សង្គមស៊ីវិលស្នើសុំឲ្យមានការកែទម្រង់អភិបាលកិច្ចដីធ្លីនិងធនធានធម្មជាតិ
2014.11.24
ការផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច បានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់អ្នកកំពុងរស់នៅអាស្រ័យផល ក្នុងតំបន់នោះ ហើយវាបានធ្វើឲ្យ បាត់បង់នូវធនធានធម្មជាតិ។ទាំងនេះជា ក្ដីបារម្ភរបស់សង្គមស៊ីវិល ដែលមិនអាចឲ្យធនធានទាំងនោះ បន្តបាត់បង់ទៀត ហើយទាមទារឲ្យមានការតស៊ូមតិថ្នាក់ជាតិ ឲ្យមានការកែទម្រង់ អភិបាលកិច្ចដីធ្លី និងធនធានធម្មជាតិ ដោយចូលរួមធ្វើការរួមគ្នារវាង តំណាងសង្គមស៊ីវិលជាតិនិងអន្តរជាតិ តំណាងរាជរដ្ឋាភិបាល អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ តំណាងសហគមន៍ យុវជន និងអ្នកតាក់តែងច្បាប់ ជាដើម។
សង្គមស៊ីវិល ស្នើសុំឲ្យមានការកែទម្រង់ អភិបាលកិច្ចដីធ្លី និងធនធានធម្មជាតិ ខណៈការសិក្សា បានរកឃើញថា ការផ្ដល់ដីសង្គមកិច្ច បានប៉ះពាល់ដល់អ្នករស់នៅផ្ទាល់ផង ហើយបាត់បង់ធនធាន ធម្មជាតិផង ក្រោមការឈូសឆាយ ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ដីសម្បទាននោះ។
នាយកប្រតិបត្តិ វេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្ដីពីកម្ពុជា លោក តឹក វណ្ណារ៉ា ថ្លែងថាអង្គការនេះផ្ដួចផ្ដើមឲ្យមានការពិភាក្សា ដើម្បីតស៊ូមតិថ្នាក់ជាតិលើកទី៨ ក្រោមប្រធានបទ «ធ្វើការរួមគ្នា ដើម្បីជំរុញកំណែទម្រង់ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព លើអភិបាលកិច្ចដីធ្លី និងធនធាន ធម្មជាតិនៅកម្ពុជា » នាថ្ងៃ២៥ខែវិច្ឆិកា ដើម្បីឲ្យមានការអនុវត្តច្បាប់ថែទាំធនធានធម្មជាតិ និងដោះស្រាយឲ្យចប់សព្វគ្រប់ ជម្លោះដីកើតចេញពីការវិនិយោគ៖ «ឲ្យមានកំណែទម្រង់ស៊ីជម្រៅ ទៅលើអភិបាលកិច្ចដីធ្លី ហើយនិងធនធានធម្មជាតិ ក្នុងការឆ្លើយតបនូវសេចក្ដីត្រូវការពិតប្រាកដរបស់ប្រជាជន ដែលគាត់កំពុងជួបប្រទះ ជាពិសេស ទាក់ទងនឹងជម្លោះដីធ្លី ហើយ និងបទល្មើសព្រៃឈើ ហើយជំរុញ ឲ្យមានការទទួលស្គាល់ ចុះបញ្ជីជាផ្លូវការទាក់ទងនឹងសហគមន៍ព្រៃឈើ សហគមន៍តំបន់ការពារ សហគមន៍អេកូទេសចរណ៍ សហគមន៍នេសាទ ហើយនិងសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច»។
ប្រធានលេខាធិការដ្ឋាន គណៈកម្មាធិការប្រព្រឹត្តិកម្ម នៃអង្គការសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក សួន ប៊ុនស័ក្តិ ថ្លែងថា ក្រោមការផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ច្រើនឆ្នាំមកនេះ មានជម្លោះ ដណ្ដើមកាន់កាប់ដី កើតឡើងច្រើន ហើយធនធានធម្មជាតិជាច្រើន ក៏បាត់បង់និងគ្មានការថែទាំ៖ «ព្រោះយើងចង់ឲ្យប្រជាជននៅក្នុងស្រុក ជាអ្នកធ្វើសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច ជាអ្នកធ្វើការអភិវឌ្ឍន៍ដោយផ្ទាល់ ហើយរដ្ឋាភិបាល ជាអ្នកសម្របសម្រួល ឲ្យមានទីផ្សារសំរាប់ប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងការ លក់ទំនិញ កសិផល របស់គេទៅវិញ នេះគឺជាអ្វីដែលយើងចង់បានកន្លងមក»។
មន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន លោក ស្រ៊ុន ដារិទ្ធ ថ្លែងថា រាល់ការវិនិយោគតែងតែកែទម្រង់បរិស្ថាន។ ប៉ុន្តែបើទុកបរិស្ថាន ឲ្យនៅបែបធម្មជាតិ មិនឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរទេនោះ ក៏មិនល្អដែរ៖ «វាប៉ះពាល់ធ្វើឲ្យល្អ ប៉ះពាល់វិជ្ជមាន ប៉ះពាល់អវិជ្ជមាន នេះសំខាន់លើការគ្រប់គ្រង»។
ប្រធានផ្នែកដីធ្លី របស់សមាគមអាដហុក លោក ឡាត់ គី ថ្លែងថា តាមការសិក្សារបស់សមាគមដោយ យោងឯកសារក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ រកឃើញទំហំដី ដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានផ្ដល់ទៅឲ្យក្រុមហ៊ុន ជាតិនិងអន្តរជាតិ វិនិយោគ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៦ មកដល់ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៣ មានជាង២លាន ៦សែន ហិកតារ ផ្ដល់ទៅក្រុមហ៊ុន ចំនួន១១៧ ស្នើសុំវិនិយោគ៖ «ការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចនេះ គឺយើងឃើញប្រមាណជាង ២ លាន ៦សែនហិកតារ ដែលយើងបានសិក្សាអំពីទំហំដី ដែលបានផ្តល់ទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជន។ នេះគឺជាទំហំដែលយើងខ្ញុំ បានសិក្សាស្រាវជ្រាវ ហើយដែលយើងកំពុងតែបន្តសិក្សាស្រាវជ្រាវ អំពីផលប៉ះពាល់ទាំងអស់នឹង»។
អាជ្ញាធរស្រុកបុទុមសាគរ ខេត្តកោះកុង លោក អន ភារក្ស អះអាងថា ការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងស្រុកនោះមានក្រុមហ៊ុនចិនចំនួន២ កំពុងវិនិយោគជាតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស។ ក្រុមហ៊ុនចិននោះបានធ្វើឲ្យមូលដ្ឋានក្នុងស្រុកបុទុមសាគរ មានការរស់នៅប្រមូលផ្ដុំ មានផ្លូវថ្នល់ សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ ពិសេសពលរដ្ឋ នៅទីនោះមានការងារធ្វើ ទោះបីមានជម្លោះដីតិចតួច បានកើតឡើងក្ដី៕