ការធ្វើពិធីរំលឹកខួប ៧ឆ្នាំនៅបុរីកីឡារងការរឹតត្បិត និងគំរាមកំហែងពីអាជ្ញាធរ
2019.01.04
សកម្មភាពអ្នកបុរីកីឡា ជួបជុំធ្វើពិធីសាសនា ក្នុងសហគមន៍របស់ខ្លួន នៅថ្ងៃទី៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៩។
Photo courtesy of Licadho
ការប្រារព្ធខួប ៧ឆ្នាំនៃការបណ្ដេញពលរដ្ឋនៅបុរីកីឡាចេញពីលំនៅឋាន គឺស្ថិតក្រោមការឃ្លាំមើលពីសំណាក់សមត្ថកិច្ចជាច្រើននាក់។ អ្នកបុរីកីឡាថា សមត្ថកិច្ចខណ្ឌ ៧មករា បានសួរនាំជាច្រើនពាក់ព័ន្ធនឹងការពិធីរំលឹកអំពីព្រឹត្តិការណ៍ហិង្សាកាលពីដើមឆ្នាំ២០១២។ អង្គការសង្គមស៊ីវិលផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស យល់ថា ទង្វើទាំងនេះ គឺប្រាសចាកពីច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលមានចែង និងធានាពីសិទ្ធិជាមូលដ្ឋាននៃជួបជុំរបស់ពលរដ្ឋ។
ជារៀងរាល់ដើមឆ្នាំ អ្នកបុរីកីឡាដែលនៅសេសសល់ពីការបណ្ដេញចេញដោយបង្ខំ តែងនិមន្តព្រះសង្ឃសូត្រមន្ត រាប់បាត្រ បង្សុកូល និងសរសេរបដាផ្ញើសារទៅអាជ្ញាធរ ដើម្បីស្នើសុំជាដំណោះស្រាយសម្រាប់ពួកគេ។
អ្នកបុរីកីឡាដែលសព្វថ្ងៃរស់នៅអគារចាស់ មានអ្នកខ្លះមកពីតំបន់ភ្នំបាត អ្នកខ្លះទៀតមកពីទួលសំបូរ រួមនឹងសហគមន៍ដីធ្លីផ្សេងទៀតក្នុងក្រុងភ្នំពេញ ជិត១០០នាក់ ប្រារព្ធពិធីតាមបែបព្រះពុទ្ធសាសនា នៅថ្ងៃទី៣ មករា គឺជាថ្ងៃ ដែលកើតមានអំពើហិង្សាពីកម្លាំងសមត្ថកិច្ចទៅលើអ្នកបុរីកីឡា កាលពី ៧ឆ្នាំមុន។
តំណាងអ្នកបុរីកីឡា លោកស្រី ស ស៊ន ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា មុនពេលជួបជុំគ្នា មានសមត្ថកិច្ច ៤ទៅ ៥នាក់ ដែលស្លៀកពាក់ជាស៊ីវិល ដៃកាន់វិទ្យុទាក់ទង មកសួរនាំលោកស្រីអំពីចំនួនមនុស្សចូលរួមថា តើមានគ្នាប៉ុន្មាននាក់ មកពីកន្លែងណាខ្លះ ហើយព្រះសង្ឃដែលនិមន្តមកសូត្រមន្ត មកពីវត្តណាដែរ។ ក្រៅពីនេះ ការធ្វើពិធីសូត្រមន្តតាមបែបព្រះពុទ្ធសាសនានៅបុរីកីឡា អភិបាលរងរាជធានីភ្នំពេញ លោក មាន ចាន់យ៉ាដា ក៏ហាមអ្នកបុរីកីឡា មិនឲ្យធ្វើនៅហ្នឹងកន្លែងដែរ ដោយលោកទូរសព្ទប្រាប់លោកស្រី ស ស៊ន ជាច្រើនដង ឲ្យរំសាយការជួបជុំគ្នានោះ។
លោកស្រី ស ស៊ន លើកឡើងថា សមត្ថកិច្ចខណ្ឌ ៧ មករា និងសាលាក្រុងភ្នំពេញ មិនគួររឹតត្បិត និងហាមឃាត់ពួកគាត់នោះទេ ព្រោះថាការជួបជុំគ្នា ហើយនិមន្តព្រះសង្ឃសូត្រមន្តនេះ គឺដូចរាល់ឆ្នាំដែលធ្លាប់ធ្វើកន្លងមក៖ «គាត់លើកហេតុផលថា ធ្វើដើម្បីអ្វី ពួកខ្ញុំហើយសាលាក្រុងចរចាជិតត្រូវគ្នាហើយ។ ចង់ធ្វើចាំឡើងផ្ទះសូត្រមន្ត ធ្វើទៅ គេមិនឃាត់ទេ។ ហើយខ្ញុំធ្វើហ្នឹង គ្រាន់តែលើករាសីដែរហ្នឹង ព្រោះអីឆ្លងឆ្នាំអ៊ីចឹង យើងត្រូវលើករាសី។ ពួកខ្ញុំនៅនេះ ឈឺក៏ច្រើន អីក៏ច្រើន អ៊ីចឹងត្រូវនិមន្តព្រះសង្ឃសូត្រមន្ត ដេញឧបទ្រពចេញទៅ ឲ្យមានរាសីអីចឹង គាត់ថាអត់ទេ មេអត់ឲ្យធ្វើទេ យាយ ស៊ន ស្ដាប់ខ្ញុំ»។
អាស៊ីសេរី ព្យាយាមសុំការឆ្លើយបំភ្លឺពីលោក មាន ចាន់យ៉ាដា អំពីការហាមឃាត់អ្នកបុរីកីឡាមិនឲ្យប្រារព្ធពិធីតាមបែបព្រះពុទ្ធសាសនា ប៉ុន្តែលោកបដិសេធ ដោយបង្វែរសំនួរទៅអ្នកនាំពាក្យសាលាក្រុងភ្នំពេញ លោក ម៉េត មាសភក្ដី វិញ។ អាស៊ីសេរី ក៏ទាក់ទងទៅអ្នកនាំពាក្យរូបនេះ ជាច្រើនដងដែរ ដោយហៅទូរស័ព្ទចូល តែគ្មានអ្នកទទួល។
ប្រធានការិយាល័យបច្ចេកទេសស៊ើបអង្កេតនៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (Licadho) លោក អំ សំអាត យល់ថា សកម្មភាពទាំងអស់នេះ គឺគេអនុវត្តតែនៅក្នុងប្រទេសកាន់របបកុម្មុយនិស្តប៉ុណ្ណោះ។ លោក អំ សំអាត យល់ថា ការការសួរនាំពីអាជ្ញាធរបែបនេះ គឺជាការរំខាន គំរាមកំហែង បំភិតបំភ័យពលរដ្ឋ។ លោកបន្ថែមថា អាជ្ញាធរមិនគួរបារម្ភ ហើយរឹតត្បិតការជួបជុំរបស់ពលរដ្ឋនោះទេ ព្រោះនេះជាសិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលការពារដោយច្បាប់៖ «តាមការពិតទៅពិធីតាមបែបព្រះពុទ្ធសាសនា មិនអាចរំខានយាយីពួកគាត់បានទេ ហើយវាគ្មានច្បាប់ឯណាទៅហាមឃាត់ពួកគាត់ដែរ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលសំខាន់ ខ្ញុំគិតថា ការគិតអំពីមុខមាត់ទៅវិញទេ ដែលមិនចង់ឲ្យមានការខ្ទរខ្ទារមិនចង់ឲ្យមានដឹងឮ ឬក៏មានការរិះគន់អំពីបញ្ហាបណ្ដេញដោយបង្ខំ កាលពី៧ឆ្នាំមុន នៅបុរីកីឡាហ្នឹងណា៎»។
ព្រឹត្តិការណ៍ ថ្ងៃទី៣ និងទី៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០១២ នៅបុរីកីឡា បានផ្ទុះជាអំពើហិង្សា នៅពេលក្រុមគ្រួសារនៅសេសសល់ត្រូវបានបណ្ដេញចេញដោយបង្ខំពីផ្ទះសម្បែង ពីសំណាក់កងសន្តិសុខរបស់ក្រុមហ៊ុនផានអ៊ីម៉ិច និងកងកម្លាំងសមត្ថកិច្ចចម្រុះព្រមទាំងកងរាជអាវុធហត្ថដែលបង្ហាញពីការពាក់ព័ន្ធរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងករណីនេះ។ សកម្មភាពបណ្ដេញចេញទាំងនោះ ធ្វើឡើងដោយប្រើគ្រឿងចក្រឈូសឆាយផ្ទះសម្បែងពលរដ្ឋ ប្រើដំបងឆក់ និងឧស្ម័នបង្ហូរទឹកភ្នែក។ ក្នុងពេលបណ្ដេញចេញនោះ ផ្ទះសម្បែងជាង២០០ខ្នង ត្រូវបានកម្ទេច ហើយប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើននាក់រងរបួស និងមួយចំនួនផ្សេងទៀត ត្រូវបានចាប់និងឃុំខ្លួន។
បច្ចុប្បន្ន ផ្ទៃដីនៅបុរីកីឡាដែលបណ្ដេញពលរដ្ឋចេញដោយបង្ខំ កាលពីឆ្នាំ២០១២ នឹងត្រូវជំនួសមកវិញ ជាអគារលំនៅឋានបែបពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ កម្ពស់ ៣៣ជាន់ ឈ្មោះថា CEO KT Pacific ។ ក្រុមហ៊ុនចិនឈ្មោះ ស៊ីឈួន ហ័រស៊ី គ្រុប (Sichuan Huaxi Group) កំពុងសាងសង់អគារពាណិជ្ជកម្មមួយនេះ ដែលមានកម្ពស់ ៣៣ជាន់ ស្ថិតនៅក្នុងខណ្ឌ៧មករា ។ តាមរយៈការអភិវឌ្ឍរួមគ្នារវាងក្រុមហ៊ុនចិន ឈ្មោះ លីស៊ីន គ្រុប (LiXin Group) និងក្រុមហ៊ុន ខេធី ប៉ាស៊ីហ្វិច គ្រុប (KT Pacific Group) អគារទំនើបនេះនឹងត្រូវបញ្ចប់នៅឆ្នាំ២០២០។
ដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះដីធ្លីដ៏រ៉ាំរ៉ៃមួយនេះចំកណ្ដាលក្រុងភ្នំពេញ អង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលធ្វើការផ្នែកដីធ្លីនិងសិទ្ធិមនុស្ស ស្នើឲ្យសាលារាជធានីភ្នំពេញ និងភាគីក្រុមហ៊ុន ពន្លឿនដំណើរដោះស្រាយសំណងជូនអ្នកបុរីកីឡា ដែលសេសសល់ជាង ១០គ្រួសារ។ សំណងដែលអ្នកបុរីកីឡាចង់បាន គឺការដោះដូរកន្លែងរស់នៅពីអគារចាស់ទៅនៅអគារថ្មី។ បើមិនបានតាំងលំនៅក្នុងអគារថ្មី សាលាក្រុងផ្ដល់ជាទឹកប្រាក់ក្នុងតម្លៃមួយដែលពួកគាត់ អាចរកទិញផ្ទះរស់នៅ និងប្រកបរបរចិញ្ចឹមបាន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ការប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី នៅតាមតំបន់មួយចំនួននៅស្រុកសុរិន្ទ
