ទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ១០ ធ្នូខាងមុខ ក្រុមសង្គមស៊ីវិល ទាមទារឱ្យមានការធានាសិទ្ធិនយោបាយ ដើម្បីលើកកម្ពស់ការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋ

ដោយ សេក បណ្ឌិត
2022.12.08

ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលយ៉ាងហោចណាស់ ៣០ស្ថាប័នគ្រោងលើកយកបញ្ហាធ្លាក់ចុះនៃការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិនយោបាយ មកលាតត្រដាងនាថ្ងៃទី១០ ធ្នូ ខាងមុខ ទាមទារទៅរដ្ឋាភិបាលឱ្យដោះស្រាយបញ្ហាឡើងវិញ។ គម្រោងការជួបជុំនេះក្រោយពេលសាលារាជធានីភ្នំពេញ យល់ព្រមតាមសំណើក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលឱ្យរៀបចំឱ្យប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្ស អន្តរជាតិខួបលើកទី៧៤ ថ្ងៃទី១០ ធ្នូ ខាងមុខ ដែលមានអ្នកចូលរួមជាង មួយពាន់ប្រាំ ១.៥០០នាក់។

គម្រោងអបអរទិវាសិទ្ធិមនុស្ស ១០ ធ្នូ ឆ្នាំនេះ អាចពិសេសជាងឆ្នាំមុនៗ ដោយការប្រារព្ធពិធីនេះ មានអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស ពលរដ្ឋរងការរំលោភបំពានសិទ្ធិ ក្រុមអ្នកតស៊ូមតិ និងតំណាងអង្គទូតប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យក៏នឹងចូលរួមពិធីនោះដែរ។ ប្រធានបទដែលក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល លើកឡើង គឺការធានាសិទ្ធិនយោបាយ ដើម្បីលើកកម្ពស់ការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋក្នុងការកំណត់ជោគវាសនាប្រទេសជាតិ តាមគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស និងនីតិរដ្ឋ។

ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ហៅកាត់ថា ច្រាក់ (CHRAC) លោក រស់ សុដ្ឋា ដែលជាអ្នករៀបចំពិធីនេះម្នាក់ ក្នុងចំណោមមន្ត្រីអង្គការសិទ្ធិមនុស្សផ្សេងទៀត ឱ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរីដឹងថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ ថា ពេលនេះ អាជ្ញាធរសាលារាជធានី ភ្នំពេញ បានយល់ព្រមតាមសំណើរបស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលគ្រោងរៀបចំពិធីនេះនាថ្ងៃទី១០ ធ្នូខាងមុខរួចហើយ។ លោកឱ្យដឹងទៀតថា ខួបសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ១០ ធ្នូ ឆ្នាំនេះ ក្រុមពលរដ្ឋ អង្គការសង្គមស៊ីវិល រួមទាំងតំណាងអង្គទូតប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យផងនោះ នឹងជួបជុំគ្នាថ្លែងសារចាប់ពីម៉ោង ៨ព្រឹកដល់ម៉ោង ១២ថ្ងៃត្រង់នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ។

លោក រស់ សុដ្ឋា៖ «កម្ពុជាដោយសារស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស យើងពាក់ព័ន្ធនយោបាយ និងជិតបោះឆ្នោតផងគឺយើងយកប្រធានបទ ពាក់ព័ន្ធសិទ្ធិនយោបាយ អ៊ីចឹងក៏ដូចជា រំលឹកប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរផងដែរថា តើរដ្ឋធម្មនុញ្ញឱ្យគាត់ជាម្ចាស់ជោគវាសនា ប្រទេសជាតិ តើគាត់ត្រូវមានកាតព្វកិច្ចអីខ្លះ ដើម្បីធានានយោបាយប្រទេសរបស់គាត់តាមអ្វីដែលគាត់ចង់បានសង្គម ដែលគាត់ចង់បានទៅថ្ងៃអនាគតណា»។

លោក រស់ សុដ្ឋា ឱ្យដឹងទៀតថា ក្រៅពីអបអរទិវាសិទ្ធិមនុស្ស ១០ ធ្នូ នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ក៏គ្រោងប្រគល់ពានរង្វាន់ដល់អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស សកម្មជនបរិស្ថាន និងអ្នកការពារធនធានធម្មជាតិ ផងដែរ ដែលពិធីនេះធ្វើឡើងនាពេលរសៀល នៅទីស្នាក់ការអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយកន្លែង ក្នុងរាជធានី ភ្នំពេញ។

តំណាងក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល បានជួបចរចាជាមួយតំណាងសាលារាជធានី ភ្នំពេញ ដឹកនាំដោយអភិបាលរងសាលារាជធានី ភ្នំពេញ គឺលោក កើត ឆែ និងលោកមាន ចាន់យ៉ាដា កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែធ្នូ។ សាលារាជធានី បានយល់ព្រមក្រុមអង្គការរៀបចំពិធីនេះ ដោយកំណត់ឱ្យអ្នកចូលរួមត្រឹម ១.៥០០នាក់ និងត្រូវបញ្ចប់ត្រឹមម៉ោង ១២រសៀល ថ្ងៃទី១០ ធ្នូ ប៉ុន្តែក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល បានស្នើឱ្យមានអ្នកចូលរួម ២.០០០នាក់ និងមានការសំដែងមតិពេញមួយថ្ងៃ។ ភាគីសាលារាជធានី ក៏បានហាមអ្នករៀបចំកម្មវិធី ឱ្យមិនប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍មួយចំនួនផងដែរ។ ដូចជាពាក្យតំណាងពលរដ្ឋ និងតំណាងយុវជនជាដើម។

ទាក់ទងរឿងនេះ វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចសុំការបញ្ជាក់បន្ថែមពីអភិបាលរងសាលារាជធានីភ្នំពេញលោក កើត ឆែ និងលោក មាន ចាន់យ៉ាដា បានទេ នៅថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ។

ចំណែកអ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាល លោក កត្តា អ៊ន យល់ថា គោលការណ៍របស់សាលារាជធានី ភ្នំពេញមិនមែនជាការរឹតត្បិតទេ ប៉ុន្តែ ដើម្បីឱ្យការរៀបចំពិធីនេះដំណើរការល្អ គឺទាមទារមានយោគយល់គ្នារវាងអាជ្ញាធរ និងអ្នករៀបចំកម្មវិធី។

ទោះបែបនេះក្ដី ប្រធានសមាគមនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរ លោក កើត សារ៉ាយ ដែលចូលរួមការចរចានោះដែរ លើកឡើងថា ការចរចារវាងក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ជាមួយភាគី សាលារាជធានី ភ្នំពេញដើម្បីស្វែងរកការយោគយល់គ្នា ប៉ុន្តែ សាលារាជធានី បានដាក់បន្ទុកលើក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល។ លោកកើត សារ៉ាយ ឱ្យដឹងទៀតថា សាររួមរបស់អង្គការស៊ីវិល នៅតែរក្សាជំរុញឱ្យមានការចូលរួមពីពលរដ្ឋដើម្បីសម្រេចជោគវាសនាជាតិ។

លោក កើត សារ៉ាយ៖ «ឃើញថា រឿងសិទ្ធិ រឿងសេរីភាពនេះ គឺមិនមានអ្នកណាគេដាក់ជើងពាន មិនមានគេឱ្យយើងស្រួលៗ ទេ ដូច្នេះ ក្នុងនាមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ក្នុងនាមសកម្មជន ប្រជាពលរដ្ឋដែលស្រលាញ់រឿងសិទ្ធិសេរីភាពដែលបារម្ភខ្លាចបាត់បង់សិទ្ធិ សេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួនក៏ព្យាយាម ដូចយើងព្យាយាមធ្វើរាល់សកម្មភាពពីសិទ្ធិមនុស្ស រាល់សកម្មភាពមតិជាសាធារណផ្សេងៗ គឺសំខាន់ណាស់»។

ទាក់ទងអបអរទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ១០ធ្នូ នេះដែរ ភាគីរដ្ឋាភិបាលក៏រៀបចំអបអរដែរ។ អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាល លោក កត្តា អ៊ន ឱ្យដឹងថា គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាល បានរៀបចំអបអរទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិលើកទី៧៤ នៅព្រឹកថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ ធ្វើនៅបរិវេណសកលវិទ្យាល័យ ភូមិន្ទភ្នំពេញ ដោយមានការចូលរួមពីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ តំណាងអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំកម្ពុជា អង្គទូតនានា សរុបទាំងអស់ជាង ៥០០នាក់។ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សខាងរដ្ឋាភិបាលរូបនេះ នៅតែថ្លែងការពារចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាលថា បានអនុវត្តន៍សិទ្ធិមនុស្សបានទូលំទូលាយ។

លោក កត្តា អ៊ន៖ «ក្នុងក្របខ័ណ្ឌសិទ្ធិមនុស្ស នៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌច្បាប់បណ្ដាប្រទេសណាក៏ដោយ ក្នុងក្របខ័ណ្ឌអង្គការសហប្រជាជាតិក៏ដោយ គឺការប្រើប្រាស់សិទ្ធិ និងសេរីភាពរបស់មនុស្ស ត្រូវមានព្រំដែន គឺមិនឱ្យមានការបំពានច្បាប់ និងរំលោភបំពានអ្នកដទៃ។ កន្លងមកនេះ យើងឃើញថា មួយចំនួនតូច ដែលប្រើប្រាស់សិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន ឬសិទ្ធិផ្សេងៗ គឺគាត់បំពានច្បាប់ បំពានដល់អ្នកដទៃ»។

ទោះមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលអះអាងបែបនេះក្ដី ប៉ុន្តែ សហគមន៍អន្តរជាតិ បានរំលឹកទៅរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន ជាញឹកញាប់ឱ្យបើកលំហការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។

ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលរៀបចំពិធីអបអរទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ១០ធ្នូ អំពាវនាវទៅពលរដ្ឋ និងធ្វើការងារសង្គម ឱ្យចូលរួមពិធីនេះឱ្យបានទូលំទូលាយ នាថ្ងៃទី១០ ខាងមុខ។ គោលបំណងនៃការធ្វើពិធីនេះដើម្បីពង្រឹងការយល់ដឹងសាធារណៈ លើសិទ្ធិនយោបាយ និងទំនាក់ទំនងរវាងសិទ្ធិពលរដ្ឋ សិទ្ធិនយោបាយ និងភាពជាម្ចាស់នៃប្រទេសជាតិ និងការបញ្ចេញសំឡេងដើម្បីជំរុញទៅរដ្ឋាភិបាល និងគណបក្សបក្សនយោបាយ ត្រូវមានគណនេយ្យភាពចំពោះឆន្ទៈ និងកង្វល់របស់ពលរដ្ឋ៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។