កាតព្វកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការការពារជនភៀសខ្លួន
2010.12.18
មន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង និងមន្ត្រីឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានលើកឡើងថា ជនភៀសខ្លួនដែលបានចូលមកកម្ពុជា នៅពេលកន្លងមក មិនត្រូវបានការពារ និងផ្ដល់សិទ្ធិពីរដ្ឋាភិបាលបានពេញលេញទេ ផ្ទុយទៅវិញ រដ្ឋាភិបាលខ្មែរបានរំលោភទៅនឹងអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីឋានៈជនភៀសខ្លួន។
លោក សុន ឆ័យ តំណាងរាស្ត្រគណបក្ស សម រង្ស៊ី បានមានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលខ្មែរមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះអនុសញ្ញាអន្តរជាតិ ស្ដីពីឋានៈជនភៀសខ្លួន ដែលចែងតពីសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ជនអន្តោប្រវេសន៍ដែលរត់គេចពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញនៅក្នុងប្រទេសកំណើតរបស់ខ្លួននោះ ៖ «អាក្រក់ជាទីបំផុត ក្នុងន័យថា ទី១ យើងមិនគោរពសន្ធិសញ្ញា ដោយយើងបានទទួលសន្ធិសញ្ញាដោយស្ម័គ្រចិត្ត នូវការអនុវត្តសន្ធិសញ្ញាស្តីពីជនភៀសខ្លួន ហើយយើងបានបង្កការលំបាក»។
ការលើកឡើងដូច្នេះ នៅបន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលខ្មែរបានពន្យារពេលបិទជំរំជនភៀសខ្លួនកុលសម្ព័ន្ធម៉ុងតាញ៉ា (Montagnards) របស់ឧត្ដមស្នងការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួន (UNHCR) ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដល់ថ្ងៃទី១៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ ខាងមុខ បន្ទាប់ពីមានការស្នើសុំរបស់ UNHCR។
កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកា កន្លងទៅ រដ្ឋាភិបាលបានស្នើឲ្យបិទជំរំជនភៀសខ្លួនរបស់ឧត្ដមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួន ដែលមានកុលសម្ព័ន្ធភ្នំម៉ុងតាញ៉ា ស្នាក់នៅបច្ចុប្បន្នចំនួន ៧៦នាក់ ក្នុងនោះមានតែ ៦២នាក់ទេ ដែលទទួលបានសិទ្ធិជ្រកកោននៅប្រទេសទីបី ហើយនៅមានចំនួន ១៤នាក់ទៀត មិនទាន់ទទួលបានឋានៈជាជនភៀសខ្លួននៅឡើយទេ។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា លោក ហោ ណាំហុង និងជាឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានមានប្រសាសន៍នៅឯអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ កាលថៃ្ងទី១៧ ខែធ្នូថា កម្ពុជានឹងបញ្ជូន ជនភៀសខ្លួនម៉ុងតាញ៉ាវៀតណាម ចំនួន ១៤នាក់ ដែលមិនទាន់ទទួលបានសិទ្ធិជ្រកកោននៅប្រទេសទីបីទេនោះ ហើយកំពុងស្នាក់នៅក្នុងជំរំនេះ ទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាមវិញ។
លោក ហោ ណាំហុង បានបញ្ជាក់ថា ការបិទជំរំជនភៀសខ្លួនរបស់ UNHCR នេះ ដោយសារតែដល់ពេលកំណត់ និងម្យ៉ាងទៀត ប្រទេសវៀតណាម គ្មានសង្គ្រាមដែលធ្វើឲ្យចលាចលដូចមុនទៀតទេ។
ទាក់ទងទៅនឹងបញ្ហានេះ លោក សុន ឆ័យ បានចោទប្រកាន់ថា រដ្ឋាភិបាលខ្មែរបានយកចិត្តរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម និង ចិន ជាងការការពារសិទ្ធិជនភៀសខ្លួនដែលចូលមកកម្ពុជា ដែលមិនគោរពអធិបតេយ្យរបស់ខ្លួននោះឡើយ ៖ «មុនការផ្ដួលរំលំរបប ប៉ុល ពត គឺមេដឹកនាំសព្វថ្ងៃ គឺមានសម្ដេច ហេង សំរិន សម្ដេច ហ៊ុន សែន សម្ដេច ជា ស៊ីម ជាដើម បានរត់ទៅជ្រកកោននៅប្រទេសវៀតណាម ហើយគេផ្តល់សិទ្ធិជ្រកកោននៅក្នុងប្រទេសនោះ ហើយបើសិនជាគេបញ្ជូនមកវិញនោះ អ្នកទាំងនោះគ្មានជីវិតរស់ដល់សព្វថ្ងៃទេ ហើយរួបខ្ញុំក៏បានរត់ភៀសខ្លួនទៅប្រទេសថៃដែរ»។
លោក សុន ឆ័យ បានបន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវមានកាតព្វកិច្ចការពារជនភៀសខ្លួន ដូចជាត្រូវការពារជនទាំងនោះឲ្យរួចផុតពីបញ្ហាដែលគេកំពុងជួបប្រទះ ត្រូវផ្ដល់ជម្រកសមរម្យ និងមធ្យោបាយរស់នៅ ហើយបើសិនជាជនភៀសខ្លួននោះ មិនចង់រស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា រដ្ឋាភិបាលត្រូវសហការជាមួយ UNHCR ដើម្បីផ្ដល់លទ្ធភាពឲ្យពួកគេទៅរស់នៅក្នុងប្រទេសទីបី។
មន្ត្រីនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ខៀវ សុភ័គ បានឲ្យដឹងកាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែធ្នូ ដោយលោកបានលើកហេតុផលនៃការបិទជំរំជនភៀសខ្លួននេះថា ដោយសារតែប្រទេសវៀតណាម ក៏ជាសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិដែរ ហើយរហូតមកទល់ពេលនេះ លោក ខៀវ សុភ័គ បានបញ្ជាក់ថា យ៉ាងហោចណាស់មានជនភៀសខ្លួនជាង ៥០០នាក់ ដែលគេបានបញ្ជូនទៅកាន់ប្រទេសទីបីនៅពេលកន្លងមក។
លោក ខៀវ សុភ័គ បន្ថែមថា ៖ «ហេតុអ្វីបានជាម៉ុងតាញ៉ា នៅឯណា បានជាគាត់មករកឃើញការិយាល័យ UNHCR នៅកណ្ដាលភ្នំពេញ? ឃើញដូច្នេះ គឺវាមានបណ្ដាញរបស់វា ទំពក់ក្នុងការរត់ពន្ធមនុស្ស ការជួញដូរមនុស្ស ដើម្បីផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន»។
ម៉ុងតាញ៉ា គឺជាជនជាតិភាគតិចរបស់វៀតណាម ដែលរស់នៅតាមតំបន់ខ្ពង់រាបនៃខែត្រមួយចំនួនរបស់វៀតណាម ដែលមានព្រំប្រទល់ជាប់តំបន់ខ្ពង់រាបប៉ែកខាងលិច នៅក្នុងខែត្រមួយចំនួននៃប្រទេសវៀតណាម ដូចជាខែត្រយ៉ាឡាយ ខែត្រដាក់ឡាក់ ខែត្រដាក់នុង ខែត្រកនទុម និងខែត្រឡាំដុងជាដើម ដែលមានព្រំប្រទល់ជាប់នឹងប៉ែកខាងកើតនៃប្រទេសកម្ពុជា គឺខែត្ររតនគិរី និងខែត្រមណ្ឌលគិរី។
មន្ត្រីស៊ើបអង្កេតជាន់ខ្ពស់នៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ លោក អំ សំអាត បានពន្យល់ថា ជនភៀសខ្លួនម៉ុងតាញ៉ានេះ ត្រូវបានអាជ្ញាធរវៀតណាម ធ្វើបាបទាក់ទងនឹងការបំបិទសិទ្ធិសេរីភាពផ្នែកសាសនា និងសិទ្ធិដីធ្លីជាដើម ដូច្នេះហើយទើបពួកគេចាកចេញមកជ្រកកោននៅក្នុងជំរំ UNHCR ដើម្បីសុំសិទ្ធិជ្រកកោននៅប្រទេសទីបី។
លោក អំ សំអាត បានបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងពិភពលោកនេះ គ្មានប្រជាពលរដ្ឋណាចង់ចាកចេញពីប្រទេសរបស់ខ្លួនទេ បើសិនជាប្រទេសផ្ដល់សិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញជូនប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួននោះ ៖ «មិនថា ឲ្យតែគាត់រត់មក UNHCR ហ្នឹងគាត់ទទួលទាំងអស់ទេ អ៊ីចឹងគឺគេធ្វើការ និងស៊ើបអង្កេតឲ្យបានច្បាស់ថា តើគាត់ទទួលបានសិទ្ធិជាជនភៀសខ្លួនដែរ ឬអត់? បើគាត់ទទួលគេត្រូវបញ្ជូនគាត់ទៅប្រទេសទីបី»។
នៅក្នុងជំពូកទី៦ នៃអនុសញ្ញាអន្តរជាតិ ស្ដីពីឋានៈជនភៀសខ្លួន មាត្រា ៣៥ បានចែងថា រដ្ឋភាគីនៃអនុសញ្ញា សន្យាធ្វើសហប្រតិបត្តិការជាមួយការិយាល័យឧត្ដមស្នងការនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួន ឬជាមួយភ្នាក់ងារដទៃទៀតនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលអាចបន្តកាតព្វកិច្ចពីការិយាល័យនេះ ក្នុងការអនុវត្តការងាររបស់ឧត្ដមស្នងការ ហើយជាពិសេសត្រូវជួយសម្រួលករណីយកិច្ចត្រួតពិនិត្យរបស់ការិយាល័យលើការអនុវត្តបទបញ្ញត្តិនៃអនុសញ្ញានេះ។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក អ៊ូ វីរៈ បានមានប្រសាសន៍ថា គម្រោងបិទជំរំភៀសខ្លួនរបស់ UNHCR ពីរដ្ឋាភិបាលនេះ មិនខុសអំពីរដ្ឋាភិបាលខ្មែរធ្លាប់បញ្ជូនជនភៀសខ្លួនចិន អ៊ុយហ្គរ៍ (Uighur) ទៅឲ្យរដ្ឋាភិបាលចិនវិញ កាលពីឆ្នាំ២០០៩ នោះទេ។ លោក អ៊ូ វីរៈ បានបញ្ជាក់ពីមូលហេតុថា កម្ពុជាចង់មានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយចិន និងវៀតណាម ទាក់ទងនឹងផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយ។
លោក អ៊ូ វីរៈ បានអះអាងថា ប្រទេសកម្ពុជា មិនមែនជាប្រទេសងាយស្រួលដល់ជនភៀសខ្លួនក្នុងការចូលមកនោះទេបើប្រៀបធៀបប្រទេសនៅក្នុងតំបន់ ដោយលោកបានលើកហេតុផលដូច្នេះ ៖ «ប្រទេសយើងអត់មានយន្តការក្នុងការការពារពួកគាត់ ដោយសារនៅជុំវិញយើងមានប្រទេសល្អជាងយើង ដូចជាប្រទេសថៃ ជាកន្លែងមួយដែលគេចង់ទៅជាង ហើយរដ្ឋាភិបាលយើងក៏មានបញ្ហាពិបាក មិនមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សដែរ អ៊ីចឹងគេមិនសូវមានជំនឿទុកចិត្ត»។
កាលពីចុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៩ កន្លងទៅ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានចាប់បញ្ជូនជនជាតិភាគតិចចិន អ៊ុយហ្គរ៍ ប្រមាណ ២០នាក់ ដោយបង្ខំប្រគល់ឲ្យប្រទេសចិនវិញ នៅគ្រាដែលជនជាតិភាគតិចចិន ទាំងនោះកំពុងតែសុំសិទ្ធិជ្រកកោនផ្នែកនយោបាយពីអង្គការ UNHCR ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ការបញ្ជូនជនជាតិភាគតិចចិន អ៊ុយហ្គរ៍ ទៅប្រទេសចិនវិញនេះ នាំឲ្យមានការរិះគន់ពីសំណាក់អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស និងសហរដ្ឋអាមេរិកយ៉ាងខ្លាំងផងដែរ។
មន្ត្រីឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សដដែលបានបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវមានឆន្ទៈក្នុងការគោរពការសន្យារបស់ខ្លួនចំពោះកិច្ចគាំពារដល់ជនភៀសខ្លួន គោរពគោលការណ៍សំខាន់ស្តីពីការមិនបញ្ជូនជនភៀសខ្លួនត្រឡប់វិញ និងការទប់ទល់នឹងសម្ពាធពីប្រទេសខាងក្រៅដែលមានអំណាចជាង ហើយបន្ថែមពីនេះប្រទេសខាងក្រៅដោយរាប់ទាំងប្រទេសចិន និងវៀតណាមផង ត្រូវគោរពការប្តេជ្ញាតាមផ្លូវច្បាប់អន្តរជាតិរបស់កម្ពុជា ក្រោមអនុសញ្ញាទាំងឡាយដែលកម្ពុជា បានផ្តល់សច្ចាប័ន៕