មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល បារម្ភចំពោះផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់បរិស្ថាន និងសុខភាពពលរដ្ឋ ដោយសារជនជាតិវៀតណាម តាំងទីលំនៅតាមមាត់ទន្លេក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង ជិត ២០ឆ្នាំមកហើយ នៅមិនទាន់មានគោលការណ៍ជម្លៀសពលរដ្ឋវៀតណាម ទាំងនោះ ចេញ ឬក៏យ៉ាងណានោះទេ។
អ្នកជំនាញផ្នែកបរិស្ថានលើកឡើងថា ការរស់នៅតាមដងទន្លេរបស់ជនជាតិវៀតណាម ជាប្រភពចម្បងនៃការប៉ះពាល់បរិស្ថាន សុខភាព និងសោភ័ណភាពឆ្នេរទន្លេមេគង្គ ជាដើម។
ពលរដ្ឋដែលរស់នៅតាមដងទន្លេមេគង្គ សាទរចំពោះយន្តការអាជ្ញាធរខេត្តស្ទឹងត្រែង គ្រោងជម្លៀសជនជាតិវៀតណាម ចេញពីមាត់ទន្លេក្នុងឃុំព្រះបាទ ក្រុងស្ទឹងត្រែង។ ប៉ុន្តែពួកគាត់មិនទាន់ទទួលសេចក្តីជូនដំណឹងជាក់លាក់ពីគោលការណ៍អាជ្ញាធរនោះទេ ទាក់ទិនការជម្លៀសពលរដ្ឋវៀតណាម ទាំងនោះ។
អ្នកភូមិចាត់ទុកថា ការរស់នៅរបស់ជនជាតិវៀតណាម បង្កការលំបាកយ៉ាងខ្លាំងដល់គុណភាពទឹក ជាហេតុបណ្ដាលឲ្យទឹកកង្វក់។ ដើមហេតុចម្បងបណ្ដាលឲ្យទឹកកង្វក់ ក៏បណ្ដាលមកពីជនជាតិវៀតណាម ទាំងនោះ ចោលសំរាមក្នុងទន្លេ បន្ទោបង់ចូលទន្លេ ការចិញ្ចឹមសត្វ ការប្រកបរបរអាជីវកម្មឈើប្រណិត ជាដើម។
បុរសជនជាតិវៀតណាម អត់ពាក់អាវ កំពុងប្រមូលអេតចាយក្បែរផ្ទះនៅមាត់ទន្លេពោរពេញដោយគំនរសំរាមនាភូមិបាចុង ឃុំព្រះបាទ ក្រុងស្ទឹងត្រែង ថ្លែងហាក់ដូចមិនភិតភ័យចំពោះការជម្លៀសចេញពីលំនៅឋានឡើយ។ លោក លេ វ៉ាងនុយ និយាយថា លោកបានមករស់នៅស្រុកខ្មែរជាង ២០ឆ្នាំហើយ ថែមទាំងមានប្រពន្ធជាជនជាតិខ្មែរថែមទៀត។ បន្ថែមពីនេះ ការប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតរបស់លោកសព្វថ្ងៃ គឺប្រមូលសំរាមឲ្យអង្គការប្រមូលសំរាមខេត្តស្ទឹងត្រែង និងឆ្លៀតពេលរកស៊ីបន្ទាប់បន្សំខាងក្រៅថែមទៀត។ លោកបន្តថា ផ្ទះរបស់លោករស់នៅសព្វថ្ងៃ គឺជួលផ្ទះគេក្នុង ១ខែតម្លៃ ៥ម៉ឺនរៀល។ លោកបន្ថែមថា ផ្ទះរបស់លោកពុំមានបង្គន់អនាម័យសម្រាប់បន្ទោបង់នោះទេ។ លោកថា គាត់រស់នៅទីនេះជាបណ្ដោះអាសន្ន បើសិនអាជ្ញាធរខេត្តបណ្ដេញពួកគេចេញ ពួកគេមិនជំទាស់ទេ៖ «បើផ្ទះមានបង្គន់ ខ្ញុំធ្វើបង្គន់អាចម៍នៅក្រោមក៏បាន នៅមាត់ទន្លេអត់ទេ? អត់មានទេ? ផ្ទះគេ គេអត់ធ្វើផង យើងធ្វើម៉េចបាន»។
ជនជាតិវៀតណាម ម្នាក់ទៀតមានវ័យ ៧០ឆ្នាំ ដែលមានទីលំនៅភូមិបាចុង ឃុំព្រះបាទ ក្រុងស្ទឹងត្រែង បានបង្ហាញសៀវភៅស្នាក់នៅដល់អ្នកកាសែត លោក ឡេវ យ៉ាំងឡំង លើកឡើងថា លោករស់នៅទីនេះ ១៨ឆ្នាំមកហើយដោយប្រកបរបរនេសាទក្នុងទន្លេមេគង្គ។ លោកបន្តថា លោកនៅមិនទាន់ទទួលដំណឹងពីការជម្លៀសចេញពីលំនៅឋាននោះទេ គ្រាន់តែដឹងថា អាជ្ញាធរនឹងផ្តល់ទីតាំងថ្មីឲ្យគេរស់នៅឆ្ងាយពីទីរួមខេត្ត។ ទោះយ៉ាងណា ពួកគេត្អូញត្អែរថា គេប្រហែលមិនអាចរស់នៅតំបន់ដាច់ស្រយាលបានទេ ពីព្រោះការរស់នៅរបស់ពួកគាត់តាមមាត់ទន្លេ គឺជាទម្លាប់ទៅហើយ និងងាយស្រួលរកស៊ី៖ «រកត្រី តែឥឡូវឈប់រកហើយ ចាស់ហើយ តែកូនវាមិនឲ្យរកទៀតនៅផ្ទះអត់មានធ្វើអីទេ នៅតែផ្ទះទេ គ្រាន់តែឮគេនិយាយ ប៉ុន្តែខាងរដ្ឋគេអត់និយាយទេ និយាយថាគេដេញនេះគេឲ្យទៅនៅគេចៃដន្យ»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលនៅតែបន្តរិះគន់ភាពធូររលុងនៃការអនុវត្តច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍របស់មន្ត្រីជំនាញ ដោយបណ្ដោយឲ្យជនជាតិវៀតណាម រស់នៅយ៉ាងអនាធិបតេយ្យ។
អភិបាលក្រុងស្ទឹងត្រែង លោក ប៊ុន រី ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១៦ មិថុនា ថា អាជ្ញាធរបានរៀបចំទីតាំងជម្លៀសជនជាតិវៀតណាម ទាំងនោះទៅនៅទីតាំងថ្មីនៅគីឡូម៉ែត្រលេខ១៤ ផ្លូវជាតិលេខ៧ ទៅប្រទេសឡាវ។ លោកថា អាជ្ញាធរខេត្តមិនទាន់មានថវិកាគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការឈូសឆាយធ្វើផ្លូវសម្អាតទីតាំងថ្មីនោះទេ។ លោកទទួលស្គាល់ថា ការរស់នៅតាមដងទន្លេរបស់ជនជាតិវៀតណាម ទាំងនោះ មានហានិភ័យ ដូចជាការបាក់ច្រាំងទន្លេ ខ្យល់ព្យុះ និងទឹកជំនន់ ជាដើម៖ «បើសិនថាគាត់ចង់ទៅនៅក្នុងដីសម្បទាន យើងឲ្យទៅនៅក្នុងដីសម្បទាន។ គាត់មិនចង់ទៅទេ រកទិញដីកន្លែងណាជាសិទ្ធិរបស់គាត់ តែយើងមានគម្រោងផែនការដីសម្រាប់ពួកគាត់ យើងវាស់សម្រាប់ពួកគាត់អស់ហើយ»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល សាទរចំពោះយន្តការរបស់អាជ្ញាធរខេត្តទាក់ទិនការផ្តល់ដីសម្បទានសង្គមកិច្ចដល់ជនជាតិវៀតណាម។ ទោះយ៉ាងណា មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលនៅតែអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាល អនុវត្តច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍ និងច្បាប់សញ្ជាតិឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពចំពោះជនបរទេស ដែលមករស់នៅស្រុកខ្មែរ។ បន្ថែមពីលើនេះ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរកឃើញថា ជនជាតិវៀតណាម មករស់នៅក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង ភាគច្រើនជាជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ ហើយជនជាតិវៀតណាម ទាំងនោះច្រើនតែរកស៊ីខុសច្បាប់ ដូចជាការជួញដូរឈើប្រណិត ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ការនេសាទ និងការប្រកបរបរអាជីវកម្មឈើប្រណិត ជាដើម។

មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក (adhoc) ខេត្តស្ទឹងត្រែង លោក ហូ សំអុល អំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរខេត្ត អនុវត្តច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍ឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព ប្រសិនបើរកឃើញថា ជនជាតិវៀតណាម ទាំងនោះជាជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ ហើយសមត្ថកិច្ចត្រូវអនុវត្តច្បាប់ដោយបញ្ជូនជនជាតិវៀតណាម ទាំងនោះ ទៅប្រទេសវៀតណាម វិញ ទោះបីដឹងថា គេរស់នៅស្រុកខ្មែរយូរប៉ុណ្ណាក៏ដោយ៖ «យើងមិនរើសអើងទៅលើជាតិសាសន៍ តែបើគាត់ពួកគាត់មកនៅស្របច្បាប់ ក៏យើងទទួលដែរ ប៉ុន្តែបើអ្នកណាដែលនៅមិនស្របច្បាប់ ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការិយាល័យអន្តោប្រវេសន៍ យើងត្រូវចាប់បញ្ជូនទៅវិញ»។
ទាក់ទិនករណីនេះ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរកឃើញថា ពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងក្រុងស្ទឹងត្រែង កំពុងបរិភោគទឹកដែលចម្រោះចេញពីទន្លេជាបញ្ហាជះឥទ្ធិពលដល់សុខភាពពលរដ្ឋ ស្របពេលដែលការរស់នៅរបស់ជនជាតិវៀតណាម បានចោលកាកសំណល់រាវ និងរឹង ថែមទាំងបន្ទោបង់នៅទន្លេ។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលអង្គការទន្លេបី លោក មៀច មាន បារម្ភថា ការរស់នៅរបស់ជនជាតិវៀតណាម នៅលើទឹកតាមមាត់ទន្លេ បង្កផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់គុណភាពទឹក បរិស្ថានធម្មជាតិ និងសុខភាពពលរដ្ឋ៖ «ប៉ះពាល់ទៅដល់ផ្នែកបរិស្ថានធម្មជាតិ គឺគាត់អត់មានបង្គន់អនាម័យ ជុះនោមទឹកនៅហ្នឹងទាំងអស់ វាពិបាកមែនទែននៅក្នុងលក្ខណៈបែបហ្នឹង»។
មន្ត្រីផ្នែកដីធ្លីនៃសមាគមអាដហុក លោក ឡាត់ គី មានប្រសាសន៍ថា វិធានការក្នុងការបម្លាស់ទីលំនៅឋានដោយអាជ្ញាធរ គឺជាការទទួលខុសត្រូវរបស់អាជ្ញាធរខេត្ត ដោយឈរលើគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្ស មិនត្រូវរើសអើងជាតិសាសន៍នោះទេ៖ «ទាក់ទិនជាមួយនឹងយន្តការនៃការអនុវត្តហ្នឹង បើគោលដៅនៅក្នុងការកែលំអទៅលើប្រព័ន្ធបរិស្ថាន ឬប្រព័ន្ធទឹកស្អាតតាមដងទន្លេអី ជាការលើកទឹកចិត្តមួយដែលគិតគូរពិចារណាដែរ»។
ច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍មាត្រា៨ ចែងថា ជនបរទេសមិនមែនអន្តោប្រវេសន៍អាចស្នាក់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បាន ត្រូវមានការអនុញ្ញាតចូលជាមុនពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តាមរយៈទូត ឬកុងស៊ុលនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ឬតាមរយៈអាជ្ញាធរបទេសណាមួយ ដែលតំណាងឲ្យផលប្រយោជន៍នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នៅក្រៅប្រទេស។
ចំពោះទិន្នន័យជនអន្តោប្រវេសន៍វៀតណាម គណបក្សប្រឆាំងអះអាងថា មានចំនួនប្រមាណ ៥សែននាក់ ចំណែករដ្ឋាភិបាលវិញអះអាងដោយយោងតាមជំរឿនឆ្នាំ២០០២ ថា មានចំនួនតែជាង ១សែននាក់ប៉ុណ្ណោះ។
អភិបាលក្រុងស្ទឹងត្រែង ឲ្យដឹងថា ជនជាតិវៀតណាម រស់នៅតាមច្រាំងទន្លេបច្ចុប្បន្នក្នុងឃុំព្រះបាទ ក្រុងស្ទឹងត្រែង សព្វថ្ងៃ មានចំនួនជាង ៣០០គ្រួសារ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។