សហគមន៍នៅក្រចេះបារម្ភរឿងជនជាតិវៀតណាមប្រព្រឹត្តបទល្មើសនេសាទនៅរដូវបិទនេសាទ
2017.08.30
ពលរដ្ឋនេសាទត្រីនៅតាមដងទន្លេនៅខែត្រក្រចេះ កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៧។
Photo: RFA
សហគមន៍រស់នៅឃុំសំបុក ស្រុកចិត្របុរី ខែត្រក្រចេះ បារម្ភបទល្មើសនេសាទ កើតមាននៅរដូវបិទនេសាទ។ សហគមន៍ថា ជនជាតិវៀតណាម បានប្រើឧបករណ៍ឆក់ទំនើបទាំងយប់ថ្ងៃនៅតំបន់ត្រីពងកូន ពុំឃើញអាជ្ញាធរណាចេញមុខទប់ស្កាត់ទេ បើទោះបីជាសហគមន៍បានរាយការណ៍ទៅមន្ត្រីជំនាញក្ដី។
សហគមន៍ព្រែកកាំពីរ នៅថ្ងៃទី២៩ ខែសីហា អំពាវនាវជាថ្មីទៀតឲ្យក្រសួងកសិកម្ម និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធស៊ើបអង្កេតពីមនុស្សមួយក្រុមនៅមូលដ្ឋាន ដែលភាគច្រើនជាជនជាតិវៀតណាម តែងធ្វើសកម្មភាពឆក់ត្រីនៅតំបន់ត្រីពងកូន និងអន្លង់អភិរក្សផ្សោត អាចប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់សំបុកត្រីមេពូជ និងបង្កភាពភ័យខ្លាចដល់ការចិញ្ចឹមជីវិតរបស់សត្វផ្សោត។
សហគមន៍រស់នៅឃុំសំបុក លោក ឈ្នៀង លន ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី២៩ ខែសីហា ថា មនុស្សមួយក្រុមមានលំនៅក្នុងមូលដ្ឋានដែលភាគច្រើនជាជនជាតិវៀតណាម បានចាប់យករបរនេសាទខុសច្បាប់ចិញ្ចឹមជីវិត បានលួចនេសាទនៅរដូវបិទនេសាទ ដោយមិនខ្លាចរអាសមត្ថកិច្ចនោះទេ រីឯកិច្ចសហការបង្ក្រាបរបស់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធហាក់នៅខ្សោយនៅឡើយ។ លោកបារម្ភថា បទល្មើសឆក់ត្រជាក់ដែលជនល្មើសប្រើក្នុងបំណងចាប់ត្រី ក៏ប៉ុន្តែតំបន់ទាំងនោះ គឺជាតំបន់ឆ្លងកាត់យ៉ាងសំខាន់របស់សត្វផ្សោត អាចប៉ះពាល់ដល់ការចិញ្ចឹមជីវិតផ្សោត។
លោកកត់សម្គាល់ថា ក្រុមជនល្មើសមុខដដែលៗ ដែលអ្នកភូមិស្គាល់ជាសាធារណៈនៅមូលដ្ឋាន បើសិនជាសមត្ថកិច្ចជំនាញមានឆន្ទៈស្វែងរកអនុវត្តច្បាប់ និងអប់រំឲ្យបញ្ឈប់គ្មានអ្វីពិបាកទេ៖ «វាមានជនជាតិវៀតណាម នៅមាត់កាំពីរ ពួកហ្នឹងក៏ខ្លាំងដែរ ដើរឆក់ត្រីពេញហ្នឹង នៅឃុំវឌ្ឍនៈ មួយ នៅឃុំសំបុក ដូចមិនឃើញមានអ្នកទប់ស្កាត់សោះ អត់មានសោះតែម្ដង បើថានៅតែអ៊ីចឹង ពីរឆ្នាំ និងបីឆ្នាំទៀត ចង់អស់ផ្សោត»។
តំបន់អភិរក្សផ្សោត ជីវចម្រុះ និងត្រីមេពូជព្រែកកាំពីរ ឋិតនៅដងទន្លេមេគង្គនៃស្រុកសំបូរ ខែត្រក្រចេះ ត្រូវបានប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកំណត់ជាតំបន់អភិរក្ស និងបែងចែកជាតំបន់ស្នូល កាលពីឆ្នាំ២០១២។ តំបន់នោះសំបូរ ដោយជម្រកត្រីពងកូន និងការចិញ្ចឹមជីវិតរបស់ត្រីផ្សោត ដែលមានក្រសួងកសិកម្ម និងមន្ត្រីរដ្ឋបាលជលផលជាស្ថាប័នស្នូល មានតួនាទីធានាកិច្ចគាំពារបរិស្ថាន និងទប់ស្កាត់បទល្មើសគ្រប់ប្រភេទ។ ក្រៅពីនេះ ក៏មានឆ្មាំអភិរក្សរបស់រដ្ឋបាលជលផលប្រចាំការនៅទីនោះ ដែលមានការគាំទ្រថវិកាអភិរក្សមួយចំនួនពីអង្គការសង្គមស៊ីវិល។
ប្រធានឆ្មាំទន្លេ និងជាអនុប្រធានរដ្ឋបាលជលផលខែត្រក្រចេះ លោក ម៉ុក ពន្លក ទទួលស្គាល់ថា បទល្មើសនេសាទនៅតំបន់អភិរក្សនៅតែកើតមាន ក៏ប៉ុន្តែឆ្មាំអភិរក្សរបស់រដ្ឋបាលជលផល តែងតែចុះបង្ក្រាបជាហូរហែ និងចាប់ជនល្មើសបញ្ជូនទៅតុលាការច្រើនករណី។ លោកថា ជនសង្ស័យហាក់មានបណ្ដាញដឹងមុន ខណៈដែលមានក្រុមល្បាតចុះទៅបង្ក្រាប ជនសង្ស័យតែងរត់គេចខ្លួនបាត់។ បញ្ហានេះលោកអំពាវនាវពលរដ្ឋ អាជ្ញាធរដែនដី នគរបាល និងសហគមន៍នេសាទត្រូវរួមគ្នាផ្ដល់ដំណឹងមកមន្ត្រីជំនាញ ពីបទល្មើសនេសាទនៅមូលដ្ឋាន ដើម្បីរួមគ្នាអភិរក្សត្រី និងផ្សោតនៅទន្លេមេគង្គឲ្យគង់វង្ស៖ «វេទិកាសាធារណៈ ក៏ដូចជាពេលប្រជុំបណ្ដាញសហគមន៍ និងប្រជាពលរដ្ឋ តែសំណូមពរមានការចូលរួមពីប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសគឺសហគមន៍នេសាទដើម្បីផ្ដល់ព័ត៌មាននៅពេលដែលពួកគាត់ពិនិត្យជាក់ស្ដែងឃើញសកម្មភាពល្មើសដូចជា មានការដាក់មងក្នុងអន្លង់អភិរក្ស ឬមានការលួចឆក់ត្រី»។
មេឃុំសំបុក មកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលទើបតែងតាំងថ្មី លោក ទុយ សុវណ្ណា ឲ្យដឹងថា អាជ្ញាធរឃុំពុំមានកញ្ចប់ថវិកាមូលនិធិឃុំសម្រាប់ទ្រទ្រង់ដំណើរការអភិរក្សផ្សោត និងត្រីមេពូជនៅនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែក្រុមអាជ្ញាធរឃុំ មានផែនការបណ្ដុះបណ្ដាលសហគមន៍ឲ្យយល់ដឹងពីច្បាប់ជលផល ដោយសហការជាមួយមន្ត្រីជំនាញ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល។ លោកថា កាលពីពេលថ្មីៗនេះ អាជ្ញាធរឃុំកំពុងសហការជាមួយមន្ត្រីជំនាញចុះស្រង់ស្ថិតិពលរដ្ឋណាដែលពាក់ព័ន្ធនេសាទខុសច្បាប់មកធ្វើកិច្ចសន្យាបញ្ឈប់ នឹងឈានដាក់ទណ្ឌកម្មច្បាប់ប្រសិនមិនរាងចាល៖ «ពលរដ្ឋឲ្យដំណឹងមក យើងហៅពួកប្រព្រឹត្តបទល្មើសប្រហែល ១០នាក់ហៅមកធ្វើកិច្ចសន្យា»។
រដូវបិទនេសាទចាប់ផ្ដើមពីខែមិថុនា ដល់ខែកញ្ញា។ ក្នុងចន្លោះពេលនេះ គេមិនអនុញ្ញាតឱ្យពលរដ្ឋនេសាទនៅតំបន់ស្នូល ឬតំបន់អភិរក្សផ្សោត ជីវចម្រុះ និងត្រីមេពូជនោះទេ តែគេអនុញ្ញាតឲ្យពលរដ្ឋប្រើឧបករណ៍នេសាទលក្ខណៈគ្រួសារដូចជា មង មិនលើសពី ២០០ម៉ែត្រ សន្ទូច លប ដាក់ឡុកជាដើម ដែលមិនឋិតក្នុងតំបន់អភិរក្សជីវចម្រុះ ឬហៅថា តំបន់ស្នូល៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញមិនអនុញ្ញាតឱ្យបក្សកម្លាំងជាតិធ្វើបាតុកម្ម នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ