អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលអះអាងថា សិទ្ធិពលរដ្ឋ នយោបាយ ត្រូវបានរឹតត្បិតធ្ងន់ធ្ងរ
2019.04.05
អ្នកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សក្រៅរដ្ឋាភិបាល មើលឃើញស្ថានភាពគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ផ្ទុយពីការអះអាងរបស់គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ដែលថា ស្ថានភាពគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាល្អប្រសើរនោះ។ ការអះអាងផ្ទុយគ្នានេះ នៅស្របពេលគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរដ្ឋាភិបាលបានបញ្ជូនរបាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំរបស់ខ្លួន ស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងនយោបាយ ទៅគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិនៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វីស ហើយតំណាងរដ្ឋាភិបាលនឹងទៅឆ្លើយការពាររបាយការណ៍នេះ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនៅពេលខាងមុខ។
អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល អះអាងថា សិទ្ធិពលរដ្ឋ នយោបាយ ត្រូវបានរឹតត្បិត និងស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ នៅក្រោយពេលរដ្ឋាភិបាលបានរំលាយគណបក្សប្រឆាំងតាំងពីឆ្នាំ២០១៧មក។
ប្រធានគ្រប់គ្រងការិយាល័យឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ (Licadho) លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជាមិនមែនជាប្រទេសគោរពសិទ្ធិមនុស្សដូចការអះអាងរបស់គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរដ្ឋាភិបាលឡើយ ពិសេសសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងនយោបាយ។ លោកបញ្ជាក់ថា ក្រៅពីសិទ្ធិនយោបាយនោះ គឺសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងសិទ្ធិជួបជុំត្រូវបានរឹតត្បិត។ លោក អំ សំអាត ឱ្យដឹងកាលពីថ្ងៃទី៤ មេសា ថា ទោះជាគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរដ្ឋាភិបាលសរសេរអំពីស្ថានភាពគោរពសិទ្ធិមនុស្សល្អក្ដី ប៉ុន្តែ បញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅតែគេមើលឃើញ ដូចជាអំពើហិង្សា បាញ់បង្ក្រាបទៅលើអ្នកតវ៉ាដីធ្លី និងការចាប់ចងទៅលើអ្នកបញ្ចេញមតិរិះគន់ជាដើម៖ «សេរីភាពសារព័ត៌មាន ជួបជុំ សម្ដែងមតិ សេរីភាពសង្គមស៊ីវិល ពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយហ្នឹងធ្លាក់ចុះ ការធ្លាក់ចុះនេះហើយ ដែលធ្វើឱ្យអឺរ៉ុបដាក់លក្ខខណ្ឌEBA»។
គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរដ្ឋាភិបាល បានដាក់របាយការណ៍ស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងនយោបាយជូន គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិនៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វីស កាលពីថ្ងៃទី១មេសា។ អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក កក្តា អ៊ុន អះអាងថា កម្ពុជា ជាប្រទេសគោរពសិទ្ធិមនុស្សល្អ ហើយការរំលាយបក្សប្រឆាំង និងការបិទសិទ្ធិធ្វើនយោបាយរបស់មន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំងនោះ គឺមិនមែនជាការឆ្លុះបញ្ចាំងពីទិដ្ឋភាពទូទៅកម្ពុជានោះទេ។ លោកបន្ថែមថា ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាគឺល្អប្រសើរ៖ «តាមរយៈការបោះឆ្នោត មានគណបក្ស២០ចូលរួម ប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមបោះឆ្នោតជាង៨០% គណបក្សផ្សេងៗមានសេរីភាពធ្វើសកម្មភាព និងគ្មានការរឹតត្បិត»។
គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរបបលោក ហ៊ុន សែន បានបដិសេធអនុសាសន៍ចំនួន២៥ ក្នុងចំណោមអនុសាសន៍១៩៨ចំណុច។ អនុសាសន៍ទាំងនេះ គេបានសម្រេច នៅក្រោយកិច្ចប្រជុំត្រួតពិនិត្យជាសកលតាមកាលកំណត់ (UPR) នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ កាលពីចុងខែមករា ឆ្នាំ២០៩ ក្នុងនោះមានទាំងការស្នើឱ្យដោះលែងលោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងឱ្យគណបក្សនេះ បានដំណើរការឡើងវិញ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌លោក ជិន ម៉ាលីន ដែលបានចូលរួមកិច្ចប្រជុំនេះដែរ កាលពីចុងឆ្នាំកាលពីខែមករានេះ មានប្រសាសន៍ថា របាយការណ៍របស់គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សដែលដាក់ជូនអង្គការសហប្រជាជាតិនេះ ការដាក់របាយការណ៍នេះ គឺជាការឆ្លើយតប និងពន្យល់ទៅអង្គការសហប្រជាជាតិ អំពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងនយោបាយ មានដូចជា ការអនុវត្តច្បាប់នៅកម្ពុជា ដើម្បីរក្សាស្ថិរភាព សង្គម និងសន្តិសុខសាធារណៈ។ ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្ដីលោក ជិន ម៉ាលីន ទទួលស្គាល់ថា ការអនុវត្តលើគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្ស និងច្បាប់កន្លងមកនេះ គឺមានបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួនដែរ៖ «ការរៀបចំត្រួតពិនិត្យគតិយុត្តិមួយចំនួន និងកម្រិតយល់ដឹងរបស់មន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់នៅមានកម្រិត បានន័យថា មន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់របស់យើង គាត់មិនទាន់យល់ដឹងអំពីច្បាប់អន្តរជាតិនៅឡើយទេ»។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំជុំទី៣នោះ តំណាងប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ ជំរុញឱ្យរបបក្រុងភ្នំពេញស្ដារស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សដែលរបបនេះ បានវាយកម្ទេច កាលពីឆ្នាំ២០១៧ឡើងវិញ និងត្រូវបើកផ្លូវឱ្យមានការពិភាក្សាបញ្ចប់បញ្ហានយោបាយ។ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំពិនិត្យជាសកលតាមកាលកំណត់ហៅកាត់ថា UPR ជុំទី២ កាលពីឆ្នាំ២០១៤ រដ្ឋាភិបាលសម្រេចទទួលយកអនុសាសន៍ចំនួន១៦៣ មកអនុវត្ត។ សង្គមស៊ីវិលឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា អះអាងថា ចំណុចទាំង១៦៣ ដែលរបបក្រុងភ្នំពេញទទួលយក មិនត្រូវបានអនុវត្តល្អទេ៕