ពលរដ្ឋខ្មែរចំណាកស្រុកយូរឆ្នាំគ្រោងនាំគ្នាដាក់ពាក្យស្នើសុំសញ្ជាតិថៃ
2024.12.05
(រូបឯកសារ) ពលករខ្មែរនាំគ្នាទៅរកការងារធ្វើនៅប្រទេសថៃ តាមច្រកទ្វារអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែត ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៦។
រូប៖ ផ្ដលឱ្យ
ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលជាជនអន្តោប្រវេសន៍នៅប្រទេសថៃយូរឆ្នាំ គ្រោងនាំគ្នាដាក់ពាក្យស្នើសុំសញ្ជាតិប្រទេសនេះ ដើម្បីទទួលបានសិទ្ធិសេរីភាពរស់នៅពេញលេញ និងទទួលបានការគ្រប់គ្រងត្រឹមត្រូវពីរដ្ឋ។ មន្រ្តីសង្គមស៊ីវិលយល់ថា គោលនយោបាយនេះ ជួយលើកកម្ពស់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស តែពលរដ្ឋថៃជាច្រើនអាចមិនពេញចិត្ត ដោយសាររឿងផលប្រយោជន៍ និងក្តីបារម្ភពីបញ្ហាសន្តិសុខជាមួយប្រទេសជិតខាងខ្លួន។
ពលករខ្មែរមួយចំនួនសាទរ និងគ្រោងនាំគ្នាដាក់ពាក្យស្នើសុំសញ្ជាតិ បើសិនរដ្ឋាភិបាលថៃអនុវត្តគោលនយោបាយផ្តល់សញ្ជាតិ ដល់ជនចំណាកស្រុកដែលរស់នៅប្រទេសនេះរយៈពេលវែង។
ជនភៀសខ្លួនខ្មែរម្នាក់ ដែលមានស្រុកកំណើតនៅស្រុកបវេល ខេត្តបាត់ដំបង លោក ហង្ស ចន្ថា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី៤ ខែធ្នូ ថា បញ្ហាសង្គ្រាមបានធ្វើឱ្យលោកភៀសខ្លួនចេញពីកម្ពុជា ទៅរស់នៅក្នុងប្រទេសថៃ តាំងពីឆ្នាំ១៩៨៨ មក។ លោកឱ្យដឹងថា នៅឆ្នាំ២០០៨ លោកទើបទទួលបានកាតអនុញ្ញាតឱ្យរស់នៅបណ្ដោះអាសន្នរយៈពេល១០ឆ្នាំម្តង ដែលចេញដោយអាជ្ញាធរថៃនៅខេត្តត្រាត (Trat)។ ប៉ុន្តែលោកពុំមានសិទ្ធិទៅធ្វើការងារ ទិញផ្ទះសម្បែងបានទេ ដែលបញ្ហានេះធ្វើឱ្យអនាគតគ្រួសាររបស់លោករស់នៅទីនោះ ពុំមានភាពច្បាស់លាស់។
បុរសវ័យ៥០ឆ្នាំរូបនេះ បង្ហាញអារម្មណ៍សប្បាយរីករាយចំពោះគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលថៃ ដែលនឹងផ្តល់ឱ្យជនចំណាកស្រុករស់នៅយូរឆ្នាំអាចដាក់ពាក្យស្នើសុំសញ្ជាតិថៃ។ លោក ហង្ស ចន្ថា ដែលអាចនិយាយ និងសរសេរភាសាថៃបានទៀតនោះ ឱ្យដឹងថា មូលហេតុដែលលោកចង់ស្នើសុំសញ្ជាតិថៃ ដើម្បីឱ្យលោកមានសិទ្ធិរស់នៅស្របតាមច្បាប់ បង្កើតមុខរបរចិញ្ចឹមជីវិត លើកកម្ពស់ជីវភាពគ្រួសារឱ្យប្រសើរ ស្របពេលដែលលោកមើលឃើញថាប្រទេសថៃមានមេដឹកនាំ ចេះយកចិត្តទុកដាក់ពីសុខទុក្ខពលរដ្ឋដែលខុសពីមេដឹកនាំកម្ពុជាធ្វើបាបពលរដ្ឋខ្លួន។
លោក ហង្ស ចន្ថា៖ «បើថៃបើកឱ្យជនចំណាកស្រុកទទួលបានសញ្ជាតិគេហ្នឹង គឺខ្ញុំនឹងអាចដាក់ពាក្យស្នើសុំសញ្ជាតិ ដោយសារទីមួយយើងទទួលបានសញ្ជាតិគឺយើងមានសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការរកស៊ី ដើរហើរ បើយើងចង់រកស៊ីមុខរបរអ្វីវាងាយស្រួល រាល់ថ្ងៃហ្នឹងយើងធ្វើការងារលួចលាក់ខុសច្បាប់ បើសមត្ថកិច្ចថៃចាប់ម្តងៗបង់លុយច្រើន។ ខ្ញុំធ្វើការងារ រកប្រាក់រាល់ថ្ងៃដោយខ្លួនឯង គេចាប់ឱ្យបង់ប្រាក់ឱ្យគេ(ប៉ូលិសថៃ)រាល់ខែ»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ ពលករខ្មែរចំណាកស្រុករស់នៅប្រទេសថៃម្នាក់ទៀត ដែលមានស្រុកកំណើតនៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យ លោក ឈឿន ស៊ីធួយ មានវ័យ៣១ឆ្នាំ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា លោកបានចំណាកស្រុកនៅប្រទេសថៃអស់រយៈពេលជាង១៦ឆ្នាំមកហើយ ហើយលោកចាត់ទុកប្រទេសថៃដូចប្រទេសកំណើតដែរ។ លោកយល់ថាគោលនយោបាយផ្តល់សញ្ជាតិដល់ជនចំណាកស្រុក ពេលនេះជារឿងល្អ ដើម្បីជួយជំរុញសេដ្ឋកិច្ចថៃ និងជួយឱ្យអនាគតពលរដ្ឋបានល្អប្រសើរជាងសព្វថ្ងៃ។ លោក ឈឿន ស៊ីធួយ បច្ចុប្បន្នប្រកបមុខរបរស៊ីឈ្នួលដេរសម្លៀកបំពាក់នៅហាងមួយកន្លែង នៅទីក្រុងបាងកកឱ្យដឹងថា លោក រួមជាមួយជនចំណាកស្រុកខ្មែរផ្សេងទៀត នឹងចេញទៅដាក់ពាក្យសុំសញ្ជាតិថៃ បើសិនពួកលោកមានលក្ខខណ្ឌគ្រប់គ្រាន់តាមច្បាប់តម្រូវ។
លោក ឈឿន ស៊ីធួយ៖ «យើងអត់អាចទៅរកអាជីពអ្វីបានទេ ដូចជាយើងចង់លក់ដូរ បើកអាជីវកម្មខ្លួនឯង ក៏អត់បានដែរ អ៊ីចឹងហើយយើងធ្វើការងារដោយកម្លាំងពលកម្មឱ្យគេ បើសិនខ្ញុំទទួលបានសញ្ជាតិ ខ្ញុំមានសិទ្ធិច្រើនជាងមុន ហើយជីវភាពរបស់ខ្ញុំអាចប្រសើរជាងពីមុន ខ្ញុំគិតថានេះជារឿងល្អសម្រាប់ជនអន្តោប្រវេសន៍លក្ខណៈយើងមកធ្វើការងារយូរ ហើយយើងមិនដឹងថាយើងត្រឡប់ទៅផ្ទះថ្ងៃណា»។
ការលើកឡើងនេះបន្ទាប់ពី មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលថៃអះអាងថាប្រទេសថៃគ្រោងផ្តល់សញ្ជាតិដល់ជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់រស់នៅរយៈពេលវែង នៅក្នុងប្រទេសថៃ ប្រមាណ៥០ម៉ឺននាក់ ភាគច្រើនជាជនជាតិភាគតិច និងជនចំណាកស្រុក ដូចជាមីយ៉ាន់ម៉ា (Myanmar) ឡាវ (Lao) និង(Cambodia) ជាដើម ក្នុងគោលបំណងធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងសន្តិសុខជាតិ និងសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសថៃ។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលថៃលោក ជីរាយុ ហួងស៊ុប (Jirayu Houngsub) និយាយថា នៅក្រោមដំណើរការដ៏សាមញ្ញមួយដែលបានព្រមព្រៀងដោយគណៈរដ្ឋមន្រ្តីកាលពីចុងខែតុលា អាជ្ញាធរខេត្តនឹងអាចផ្តល់សញ្ជាតិ ដោយការកែលម្អឱ្យងាយស្រួល និងសន្សំសំចៃពេលវេលា ដើម្បីពង្រឹងសន្តិសុខជាតិ ផ្តល់លទ្ធភាពដល់ពលរដ្ឋថៃទាំងនោះអាចទទួលបានផែនការព្យាបាល និងគាំទ្រដល់ការជំរុញសេដ្ឋកិច្ច។
ប៉ុន្តែអ្នកដែលមានលក្ខខណ្ឌគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់សុំសញ្ជាតិនោះ អាជ្ញាធរថៃមិនទាន់ប្រកាសនៅឡើយទេ។
សមាជិកគណៈកម្មាធិការសភាថៃទទួលបន្ទុកជនជាតិដែលពាក់ព័ន្ធផែនការផ្តល់សញ្ជាតិនេះ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា ការផ្តល់សញ្ជាតិផ្ដោតសំខាន់លើសមាជិកនៅយូរអង្វែងនៃជនភាគតិចនិងកុលសម្ព័ន្ធ សមាជិកនៃជនជាតិម៉ុង (Hmong) ក្រុមជនជាតិភាគតិច ក៏ដូចជាអ្នកតាំងទីលំនៅមកពីប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា(Myanmar) និងឡាវ(Lao) រួមទាំងជនចំណាកស្រុករយៈយូរឆ្នាំពីកម្ពុជា(Cambodia) និងវៀតណាម(Vietnam) ជាដើម។
ចំណែក លេខាគណៈកម្មាធិការទទួលបន្ទុកជនជាតិភាគតិច លោក ស៊ូរាផុង កុងចាន់តុក(Suraping Kongchantuk) ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា អ្នកដែលមានសិទ្ធិទទួលបានសញ្ជាតិថៃ គឺជាជនជាតិ និងកុលសម្ព័ន្ធដែលអង្កេតនិងចុះឈ្មោះជាយូរមកហើយ។ លោកបន្តថា សិទ្ធិទាំងនោះមិនរាប់បញ្ជូនជនចំណាកស្រុកថ្មីទេ ប៉ុន្តែអ្នកដាក់ពាក្យត្រូវបញ្ជាក់ថា ពួកគេបានមកដល់ប្រទេសថៃមុនឆ្នាំ១៩៩៩ ហើយរស់នៅទីនោះយ៉ាងហោចរយៈពេល ១៥ឆ្នាំ។
ទាក់ទិនរឿងនេះ ប្រធានកម្មវិធីប្រឆាំងការជួញដូរមនុស្ស និងទេសន្តរប្រវេសន៍អង្គការសង់ត្រាល់(CENTRAL) លោក ឌីថេ ហូយ៉ា មានប្រសាសន៍ថា បញ្ហាសង្គ្រាម បញ្ហានយោបាយនៅកម្ពុជា ជាកត្តារុញឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរចំណាកស្រុក ឬភៀសខ្លួនទៅរស់នៅប្រទេសថៃជាបន្តបន្ទាប់ នៅខេត្តស៊ីសាកេត (Sisaket) ស្រះកែវ (Sa Keao) ខេត្តឈុនបុរី (Chon Buri) ជាដើម។ លោកមើលឃើញថា មូលហេតុដែលជនចំណាកស្រុក ឬជនអន្តោប្រវេសន៍ចេញពីកម្ពុជាទៅរស់នៅប្រទេសថៃយូរឆ្នាំហើយ តែមិនទាន់ទទួលបានសញ្ជាតិស្របតាមច្បាប់ថៃ ដោយសារពួកគាត់មិនទាន់យល់ដឹងអំពីសិទ្ធិ ឬនីតិវិធីស្នើសុំសញ្ជាតិ ជាពិសេសអាជ្ញាធរថៃផ្សព្វផ្សាយជុំវិញរឿងនេះមិនបានទូលាយជាដើម។
លោក ឌីថេ ហូយ៉ា៖ «ថៃអនុលោមតាមច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិដែលជាធរមាននេះបានផ្តល់ដល់អ្នកដែលគ្មានរដ្ឋគ្រប់គ្រងក្តី ឬមួយជនដែលបានរស់នៅក្នុងប្រទេសថៃ ជាជនអន្តោប្រវេសន៍ស្របច្បាប់ ឬមិនស្របច្បាប់ក្តី ទទួលបានសិទ្ធិនេះ វាជាចំណុចមួយដែលល្អ ហើយយើងក៏អបអរសាទរ ចំពោះអ្នកទាំងអស់នោះ ជាពិសេសក្មេងដែលបានកើតនៅក្នុងប្រទេសថៃ បើសិនគាត់ត្រឡប់មកប្រទេសរបស់ឪពុកម្តាយវិញ ក៏គាត់មិនដឹងរស់នៅបែបមិចដែរ ពីព្រោះគាត់បានរៀនបានស្នាក់នៅទីនោះ រៀនយល់ដឹងពីវប្បធម៌រស់នៅទីនោះ អ៊ីចឹងបើសិនថៃបានផ្តល់សញ្ជាតិឱ្យពួកគាត់យើងចូលរួមអបអរសាទរ ហើយយើងលើកទឹកចិត្តដល់ថៃឱ្យមានការគោរពគោលការណ៍បែបនេះ ឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួន ហើយផ្សព្វផ្សាយឱ្យទូលំទូលាយ និងផ្តល់សញ្ជាតិដល់ អ្នកដែលមានសិទ្ធិទទួលបានសញ្ជាតិនេះ បាទ »។
លោក ឌីថេ ហូយ៉ា បញ្ជាក់ថា បើតាមការសម្រេចិត្តរបស់គណៈរដ្ឋមន្ត្រីថៃកន្លងទៅ ការផ្តល់សញ្ជាតិដល់ជនបរទេស ឬជនអន្តោប្រវេសន៍រាល់ជនចំណាកស្រុកទាំងស្របច្បាប់ និងមិនស្របច្បាប់ក្តី គឺផ្អែកលើករណីកូនកើតនៅក្នុងប្រទេសថៃ រយៈពេលយ៉ាងហោចចាប់ពី ១៥ឆ្នាំទៅ និងករណីមួយទៀត បើសិនកូននោះរៀនចប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រក៏មានសិទ្ធិស្នើសុំសញ្ញាតិថៃបានដែរ។ លោកមើលឃើញថា គោលនយោបាយរដ្ឋាភិបាលថៃផ្តល់សញ្ជាតិនៅពេលនេះ គឺផ្តោតលើជនចំណាកស្រុក ដែលគ្មានរដ្ឋគ្រប់គ្រង ស្របតាមគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ និងច្បាប់សញ្ជាតិរបស់ថៃ។ លោក ឌីថេ ហូយ៉ា ជឿថា បើសិនរដ្ឋាភិបាលថៃផ្សព្វផ្សាយគោលនយោបាយនេះ បានទូលំទូលាយនោះ ជនចំណាកស្រុកខ្មែរមានលក្ខខណ្ឌគ្រប់គ្រាន់ អាចនឹងស្នើសុំសញ្ជាតិថៃច្រើន។
នៅពេលទទួលបានសញ្ជាតិថៃ ពលរដ្ឋនឹងទទួលបានសិទ្ធិធ្វើការងារដោយសេរី ទិញអចលនទ្រព្យ បើកគណនីធនាគារ ទទួលបានអត្រាការប្រាក់ក្នុងស្រុកសម្រាប់ការសិក្សា និងដាក់ពាក្យស្នើសុំអាហារូបករណ៍នៅសកលវិទ្យាល័យជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- ប៉ូលិសថៃស៊ើបអង្កេតឃើញថា ករណីធ្វើឃាតលើលោក លិម គិមយ៉ា មានការរៀបចំជាប្រព័ន្ធ ដោយមានមេខ្លោងនៅកម្ពុជា
- អតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក លិម គិមយ៉ា ត្រូវឃាតកបាញ់សម្លាប់នៅប្រទេសថៃ
- ខ្មាន់កាំភ្លើងមិនទាន់ហ៊ានលាតត្រដាងមេខ្លោងនៅពីក្រោយ ព្រោះបារម្ភពីសុវត្ថិភាពគ្រួសារ
- ពលរដ្ឋរិះគន់ថា ភ្លើងឆេះព្រះឆាយាល័ក្ខណ៍ព្រះមហាក្សត្រ ជាការធ្វេសប្រហែសរបស់អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញ
- អតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក លិម គិមយ៉ា ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលត្រកូល ហ៊ុន ត្រូវឃាតកបាញ់សម្លាប់នៅប្រទេសថៃ