សហគមន៍ដីធ្លីនឹងបន្តធ្វើយុទ្ធនាការថ្ងៃច័ន្ទពណ៌ខ្មៅទោះបីមានការដោះលែងមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស
2017.06.30
សហគមន៍ដីធ្លីនៅតំបន់បឹងកក់ និងតំបន់បុរីកីឡា អះអាងថា ពួកគេនៅតែបន្តធ្វើយុទ្ធនាការថ្ងៃច័ន្ទពណ៌ខ្មៅ ដដែល ថ្វីត្បិតតុលាការសម្រេចដោះលែងមន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC) និងមន្ត្រី គ.ជ.ប ឱ្យមានសេរីភាពជាបណ្ដោះអាសន្នក្ដី។ ការបន្តធ្វើយុទ្ធនាការនេះ ដោយសារពួកគេចង់ឱ្យមានការដោះលែងសកម្មជនដីធ្លីម្នាក់ទៀត គឺអ្នកស្រី ទេព វន្នី។
បើទោះបីជាការចាប់ផ្ដើមយុទ្ធនាការថ្ងៃច័ន្ទពណ៌ខ្មៅ (Black Monday) ដំបូង បានកើតឡើង បន្ទាប់ពីមានការចាប់ឃុំខ្លួនមន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក និងមន្ត្រី គ.ជ.ប យ៉ាងណាក្ដី ក៏សហគមន៍ដីធ្លីនៅតំបន់បឹងកក់ និងបុរីកីឡា ដែលសកម្មភាពធ្វើយុទ្ធនាការនេះ នៅតែអះអាងថា ពួកគេមិនទាន់សម្រេចចិត្តបញ្ឈប់យុទ្ធនាការនេះឡើយ ដរាបណាសកម្មជនដីធ្លីបឹងកក់ អ្នកស្រី ទេព វន្នី ពុំត្រូវបានដោះលែងឱ្យមានសេរីភាពទេនោះ។
តំណាងសហគមន៍ដីធ្លីតំបន់បឹងកក់ អ្នកស្រី បូវ សោភា ថ្លែងប្រាប់អាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី៣០ មិថុនា ថា អ្នកស្រីហាក់មិនទាន់សប្បាយចិត្តទាំងស្រុងចំពោះការដោះលែងមន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំង ៤រូប និងមន្ត្រី គ.ជ.ប ១រូបនៅឡើយទេ។ អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា ការដោះលែងនោះ ធ្វើឡើងតាមអារម្មណ៍របស់អ្នកដឹកនាំប៉ុណ្ណោះ ហើយតុលាការវិញ ហាក់ដូចជាកំពុងលេងល្បែងក្មេង និងមិនមានវិជ្ជាជីវៈជាស្តង់ដារតុលាការដែលមានយុត្តិធម៌ទាល់តែសោះ៖ «ប៉ុន្តែយើងមិនទាន់ដឹងថា យុទ្ធនាការថ្ងៃច័ន្ទពណ៌ខ្មៅខាងមុខហ្នឹង ធ្វើយ៉ាងម៉េចទេ»។
អ្នកស្រី បូវ សោភា បន្ថែមថា អ្នកស្រី និងអ្នកស្រី ទេព វន្នី ត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួនបញ្ជូនទៅឃុំឃាំងក្នុងពន្ធនាគារ គឺនៅចំពេលដែលពួកអ្នកស្រីនាំគ្នាធ្វើយុទ្ធនាការថ្ងៃច័ន្ទពណ៌ខ្មៅនៅក្នុងសប្ដាហ៍ទី១៥ ដើម្បីទាមទារដោះលែងមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស។ អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា ប្រសិនបើចង់បញ្ឈប់យុទ្ធនាការនេះវិញ គឺទាល់តែមានការដោះលែង អ្នកស្រី ទេព វន្នី ពីពន្ធនាគារជាមុនសិន ព្រោះអ្នកស្រី ទេព វន្នី ត្រូវបានតុលាការសម្រេចឃុំខ្លួនទាំងអយុត្តិធម៌។
មិនខុសគ្នានេះ តំណាងសហគមន៍បុរីកីឡា លោកស្រី ស ស៊ន ក៏បានថ្លែងថា ពលរដ្ឋមានទំនាស់ដីធ្លីនៅសហគមន៍លោកស្រី នៅតែបន្តធ្វើយុទ្ធនាការថ្ងៃច័ន្ទពណ៌ខ្មៅនេះ ដរាបណាអ្នកស្រី ទេព វន្នី ដែលជាអ្នកធ្លាប់ចេញតស៊ូមតិដូចគ្នាជុំវិញរឿងដីធ្លីមិនត្រូវបានដោះលែង។
ដោយឡែកចំពោះការដោះលែងមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស និងមន្ត្រី គ.ជ.ប ត្រូវបានអ្នកស្រី ស ស៊ន យល់ឃើញថា មិនទាន់មានយុត្តិធម៌ទាំងស្រុងនោះទេ ព្រោះការចាប់ឃុំខ្លួនពួកគាត់ទាំងអយុត្តិធម៌អស់រយៈពេលជាង ១ឆ្នាំ បានធ្វើឲ្យមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សទាំងនេះ បាត់បង់កិត្តិយសខាតពេលវេលា និងត្រូវឃ្លាតឆ្ងាយពីក្រុមគ្រួសារ ដូច្នោះគួរតែមានការសុំទោសពួកគាត់ជាសាធារណៈបន្ថែមទៀត៖ «គឺរដ្ឋាភិបាលហ្នឹងហៅនាង ចាន់តារាទី មកប្រឈមមុខនឹងតុលាការ និងសុំទោសពួកគាត់ជាសាធារណៈ»។
មន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្សនៃសមាគមអាដហុក ៤រូប រួមមានលោក យី សុខសាន្ត លោក នី សុខា លោក ណៃ វ៉ង់ដា និងអ្នកស្រី លឹម មុន្នី ព្រមទាំងអគ្គលេខាធិការរង គ.ជ.ប លោក នី ចរិយា ត្រូវបានតុលាការក្រុងភ្នំពេញ សម្រេចដោះលែងឱ្យមានសេរីភាពបណ្ដោះអាសន្នពីពន្ធនាគារយ៉ាងភ្ញាក់ផ្អើលបំផុត កាលពីល្ងាចថ្ងៃទី២៩ មិថុនា បន្ទាប់ពីឃុំឃាំងពួកគេអស់រយៈពេលជាង ១ឆ្នាំ ដើម្បីស៊ើបអង្កេតជុំវិញបទសង្ស័យសូកប៉ាន់សាក្សី នាង ខុម ចាន់តារាទី ហៅស្រីមុំ ដែលអះអាងខ្លួនឯងថា ជាអតីតស្រីកំណាន់របស់ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា។
ជុំវិញការដោះលែងមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស និងបន្តឃុំខ្លួនអ្នកស្រី ទេព វន្នី នៅពេលនេះ ត្រូវបានប្រធានសមាជិកសភាអាស៊ាន ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងជាសមាជិកសភាប្រទេសម៉ាឡេស៊ី លោក ឆាលស៍ សានទីអេហ្គោ (Charles Santiago) បានថ្លែងនៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយ ចេញផ្សាយនៅថ្ងៃ៣០ ខែមិថុនា ថា នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា អ្នកការពារសិទ្ធិដីធ្លី អ្នកស្រី ទេព វន្នី ព្រមទាំងសមាជិក និងអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំង គឺកំពុងស្ថិតក្នុងពន្ធនាគារនៅឡើយ។ លោកបន្តថា អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំងឡាយ ដូចជាមន្ត្រីសមាគមអាដហុក នេះជាដើម នៅតែប្រឈមនឹងការគំរាមកំហែងជារៀងរាល់ថ្ងៃ ហើយពួកគេមួយចំនួនត្រូវបានចាប់ដាក់ពន្ធនាគារទាំងគ្មានទោសពៃរ៍។
ប្រធានសមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីសិទ្ធិមនុស្សរួបនេះ លើកឡើងទៀតថា ត្រូវតែធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីឆ្ពោះទៅរកថ្ងៃមួយដែលតំបន់អាស៊ាន រួមគ្នាតែមួយដើម្បីបញ្ឈប់ការដាក់ទោសពន្ធនាគារមកលើអ្នកក្រោកឈរឡើង ដើម្បីការពារសិទ្ធិរបស់ពួកគេ និងសិទ្ធិសហគមន៍របស់ពួកគេ។
ទោះជាយ៉ាងណា យុទ្ធនាការថ្ងៃច័ន្ទពណ៌ខ្មៅ ដែលពលរដ្ឋ និងក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួននាំគ្នាស្លៀកពាក់ពណ៌ខ្មៅ នៅរៀងរាល់សប្ដាហ៍នៃថ្ងៃច័ន្ទ ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៦ មកត្រូវបានអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាល ព្រមានកម្ទេចជាញឹកញាប់ បន្ទាប់ពីចោទប្រកាន់យុទ្ធនាការនេះថា ជារូបរាងមួយឈានទៅរកការធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌ដើម្បីផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលសព្វថ្ងៃ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានេះ ប្រធានផ្នែកអង្កេតនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត ថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ដែលគោរពទៅតាមបទដ្ឋានអន្តរជាតិ និងជាតិស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស និងត្រូវញែកឱ្យដាច់ពីគ្នាចំពោះសិទ្ធិសេរីភាព ប្រមូលផ្ដុំ ជួបជុំ និងការបញ្ចេញមតិដោយសន្តិវិធី៖ «ទីមួយ យើងពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ ដែលគោរពទៅតាមបទដ្ឋានអន្តរជាតិ និងជាតិ ជាពិសេសត្រូវចែកឱ្យដាច់ពីសិទ្ធិសេរីភាពប្រមូលផ្ដុំ ជួបជុំ និងសិទ្ធិបញ្ចេញមតិដោយសន្តិវិធី»។
ក្រៅពីនេះ លោក អំ សំអាត និងពលរដ្ឋមានជម្លោះដីធ្លីនៅបឹងកក់ និងបុរីកីឡាដែរ គឺបានស្នើសុំឱ្យតុលាការទម្លាក់បទចោទប្រកាន់មកលើមន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក និងមន្ត្រី គ.ជ.ប ទាំង ៥នាក់ ដើម្បីពួកគេអាចបំពេញការងារតាមវិជ្ជាជីវៈឱ្យបានពេញលេញដូចធម្មតាវិញ ក្នុងវិស័យការពារសិទ្ធិមនុស្សទៅមុខទៀត៕