មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលប្រតិកម្មទៅនឹងរបាយការណ៍របស់ខុមហ្វ្រែល
2010.07.26
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងមន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យនៃទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី នៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី២៥ ខែកក្កដានេះ បានច្រានចោលចំពោះការចោទប្រកាន់របស់ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលដំណើរការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា ក្រោយពីមានការរិះគន់ជាថ្មីនេះថា រដ្ឋាភិបាលកំពុងប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការដើម្បីរុញឲ្យក្រុមអ្នកប្រឆាំងឃ្លាតឆ្ងាយពីការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំ២០១២ និង ២០១៣ ខាងមុខនេះ។
លោក ជាម យៀប អ្នកតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា ការរិះគន់របស់មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងកន្លងមក បានប៉ះពាល់ទៅដល់សិទ្ធិរបស់អ្នកដទៃ ដូច្នេះហើយទើបបណ្ដាលឲ្យមានការដោះស្រាយតាមផ្លូវច្បាប់។ លោកបន្តទៀតថា លោកមិនអាចទទួលបានទេ ចំពោះការចោទប្រកាន់នោះ។
លោក ជាម យៀប មានប្រសាសន៍ដូច្នេះ ៖ «ខ្ញុំទទួលយកមិនបានទេ ការវាយតម្លៃរបស់អស់លោកខាងខុមហ្វ្រែល អស់លោកទាំងអស់ហ្នឹងគ្រាន់តែនិយាយអំពីសេរីភាពបញ្ចេញមតិជាមួយនឹងបុគ្គល សម រង្ស៊ី ឬលោកស្រី មូរ សុខហួរ តាមខ្ញុំរាប់មើលគឺថា ជិត ១ម៉ឺនដងហើយ គឺថា ដដែលៗ ហើយអត់ដឹងទេថា គេដោះស្រាយទៅតាមអ្វីដែលមានចែងក្នុងច្បាប់»។
ប្រតិកម្មនេះបានធ្វើឡើងក្រោយពីក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលដំណើរការបោះឆ្នោត មានឈ្មោះថា គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា ឬហៅថា ខុមហ្វែ្រល បានសម្ដែងតាមរយៈលិខិតមួយចុះនៅថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា កន្លងទៅនេះ អំពីការព្រួយបារម្ភចំពោះដំណើរការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំ២០១២ និង ២០១៣ ខាងមុខ បន្ទាប់មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង រួមទាំងតំណាងរាស្ត្រ និងសកម្មជនបក្សប្រឆាំង ៤រូប កំពុងតែប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាតុលាការយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។
របាយការណ៍នៃការឃ្លាំមើលនោះ បានចោទថា រដ្ឋាភិបាលកំពុងប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការក្នុងការរុញច្រានឲ្យគណបក្សប្រឆាំង និងអ្នកមានយោបល់ទាំងឡាយឲ្យនៅឆ្ងាយទីលានប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌។
របាយការណ៍នោះបានលើកឡើងលម្អិតអំពីករណីរបស់មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង លោក សម រង្ស៊ី ដែលបានតវ៉ារឿងបោះបង្គោលព្រំដែននៅស្រុកចន្ទ្រា ខេត្តស្វាយរៀង ត្រូវបានគេដាក់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារចំនួន ២ឆ្នាំ ដោយមិនមានការស៊ើបអង្កេត និងបានលើកឡើងអំពីករណីរបស់លោកស្រី មូរ សុខហួរ ដែលជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រល្បីល្បាញនៅខេត្តកំពត ត្រូវគេបំបាក់ដោយកាត់ប្រាក់ខែ ដោយសារតែការចាញ់ក្ដីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងបានលើកឡើងអំពីករណីសកម្មជនបក្សប្រឆាំង ៤នាក់ ដែលត្រូវបានគេចោទអំពីអំពើភេរវកម្ម។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រឆាំង លោក យឹម សុវណ្ណ អះអាងបញ្ជាក់ ៖ «ជាការមួយបន្ទច់បង្អាក់សកម្មភាពគណបក្សប្រឆាំង បំភិតបំភ័យគណបក្សប្រឆាំង ដើម្បីកុំឲ្យមានការគាំទ្រកើនឡើងខ្លាំងពេក ប៉ុន្តែវាជារឿងមួយមិនអាចកើតឡើងបានទេ»។
គណៈកម្មាធិការ ខុមហ្វ្រែល បានហៅបញ្ហាទាំងអស់នោះថា ជាការបំបាក់ស្មារតីក្រុមអ្នកប្រឆាំងបំបាក់ទៅដល់អ្នកតំណាងរាស្ត្រស្ត្រី ដែលពោរពេញដោយការគាំទ្រ ហើយនិងជំទាស់ទៅដល់នយោបាយនៃការលើកតម្កើងស្ត្រីរបស់រដ្ឋាភិបាលទៀតផង។
របាយការណ៍នៃការឃ្លាំមើលរបស់ខុមហ្វ្រែល បានបញ្ជាក់ទៀតថា ជម្លោះនយោបាយដែលប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការក្នុងការដោះស្រាយមិនមានថ្ងៃបញ្ចប់ទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ទៅដល់ផលប្រយោជន៍ជាតិ និងប្រជាពលរដ្ឋ នៅពេលដែលមេដឹកនាំកំពូលនៃបក្សប្រឆាំងអាក់ខានក្នុងទីលានប្រកួតប្រជែងការបោះឆ្នោតខាងមុខនេះ។
ប្រធានអង្គការខុមហ្វ្រែល លោក គល់ បញ្ញា មានប្រសាសន៍បន្ថែមដូច្នេះ ៖ «យើងមិនដឹងអំពីលទ្ធផលនៃការប៉ះពាល់វាយ៉ាងម៉េចទេ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែថា វាប៉ះពាល់ទៅដល់ការចូលរួមរបស់គណបក្សប្រឆាំង ជាពិសេសអ្នកនយោបាយសំខាន់ៗនៃគណបក្សប្រឆាំងក្នុងការបោះឆ្នោតហ្នឹង ហើយដែលធ្វើឲ្យមានការភ័យខ្លាច។ យើងគិតថា មានតែដំណោះស្រាយខាងនយោបាយទេ មានការអត់ឱនឲ្យគ្នា វាអាចជួយឲ្យត្រឡប់មកវិញអ៊ីចឹងទៅ បានអ្នកនយោបាយបក្សប្រឆាំងចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតមួយពេញលេញ»។
អ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន វិញ បានចោទទៅលើមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំងថា បានរំលោភច្បាប់។ លោកថា ការអនុវត្តច្បាប់មិនប៉ះពាល់ទៅដល់ដំណើរការបោះឆ្នោតនៅពេលខាងមុខនោះទេ ដោយសារតែគណបក្សប្រឆាំងនៅតែមានមុខក្នុងការប្រកួតនោះដដែល។
លោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍ថា ៖ «ការបោះឆ្នោតមិនអាស្រ័យលើបុគ្គលណាទេ គឺការបោះឆ្នោតអាស្រ័យទៅលើគណបក្សនេះឯង ដែលជាស្ថាប័ននៃអំណាចនយោបាយ»។
ក្រោយពីមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង លោក សម រង្ស៊ី ត្រូវបានគេផ្ដន្ទាទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ ២ឆ្នាំ គេសង្កេតឃើញថា មានការរិះគន់ជាច្រើនពីសំណាក់ជាតិ និងអន្តរជាតិ ទៅលើប្រព័ន្ធតុលាការនៅកម្ពុជា។ ថ្មីៗនេះទៀត ក្រោយពេលដែលលោកស្រី មូរ សុខហួរ ត្រូវបានតុលាការកាត់ក្ដីឲ្យចាញ់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មន្ត្រីឧត្ដមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិ លោកស្រី ណាវី ភីឡៃ (Navi Pillay) បានហៅការកាត់ក្ដីនោះថា ជាការប្រកាសអាសន្ននៃការធ្លាក់ចុះសិទ្ធិសេរីភាពនៅកម្ពុជា ថែមទៀត៕