ពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចព្នងស្នើសុំក្រសួងបរិស្ថាន និងអ្នកពាក់ព័ន្ធជួយទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើនៅដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា ខេត្តមណ្ឌលគិរី
2019.03.26
២៦-មេសា-២០១៤៖ សកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើក្នុងភូមិពូគង់ ឃុំស្រែព្រះ ស្រុកកែវសីមា ដែលត្រូវក្រុមហ៊ុនកាប់ទន្ទ្រានលើដីសហគមន៍របស់ជនជាតិដើមភាគតិចព្នង ខេត្តមណ្ឌលគិរី។
ពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចព្នង ដែលជាសកម្មជនការពារបរិស្ថាននៅដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមាស្នើសុំទៅក្រសួងបរិស្ថាន និងអ្នកពាក់ព័ន្ធជួយទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើនៅដែនជម្រកសត្វព្រៃមួយនេះ។ ចំណែកអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានទទួលស្គាល់ថា បទល្មើសព្រៃឈើពិតជាកើតមានក្នុងតំបន់នេះ ប៉ុន្តែថា ឥឡូវនេះមានការថយចុះខ្លះហើយ ក្រោយការចុះបង្ក្រាប។
សកម្មជនការពារបរិស្ថាននៅដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមាស្នើសុំបែបនេះ ខណៈបទល្មើសព្រៃឈើ នៅក្នុងតំបន់នេះបន្តកើនឡើងខ្លាំង។ ប៉ុន្តែប្រជាសហគមន៍គ្មានកម្លាំងល្បាតគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បី ទប់ស្កាត់ជនប្រព្រឹត្ត។ ពួកគេព្រួយបារម្ភថា បទល្មើសព្រៃឈើ ក្រៅពីធ្វើឲ្យបាត់បង់ព្រៃឈើ ក៏នឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការរស់នៅរបស់សត្វព្រៃក្នុងតំបន់អេកូទេសចរណ៍នេះដែរ ជាពិសេសធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ឥណទានកាបូនដែលគម្រោងនេះកំពុងផ្ដល់ប្រយោជន៍ដល់ពលរដ្ឋ ព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃ។
ជនជាតិដើមភាគតិចព្នងលោក តែប ភើត ឱ្យអាស៊ីសេរីដឹងថ្ងៃទី២៥ ខែមីនាថា ពេលនេះ ប្រជាសហគមន៍មានការព្រួយបារម្ភជាខ្លាំងដោយសារមានជនល្មើសលួចចូលកាប់ព្រៃក្នុង តំបន់ទឹកជ្រោះលែងអោង លែងខិន ស្ថិតនៅក្នុងភូមិសាស្ត្រ ភូមិគូយ៉ាន ឃុំសែនមនោរម្យ ស្រុកអូរាំង។ លោកបន្តថា ទឹកជ្រោះនេះ ជាតំបន់អេកូទេសចរណ៍ ហើយពលរដ្ឋអាចរកចំណូលបានពីភ្ញៀវទេសចរទៅកម្សាន្តនៅទីនោះ ដូច្នេះបើព្រៃឈើនៅទីនោះរងការកាប់បំផ្លាញតទៅទៀត នឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការរស់នៅរបស់ពួកគេ៖ «ទឹកជ្រោះលែងអោង លែងខិនហ្នឹងណា សុំឲ្យប្រជាពលរដ្ឋយើងជួយការពារ គេចាប់យើងមិនដឹងថា គេកាប់ហ្នឹង យើងអត់ដឹងថា ដើម្បីបំណងយ៉ាងណានោះទេ ពេលយើងមិនបានទៅពីរបីថ្ងៃ គេកាប់ឈើដួលអស់»។
ប្រជាសហគមន៍នៅដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមាឱ្យដឹងទៀតថា បទល្មើសព្រៃឈើនៅតំបន់លោករស់នៅកើតឡើងភាគច្រើនដោយសារពលរដ្ឋមកពីតំបន់ក្រៅផ្សេងៗចូលកាប់ទន្ទ្រាន ព្រៃការពារយកធ្វើចម្ការ។ ពួកគេថា ករណីខ្លះ គឺជារបស់ពួកឈ្មួញដោយជួលពលរដ្ឋឲ្យកាប់ឈើប្រណិត ដើម្បីដឹកចេញពីតំបន់នេះដែរ។
ជនជាតិដើមភាគតិចព្នងម្នាក់ទៀត លោក ប៉ាត់ ឃ្វើត ប្រាប់ឱ្យដឹងដែរថា ប្រជាសហគមន៍ និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបាននាំគ្នាចុះល្បាតការពារព្រៃដែរ ប៉ុន្តែមិនអាចទប់ស្កាត់បាន ព្រោះកម្លាំងចុះល្បាតមានតិច និងមិនអាចចូលដល់ព្រៃជ្រៅៗ។ ប៉ុន្តែ អ្នកកាប់ឈើមានគ្នាច្រើន និងមានឈ្មួញមានលុយនៅពីក្រោយ។ សកម្មជនការពារបរិស្ថានរូបនេះ ស្នើសុំទៅអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសក្រសួងបរិស្ថានបន្ថែមកម្លាំងចុះមកជួយទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើ ក្នុងតំបន់ការពារមួយនេះ៖ «គេកាប់អស់ហើយ។ គេកាប់បណ្ដើរៗ ហើយ។ ទីមួយ សហគមន៍ទន់ខ្សោយ។ ទីពីរ ថវិកាយើងអត់ដែរ សំណូមពរចង់ឲ្យក្រុមការងារយើងជួយ»។
ដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា ជាតំបន់ការពារមួយក្នុងចំណោមដែនជម្រកការពារចំនួន៤ ទៀត នៅខេត្តមណ្ឌលគិរី ដែលជាដែនជម្រកសត្វព្រៃទទួលរងការកាប់ឈើមានតម្លៃជាប្រព័ន្ធ។ ពលរដ្ឋ និងអ្នកជំនាញព្រួយបារម្ភថា បទល្មើសព្រៃក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃមួយនេះនឹងបង្កផលប៉ះពាល់ដល់គម្រោងឥណទានកាបូន (Carbon)។
អ្នកជំនាញគម្រោង រេដបូក (Redd+) នៃអង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃនៅកម្ពុជា (WCS) លោក យាង ដូណាល់ ប្រាប់ថា ព្រៃឈើជាប្រភពសំខាន់ចម្បងដែលធ្វើឱ្យមានកាបូន នៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត ភក្ត្រា ទទួលស្គាល់ថា បទល្មើសព្រៃឈើពិតជាកើតមានក្នុងតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមានេះមែន ប៉ុន្តែលោកអះអាងថា ក្រោយមានការចុះ បង្ក្រាបនាពេលកន្លងមកចំនួនបទល្មើសនេះមានការថយចុះ។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានរូប នេះ លើកទឹកចិត្តឲ្យពលរដ្ឋដែលទទួលបានព័ត៌មានពីការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើក្នុងតំបន់នេះ ត្រូវមានរាយការណ៍មកមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន និងស្នើសុំឲ្យពលរដ្ឋចូលរួមការពារព្រៃឈើទាំងអស់គ្នា៖ «អ៊ីចឹងសូមចូលរួមផ្ដល់ព័ត៌មានទៅឲ្យមន្ត្រីនៅក្នុងសហគមន៍ ឬមួយមន្ត្រីបរិស្ថាន មន្ត្រីឧទ្យានុរក្សដែលនៅទីនោះតែម្តងធ្វើការងារផ្ទាល់ជាមួយពួកគាត់តែម្ដង ដើម្បីរួមគ្នាក្នុងការបង្ក្រាប»។
ក្រៅតែពីលោក ហ៊ុន សែន ដែលប្រកាសសន្យាខ្យល់ម្ដងហើយម្ដងទៀតថា នឹងកម្ចាត់បទល្មើសព្រៃឈើឲ្យបាន ថ្មីៗ នេះ មេបញ្ជាការប៉េអិម លោក សៅ សុខា ក៏បានប្រកាស បង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើដែរ ដោយលោកថែមទាំងព្រមានចាត់វិធានការលើអភិបាល ខេត្តណាដែលបណ្ដោយឲ្យមានបទល្មើសព្រៃឈើនៅក្នុងអាណាចក្រខេត្តរបស់ខ្លួនទៀតផង។ ប៉ុន្តែប្រហែលជាមិនត្រឹមតែជនល្មើសទេ ដែលស៊ាំត្រចៀកនឹងការសន្យាខ្យល់នេះ សូម្បីតែប្រជាពលរដ្ឋក៏ស៊ាំត្រចៀក និងលែងជឿដែរ ពីព្រោះរហូតមកដល់ពេលនេះ បទល្មើសព្រៃឈើនៅតែបន្តកើតមានគ្រប់ទីកន្លែង។
ដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមាមានផ្ទៃដីជិត ៣០ម៉ឺនហិកតារគ្របដណ្ដប់ក្នុងឃុំចំនួន៤ នៃស្រុក កែវសីមា ខេត្តមណ្ឌលគិរី។ ដែនជម្រកនេះសម្បូរដោយប្រភេទព្រៃផ្សេងៗ រួមមាន ព្រៃស្រោង ពាក់កណ្ដាលស្រោង ព្រៃរបោះ និងតំបន់វាលស្មៅ។ លក្ខណៈពិសេសនៃដែនជម្រកនេះ គឺមានរុក្ខជាតិជាង៦០ប្រភេទស្ថិតក្នុងបញ្ជីក្រហមរបស់អង្គការ IUCN ដែលជារុក្ខជាតិរងការគំរាមកំហែងឈានទៅរកការផុតពូជ និងជាកន្លែងសម្រាប់ការអភិរក្សសត្វជាច្រើនប្រភេទផ្សេងទៀត។
កាលពីឆ្នាំ២០១៦ កន្លងទៅ ក្រុមហ៊ុន ឌីសនី (Disney) របស់សហរដ្ឋអាមេរិកសម្រេចចុះហត្ថលេខាទិញកាបូន រេដបូក (Carbon Redd+) នៅដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា ក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី ដែលគិតជាទឹកប្រាក់ចំនួន ២.៦លានដុល្លារសម្រាប់រយៈពេលពីរឆ្នាំ គឺនៅឆ្នាំ២០១៧ និងឆ្នាំ២០១៩៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ការប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី នៅតាមតំបន់មួយចំនួននៅស្រុកសុរិន្ទ
