ពលរដ្ឋនៅឧត្តរមានជ័យត្អូញត្អែរបញ្ហាបំផ្លាញបរិស្ថានពីការដុតឈើធ្វើធ្យូង
2013.11.03
ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួននៅឃុំអំពិល នៃស្រុកបន្ទាយអំពិល កំពុងព្រួយបារម្ភអំពីសុខភាពផ្ទាល់ខ្លួន និងសុខភាពរបស់អ្នកភូមិជាច្រើនទៀតថា អាចនឹងកើតជំងឺផ្សេងៗ ដោយសារតែទទួលរងជាតិផ្សែងហុយចេញពីឡដុតធ្យូងជាច្រើនខែកន្លងមក។
ក្រុមអ្នកភូមិ បានឱ្យដឹងថា នៅតាមបណ្ដាភូមិជាច្រើនជាប់និងព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ នៃស្រុកបន្ទាយអំពិល គឺប្រជាពលរដ្ឋកំពុងនាំគ្នាកាប់ឈើ ហើយធ្វើជាឡដុតយកធ្យូងទៅលក់ឱ្យប្រទេសថៃ។
បុរសម្នាក់ គឺជាអ្នកភូមិពងទឹក ដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ។ គាត់បានមានប្រសាសន៍កាលពីរសៀលថ្ងៃសៅរ៍ ទី២ ខែវិច្ឆិកា ថា នៅភូមិរបស់គាត់ និងភូមិជាច្រើនទៀត ដូចជាភូមិអំពិល បារាយណ៍ គោកធំ ភូមិជប់គគីរ រហូតទៅដល់ភូមិរំដួល គឺកំពុងមានការកាប់ឈើដុតធ្វើធ្យូង ដោយមិនសូវឃើញអាជ្ញាធរចាត់វិធានការរារាំងទេ។ បុរសដដែលបានបញ្ជាក់ថា ជារៀងរាល់ថ្ងៃមានផ្សែងជាច្រើនហុយចេញពីឡធ្យូង រសាត់ពេញភូមិ ដែលធ្វើឱ្យគាត់ និងអ្នកភូមិផ្សេងទៀត ពិបាកដកដង្ហើម និងពិបាកទ្រាំ។
គាត់បញ្ជាក់ថា អ្នកភូមិរបស់គាត់ខ្លះបានកើតជំងឺផ្ដាសាយ និងក្អក ទំនងជាបង្កពីជាតិផ្សែងទាំងនោះ៖ «ផ្សែងដូចចុះអ័ព្ទអ៊ីចឹង ថ្ងៃណាក៏ដូចថ្ងៃណា។ ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះក៏ដូចជាចាស់ជរា ដូចជាក្មេង គឺឈឺៗមិនដឹងមុខមិនដឹងមាត់ទេ រាករូសក្អកកណ្ដាស់ផ្ដាសាយ ហើយការកាប់បំផ្លាញនេះ លួចកាប់តាមវាលស្រែគ្នាទៅវិញទៅមក។ អាត្រូវ ដូចជាធ្នង់ ដូចជាតាសេក នោះ គឺអារធ្វើជាដុំដុតធ្យូងបាន ក៏ដាក់បង្កប់យកឈើធ្នង់ បានដាក់ខាងក្នុងទៅដឹកខាងច្រកធ្នង់ ០៣ ឯណោះ។ ចេញរាល់តែថ្ងៃទាំងឡានៗ ហើយឡានសុទ្ធតែកុងតឺន័រធំៗដឹកធ្យូង»។
ប្រភពពីអ្នកភូមិបានឱ្យដឹងថា ធ្យូងដែលដុតបានទាំងនោះត្រូវក្រុមឈ្មួញដើរប្រមូលទិញក្នុង ១បាវតម្លៃ ៧.០០០រៀល ហើយដឹកយកទៅលក់បន្តឱ្យឈ្មួញថៃ។
ចាប់តាំងពីអំឡុងខែឧសភា-មិថុនា មក ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនភូមិនៃស្រុកបន្ទាយអំពិល បានប្រកបរបរដុតធ្យូងលក់ ក៏ប៉ុន្តែចំនួនអ្នកដុតធ្យូងបានថយចុះបន្តិចវិញ កាលពីអំឡុងខែកញ្ញា កន្លងទៅ រហូតមកដល់ពេលនេះ ដោយសារតែឡដុតធ្យូងខ្លះ និងផ្លូវចេញចូលខ្លះ ត្រូវទឹកជន់លិចមិនអាចចូលទៅដុតធ្យូងបាន។
ប្រធានមណ្ឌលសុខភាពឃុំអំពិល លោក ប៊ុន បុត បានមានប្រសាសន៍ថា បច្ចុប្បន្នមានប្រជាពលរដ្ឋខ្លះបានកើតជំងឺផ្ដាសាយ ក៏ប៉ុន្តែលោកមិនហ៊ានថាអាការៈនោះបណ្ដាលមកពីទទួលរងជាតិផ្សែងខ្លាំង ឬយ៉ាងណាទេ គឺលោកគ្រាន់តែគិតថា ដោយសារតែខែនេះបានចាប់ផ្តើមចូលដល់រដូវរំហើយ។
ចំណែកអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន បានទទួលស្គាល់ថា ពិតជាមានការដុតធ្យូងនៅតាមភូមិជាច្រើនជាប់នឹងតំបន់ព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ មែន ក៏ប៉ុន្តែសមត្ថកិច្ចក៏តែងតែចុះធ្វើការហាមឃាត់ជាហូរហែដែរ។
មេឃុំអំពិល លោក ខ្លូត អ៊ីវ បានមានប្រសាសន៍ថា អាជ្ញាធរស្រុក និងរូបលោក មានគម្រោងនឹងចុះតាមភូមិ ដើម្បីបញ្ឈប់សកម្មភាពដុតធ្យូងជាច្រើននោះ៖ «យើងបានធ្វើការណែនាំហើយចាប់ពីខែវិច្ឆិកា នេះទៅ យើងនឹងមានវិធានការទប់ស្កាត់កុំឱ្យគាត់មានបន្តទៀត។ មុនដំបូង យើងផ្សព្វផ្សាយឱ្យគាត់យល់សិន បើគាត់មិនទាន់យល់ យើងបំផ្លាញរបស់គាត់តែម្ដងវាអត់កើត»។
អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបានបញ្ជាក់ថា សមត្ថកិច្ចតែងធ្វើការទប់ស្កាត់មិនឱ្យកាប់ឈើដុតធ្យូងនោះជាហូរហែដែរ ក៏ប៉ុន្តែដោយសារប្រជាពលរដ្ឋខ្លះមិនមានរបរចិញ្ចឹមជីវិត ក៏ចេះតែបន្តកាប់ឈើដុតធ្យូងមិនទាន់ឈប់នៅឡើយ។
គ្រូពេទ្យរបស់អង្គការលីកាដូ (Licadho) លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ញាណ សារិន បានពន្យល់ថា ផ្សែងដែលកើតចេញពីឡធ្យូង ឬក៏ដុតសំរាមជាដើម គឺមានជាតិពុល ប្រសិនបើវារសាត់ទៅប៉ះពាល់មនុស្ស បណ្ដាលឱ្យប្រឈមមុខនឹងជំងឺជាច្រើន ដូចជាឈឺភ្នែក ប៉ះពាល់ប្រព័ន្ធផ្លូវដង្ហើមខ្លាំងជាងគេ ហើយបើវារោលស្បែក នឹងបង្កឱ្យមានជំងឺសើស្បែកទៀតផង៕