Human Rights Watch ស្នើសុំភាគីថៃកុំឱ្យបញ្ជូនលោក លោក រ៉ាត់ រត្នមុនី ទៅកម្ពុជាវិញ
2018.12.11
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) អំពាវនាវដល់អាជ្ញាធរថៃកុំឱ្យបញ្ជូនសកម្មជនសិទ្ធិការងារលោក រ៉ាត់ រត្នមុនី ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនក្នុងរឿងផលិតភាពយន្តឯកសារពីការជួញដូរផ្លូវភេទ ទៅប្រទេសកម្ពុជាវិញ។ អង្គការអន្តរជាតិមួយនេះបារម្ភថា លោក រ៉ាត់ រត្នមុនី កំពុងស្ថិតក្នុងហានិភ័យនៃសំណុំរឿងក្លែងក្លាយ និងអាចត្រូវបានកាត់ទោសដោយមិនត្រឹមត្រូវនៅកម្ពុជា។
នាយកអង្គការយូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ ទទួលបន្ទុកកិច្ចការតំបន់អាស៊ី លោក លោក ប៊្រែដ អាដាមស៍ (Brad Adams) បញ្ជាក់ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នៅថ្ងៃទី១១ ធ្នូថា អាជ្ញាធរថៃមិនត្រូវស្តាប់តាមបង្គាប់របស់សមត្ថកិច្ចកម្ពុជា បញ្ជូនខ្លួនលោក រ៉ាត់ រត្នមុនី ដែលបានលាតត្រដាងពីភាពបរាជ័យរបស់ប៉ូលីសក្នុងការលុបបំបាត់អំពើរំលោភបំពាន និងជួញដូរផ្លូវភេទកុមារ ទៅកម្ពុជាវិញទាំងបង្ខំបែបនេះឡើយ។ លោកស្នើសុំឱ្យអាជ្ញាធរថៃដោះលែងសកម្មជនរូបនេះវិញជាបន្ទាន់ និងអនុញ្ញាតឱ្យរូបគាត់អាចស្វែងរកកិច្ចគាំពារពីទីភ្នាក់ងារជនភៀសខ្លួនរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។
Human Rights Watch ជឿជាក់ថា រ៉ាត់ រត្នមុនី នឹងត្រូវប្រឈមមុខនឹងការកាត់ទោស ដែលមានចរិតនយោបាយ ការឃុំខ្លួនដោយមិនត្រឹមត្រូវ និងការដាក់ទោសដោយអមនុស្សធម៌ (ill-treatment) នៅកម្ពុជា ដោយសារតែអាជ្ញាធរកម្ពុជាមិនពេញចិត្ត ដែលគាត់បានផលិតរឿងជួញដូរផ្លូវភេទនៅកម្ពុជា ឱ្យសារព័ត៌មាន RT (Russia Today) របស់រុស្សី។ អង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិមួយនេះ សង្កត់ធ្ងន់ថា ប្រទេសថៃមានកាតព្វកិច្ចតាមច្បាប់អន្តរជាតិ ដោយត្រូវធានាថា គ្មានជនណាម្នាក់ត្រូវបានបញ្ជូនទាំងបង្ខំទៅកន្លែងដែលពួកគេប្រឈមនឹងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ការធ្វើទារុណកម្ម និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរដទៃទៀតឡើយ។
អាស៊ីសេរីបានទាក់ទងទៅអាជ្ញាធរថៃ ដើម្បីសុំប្រតិកម្មជុំវិញរឿងនេះរួចហើយ ក៏ប៉ុន្តែមិនទាន់ទទួលបានការឆ្លើយតបនៅឡើយ គិតត្រឹមម៉ោងផ្សាយនេះ។
ភរិយាលោក រ៉ាត់ រត្នមុនី អ្នកស្រី ឡុង គីមហ៊ាង ថ្លែងថា អ្នកស្រីមិនទាន់បានទទួលដំណឹងពីសុខទុក្ខរបស់ស្វាមីដែលកំពុងជាប់ក្នុងមន្ទីរឃុំឃាំង នៅទីក្រុងបាងកកនោះនៅឡើយទេ ដោយរង់ចាំដំណឹងពីខាងមេធាវី។ អ្នកស្រីព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង ខ្លាចអាជ្ញាធរថៃបញ្ជូនស្វាមីរបស់អ្នកស្រីមកកម្ពុជាវិញ ហើយនៅពេលនោះ ស្វាមីរបស់អ្នកស្រីនឹងត្រូវបានកាត់ទោសដោយអយុត្តិធម៌៖ «(ខ្ញុំ) ស្នើសុំយ៉ាងទទូចដល់រដ្ឋាភិបាលថៃហ្នឹង សុំកុំឱ្យគេបញ្ជូនប្តីរបស់ខ្ញុំត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញអី ព្រោះដោយសារខ្ញុំស្តាប់សំឡេង ឬក៏សម្តី ឬក៏ការឆ្លើយតប ការផ្តល់សម្ភាសរបស់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលទៅកាន់សារព័ត៌មានអីហ្នឹង គឺស្តាប់ទៅដូចជាពួកគេចង់ស៊ីសាច់ហុតឈាមប្តីខ្ញុំហ្នឹងខ្លាំងសម្បើមណាស់។ ពួកគេដូចជាមិនបានខ្វល់អំពីក្មេងស្រី ឬក៏រឿងដែលកើតមានឡើងដើម្បីគិតគូរដោះស្រាយសុខទុក្ខពួកគេយ៉ាងណា ឬក៏ទប់ស្កាត់អំពើជួញដូរមនុស្សហ្នឹងយ៉ាងណានោះទេ។ គេដូចជាមិនបានបង្ហាញផែនការអំពីការទប់ស្កាត់អីទេ តែហាក់បីដូចជាខឹងសម្បារខ្លាំងនឹងប្តីរបស់ខ្ញុំ ហើយដូចជាចង់ស៊ីសាច់ហុតឈាមតែម្តង តាមស្តាប់ទៅ។ អ៊ីចឹងខ្ញុំមានការបារម្ភតែម្តង»។
ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់កម្ពុជា (CCTUF) លោក រ៉ាត់ រត្នមុនី ត្រូវបានប៉ូលីសថៃឃាត់ខ្លួន កាលពីថ្ងៃទី៧ ធ្នូ នៅទីក្រុងបាងកក ខណៈលោក និងគ្រួសារកំពុងព្យាយាមរត់ភៀសខ្លួនបន្តទៅប្រទេសហុល្លង់ (Netherland)។ ប៉ូលីសថៃបានប្រាប់ទៅភរិយារបស់លោកថា ពួកគេទទួលបានសំណើពីសមត្ថកិច្ចកម្ពុជា ឱ្យឃាត់ខ្លួន និងបញ្ជូនលោកត្រឡប់ទៅកម្ពុជាវិញ។
សមត្ថកិច្ចកម្ពុជាបានចោទលោកថា បានឱ្យលុយទៅតួអង្គម្តាយកូន ២នាក់ ចំនួន ២០០ដុល្លារ ជាថ្នូរនឹងការនិយាយកុហកក្នុងភាពយន្តឯកសារ។ ទាំងសមត្ថកិច្ច និងអ្នកនាំពាក្យរបបក្រុងភ្នំពេញសុទ្ធតែអះអាងដូចគ្នាថា ករណីនេះមិនអាចលើកលែងឱ្យបានឡើយ ព្រោះលោក រ៉ាត់ រត្នមុនី បានប្រឌិតរឿងប៉ះពាល់ដល់កិត្តិយស និងផលប្រយោជន៍របស់ជាតិ។ ពួកគេអះអាងថា ត្រូវតែនាំខ្លួនសកម្មជនសិទ្ធិការងាររូបនេះ ឱ្យមកទទួលទោសតាមផ្លូវច្បាប់នៅកម្ពុជា។
ទោះជាយ៉ាងណា តួអង្គម្នាក់ទៀតក្នុងភាពយន្តឯកសារ “ម្តាយខ្ញុំ លក់ខ្ញុំ” គឺកញ្ញា អ៊ុន ស្រីពេជ្រ បានអះអាងប្រាប់អាស៊ីសេរីថា នាងមិនបានទទួលលុយពីលោក រ៉ាត់ រត្នមុនី និងក្រុមអ្នកផលិតនោះឡើយ។ នាងបញ្ជាក់ថា អ្វីដែលនាងបានរៀបរាប់ក្នុងភាពយន្តឯកសារនោះ សុទ្ធតែជារឿងពិតដែលបានកើតឡើងលើរូបនាង។ នាងអះអាងថា តួអង្គផ្សេងទៀតក្នុងភាពយន្តឯកសារនោះ ក៏មិនបានទទួលលុយ ជាថ្នូរនឹងការនិយាយកុហកអ្វីនោះដែរ ដូចនេះនាងស្នើឱ្យសមត្ថកិច្ចដោះលែងលោក រ៉ាត់ រត្នមុនី ឱ្យមានសេរីភាពវិញ៖ «នេះជារឿងការពិតរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំលាក់ទុកក្នុងចិត្តជាយូរហើយ ខ្ញុំចង់បញ្ចេញឱ្យធូរក្នុងអារម្មណ៍របស់ខ្ញុំ។ ហើយលោកគ្រូខ្ញុំ (រ៉ាត់ រត្នមុនី) ក៏គាត់អត់មានខុសអ្វីដែរ ព្រោះមុនពេលសម្ភាស គាត់និយាយដែរថា ហ៊ានតទល់ ឬអត់? ខ្ញុំថា ខ្ញុំហ៊ាន ខ្ញុំអត់ដែលខ្លាចអ្វីផង។ ឃើញគេបង្ហោះនៅក្នុងហ្វេសប៊ុកថា លោកគ្រូខ្ញុំហ្នឹងត្រូវគេចាប់នៅប្រទេសថៃអ៊ីចឹង ក៏មានអារម្មណ៍ថា ស្លុតចិត្តណាស់។ ហើយខ្ញុំក៏មិននឹកស្មានថា អាម៉ិច (ស្រីម៉ិច) ផ្សាយតាមហ្វេសប៊ុកបកស្រាយ និយាយរឿងកុហកអ៊ីចឹងដែរ។ ខ្ញុំចង់ឱ្យអាជ្ញាធរ និងក្រុមប៉ូលីសដោះលែងលោកគ្រួខ្ញុំវិញទៅ ព្រោះគាត់អត់មានធ្វើរឿងខុសឆ្គង ឬក៏សូកលុយឱ្យគេថតរឿងនិយាយប្រឌិតទេ។ រឿងនេះជារឿងការពិត»។
ភាពយន្តឯកសារ “ម្តាយខ្ញុំ លក់ខ្ញុំ” មានរយៈពេលជាង ២៧នាទី បង្ហាញពីនារីវ័យក្មេងមិនទាន់គ្រប់អាយុ ៣នាក់ ត្រូវបានលក់ឱ្យបម្រផ្លូវភេទ ដើម្បីដោះស្រាយជីវភាពគ្រួសារក្រីក្រលំបាក។ ភាពយន្តឯកសារនេះ មានចំនួនចូលទស្សនាជាង ១ លាន ៤ សែនដង លើបណ្តាញយូធូប (You Tube) និងជាង ៥ សែនដងនៅលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក (Facebook) ដែលជាវីដេអូសង្ខេបផ្តោតលើគ្រួសារអតីតពលរដ្ឋបឹងកក់ដែលរងការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ។
ទាក់ទងនឹងករណីលោក រ៉ាត់ រត្នមុនី នេះដែរ ភរិយារបស់លោក គឺអ្នកស្រី ឡុង គីមហ៊ាង បានឱ្យអាស៊ីសេរីដឹងបន្ថែមនៅមុននេះបន្តិចថា អាជ្ញាធរថៃមិនបានអនុញ្ញាតឱ្យមេធាវីចូលជួបស្វាមីរបស់អ្នកស្រីនៅមន្ទីរឃុំឃាំងក្នុងទីក្រុងបាងកកនោះឡើយ នៅថ្ងៃទី ១១ ធ្នូនេះ ទោះជាមេធាវីបានប្រឹប្រែងយ៉ាងណាក៏ដោយ។ អ្នកស្រីបន្ថែមថា ខាងអាជ្ញាធរបានប្រាប់ទៅមេធាវីថា នេះជាករណីពិសេស បើចង់ចូលជួបត្រូវសុំការអនុញ្ញាតពីថ្នាក់លើរបស់ពួកគេជាមុនសិន។ អ្នកស្រីមិនទាន់អាចបញ្ជាក់បានទេ ថាតើមេធាវីនឹងគ្រោងធ្វើអ្វីបន្តទៀត ដើម្បីអាចចូលជួបស្វាមីរបស់អ្នកស្រីបាននោះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។