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១២ នេះ អគ្គមេបញ្ជាការនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ លោកនាយឧត្ដមសេនីយ៍ ប៉ុល សារឿន បានប្រកាសផ្ទេរសិទ្ធិជាប្រធាននៃកិច្ចប្រជុំនេះទៅឲ្យអគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ពនៃប្រទេសប្រ៊ុយណេ ជាប្រធាន ដើម្បីរៀបចំកិច្ចប្រជុំនេះលើកទី១០ នៅឆ្នាំ២០១៣ ខាងមុខ។
កិច្ចប្រជុំក្រៅផ្លូវការ អគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ពអាស៊ាន ត្រូវបានផ្ដួចផ្ដើមដោយប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី នៅឆ្នាំ២០០១ ក្រោយពីក្រុមភេរវជនបានបើកយន្តហោះបុកអគារភ្លោះពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកនៅទីក្រុងញីវយ៉ក (New York) សហរដ្ឋអាមេរិក នៅថ្ងៃទី១១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០១ កន្លងទៅ៕
កំណត់ចំណាំ៖ ចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណាដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃតែប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញមិនអនុញ្ញាតឱ្យបក្សកម្លាំងជាតិធ្វើបាតុកម្ម នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ