សង្គមស៊ីវិលបារម្ភពីការបាត់បង់ព្រៃឈើធម្មជាតិលើកោះរ៉ុង
2017.02.10
អ្នកឃ្លាំមើលការអភិវឌ្ឍសង្គម និងភ្ញៀវទេសចរ បារម្ភខ្លាចព្រៃឈើធម្មជាតិនៅលើសង្កាត់កោះរ៉ុង ត្រូវបាត់បង់ក្នុងពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ ព្រោះព្រៃទាំងនោះកំពុងរងការកាប់រានយកដីធ្វើកម្មសិទ្ធិពីសំណាក់ឈ្មួញ និងមន្ត្រីមានអំណាចមានវិសាលភាពធ្ងន់ធ្ងរ។
អាជ្ញាធរខេត្តព្រះសីហនុ អះអាងថា ការកាប់រានដីព្រៃទាំងនេះ ប្រជាពលរដ្ឋបានកាប់រានតែនៅលើចំណែកក្បាលដីដែលមន្ត្រីជំនាញក្រសួងដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ចុះវាស់កំណត់ព្រំជូនពលរដ្ឋនៅតាមគ្រួសារនីមួយៗតែប៉ុណ្ណោះ។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលបានរិះគន់មន្ត្រីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ពិសេសរដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ ដែលទុកបណ្ដោយឲ្យមានសកម្មភាពប្រើម៉ាស៊ីនត្រង់ស៊ីន័រ ឬរណាយន្ត កាប់ផ្ដួលរំលំដើមឈើធំៗ នៅតាមតំបន់ខ្លះនៃសង្កាត់កោះរ៉ុង មានវិសាលភាពធ្ងន់ធ្ងរ។ ពួកគេព្រួយបារម្ភខ្លាចព្រៃឈើធម្មជាតិដែលដុះជុំជិត និងមានដើមធំៗ នៅលើកោះរ៉ុង ត្រូវបំផ្លាញក្នុងពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ ព្រោះរដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ ពិសេសមន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើ និងមន្ត្រីមន្ទីរបរិស្ថានជាដើម ហាក់មិនរវល់អើពើ ឬគ្មានវិធានការទប់ស្កាត់ឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពទេ។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល និងភ្ញៀវទេសចរមួយចំនួនបង្ហាញទស្សនៈប្រហាក់ប្រហែលគ្នាថា ការប្រើរណាយន្ត ឬម៉ាស៊ីនត្រង់ស៊ីន័រ ដើម្បីផ្ដួលរំលំដើមឈើធំៗ នៅតាមតំបន់ខ្លះនៅលើកោះរ៉ុង មានទីតាំងនៅជាប់ច្រមុះចៅសង្កាត់កោះរ៉ុង លោក អ៊ួង និត និងមន្ត្រីមន្ទីរពាក់ព័ន្ធប្រចាំការនៅលើសង្កាត់កោះរ៉ុង ក្នុងប៉ុន្មានខែមកនេះ ទំនងជាអាចមានការឃុបឃិតជាលក្ខណៈប្រព័ន្ធរវាងអ្នកនៅពីក្រោយសកម្មភាពកាប់រានដីព្រៃ ឬឈ្មួញ ជាមួយមន្ត្រីជំនាញនៅតាមស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធមួយចំនួន និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានសង្កាត់កោះរ៉ុង ជាថ្នូរចែកផលប្រយោជន៍ឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក។
អ្នកសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក (Adhoc) ប្រចាំខេត្តព្រះសីហនុ អ្នកស្រី ជៀប សុធារី ដែលបានចុះទៅពិនិត្យផ្ទាល់នៅលើកោះរ៉ុង ហើយទទួលបានព័ត៌មានជុំវិញសកម្មភាពកាប់រានដីព្រៃធម្មជាតិនៅលើកោះរ៉ុង ពីសំណាក់ឈ្មួញ និងមន្ត្រីមានអំណាចមួយចំនួនបានអះអាងថា ឈ្មួញ ឬបុគ្គលមានបុណ្យសក្ដិធំៗខ្លះ ក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល បានជួលកម្មករឲ្យចូលទៅកាប់រានដីព្រៃមានដើមធំៗនៅតាមតំបន់ខ្លះនៃសង្កាត់កោះរ៉ុង មានភូមិដើមស្វាយ និងភូមិសុខសាន្ត ជាដើម។ អ្នកឃ្លាំមើលសង្គមរូបនេះ ទទូចដល់ថ្នាក់ដឹកនាំនៅតាមក្រសួងពាក់ព័ន្ធថ្នាក់ជាតិ ពិសេសលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជួយចេញបទបញ្ជាក្ដៅ ទប់ស្កាត់សកម្មភាពកាប់រានដីព្រៃធម្មជាតិ មានដើមឈើធំៗ នៅលើកោះរ៉ុង ឲ្យបានទាន់ពេល ព្រោះសព្វថ្ងៃនេះរដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ គ្មានលទ្ធភាពទប់ស្កាត់ទេ។
អ្នកឃ្លាំមើលសង្គមរូបនេះរិះគន់ថា កន្លងមករដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ ពិសេសមន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើ តែងបានដាក់ពាក្យប្ដឹងពលរដ្ឋក្រីក្រ ដែលចូលទៅកាប់រានដីព្រៃដើម្បីធ្វើជម្រក និងរានដីកសិកម្មលើដីព្រៃសាធារណៈតិចតួចទៅកាន់តុលាការ ហើយត្រូវបានតុលាការផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារមួយចំនួន។ ប៉ុន្តែសម្រាប់មន្ត្រីមានអំណាច និងឈ្មួញមានទ្រព្យ ដែលបានជួលកម្មករឲ្យចូលទៅកាប់រានដីគម្របព្រៃឈើឆ្នាំ២០០២ និងដីព្រៃធម្មជាតិ មានដើមឈើធំៗ នៅលើកោះរ៉ុង ជាដើម មិនត្រូវបានរដ្ឋបាលព្រៃឈើខេត្តព្រះសីហនុ ចេញមុខទប់ស្កាត់ ឬប្ដឹងអ្នកប្រព្រឹត្តិល្មើសទៅកាន់តុលាការនោះទេ។
អ្នកស្រី សុធារី ទទូចដល់រដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ ពិសេសមន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើខេត្តព្រះសីហនុ គួរពិចារណារាល់ទង្វើ និងសកម្មភាពរបស់ខ្លួនដែលបានអនុវត្តច្បាប់កន្លងទៅនេះ ថាតើបានអនុវត្តស្មើភាពគ្នារវាងមន្ត្រីមានអំណាច ឈ្មួញមានទ្រព្យ និងពលរដ្ឋក្រីក្រដែរ ឬយ៉ាងណា៖ «ច្បាប់អនុវត្តបានតែចំពោះមួយចំនួន ហើយមនុស្សមួយចំនួនទៀតបានយកច្បាប់មកទ្រាប់គូថអង្គុយ អ៊ីចឹងការកំណត់ដីឧទ្យានជាតិនេះ ក៏វាគ្មានប្រសិទ្ធភាពអ្វីដែរ ហើយជាក់ស្ដែង គឺត្រូវបំផ្លាញអស់គ្មានសល់»។
កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧ កម្លាំងនគរបាល មន្ត្រីមន្ទីរបរិស្ថាន តំណាងក្រុមហ៊ុន រ៉ូយ៉ាល់ ហ្គ្រុប (Royal Group) និងមន្ត្រីជំនាញស្ថាប័នមួយចំនួនទៀត បានដើរល្បាតនៅតាមតំបន់ខ្លះនៃសង្កាត់កោះរ៉ុង ហើយចាប់បានម៉ាស៊ីនត្រង់ស៊ីន័រ ឬរណាយន្តចំនួន ១១គ្រឿង ដែលត្រូវឈ្មួញជួលកម្មករឲ្យចូលទៅកាប់រំលំដើមឈើនៅលើសង្កាត់កោះរ៉ុង ដើម្បីរានយកដីធ្វើកម្មសិទ្ធិ។
តំណាងឲ្យក្រុមហ៊ុន រ៉ូយ៉ាល់ ហ្គ្រុប ដែលទទួលបានដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចពីរាជរដ្ឋាភិបាលដើម្បីអភិវឌ្ឍវិស័យទេសចរណ៍ និងបានវិនិយោគសង់សណ្ឋាគារប្រណិតលំដាប់ផ្កាយ៥ នៅលើកោះរ៉ុង ជាដើម ក៏ព្រួយបារម្ភខ្លាចបាត់បង់ព្រៃធម្មជាតិ ហើយបារម្ភខ្លាចទៅថ្ងៃអនាគត ភ្ញៀវទេសចរ ពិសេសភ្ញៀវអន្តរជាតិ លែងចាប់អារម្មណ៍ និងឈប់ចូលមកកម្សាន្តនៅលើកោះរ៉ុង តទៅទៀត។
តំណាងក្រុមហ៊ុន រ៉ូយ៉ាល់ ហ្គ្រុប លោក ឈុន ប៊ុនថា ដែលឃើញវិនាសកម្មនៃការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅលើកោះរ៉ុង មានវិសាលភាពធំធេង បានស្នើដល់អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ និងមន្ត្រីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ជួយទប់ស្កាត់សកម្មភាពកាប់រានដីព្រៃឈើធម្មជាតិ នៅលើសង្កាត់កោះរ៉ុង ឲ្យបានទាន់ពេល បើមិនដូច្នេះទេ ព្រៃឈើនៅសេសសល់នៅលើកោះរ៉ុង នឹងត្រូវបំផ្លាញអស់គ្មានសល់ក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លី៖ «ឥឡូវខ្ញុំកំពុងស្នើកម្លាំងជំនាញពីឯកឧត្ដមអភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ មួយចំនួនទៀតបន្ថែមដើម្បីរួមគ្នាជាមួយក្រុមហ៊ុន រ៉ូយ៉ាល់ ហ្គ្រុប ដែលមានខ្ញុំជាតំណាងនេះ ដើម្បីរួមគ្នាទប់ស្កាត់ជនអនាធិបតេយ្យដែលបានមកសង់ផ្ទះ និងកាប់រានដីព្រៃអនាធិបតេយ្យ នៅតាមតំបន់ខ្លះនៅលើកោះរ៉ុង។ បញ្ហានេះ ឯកឧត្ដមអភិបាលខេត្តបានឯកភាព និងបានផ្ដល់កម្លាំងមន្ត្រីមន្ទីរបរិស្ថាន ៥នាក់ទៀត ឲ្យទៅឃ្លាំប្រចាំការការពារសកម្មភាពកាប់រានដីព្រៃឈើនៅលើកោះរ៉ុង ជាមួយក្រុមហ៊ុនរ៉ូយ៉ាល់ ហ្គ្រុប រួចហើយ»។
នាយកទីចាត់ការអន្តរវិស័យ សាលាខេត្តព្រះសីហនុ លោក នួន ប៊ុនថុល ដែលបានទៅប្រចាំការមើលការងារនៅលើកោះរ៉ុង បានឆ្លើយបំភ្លឺតាមទូរស័ព្ទឲ្យអាស៊ីសេរីដឹងថា សកម្មភាពកាប់រានដីព្រៃនៅតាមតំបន់ខ្លះនៃសង្កាត់កោះរ៉ុង គឺពលរដ្ឋបានកាប់រានព្រៃ តែនៅលើចំណែកក្បាលដីដែលមន្ត្រីជំនាញក្រសួងរៀបចំដែនដី និងមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធចុះវាស់កាត់ឆ្វៀលដីជូនពលរដ្ឋនៅតាមគ្រួសារនីមួយៗតែប៉ុណ្ណោះ។ លោកអះអាងថា មិនមានសកម្មភាពកាប់រានដីព្រៃឈើ ដែលរដ្ឋាភិបាលត្រៀមបម្រុងដាក់បញ្ចូលជាឧទ្យានជាតិនោះទេ។ លោក នួន ប៊ុនថុល អះអាងថា ដីព្រៃធម្មជាតិសាធារណៈរបស់រដ្ឋនៅលើសង្កាត់កោះរ៉ុង មិនមានការកាប់បំផ្លាញដូចសាធារណជនព្រួយបារម្ភ ឬចោទប្រកាន់នោះទេ។
ទោះជាបែបនេះក្ដី លោក ឈុន ប៊ុនថា តំណាងក្រុមហ៊ុន រ៉ូយ៉ាល់ ហ្គ្រុប ដែលមានអ្នកឧកញ៉ា គិត ម៉េង ជាអគ្គនាយក បានអះអាងថា ព្រៃឈើធម្មជាតិមានដុះដើមធំៗ ពិតជាត្រូវបានឈ្មួញ និងមន្ត្រីមានអំណាចខ្លះបានជួលកម្មករឲ្យចូលទៅកាប់ និងដុតរានយកដីធ្វើកម្មសិទ្ធិពិតមែន។
តំណាងរូបនេះស្នើដល់ថ្នាក់ដឹកនាំថ្នាក់ជាតិ និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ឲ្យចុះមកដល់មូលដ្ឋានសង្កាត់កោះរ៉ុង ដើម្បីពិនិត្យឲ្យឃើញទិដ្ឋភាពពិតជាក់ស្ដែង៖ «អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានហ្នឹង គឺខ្ញុំសង្កត់ធ្ងន់ទៅលើចៅសង្កាត់កោះរ៉ុង តែម្ដង គឺត្រូវជួយផ្សព្វផ្សាយដល់ប្រជាពលរដ្ឋឲ្យបានយល់ដឹងពីសារសំខាន់នៃការការពារព្រៃឈើនៅលើកោះរ៉ុង ឲ្យបានទាំងអស់គ្នា ព្រោះពលរដ្ឋនៅលើកោះរ៉ុង ទាំងអស់ គឺត្រូវរស់នៅ និងទទួលបានចំណូលត្រូវពឹងអាស្រ័យផលពីវិស័យទេសចរណ៍ ហើយព្រៃឈើបានរួមចំណែកក្នុងការលើកកម្ពស់ឲ្យការរករបរទទួលទានរបស់ពួកគាត់ទទួលបានប្រាក់កម្រៃប្រចាំថ្ងៃ។ ប៉ុន្តែបើព្រៃឈើត្រូវកាប់បំផ្លាញ តើទៅថ្ងៃអនាគតមានភ្ញៀវទេសចរ ពិសេសភ្ញៀវអន្តរជាតិ ពីណា គេនឹងចូលមកទស្សនានោះនេះតទៅទៀត បើអស់ព្រៃធម្មជាតទៅហើយនោះ។ យើងត្រូវរួមគ្នាការពារព្រៃឈើ ឲ្យបានគង់វង្ស ដើម្បីទាក់ទាញកំណើនភ្ញៀវទេសចរឲ្យសមពាក្យដែលពលរដ្ឋនិយាយថា កោះឋានសួគ៌ អ៊ីចឹងដែរ ប៉ុន្តែបើអស់ព្រៃឈើ ធម្មជាតិ នៅលើកោះអស់ទៅហើយ តើមានអីហៅថា ឋានសួគ៌ទៀត»។
ឆ្លើយតបបញ្ហានេះ អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ លោក យន្ត មីន ឲ្យដឹងថា សកម្មភាពកាប់រានដីព្រៃនៅតាមតំបន់ខ្លះនៅលើកោះរ៉ុង បានកើតមានស្របពេលដែលមន្ត្រីជំនាញក្រសួងដែនដី និងមន្ត្រីជំនាញស្ថាប័នដទៃទៀត មានរដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ ជាដើម បានចុះវាស់កាត់ឆ្វៀលកំណត់ក្បាលដីជូនប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅតំបន់នេះ ដើម្បីឈានដល់មានសិទ្ធិកាន់កាប់ដីស្របច្បាប់។
លោក យន្ត មីន ព្រមានថា បើមានសកម្មភាពកាប់រានដីព្រៃ មានដុះដើមឈើធំៗ ដែលជាដីព្រៃសាធារណៈរបស់រដ្ឋ បម្រុងដាក់ចូលជាឧទ្យានជាតិកោះរ៉ុង ដូចការចោទមែននោះវាជាទង្វើខុសច្បាប់ ហើយអ្នកជាប់ពាក់ព័ន្ធ ឬអ្នកនៅពីក្រោយការជួលកម្មករឲ្យចូលទៅកាប់រានដីព្រៃធម្មជាតិនៅលើកោះរ៉ុង ត្រូវបញ្ឈប់សកម្មភាពជាបន្ទាន់។
អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ បញ្ជាក់ថា នឹងពិនិត្យតាមដានផ្ទាល់ដល់ទីតាំងមានបទល្មើសកាប់រានដីព្រៃឈើនៅលើកោះរ៉ុង ដើម្បីរកឲ្យឃើញការពិត និងឈានដល់មានវិធានការផ្លូវច្បាប់ចំពោះអ្នកប្រព្រឹត្តល្មើសជាក់ស្ដែង។
ចំណែកអភិបាលក្រុងព្រះសីហនុ លោក អ៊ី សុខឡេង បានទទួលស្គាល់ថា ពិតជាមានសកម្មភាពកាប់រានដីព្រៃឈើនៅតាមតំបន់ខ្លះនៅលើកោះរ៉ុង នៅក្នុងអំឡុងមន្ត្រីជំនាញចុះវាស់កំណត់ក្បាលដីជូនពលរដ្ឋ ឈានដល់កាន់កាប់ដីស្របច្បាប់ពិតមែន។
មន្ត្រីរូបនេះក៏ព្រួយបារម្ភពីការបាត់បង់ព្រៃឈើធម្មជាតិ ដែលត្រូវឈ្មួញ និងមន្ត្រីមានមហិច្ឆតាល្មោភមួយចំនួនបានជួលកម្មករឲ្យចូលទៅកាប់ព្រៃឈើ ទន្ទ្រានដីធ្វើកម្មសិទ្ធិនៅលើសង្កាត់កោះរ៉ុង នេះដែរ។ ប៉ុន្តែលោកថា សកម្មភាពកាប់រានដីព្រៃនៅលើកោះរ៉ុងនេះ រូបលោកបានដាក់របាយការណ៍ និងរាយការណ៍ជូនថ្នាក់លើរួចហើយ ដើម្បីឈានដល់មានវិធានការបន្ត៖ «យើងទទួលបានព័ត៌មានរាយការណ៍មកពីកោះរ៉ុង ថាមានសកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ទើបយើងបានបញ្ជូនមន្ត្រីជំនាញចុះពិនិត្យជាក់ស្ដែងដល់ទីតាំងមានការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ។ នៅពេលដែលយើងចុះទៅដល់ឃើញការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅលើកោះរ៉ុង ហ្នឹង យើងក៏មានការសោកស្ដាយខ្លាំងណាស់ដែរ ព្រោះប្រជាពលរដ្ឋយើងគាត់ស្រលាញ់ដីជាងស្រលាញ់ធម្មជាតិព្រៃឈើ ដោយមិនយល់ថា ព្រៃឈើវាកម្រដុះណាស់នៅលើកោះ ហើយពួកគាត់មិនយល់បែរជានាំគ្នាកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើរានយកដីទៅវិញ។ ចំណែកវិធានការរបស់រដ្ឋបាលក្រុង និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ គឺមានតែប្រឹងប្រែងទប់ស្កាត់សកម្មភាពព្រៃឈើនៅលើកោះរ៉ុង នេះ ឲ្យអស់លទ្ធភាព ហើយយើងបានរាយការណ៍ជូនថ្នាក់ដឹកនាំថ្នាក់លើៗជួយមានវិធានការបន្តទៀត»។
កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៦ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តាមរយៈក្រសួងបរិស្ថាន បានសម្រេចបង្កើតតំបន់ការពារធម្មជាតិចំនួន ៣បន្ថែមទៀត នៅខេត្តព្រះសីហនុ និងខេត្តព្រះវិហារ ត្រូវរៀបចំដាក់ជាឧទ្យានជាតិ រួមមាន ឧទ្យានជាតិកោះរ៉ុង តំបន់អភិរក្សទឹកសាបបឹងព្រែកទប់ ខេត្តព្រះសីហនុ និងតំបន់បេតិកភណ្ឌភ្នំត្បែង ខេត្តព្រះវិហារ ឲ្យក្លាយជាឧទ្យានជាតិ៕