កម្ពុជាស្នើបង្កើនវិភាគទានដល់ប្រទេសក្រីក្រដោះស្រាយបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
2014.09.26
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន លោក សាយ សំអាល់ (ឆ្វេង) និងអគ្គរដ្ឋទូតប្រធានសហគមន៍អឺរ៉ុប ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា លោក ហ្សង់ ហ្រ្វង់ស័រ កូតាំង (Jean francois CAUTAIN) ចូលរួមពិធីចុះហត្ថលេខាទទួលស្គាល់សហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិ ក្នុងដែនឧទ្យានជាតិវីរជ័យ នាក្រុងបានលុង ខេត្តរតនគិរី នៅថ្ងៃទី៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៤។
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ស្នើសុំឲ្យបណ្ដាប្រទេសមានឧស្សាហកម្មជឿនលឿន ផ្តល់វិភាគទានគាំទ្រហិរញ្ញវត្ថុចំនួន ១០០ពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ ដល់បណ្ដាប្រទេសក្រីក្រ ឬប្រទេសមានការអភិវឌ្ឍតិចតួច ដែលងាយរងគ្រោះដោយសារការបំផុលបរិស្ថាន សម្រាប់ចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
សំណើនេះ បានដាក់នៅពេលដែលតំណាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទៅចូលរួមប្រជុំកំពូលអង្គការសហប្រជាជាតិ ស្ដីពីអាកាសធាតុនៅទីក្រុងញីវយ៉ក (New York)។
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា អំពាវនាវឲ្យបណ្ដាប្រទេសជឿនលឿន ត្រូវប្ដេជ្ញាចិត្ត និងបង្កើនវិភាគទានហិរញ្ញវត្ថុទៅក្នុងមូលនិធិអាកាសធាតុបៃតង សម្រាប់កាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័ន និងការបន្ស៊ាំការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៅក្នុងប្រទេសក្រីក្រ ពិសេសបណ្ដាប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច។
ការអំពាវនាវរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលនេះ ធ្វើឡើងតាមរយៈរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន លោក សាយ សំអាល់ ដែលបានទៅជាតំណាងឲ្យរដ្ឋាភិបាល ចូលរួមក្នុងប្រជុំកំពូលរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្ដីពីអាកាសធាតុនៅទីក្រុងញីវយ៉ក សហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីថ្ងៃទី២៣ កញ្ញា។ លោក សាយ សំអាល់ ថ្លែងក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះថា ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុកំពុងតែប៉ះពាល់ និងជាបញ្ហាប្រឈមធំបំផុតមួយដែលមនុស្សជាតិលើពិភពលោកកំពុងជួបប្រទះ។
យោងតាមភស្តុតាងវិទ្យាសាស្ត្រ ចេញផ្សាយដោយក្រុមប្រឹក្សាអន្តររដ្ឋាភិបាល ស្ដីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុកាលពីពេលថ្មីៗនេះ បង្ហាញថា ផលប៉ះពាល់នានាបណ្ដាលមកពីអថេរអាកាសធាតុ និងការប្រែប្រួលកាន់តែមានភាពធ្ងន់ធ្ងរ និងញឹកញាប់ជាងមុន។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ រាជរដ្ឋាភិបាលបញ្ជាក់ថា ក្នុងឋានៈជាប្រទេសតូចមួយស្ថិតនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ កម្ពុជា បានរួមចំណែកបង្កឲ្យមានការប្រែប្រួលអាកាសធាតុតិចតួចបំផុត។ ប៉ុន្តែ កម្ពុជា ជាប្រទេសងាយរងគ្រោះបំផុតដោយសារសមត្ថភាពនៃការបន្ស៊ាំ និងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៅមានកម្រិត។
យ៉ាងណា លោក សាយ សំអាល់ បញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលមានជំនឿថា កម្ពុជា អាចបង្វែរវិបត្តិនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះ ឲ្យទៅជាឱកាសមួយសម្រាប់អភិវឌ្ឍបៃតងដែលបញ្ចេញកាបូនតិចប្រកបដោយភាពធន់ សមធម៌ ចីរភាព និងផ្អែកលើចំណេះដឹង។
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ស្នើសុំឲ្យបណ្ដាប្រទេសមានឧស្សាហកម្មជឿនលឿន ផ្តល់វិភាគទានគាំទ្រហិរញ្ញវត្ថុចំនួន ១០០ពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ ដល់បណ្ដាប្រទេសក្រីក្រ ឬប្រទេសមានការអភិវឌ្ឍតិចតួច សម្រាប់ចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក សៅ សុភាព បញ្ជាក់ថា កម្ពុជា ក៏ស្ថិតក្នុងប្រទេសដែលត្រូវទទួលបានវិភាគទានទាំងនោះមួយផ្នែកដែរ៖ «ប្រទេសដែលមានឧស្សាហកម្មជឿនលឿនហ្នឹងហើយដែលគាត់បំពុលបរិស្ថានច្រើន ឬក៏បញ្ចេញកាបូនរបស់គាត់ហ្នឹងមានបរិមាណច្រើនជាងប្រទេសដែលមានការអភិវឌ្ឍតិចតួច។ ដូច្នេះ កាតព្វកិច្ចរបស់គាត់ គឺត្រូវផ្តល់វិភាគទានឲ្យបានច្រើនក្នុងយុទ្ធនាការដោះស្រាយបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះ»។
ក្នុងអំឡុងប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ប្រទេសកម្ពុជា បានទទួលរងគ្រោះយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរពីគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិជាបន្តបន្ទាប់ និងកាន់តែខ្លាំងឡើងៗពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។ ជាក់ស្តែង ទឹកជំនន់នៅកម្ពុជា ក្នុងឆ្នាំ២០១៣ បង្កឲ្យខូចខាតគិតជាទឹកប្រាក់ជាង ៣៥០លានដុល្លារ ឬត្រូវជាប្រមាណ ១០ភាគរយ នៃថវិកាជាតិសរុបប្រចាំឆ្នាំ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍រាជរដ្ឋាភិបាល បង្ហាញថា ការខូចខាតទាំងមូលដែលបង្កដោយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុមកលើផលទុនក្នុងស្រុកសរុបប្រចាំឆ្នាំកម្ពុជា ត្រូវបានប៉ាន់ស្មានថាមានយ៉ាងហោច ៣,៥ភាគរយនៅឆ្នាំ២០៥០ ក្រោមសេណារីយ៉ូនៃកំណើនសីតុណ្ហភាព ២អង្សាសេ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក សៅ សុភាព បញ្ជាក់ថា ក្រសួងបរិស្ថាន មានទិសដៅសម្រាប់ការបន្ស៊ាំនឹងផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមាន នៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងត្រូវកសាងសមត្ថភាពអ្នកពាក់ព័ន្ធ ឬអ្នកដែលរងផលប៉ះពាល់ អាចមានលទ្ធភាពឆ្លើយតបចំពោះការប្រែប្រួលអាកាសធាតុបាន៖ «បញ្ហាផ្សេងទៀតក៏យើងត្រូវតែចូលរួមជាមួយសហគមន៍អន្តរជាតិដែរ ពាក់ព័ន្ធនឹងការកាត់បន្ថយបញ្ហាបំពុលបរិស្ថាន ក៏ដូចជាធ្វើការបញ្ចេញកាបូន ឬក៏ឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ឲ្យបាននៅទាប។ មិនមែនមានន័យថា យើងជាប្រទេសមានការអភិវឌ្ឍតិចតួច គេចពីកាតព្វកិច្ចនេះទេ ព្រោះនេះជាបញ្ហាបរិស្ថានជាសកល»។
កម្ពុជា មានយន្តការមួយសម្រាប់គ្រប់គ្រងថវិកា ឬជំនួយផ្សេងៗដែលដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ បានផ្តល់ជូនមកកម្ពុជា ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
របាយការណ៍ហិរញ្ញប្បទាន ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៅកម្ពុជា ចេញផ្សាយកាលពីដើមខែកុម្ភៈ បង្ហាញថា ពីឆ្នាំ២០០៣ រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន ប្រទេសកម្ពុជា បានទទួលហិរញ្ញប្បទានសរុបចំនួន ៦៥៥,៦លានដុល្លារ ដែលក្នុងនោះ ៦៤% នៃទឹកប្រាក់នេះ គឺជាជំនួយឥតសំណង និង ៣៦% ទៀត គឺជាកម្ចីសម្បទាន។
ក្នុងចំណោមទឹកប្រាក់ដែលប្រទេសកម្ពុជា ប្រមូលបាន មានទឹកប្រាក់ចំនួន ៣៣៨,៨លានដុល្លារ ត្រូវបានប្រើប្រាស់រួចហើយ និងទឹកប្រាក់ចំនួន ៣១៦,៨លានដុល្លារទៀត នឹងត្រូវប្រើប្រាស់សម្រាប់រយៈពេលប្រាំពីរឆ្នាំបន្ទាប់ទៀត គឺចាប់ពីឆ្នាំ២០១៤ រហូតដល់ឆ្នាំ២០២០ ក្នុងកិច្ចការពារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
នាយកប្រតិបត្តិនៃវេទិកាអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្ដីពីកម្ពុជា លោក តឹក វណ្ណារ៉ា មានប្រសាសន៍ថា ពលរដ្ឋកម្ពុជា ពិសេសពលរដ្ឋក្រីក្រ និងងាយរងគ្រោះ ពិតជាត្រូវការចាំបាច់នូវថវិកា បច្ចេកវិទ្យា សមត្ថភាព និងការគាំទ្រពីប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ ដើម្បីធន់ទ្រាំទៅនឹងអាកាសធាតុដែលកំពុងតែប្រែប្រួលពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ៖ «ជាការសមស្របណាស់ដែលប្រទេសឧស្សាហកម្ម និងប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ គួរចែករំលែកថវិកាពីការចំណេញលើការអភិវឌ្ឍ ក្នុងចំណែកសមស្របមួយ ដល់ប្រទេសដែលស្ថិតក្នុងភាពក្រីក្រ ហើយគាត់អត់មានលទ្ធភាពបន្ស៊ាំនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ ពិសេសទាក់ទងបញ្ហាមួយទៀត គឺការផ្ទេរបច្ចេកវិទ្យា គួរតែធ្វើឡើងឲ្យមានលក្ខណៈសមស្របទាក់ទងនឹងយន្តការ ក្នុងការកាត់បន្ថយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ក៏ដូចជាផ្តល់បទពិសោធន៍សំខាន់ៗពីការបន្ស៊ាំអាកាសធាតុហ្នឹង ដល់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ និងប្រទេសក្រីក្រ»។
អ្នកជំនាញផ្នែកបរិស្ថានបញ្ជាក់ថា ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុបណ្ដាលមកពីកត្តាពីរយ៉ាង។ ទី១ គឺការប្រើប្រាស់ប្រេងឥន្ធនៈច្រើនពេក។ ឧទាហរណ៍ ការប្រើប្រាស់ប្រេងឥន្ធនៈសម្រាប់វិស័យដឹកជញ្ជូន ប្រើប្រាស់នៅក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្ម ជាដើម។ ទី២ ការប្រើប្រាស់ដីធ្លីមិនត្រឹមត្រូវ ដូចជាការកាប់ឆ្ការព្រៃរានយកដីធ្វើកសិកម្ម។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលធ្វើការងារទាក់ទងនឹងព្រៃឈើ រួមទាំងប្រជាពលរដ្ឋសហគមន៍ខ្លះ បានបន្ទោសចំពោះការកាប់ព្រៃឈើយ៉ាងក្រាស់ក្រែល ដែលធ្វើឲ្យមានការប្រែប្រួលអាកាសធាតុធ្ងន់ធ្ងរ តាមរយៈការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទៅឲ្យក្រុមហ៊ុន សម្រាប់វិនិយោគជាដំណាំកសិឧស្សាហកម្ម។
តាមរបាយការណ៍របស់អង្គការកិច្ចការពិសេសសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា រកឃើញថា បច្ចុប្បន្ន គម្របព្រៃឈើទាំងមូលនៅសល់ប្រមាណ ២៨ភាគរយ នៃផ្ទៃព្រៃឈើសរុបដែលមានចំនួន ១០លានហិកតារ។ ព្រៃឈើដែលបានប្រើប្រាស់អស់មកដល់ឆ្នាំ២០១៣ មានចំនួនជាង ៧លានហិកតារ (៧.១១៤.០៩០ហិកតារ) ឬគិតជាភាគរយ ព្រៃឈើបាត់បង់អស់ ៧១ភាគរយ បើប្រៀបធៀបនឹងគម្របព្រៃឈើសរុបនៅចន្លោះឆ្នាំ១៩៧៣ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៩២៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ការប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី នៅតាមតំបន់មួយចំនួននៅស្រុកសុរិន្ទ