តុលាការកោះហៅជនជាតិទំពួនម្នាក់ជាលើកទី២ ក្រោយទទួលបណ្ដឹងពីមេភូមិ និងមេឃុំនៅរតនគិរី
2019.03.15
ស្ថានភាពព្រៃឈើ ក្នុងភូមិកែងសាន់ ឃុំសេដា ស្រុកលំផាត់ ខេត្តរតនគិរី នៅថ្ងៃទី៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩។
Photo Provided
ជនជាតិដើមភាគតិចទំពួនម្នាក់រស់នៅខេត្តរតនគិរី ដែលសកម្មរឿងលាតត្រដាងពីបទល្មើសព្រៃឈើ ត្រូវបានតុលាការខេត្តរតនគិរី កោះហៅមកបំភ្លឺជាលើកទី២ សំណុំរឿង កាប់រុករានព្រៃឈើ ក្នុងតំបន់ព្រៃការពារធម្មជាតិ។ ជនជាតិដើមភាគតិចថា អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន កំពុងរកវិធីសាស្ត្រទម្លាក់កំហុសលើជនជាតិដើមភាគតិច ដែលឈឺឆ្អាលរឿងបទល្មើសព្រៃឈើ ព្រោះខ្លាចប៉ះពាល់ប្រយោជន៍របស់ខ្លួន។
ជនជាតិដើមភាគតិចទំពួន រស់នៅភូមិកែងសាន់ ឃុំសេដា ស្រុកលំផាត់ លោក ខាំ និន អះអាងនៅថ្ងៃទី១៤ មីនា ថា ហេតុផលសំខាន់ដែលអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ប្ដឹងលោកទៅតុលាការ ព្រោះចង់បិទមាត់ពលរដ្ឋណាដែលឈឺឆ្អាលរឿងបទល្មើសព្រៃឈើ ខណៈអាជ្ញាធរទាំងនោះមានរឿងអាស្រូវ ករណីលក់ដីព្រៃអភិរក្សរាប់រយហិកតារឱ្យឈ្មួញខុសច្បាប់ ដោយគ្មានការស៊ើបអង្កេត។ លោកអះអាងថា លោកមិនបានប្រព្រឹត្តកំហុសដូចការចោទប្រកាន់នោះឡើយ ផ្ទុយទៅវិញ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានទៅវិញទេ ដែលជាមេខ្លោងលក់ដីព្រៃអភិរក្សឱ្យឈ្មួញ៖ «គេប្ដឹងចង់បំបិទមាត់ខ្ញុំ ឱ្យខ្ញុំខ្លាច និងឱ្យខ្ញុំឈប់អ៊ីចឹង។ ខ្ញុំប្រាប់ព្រះរាជអាជ្ញាថា គាត់ខឹងខ្ញុំរឿងលាតត្រដាងរឿងធនធានធម្មជាតិទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រដ្ឋ។ ខ្ញុំជាអ្នកការពារ ពួកគាត់អ្នកបំផ្លាញ»។
លោក ខាំ និន បានសំណូមពរឱ្យតំណាងអយ្យការ និងចៅក្រមស៊ើបសួរ ចុះពិនិត្យស្ថានភាពព្រៃឈើជាក់ស្ដែង ព្រោះទំហំព្រៃឈើរាប់ពាន់ហិកតារដែលជាកន្លែងដែលជនជាតិភាគតិចអាស្រ័យផលក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ ត្រូវបានអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានឃុបឃិតគ្នា ពុះលក់បែបអនាធិបតេយ្យ។ លោកចាត់ទុកពាក្យប្ដឹងនេះ គឺចង់បង្ខំឱ្យលោកដកខ្លួនចេញ ពីសកម្មភាពការពារព្រៃឈើ៖ «ខ្ញុំសំណូមពរឱ្យព្រះរាជអាជ្ញាឱ្យចុះទៅមើលផ្ទាល់ ពីព្រោះព្រៃឈើវាបាត់បង់ច្រើនណាស់ ខ្ទេចអស់ហើយ។ ឱ្យចេះមើលខ្លួនឯង កុំឱ្យថា ខ្ញុំចេះតែនិយាយ និងផ្ដល់ព័ត៌មានផ្ដេសផ្ដាស»។
ព្រះរាជអាជ្ញាអមសាលាដំបូង ខេត្តរតនគិរី លោក ជា ពេជ្រ បដិសេធមិនផ្ដល់បទសម្ភាសន៍រឿងនេះទេដោយលោកថា ប្រសិនបើចង់ដឹងរឿងនេះ ទាល់តែមកដល់ការិយាល័យរបស់លោក៖ «ខ្ញុំមិនអាចបំភ្លឺបានទេ ដោយសារសំណុំរឿងផ្សេងគ្នា ខ្លាចនិយាយទៅ យើងធ្វើរឿងផ្សេងដល់បំភ្លឺរឿងផ្សេងវាអាចចាកប្រធាន។ អ៊ីចឹងបានខ្ញុំចង់ ឱ្យខាងលោកបញ្ជាក់ឱ្យច្បាស់។ ខ្ញុំមិនខាំទេ រឿងបំភ្លឺតិចតូច ចៀសវាងយើងធ្វើទៅវាខុស។ ឱ្យតំណាងលោកមកទំនាក់ទំនង ខ្ញុំនឹងអាចប្រាប់»។
មេភូមិកែងសាន់ លោក ញួង គួត និង មេឃុំសេដា លោក អង់ ប៊ុនធៀង ក៏មិនបានបំភ្លឺរឿងនេះដែរ ដោយលោកលើកទូរស័ព្ទ តែមិននិយាយ នៅថ្ងៃទី១៤ មីនា។
កាលពីឆ្នាំ ២០១៧ អ្នកភូមិកែងសាន់ ៤នាក់ បានប្ដឹងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ៧នាក់ ដែលក្នុងនោះមាន មេភូមិកែងសាន់ លោក ញួង គួត និង មេឃុំសេដា លោក អង់ ប៊ុនធៀង ពីបទអនុគ្រោះនាំឱ្យកើតមានបទល្មើសព្រៃឈើ ក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន ក៏ប៉ុន្តែមកទល់ពេលនេះពាក្យប្ដឹងនេះ មិនត្រូវបានតុលាការ និងអាជ្ញាធរជំនាញស៊ើបអង្កេតនោះទេ។
ប្រធានការិយាល័យ ដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ លោក សាន សានី មានប្រសាសន៍ថា ក្រសួងបរិស្ថានកំពុងមានវិធានការរឿងនេះ និងបានដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅតុលាការច្រើនករណី ពាក់ព័ន្ធការកាប់រុករានដីព្រៃ ក្នុងតំបន់ព្រៃការពារធម្មជាតិ។ លោកបញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរជាតិបានចុះទៅពិនិត្យពីស្ថានភាពព្រៃឈើ នៅតំបន់នោះដែរ ក៏ប៉ុន្តែលោកមិនបញ្ជាក់លម្អិតថា តើមន្ត្រីបរិស្ថានបានឃាត់ខ្លួនជនល្មើសប៉ុន្មាននាក់ហើយករណីកាប់រានដីព្រៃខុសច្បាប់នេះ៖ «ឯកឧត្ដមរដ្ឋលេខាធិការគាត់ចុះមកហើយ ខ្ញុំអត់មានសិទ្ធិបកស្រាយអីទេ ខាងថ្នាក់ជាតិគាត់ចុះមកហើយ ខាងខ្ញុំកំពុងធ្វើការ កំពុងមានចំណាត់ការដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅតុលាការច្រើនហើយ»។
អ្នកភូមិរស់នៅភូមិកែងសាន់ លោក ឆន ផល្លា យល់ថា លោក ខាំ និន មិនបានប្រព្រឹត្តកំហុស ដូចការចោទប្រកាន់នោះទេ ផ្ទុយទៅវិញ អាជ្ញាធរភូមិ មេសហគមន៍ និងមេឃុំទៅវិញទេ ដែលនាំឈ្មួញទៅទិញ/លក់ និងឃុបឃិតគ្នាកាប់រុករានដីព្រៃនៅតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់អស់រាប់រយហិកតារ។ លោកថា បើទោះបីជាទំហំព្រៃឈើរាប់ពាន់ហិកតារបានក្លាយជាវាលរហោឋាន ហើយបច្ចុប្បន្នមានផ្នែកខ្លះគ្រប់គ្រងជាសម្បត្តិឯកជនក្តី ក៏ពុំឃើញមន្ត្រីជំនាញឃាត់ខ្លួនជនល្មើសណា មកផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់នោះទេ បែរជាមកធ្វើទុក្ខបុកម្នេញតែពលរដ្ឋដែលការពារព្រៃឈើ៖ «ជនល្មើសវានៅតែកាប់បំផ្លាញ ហើយវានាំឈ្មួញទៅទិញដី នៅដែនជម្រកចង់ខ្ទេចអស់ហើយ រាល់ថ្ងៃនៅតែធ្វើអ៊ីចឹង គឺក្រុមបក្សពួកអាជ្ញាធរតែម្ដង គេលក់ឱ្យឈ្មួញអាខ្លះទៅយកអាប៊ុល អាអិចរុញ វាលដាច់ លើកំពូលភ្នំអាតឡើងវាលធេង»។
មន្ត្រីពង្រឹងសិទ្ធិអំណាចសហគមន៍នៃសមាគមអាដហុក (Adhoc) លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ យល់ ថា អាជ្ញាធរភូមិ/ឃុំ តែងរកលេសចោទប្រកាន់ និងគំរាមកំហែង ពលរដ្ឋដែលឈឺឆ្អាលរឿងបទល្មើសព្រៃឈើតាមប្រព័ន្ធតុលាការ។ លោកចាត់ទុកការចោទប្រកាន់ណាមួយ ប្រឌិតខុសការពិត ដើម្បីទម្លាក់កំហុសលើសកម្មជនការពារព្រៃឈើជាទង្វើល្មើសច្បាប់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ការប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី នៅតាមតំបន់មួយចំនួននៅស្រុកសុរិន្ទ