ម៉្យាងវិញទៀត កម្ពុជា អាចកាត់បន្ថយចំណាយលើទំនិញបរិភោគ ដែលមានចំណាយប្រមាណ ២០០លានដុល្លារពីបរទេស រួមទាំងបានចូលរួមប្រមាណ ១ពាន់លានដុល្លារក្នុងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរៀងរាល់ឆ្នាំ។
សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចតូចតាច ដូចជាអ្នកលក់ដូរតាមរទេះ តាមម៉ូតូនៅលើផ្លូវសាធារណៈ គេចាត់ទុកជាសេដ្ឋកិច្ចមិនផ្លូវការ ឬសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ មានន័យថា សកម្មភាពនេះមិនចុះបញ្ជីធ្វើអាជីវកម្មស្របទៅតាមច្បាប់ដែលបានកំណត់ឡើយ។ នៅក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ ឬប្រទេសក្រីក្រ កម្លាំងពលកម្មភាគច្រើនបំផុតស្ថិតនៅក្នុងសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចមិនផ្លូវការនេះ។
ទោះបីជាចំណូលដែលបានមកពីសកម្មភាពនេះមានកម្រិតទាប និងមិនទៀងទាត់ ប៉ុន្តែសកម្មភាពបានចូលរួមចំណែកកម្លាំងពលកម្ម ៩០% នៃកម្លាំងពលកម្មសរុប។ ផ្នែកនេះបានក្លាយជាសកម្មភាពចម្បងក្នុងការលើកកម្ពស់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ ប៉ុន្តែសកម្មភាពភាគច្រើន មិនត្រូវបានគេឲ្យតម្លៃ រួមទាំងមិនមានការជួយគាំទ្រក្នុងការលើកកម្ពស់ដល់សេដ្ឋកិច្ចមិនផ្លូវការនេះ។
អ្នកវិភាគអាជីវកម្ម បានអះអាងថា ចំពេលដែលប្រទេសកម្ពុជា ខ្វះការផ្គត់ផ្គង់ចំណីអាហារគ្រប់គ្រាន់ បានការអភិវឌ្ឍសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចមិនផ្លូវការនឹងជួយបន្ថយបន្ទុកចំណាយរបស់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ តាមរយៈការកាត់បន្ថយទំនិញបរិភោគនាំចូលពីបរទេស។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រកឃើញថា បានចំណាយលុយរាប់រយលានដុល្លាររៀងរាល់ឆ្នាំពីការនាំចូលម្ហូបអាហារ និងភេសជ្ជៈពីបរទេស។ ទិន្នន័យពីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានបង្ហាញថា ក្នុងឆ្នាំ២០១២ ប្រទេសកម្ពុជា បានទិញចំណីអាហារពីបរទេសប្រមាណជិត ២០០លានដុល្លារអាមេរិក ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ក្នុងទីផ្សារដែលការចំណាយនេះមានការកើនឡើងប្រមាណ ១០% ធៀបនឹងឆ្នាំ២០១១។
ការកើនឡើងនៃការនាំចូលទំនិញបរិភោគនេះ បណ្ដាលមកពីកត្តាសំខាន់ពីរ គឺសមត្ថភាពផលិតនៅក្នុងស្រុកមិនទាន់ឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការ និងការផ្ដល់ប្រាក់កម្ចីដែលគាំទ្រដល់សហគ្រាសខ្នាតតូចនៅកម្ពុជា នៅមានកម្រិតនៅឡើយ។
ប្រធានសមាគមសហគ្រាសខ្នាតតូច និងមធ្យមនៅកម្ពុជា លោក តែ តាំងប៉រ ធ្លាប់បានអះអាងថា ការអភិវឌ្ឍសហគ្រាសនៅកម្ពុជា តែងជួបឧបសគ្គមួយចំនួនដែលមិនទាន់អាចដោះស្រាយបាននៅឡើយនាពេលបច្ចុប្បន្ន។ បញ្ហាទាំងនោះរួមមាន លទ្ធភាពទទួលបានឥណទានសម្រាប់ពង្រីកសហគ្រាស ផលិតភាពទាបដោយសារខ្វះបច្ចេកទេស ការគ្រប់គ្រងសហគ្រាសជាលក្ខណៈគ្រួសារ រួមនឹងផលិតផលកម្ពុជា មានភាពប្រកួតប្រជែងតិចតួចពីការលំហូរចូលទំនិញផ្សេងៗពីប្រទេសជិតខាងផងដែរ។
ការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះ ជាយន្តការកាត់បន្ថយលំហូរនាំចូលទំនិញ ឬចំណីអាហារពីបរទេស ប៉ុន្តែស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុនានានៅកម្ពុជា យល់ថា ការផ្ដល់ប្រាក់កម្ចីដើម្បីគាំទ្រដល់សហគ្រាសខ្នាតតូចនៅកម្ពុជា ប្រឈមនឹងហានិភ័យខ្ពស់នៅឡើយ ហើយទំហំប្រាក់កម្ចីនេះក៏មានទំហំទាប បើធៀបនឹងខ្នាតធំ។
ប្រធាននាយកប្រតិបត្តិនាយកប្រតិបត្តិនៃស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុប្រាសាក់ (Prasac) លោក ស៊ីម សេនាជាតិ មានប្រសាសន៍ថា ទំហំប្រាក់កម្ចីក្រោម ១.៥០០ដុល្លារ មានប្រមាណជាង ១៥% សមាមាត្រនឹងទឹកប្រាក់ជាង ៣៦លានដុល្លារអាមេរិក និងទំហំប្រាក់កម្ចីចន្លោះពី ១.៥០០ទៅ ៥ពាន់ដុល្លារមានចំនួន ៥២% សមាមាត្រនឹងទឹកប្រាក់ជាង ១២០លានដុល្លារអាមេរិក នៅក្នុង២០១២។
លោកបញ្ជាក់ទៀតថា មូលហេតុដែលទំហំប្រាក់កម្ចីក្រោម ១.៥០០ដុល្លារ មានភាគរយតិច គឺដោយសារការជៀសវាងផ្ដល់ប្រាក់កម្ចីជាន់គ្នា៖ «ដោយសារប្រាក់កម្ចីតូចនោះមានអ្នកផ្ដល់សេវាច្រើនគ្នា។ អ៊ីចឹង ដើម្បីជៀសវាងកម្ចីនោះវាជាន់គ្នា យើងព្យាយាមគោលបំណងរបស់យើងផ្ដោតទៅលើបន្តិច ដើម្បីកុំឲ្យជាន់ជាមួយអ្នកក្រុមហ្នឹង»។
លោក ស៊ីម សេនាជាតិ មានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ការផ្ដល់ប្រាក់កម្ចីទំហំតូចនេះមានហានិភ័យខ្ពស់ក្នុងការសងផលត្រឡប់មកវិញ ជាងការផ្ដល់ប្រាក់កម្ចីច្រើនជាង ១.៥០០ដុល្លារអាមេរិក។ ទំហំប្រាក់កម្ចីកាន់តែធំ ភាគច្រើនជាប្រភេទមុខរបរច្បាស់លាស់ ដែលអាចបង្កើតប្រាក់ចំណូលបានពិតប្រាកដ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រធានសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា និងជានាយកប្រតិបត្តិនៃស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុស្ថាបនា លោក ប៊ុន មុនី មានប្រសាសន៍ថា ស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជា ជាប្រភេទស្ថាប័នដែលធ្វើការផ្ដល់ប្រាក់កម្ចីបំពេញបន្ថែមគ្នាទៅវិញទៅមក និងត្រង់ទំហំខុសគ្នា។ ដោយលោកបញ្ជាក់ទៀតថា ស្ថាប័នដែលផ្ដល់ប្រាក់កម្ចីទំហំកាន់តែតូច កាន់តែមានហានិភ័យខ្ពស់ ដោយសារតែប្រភេទប្រាក់កម្ចីតូចនោះគ្មានវត្ថុបញ្ចាំច្បាស់លាស់។
លោក ប៊ុន មុនី៖ «ដោយសារថាការឲ្យខ្ចីនោះអត់មានយកវត្ថុបញ្ចាំអីទេ គឺឲ្យគាត់ធានាគ្នានៅក្នុងសហគមន៍ ឬជាក្រុមសហគមន៍ធានាគ្នាដើម្បីទទួលបានកម្ចីហ្នឹង។ ហើយកម្ចីជាមធ្យម កាលពីសម័យមុន គឺចាប់ផ្ដើមពី ២០ដុល្លារ ឬ ៨ម៉ឺនរៀលអីឡើងទៅ ប៉ុន្តែឥឡូវនេះ ស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុដែលរៀបរយភាគច្រើន គឺផ្ដល់ ៥០ម៉ឺនរៀល ដល់ ១លានរៀល»។
លោក ប៊ុន មុនី មានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុចំនួន៨ បានផ្ដល់កម្ចីខ្នាតតូចនៅកម្ពុជា ដែលតំណាងឲ្យ ៩០% នៃប្រាក់កម្ចីសរុបនៅកម្ពុជា។
របាយការណ៍របស់ក្រសួងឧស្សាហកម្ម រ៉ែ និងថាមពល បានបង្ហាញថា គិតត្រឹមខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ នៅកម្ពុជា មានរោងចក្រធំប្រមាណ ៨៥០រោងចក្រ បង្កើតការងារបានជាង ៥៦ម៉ឺននាក់ មូលដ្ឋានឧស្សាហកម្មតូច និងសិប្បកម្ម មានចំនួនជាង ៣ម៉ឺន ៨ពាន់មូលដ្ឋាន បង្កើតការងារបានប្រមាណ ១សែន ៨ម៉ឺននាក់ ដែលវិស័យទាំងនេះផលិតបានក្នុងតម្លៃ ៦ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក និងការនាំចេញមានចំនួន ៤ពាន់លានដុល្លារ។ តួលេខនេះបញ្ជាក់ថា មូលដ្ឋានឧស្សាហកម្មតូច និងមធ្យម តំណាងឲ្យ ៩៨% នៃមូលដ្ឋានផលិតកម្មសរុប ភាគច្រើនគ្រប់គ្រងជាលក្ខណៈគ្រួសារនៅឡើយ និងផ្ដោតសំខាន់លើការផលិតចំណីអាហារ។
សហគ្រាសខ្នាតតូច ជាពិសេសលើឧស្សាហកម្ម និងភេសជ្ជៈ ចាត់ទុកថាជាវិស័យសំខាន់ទីពីរ បន្ទាប់ពីវិស័យកាត់ដេរដែលបានចូលរួមចំណែកសំខាន់សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ដែលមានតម្លៃ ១ពាន់លានដុល្លារអាមេរិករៀងរាល់ឆ្នាំ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។