សង្គមស៊ីវិលរៀបចំទិវាព្រៃឈើអន្តរជាតិជំរុញឱ្យ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើ
2024.03.14

ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល រៀបចំទិវាព្រៃឈើអន្តរជាតិឆ្នាំ២០២៤ ក្រោមមូលបទ «និរន្តរភាពព្រៃឈើដើម្បីមនុស្សជាតិ»។ ពួកគេស្នើឱ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ទប់ស្កាត់បទល្មើសអារឈើ ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។
ការប្រារព្ធទិវាព្រៃឈើអន្តរជាតិ នៅឆ្នាំនេះ មានរយៈពេល ១០ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី១២ ដល់ថ្ងៃទី២១ ខែមីនា។ ចំណែកការប្រារព្ធនេះ ដោយមានសកម្មភាព ការជួបជុំពលរដ្ឋនៅតាមសហគមន៍ និងការជួបប្រជុំសម្ដែងមតិនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ដោយមាន ការតាំងពិព័រណ៍រូបភាពព្រៃឈើ មកពីតំបន់ការពារផ្សេងៗនៅកម្ពុជា។
ប្រធានសមាគមសម្ព័ន្ធនិស្សិតបញ្ញវន្ត លោក កើត សារាយ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី១៣ ខែមីនា ថា ការរៀបចំទិវាព្រៃឈើអន្តរជាតិ នេះធ្វើឡើងលក្ខណៈវិលជុំ គឺចាប់ពីថ្ងៃទី១២ ខែមីនា មានការបង្រៀនសហគមន៍តាមមូលដ្ឋាន ពីកិច្ចការពារធនធានធម្មជាតិ ហើយរហូតដល់ថ្ងៃទី២១ ខែមីនា ជួបជុំទ្រង់ទ្រាយធំនៅ ទីលានប្រជាធិបតេយ្យ រាជធានីភ្នំពេញ ដែលមានអ្នកចូលរួមជាង៥០០នាក់ ។
ប្រធានសមាគមរូបនេះ បន្ថែមថា ទិវាព្រៃឈើឆ្នាំនេះ ធ្វើឡើងដោយមានអង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួន ៦ស្ថាប័ន រួមមាន សមាគមសម្ព័ន្ធនិស្សិតបញ្ញវន្ត និងសមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជាជាដើម។ គោលបំណងដើម្បីអបអរសាទរទិវាព្រៃឈើអន្តរជាតិឆ្នាំ២០២៤ និងធ្វើបច្ចុប្បន្នភាព បង្ហាញពី វិនាសកម្មព្រៃឈើ បញ្ហាប្រឈម ក្នុងកិច្ចការពារ និងជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលទប់ស្កាត់បទល្មើសអារឈើនៅតំបន់ការពារប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។
លោក កើត សារាយ៖ «យើងឃើញហើយ វិនាសសកម្មព្រៃឈើពីមួយថ្ងៃ ទៅមួយថ្ងៃ មិនឈប់ឈរ យើងឃើញថា មានការកាប់បំផ្លាញជារៀងរាល់ថ្ងៃ នេះជាក្ដីបារម្ភមែនទែន។ ដូច្នេះ សង្ឃឹមថា ការធ្វើទិវាព្រៃឈើអន្តរជាតិនេះ គឺជាផ្នែកមួយក្នុងការអំពាវនាវ ជាពិសេស ស្ថាប័នអាជ្ញាធររដ្ឋ សូមយកចិត្តទុកដាក់ឱ្យខ្លាំង ហើយអនុវត្តច្បាប់ ឱ្យតឹងរ៉ឹងចំពោះ ការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិនៅប្រទេសកម្ពុជារបស់យើង»។
ការប្រារព្ធទិវាព្រៃឈើអន្តរជាតិនេះ ស្របពេលដែលគម្របព្រៃឈើនៅកម្ពុជា បានថយចុះយ៉ាងឆាប់រហ័ស ក្រោមការដឹកនាំដោយអតីតរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន រហូតតដល់កូន គឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុងរយៈពេល ជិត៤ទសវត្សរ៍ មកនេះ។ មូលហេតុដ៏សំខាន់ដែលបណ្ដាលឱ្យមានវិនាសកម្មព្រៃឈើ គឺបណ្ដាលមកពីការផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចរាប់ម៉ឺនហិកតារ ទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនវិនិយោគ។
របាយការណ៍របស់សកលវិទ្យាល័យ ខូផេនហេហ្គែន (University of Copenhagen) នៃប្រទេសដាណឺម៉ាក (Denmark) រួមជាមួយបណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ (PLCN) ចេញកាលពីខែមករា ឆ្នាំ២០២២ រកឃើញថា កម្ពុជាបាត់បង់គម្របព្រៃឈើជិត ២លាន ៥សែន ហិកតារ ក្នុងចន្លោះឆ្នាំ២០០១ និងឆ្នាំ២០២០ ឬស្មើនឹងប្រមាណ ២៨% នៃគម្របព្រៃឈើសរុបគិតចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០០មក។
ប្រជាសហគមន៍ការពារព្រៃឡង់ប្រចាំខេត្តស្ទឹងត្រែង លោក អ៊ុក ម៉ៅ សង្កេតឃើញថា ការប្រារព្ធទិវាព្រៃឈើអន្តរជាតិជារៀងរាល់ឆ្នាំ ហាក់គ្មាន ការអើពើពីសំណាក់អាជ្ញាធរ ពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីចាត់វិធានទប់ស្កាត់បទល្មើសអារឈើឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពឡើយ។ ជាក់ស្ដែងលោកថា ស្ទើរតែរាល់ថ្ងៃ ក្រុមជនល្មើស កំពុងមមាញឹកអារផ្ដួលដើមឈើតូចធំ រួចដុតកម្ទេចចោល ដើម្បីទន្ទ្រានយកដីធ្វើកម្មសិទ្ធិក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់ជាច្រើនហិកតារ ជាពិសេស នៅចំណុចភូមិស្ពង់ជាប់ព្រំប្រទល់ភូមិផ្អាវ ក្នុងឃុំអន្លង់ភេ ស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ តាមតែអំពើចិត្ត។
លោក អ៊ុក ម៉ៅ៖ «ខ្ញុំសោកស្ដាយណាស់មន្ត្រីបរិស្ថានសព្វថ្ងៃនេះ គាត់ស៊ីប្រាក់ខែរាស្ត្រ ការពារព្រៃឈើយូរៗ ឈើកាន់តែអស់ ខ្ញុំលែងជឿហើយ។ បង្កើតមន្ត្រីបរិស្ថានច្រើន ព្រៃឈើកាន់តែអស់ទៅ មានតែប្រជាសហគមន៍ខ្ញុំទេដែលអាចទប់ស្កាត់បាន។ អ្នកការពារព្រៃឈើបាន ឡើងតុលាការ គេគំរាមកំហែងដូចរូបខ្ញុំ គ្រាន់តែការពារព្រៃ និយាយរឿងព្រៃមិនបាន ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញរហូត»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី ពុំអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក ផៃ ប៊ុនឈឿន និងប្រធានអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា ដើម្បីឆ្លើយតបជុំវិញរឿងនេះ បានទេនៅថ្ងៃទី១៣ ខែមីនា ដោយហៅទូរស័ព្ទចូលតែគ្មាន អ្នកទទួល។
បទល្មើសអារឈើនៅកម្ពុជា ពុំមានការថយចុះឡើយ ស្របពេលដែលរដ្ឋាភិបាល អសមត្ថភាព ក្នុងការទប់ស្កាត់បទល្មើសទ្រង់ទ្រាយធំ ដែលកើតចេញពីសំណាក់អ្នកមានលុយមានអំណាច។ ជាក់ស្ដែង នៅដើមឆ្នាំ២០២៤នេះ បណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់រកឃើញថា គម្រោងរ៉េដបូក (Redd+) ចំនួន ២ខេត្ត គឺខេត្តកំពង់ធំ និងខេត្តស្ទឹងត្រែង កំពុងបរាជ័យក្នុងការការពារព្រៃឈើ ដោយមានការកាប់ទន្ទ្រានយកដីព្រៃធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ ចំណែក នៅតំបន់ខ្លះ មានសកម្មភាព ការធ្វើអាជីវកម្មរ៉ែ យ៉ាងអនាធិបតេយ្យ បង្កផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរ ដល់ព្រៃអភិរក្ស និងជីវភាពពលរដ្ឋ។
ទាក់ទិនរឿងនេះ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងបណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ ផ្ដល់អនុសាសន៍ថា ដើម្បីធានាដល់បរិស្ថាន និងសុចរិតភាពសង្គមរដ្ឋាភិបាល គួរតែមានតម្លាភាព និងគណនេយ្យភាព ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការការពារសង្គម និងបរិស្ថានឲ្យបានតឹងរ៉ឹង។ លើសពីនេះ បញ្ឈប់ការរឹតត្បិត ដល់មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល យុវជន និងសហគមន៍មូលដ្ឋាន ដែលរស់នៅតំបន់នោះ តាមរយៈបើកឱ្យពួកគាត់ចូលល្បាតព្រៃដោយសេរី ពេលនោះព្រៃឈើនឹងកាត់បន្ថយការចូលកាប់ទន្ទ្រានពីសំណាក់ជនល្មើសតាមអំពើចិត្តដូចបច្ចុប្បន្ន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។