អ្នកធ្វើការទាក់ទងព្រៃឈើរិះគន់លោក ហ៊ុន សែន ដែលព្រមានរុះផ្ទះយកឈើពីមន្ត្រីបក្សប្រឆាំង
2019.01.16
អ្នកធ្វើការទាក់ទងព្រៃឈើលើកឡើងថា បទល្មើសព្រៃដែលបំផ្លាញព្រៃកម្ពុជាមិនមែនកើតឡើងដោយសារការកាប់ឈើយកធ្វើផ្ទះនោះទេ ប៉ុន្តែព្រៃឈើកម្ពុជាវិនាស ព្រោះឈ្មួញនាំយកទៅលក់នៅក្រៅប្រទេស និងការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយរបស់មន្ត្រីមានអំណាច និងឈ្មួញទុច្ចរិត។ ប្រតិកម្មនេះក្រោយពេលមេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ ព្រមានចុះរុះផ្ទះមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងយកឈើមករក្សាទុក ព្រោះអ្នកទាំងនោះរិះគន់លោកថា គ្មានសមត្ថភាពការពារព្រៃឈើ។
អ្នកធ្វើការងារទាក់ទងបរិស្ថានរិះគន់ថា លោក ហ៊ុន សែន គ្មានសមត្ថភាពទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើទើបបង្វែរស្ថានការណ៍ចោទប្រកាន់ថា មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងជាអ្នកបំផ្លាញ ព្រៃឈើទៅវិញ។ មន្ត្រីកម្មវិធីពង្រឹងសិទ្ធិអំណាចសហគមន៍មូលដ្ឋាននៃសមាគមអាដហុក (ADHOC) លោក ប៉ែន បុណ្ណារ៍ សង្កេតឃើញថា អ្នកដែលមានផ្ទះធំៗធ្វើពីឈើប្រណិតមិនមែន ជាមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងទេ ប៉ុន្តែគឺជាមន្ត្រីនៃរបបលោក ហ៊ុន សែន និងក្រុមឧកញ៉ារកស៊ីឈើ។ លោកបន្តថា បើការរុះផ្ទះយកពីមន្ត្រីបក្សប្រឆាំង ដែលជាការអនុវត្តច្បាប់របស់របបក្រុងភ្នំពេញនោះ គួរតែអនុវត្តឲ្យបានស្មើភាពគ្នា ដោយត្រូវរុះយកពីផ្ទះពីមន្ត្រីបក្សកាន់អំណាច និងឧកញ៉ាៗទាំងនោះផង៖ «ប្រសាសន៍ថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋយើងរិះគន់ការបាត់បង់ព្រៃឈើគឺជារឿងពិតសង្គមស៊ីវិលយើងក៏ប្រតិកម្មច្រើនហើយក្នុងរឿងហ្នឹង យើងចង់ឲ្យមានការអនុវត្តច្បាប់មិនថា គណបក្សប្រឆាំង មិនគណបក្សប្រឆាំង»។
កាលពីថ្ងៃទី១៤ មករា លោក ហ៊ុន សែន បង្ហាញការខឹងសម្បាទៅនឹងមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង ដែល រិះគន់លោករឿងអសមត្ថភាពក្នុងការបង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើ។ លោក ហ៊ុន សែន ថា ថ្ងៃណាមួយលោកនឹងទៅរុះផ្ទះយកឈើពីមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងទាំងនោះដោយទុកតែស៊ីម៉ងត៍។ លោកចោទប្រកាន់ថា ផ្ទះរបស់បក្សប្រឆាំងទាំងនោះ ធ្វើសុទ្ធតែពីឈើ ប្រណីតៗ ដូចជា៖ បេង ធ្នង់ នាងនួន ជាដើម៖ «ជេរឯងថាធ្វើឲ្យបាត់ព្រៃឈើក្នុងពេលដែលពួកវាធ្វើចម្ការ ជេរឯងថាធ្វើឲ្យបាត់ព្រៃ ឈើក្នុង ពេលដែលពួកគេផ្ទះវាជញ្ជាំងសុទ្ធតែឈើខាងក្នុងសុទ្ធតែឈើ អ៊ីចឹងទេឲ្យមុខសញ្ញាពួកប្រឆាំង ខ្ញុំដើរទៅរុះផ្ទះទាំងអស់រុះផ្ទះហើយយកឈើ មកពីអ្ហែងថាអញធ្វើបាត់ ឈើចុះឈើអ្ហែង ធ្វើផ្ទះហ្នឹងបានពីណា?»។
ស្ថាបនិកអង្គការមាតាធម្មជាតិ គឺលោក អាឡិកហាន់ដ្រូ ហ្គន់ហ្សាឡេស ដេវិតសិន (Alejandro Gonzalez Davidson) យល់ថា ការប្រើប្រាស់ព្រៃឈើសម្រាប់តម្រូវការ នៃសាងសង់ផ្ទះ វត្តអារាម ឬសាលារៀន មិនបានធ្វើឲ្យបាត់បង់ព្រៃឈើកម្ពុជាទេ ប៉ុន្តែលោកថា ព្រៃឈើដែលរងភាពវិនាសកម្មនោះគឺការនាំឈើយកទៅលក់ទៅក្រៅប្រទេស និងក្រុមអ្នកមានអំណាចនាំគ្នាប្រមូលឈើប្រណីតមកតុបតែងនៅផ្ទះហួសតម្រូវការ។ សកម្មជនបរិស្ថានបរទេសដែលស្រលាញ់ព្រៃឈើកម្ពុជារូបនេះ យល់ថា បើលោក ហ៊ុន សែន មានបំណងទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើមែននោះគឺត្រូវឲ្យមានអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិចូលរួម៖ «បើសិនគាត់ (លោក ហ៊ុន សែន) មានបំណងពិតប្រាកដគាត់មិន ចាំបាច់ទៅ គំរាមបក្សប្រឆាំងឬប្រជាជនមូលដ្ឋានគាត់គួរទទួលស្គាល់ជាសាធារណៈការការពារព្រៃឈើហួសពីសមត្ថភាពរដ្ឋាភិបាល»។
ទីភ្នាក់ងារស៊ើបអង្កេតបរិស្ថានហៅកាត់ថា EIA ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសអង់គ្លេស កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២១០៨ បានផ្សាយរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវថ្មីមួយ ដាក់ចំណងជើងថា ជនល្មើសមុខដដែលៗ។ របាយការណ៍នេះបង្ហាញឲ្យដឹងថា វៀតណាមនៅតែជាមេខ្លោងទិញឈើ ពីតំបន់ការពាររបស់ប្រទេសកម្ពុជា រួមមាន តំបន់ព្រៃអភិរក្សឧទ្យានជាតិវីរជ័យ ក្នុងខេត្តរតនគីរី និងខេត្តស្ទឹងត្រែង ទំនប់សេសានក្រោមពីរ ក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង និងដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំព្រិច ខេត្តមណ្ឌលគិរី កំពុងទទួលរងការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើទ្រង់ទ្រាយធំ ពីសំណាក់ក្រុមហ៊ុនសម្បទាន និងឈ្មួញវៀតណាម ដែលមានការបើកដៃពីអាជ្ញាធររបស់របបលោក ហ៊ុន សែន។
ចំណែក អង្គការ Global Witness អះអាងថា ក្រុមហ៊ុន ទ្រី ភាព និងបណ្ដាញរបស់ក្រុមហ៊ុននេះ កំពុងបង្កវិនាសកម្មព្រៃឈើនៅកម្ពុជា និងបំផ្លាញជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាសហគមន៍ជនជាតិដើម។ យ៉ាងណាក៏ដោយ Global Witness លើកឡើងថា សមត្ថកិច្ចនៃរបបក្រុងភ្នំពេញមិនត្រឹមតែមិនបញ្ឈប់សកម្មភាពរបស់ក្រុមហ៊ុន ទ្រី ភាព នោះទេ តែពួកគេបែរជាជួយការពារក្រុមហ៊ុន ទ្រី ភាព នេះទៅវិញ៕