យូណេស្កូនិងអ្នកកាសែតប្រារព្ធទិវាសេរីភាពសារព័ត៌មាននៅភ្នំពេញ
2013.04.30

ប្រធានបទដែលលើកឡើងនៅក្នុងឱកាសទិវាសេរីភាពសារព័ត៌មាន នៅឆ្នាំ២០១៣ នេះ គឺសុវត្ថិភាពក្នុងការនិយាយ និងបញ្ចេញមតិ។ នៅក្នុងគម្រោងជួបជុំនោះ មានបើកឲ្យអ្នកកាសែត និងភ្ញៀវចូលរួមពិភាក្សាលើសេរីភាពក្នុងការនិយាយ និងសរសេររបស់អ្នកកាសែតខ្មែរ និងចំណុចមួយទៀត ទាក់ទងទៅនឹងច្បាប់ និងបទប្បញ្ញត្តិផ្សេងៗ តើមានប្រសិទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងកិច្ចការពារអ្នកកាសែតខ្មែរ ឬទេ?
អ្នកកាសែតមួយចំនួន និងមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល បានថ្លែងនៅថ្ងៃទី៣០ មេសា ថា ច្បាប់ និងគោលការណ៍មួយចំនួនទាក់ទងជាមួយការការពារសុវត្ថិភាពអ្នកកាសែតនៅកម្ពុជា នៅមិនទាន់មានប្រសិទ្ធភាពក្នុងកិច្ចការពារអ្នកកាសែតខ្មែរនៅឡើយទេ។
លោក កៃ គឹមសុង និពន្ធនាយកកាសែត ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ ដែលចេញផ្សាយជាភាសាខ្មែរ និងអង់គ្លេស មានប្រសាសន៍ថា បើប្រៀបធៀបជាមួយឆ្នាំកន្លងទៅ អ្នកកាសែតខ្មែរនោះមានសេរីភាពក្នុងការនិយាយ និងសរសេរនោះច្រើនជាងមុនហើយ ប៉ុន្តែវានៅមិនទាន់ល្អទាំងអស់នោះទេ៖ «និយាយរួម ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំវាល្អច្រើន ប៉ុន្តែវាមិនមែនល្អឥតខ្ចោះនោះទេ វានៅមានលក្ខណៈមិនល្អខ្លះ យើងត្រូវកែប្រែ។ យើងឃើញហើយកន្លងមកនេះ ករណីលោក ម៉ម សូណង់ដូ គឺមានការកាត់តម្រឹមពី ២០ឆ្នាំ មកត្រឹម ៨ខែវិញ។ សេរីភាពក្នុងការនិយាយស្តីវាមិនទាន់ពេញលេញ»។
ទាក់ទងរឿងច្បាប់ និងគោលការណ៍ខ្លះនៅកម្ពុជា នោះ លោក កៃ គឹមសុង មានយោបល់ថា ច្បាប់និងគោលការណ៍ទាំងនោះ មិនមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការការពារអ្នកកាសែតបានគ្រប់គ្រាន់នៅឡើយ៖ «ច្បាប់នៅខ្វះខាត មិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ សង្គមមិនទាន់ឲ្យតម្លៃអ្នកកាសែត។ អាជ្ញាធរនៅមិនទាន់យល់តម្លៃសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ។ នៅតាមក្រសួងមន្ទីរនានា នៅបិទបាំងសារព័ត៌មាន។ គិតថា អ្នកសារព័ត៌មានគិតតែពីសរសេរអាក្រក់។ អ៊ីចឹងនៅមានរឿងខ្លះដែលត្រូវកែប្រែ»។
លោក សុក សំអឿន នាយកអង្គការក្រុមអ្នកច្បាប់ការពារសិទ្ធិកម្ពុជា មានយោបល់ថា នៅក្នុងច្បាប់ខ្លះមានពាក្យខ្លះមានភាពស្រពិចស្រពិល ដែលអនុញ្ញាតឲ្យចៅក្រមអាចបកស្រាយខ្លឹមសារច្បាប់ទៅតាមឆន្ទានុសិទ្ធិរបស់ខ្លួនមិនត្រឹមត្រូវច្បាស់លាស់ ហើយគេអាចប្រើពាក្យចែងក្នុងច្បាប់នោះ ដើម្បីចោទប្រកាន់ទៅលើអ្នកកាសែតបាន៖ «ទី១ បទញុះញង់ ទី២ បទថតសំឡេង ទី៣ អាចមានបទល្មើសថតរូប ហើយថតសំឡេងតាមទូរស័ព្ទនោះ ក៏អត់សូវច្បាស់ដែរ។ ដូច្នេះបើមើលលើទិដ្ឋភាពច្បាប់ មិនទាន់មានសុវត្ថិភាពសម្រាប់អ្នកកាសែតនៅឡើយទេ»។
លោក សុក សំអឿន មានប្រសាសន៍ថា បើមានច្បាប់ល្អ ហើយតុលាការមិនឯករាជ្យ ក៏ធ្វើឲ្យគេងាយចោទប្រកាន់អ្នកកាសែតបានដែរ។
តាមការគ្រោងទុក គណៈអធិបតីឡើងថ្លែងសុន្ទរកថានៅក្នុងទិវាសេរីភាពសារព័ត៌មានពិភពលោកនោះ មានលោក ខៀវ កាញារីទ្ធ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មាន តំណាងអង្គការយូណេស្កូ នៅកម្ពុជា គឺលោកស្រី អាន ឡេម៉ែសស្រ៊ី (Anne Lemaistre) និងតំណាងឧត្ដមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា លោក ជេម ហ៊ីណាន់ (James Heenan)។
នៅក្នុងរបាយការណ៍បូកសរុបសន្និបាតរបស់ក្រសួងឆ្នាំ២០១២ និងទិសដៅឆ្នាំ២០១៣ បានសរសេរថា នៅក្នុងឆ្នាំ២០១២ ប្រទេសកម្ពុជា មានកាសែតទស្សនាវដ្ដីព្រឹត្តិបត្របោះពុម្ពជាភាសាខ្មែរចំនួន ៦៥៦អង្គភាព។ មានវិទ្យុ អេហ្វអ៊ឹម (FM) ផ្សាយសំឡេង ១១៧អង្គភាព មានទូរទស្សន៍ជាតិ និងឯកជន សរុប ២០អង្គភាព៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។